Amanda Carpenter, Ben Raderstorf, Hans Nichols
Ngoại trừ các nhà nước chuyên quyền, độc tài, cộng sản, thường chỉ có một đảng chính trị duy nhất và người dân, dù muốn dù không họ bị bắt buộc phải đi bỏ phiếu như một bổn phận, nếu họ không muốn cuộc sống gặp những khó khăn, trắc trở thì phải đi bỏ phiếu cho người đã được đảng chính trị chọn ra, và kết quả đã có trước khi bỏ phiếu bất kể là họ gạch lên chữ YES hay NO lên một cái tên nào đó.
Nhìn sang các quốc gia dân chủ phương Tây, nước nào cũng có trung bình cả chục đảng chính trị lớn nhỏ, đôi lúc một đảng lớn không có đủ phiếu thì phải thành lập liên minh với những đảng nhỏ hơn, và nhờ vậy tình trạng thâu tóm quyền lực khó có thể xảy ra.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Và tại Hoa Kỳ, như bất kỳ người nào ủng hộ đảng dân chủ, chống Trump đều có chung một nhìn nhận rằng, thật không hay khi đất nước, tất cả cử tri có quyền bầu cử chỉ có hai lựa chọn duy nhất trong sự bắt buộc, không chọn xanh thì đỏ, không trái thì phải và hàng trăm nay nay vẫn thế, không thể thay đổi được.
Thực tế là việc bỏ phiếu chống lại một ứng cử viên độc tài theo định nghĩa thường đòi hỏi phải bỏ phiếu cho đảng Dân chủ khó có thể là dấu hiệu của một nền dân chủ thịnh vượng.
Một đảng No Labels, một vài ứng viên độc lập như Robert F. Kennedy Jr. và Cornel West đều có chung một nhận định chính xác, rằng: hệ thống hai đảng ở Hoa Kỳ là một vấn đề.
Tất cả người Mỹ đều biết rõ cái khó này của nền chính trị nước nhà. Đó chỉ là một thực tế của thời điểm này trong lịch sử nước Mỹ.
Nếu nhìn vào thực tế thì tôi có thể nói rằng, không có nhiều người nghĩ rằng một tấm vé của bên thứ ba sẽ có thể thay đổi thực tế rằng vào năm 2024, những lựa chọn tổng thống khả thi duy nhất gần như chắc chắn sẽ phải là một ứng cử viên Đảng Dân chủ, là người sẵn sàng tuân thủ các quy tắc dân chủ chứ không thể là một ứng cử viên Đảng Cộng hòa, là kẻ luôn tìm cách lật đổ nền dân chủ và đưa đất nước đến với một chế độ độc tài.
Bởi vì Donald Trump quá cực đoan nên bất kỳ ứng cử viên chính thống nào của đảng thứ ba đều có thể làm tan vỡ liên minh ủng hộ dân chủ và đưa cớ hội chiến thắng đến gần với tầm tay của một tên lăm le giựt lấy.
Tôi không biết chắc lắm, là những người đang nhăm nhe tiến vào đường đua có nghĩ đến điều này hay không, họ đang đùa với lửa—và ngọn lửa vô tình hay cố ý này có thể đốt cháy cả một đất nước với hơn 330 triệu dân và một nền Cộng hòa hơn 200 năm tuổi.
Sự thật thậm chí còn khắc nghiệt hơn. Không chỉ là tấm vé của bên thứ ba không thể thắng hay nó có thể sẽ giúp ích cho Donald Trump – mặc dù cả hai điều đó đều đúng. Đó là ngay cả khi vé của bên thứ ba thành công, nghĩa là nó thắng ở bất kỳ một tiểu bang nào, chỉ một tiểu bang thôi là nó có thể gây ra thảm họa thậm chí còn tồi tệ hơn.
Tại sao? Bởi vì theo Hiến pháp, ai giành được nhiều phiếu nhất trong Cử tri đoàn sẽ tự động được bầu làm tổng thống. Nếu không ai giành được đa số phiếu đại cử tri – ít nhất là 270 – thì kết quả bầu cử về mặt chức năng sẽ bị vô hiệu và Hạ viện sẽ chọn tổng thống tiếp theo trong một “cuộc bầu cử ngẫu nhiên“. Do con số phiếu đại cử tri sát sao đến như vậy nên một cuộc bầu cử ngẫu nhiên chắc chắn sẽ phải xảy ra nếu bên thứ ba giành được dù chỉ một tiểu bang duy nhất.
Ở đây tôi không nói hai đảng Dân chủ hay Cộng hòa có thể làm gì để ngăn chặn, mà nói đúng hơn chỉ có đảng Dân chủ phải lo lắng hơn đảng Cộng hòa. Đảng Cộng hòa có lợi thế với đa số phiếu tiểu bang trong Hạ viện nên việc dẫn đến một cuộc bầu cử ngẫu nhiên là họ mừng vì nắm chắc phần thắng trong tay, không cần phải gian lận gì cả và từ lúc này, con số phiếu phổ thông không còn tác dụng
Phải chăng kịch bản này chỉ có xác suất xảy ra rất nhỏ hay không? Đúng như vậy.
Nhưng trong vài năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến khá nhiều điều “chưa từng có” xảy ra, vì vậy điều quan trọng là phải giải quyết vấn đề này.
Hãy xem xét bản đồ bầu cử này—chỉ là một trong nhiều kết quả hợp lý vào năm 2024:
Đây là cách mà bản đồ trên có thể trở thành hiện thực: Một ứng cử viên chạy theo tấm vé No Labels tập trung vào tiểu bang Maine, nơi có cử tri độc lập, phân bổ phiếu đại cử tri theo khu vực quốc hội và việc sử dụng bỏ phiếu theo lựa chọn có xếp hạng, tất cả đều khiến con đường dẫn đến chiến thắng dễ dàng hơn.
Với một ứng cử viên trung dung, độc lập rất có thể sẽ là lựa chọn thứ hai của hầu hết cử tri, vì vậy họ sẽ chỉ phải đánh bại một trong hai ứng cử viên còn lại chứ không phải cả hai.
Tấm vé No Labels chỉ cần giành được 3 trong 4 phiếu đại cử tri ở tiểu bang Maine, trong khi Biden và Trump mỗi người chiếm một vài tiểu bang chiến trường. Và dĩ nhiên, không ai có thể đạt được 270 phiếu đại cử tri.
Hoặc xem xét khả năng này:
Bản đồ này có thể trở thành hiện thực nếu tấm vé No Labels do một đảng viên Đảng Cộng hòa, có thể là cựu Thống đốc tiểu bang Utah, Jon Huntsman dẫn đầu giành chiến thắng và Alaska, nơi đã bầu các ứng cử viên độc lập hai lần trong các cuộc đua toàn tiểu bang kể từ năm 2010. Một lần nữa, không có ứng cử viên nào có thể chiếm đa số trong Cử tri đoàn.
Những kết quả này có nhiều khả năng xảy ra hơn việc đảng No Labels thắng trọn vẹn một tiểu bang chỉ đơn giản là làm hỏng cuộc bầu cử và đem lợi thế đến cho Trump ở một số tiểu bang quan trọng.
Dĩ nhiên, cần phải nhìn nhận thực tế rằng, một cuộc bầu cử ngẫu nhiên sẽ thực sự tồi tệ cho tương lai của nền dân chủ.
Nhưng có một điều chúng ta cần lưu ý rằng trong một trong hai tình huống đó, No Labels có thể sẽ lấy đi phiếu đại cử tri của đảng Cộng hòa chứ không phải của đảng Dân chủ. Điều đó không có nghĩa là một cuộc bầu cử ngẫu nhiên sẽ nghiêng cán cân về phía đảng Dân chủ. Trên thực tế, nó chỉ khiến kịch bản bầu cử ngẫu nhiên trở nên hỗn loạn hơn.
Quý vị nhìn bản đồ và hãy tưởng tượng điều này: Nếu như Tổng thống Biden có nhiều phiếu bầu của Cử tri đoàn hơn nhưng không có đủ 270 phiếu cần thiết để giành chiến thắng vì đảng No Labels đã khiến cả Biden và Trump không đạt được ngưỡng đó thì cuộc bầu cử ngẫu nhiên sẽ diễn ra như thế nào?
Tu chính án thứ mười hai yêu cầu Hạ viện chọn tổng thống trong số ba người nhận được phiếu bầu cao nhất của Cử tri đoàn. Khi đưa ra lựa chọn, Hạ viện sẽ bỏ phiếu theo đoàn, mỗi tiểu bang nhận được một phiếu bầu. Đảng Cộng hòa hiện kiểm soát 26 phái đoàn cấp tiểu bang và gần như chắc chắn sẽ duy trì quyền kiểm soát đó sau năm 2024. Sự lựa chọn của họ gần như đã được bảo đảm.
Ngay cả khi Trump về đích ở vị trí thứ hai trong cuộc bỏ phiếu phổ thông và đại cử tri, thì không gì có thể ngăn cản Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đưa ông ta trở lại Tòa Bạch Ốc.
Nhưng đó là nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ. Có lẽ điều quan trọng hơn cần hiểu là không có quy trình rõ ràng để tiến hành một cuộc bầu cử ngẫu nhiên. Không có luật liên bang nào điều chỉnh các cuộc bầu cử ngẫu nhiên.
Các quyết định quan trọng—chẳng hạn như cách các phái đoàn của tiểu bang sẽ bỏ phiếu công khai hay bỏ phiếu kín; điều gì cấu thành số đại biểu, v.v. những câu hỏi, thắc mắc này sẽ phải được Hạ viện quyết định vào đầu tháng 1 năm 2025. Không giống như việc bầu cử một Chủ tịch Hạ viện, diễn ra khi bắt đầu mỗi Quốc hội theo các tiền lệ và quy định của Hạ viện, hoặc việc kiểm phiếu đại cử tri, được điều chỉnh bởi Đạo luật Cải cách Kiểm phiếu Đại cử tri, nhưng với một cuộc bầu cử ngẫu nhiên, Hạ viện sẽ phải đối mặt với một cuộc tranh cử hỗn loạn nhất có thể là lần đầu tiên sau 200 năm vì chưa có quy tắc rõ ràng trong Hiến pháp.
Và đây sẽ là thời điểm có rất nhiều cơ hội cho việc lạm dụng quyền lực, cản trở hoặc phá hoại—của một trong hai bên—khi có ít rào cản bởi quy tắc và không có kết quả bắt buộc về mặt pháp lý. Sự hỗn loạn sẽ không nhỏ hơn lần hỗn loạn của ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Lời kết:
Nhiều người Mỹ không hài lòng với cách vận hành của thể thức bầu cử trong một hệ thống cử tri đoàn. Nhưng bao nhiêu năm qua, người Mỹ dù nhận biết rằng nó là điều cần cập nhật theo thời đại và sự phát triển nhưng thực sự cũng chưa đến nổi phải thực hiện một cách rốt ráo cho xong, cứ để đất nước bị trói buộc bởi những đại cử tri theo đảng phái quyết định người lãnh đạo, và chỉ đến khi “chó nhảy bàn độc” bất ngờ, làm rối tung cả một hệ thống thì người Mỹ mới bừng tỉnh ra, muốn đưa ra những quy tắc ràng buộc công bằng và rõ ràng hơn, thay đổi bằng một hệ thống phiếu phổ thông mà hầu hết phần còn lại của thế giới đang sử dụng cho tất cả các cuộc bầu cử lớn nhỏ của họ, thì lại không còn kịp nữa.
Thật là điên rồ nhưng đây lại là thực tế mà chúng ta đang sống: Để giữ vững nền cộng hòa của mình, người Mỹ cần xây dựng một liên minh rộng rãi, đa hệ tư tưởng để cùng nhau bỏ phiếu, đó mới là điều quan trọng nhất. Người Mỹ cần suy nghĩ về một hệ thống chính trị đa đảng và một thể thức bầu phiếu phổ thông đơn giản trong tương lai để tránh ảnh hưởng của đảng phái lên trên những lá phiếu đại cử tri.
Nói vậy thôi, chứ tôi đoan chắc rằng, đến đời con đời cháu tôi cũng sẽ không thể nào thấy được nước Mỹ thay đổi thể thức bầu cử như phần còn lại của thế giới – đơn giản là vì không ai muốn tự chặt chân tay mình, và những đảng viên Cộng hòa biết rõ lợi thế này.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://plus.thebulwark.com/p/no-labels-campaign-worse-contingent-election
https://www.axios.com/2023/11/10/democrats-manchin-2024-biden-trump-no-labels
https://www.thirdway.org/memo/the-no-labels-partys-radical-new-plan-to-force-a-contingent-election