Zachary B. Wolf and Jack Forrest
Donald Trump đã bị truy tố về các cáo buộc liên bang liên quan đến âm mưu lật đổ cuộc bầu cử năm 2020, thực sự đáng kinh ngạc khi trong năm nay cựu tổng thống phải đối mặt với ba bản cáo trạng từ tiểu bang đến liên bang.
Nhưng, liệu cựu tổng thống, người vẫn đang là ứng cử viên hàng đầu cho đề cử tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa, có thể đặt chân trở lại Phòng Bầu dục nếu bị kết án về các tội danh bị cáo buộc hay không? Câu trả lời khá rõ ràng, là có. Đúng, ngay cả khi bị kết án nhiều năm tù, ông ta vẫn có thể hiên ngay được đưa từ nhà tù đến Phòng Bầu dục trong Tòa Bạch Ốc nếu ông ta thắng cử.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Giáo sư luật Richard L. Hasen của Đại học California, Los Angeles – một trong những chuyên gia hàng đầu của đất nước về luật bầu cử – cho biết Trump vẫn còn con đường trở thành tổng thống nếu ông ta tái đắc cử vào năm 2024.
Richard Hasen viết trong một email gửi tới CNN rằng: “Hiến pháp có rất ít yêu cầu để một công dân Mỹ có thể giữ chức vụ Tổng thống, chẳng hạn như phải ít nhất 35 tuổi. Hiến pháp không ngăn cản bất kỳ ai đang bị truy tố, hoặc đã và đang bị kết án, hoặc thậm chí đang ngồi tù, tranh cử tổng thống và đắc cử tổng thống,”
Riêng với câu hỏi: “Một tổng thống có thể phục vụ từ nhà tù hay không?” Điều này không được rõ ràng lắm và chưa từng có tiền lệ nên không ai có thể giải thích trường hợp này sẽ phải giải quyết như thế nào. Để một người đắc cử điều hành việc nước từ trong tù vì đang thụ án tù chưa xong hay phải xóa án và đưa người này khỏi tù đến thẳng Tòa Bạch Ốc. Chưa có học giả pháp lý nào đưa ra được cách giải quyết khả dĩ nào có thể chấp nhận được.
Richard Hasen nói rằng: “Làm thế nào một người nào đó sẽ phục vụ đất nước, điều hành quốc gia với tư cách là tổng thống từ trong tù là một câu hỏi thú vị chưa được kiểm chứng.”
Trump có thể tự ân xá hoặc bác bỏ vụ kiện nếu bị kết tội?
Các tội hình sự mới nhất chống lại Trump bao gồm: âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ; âm mưu cản trở một thủ tục tố tụng chính thức; cản trở và cố gắng cản trở một thủ tục chính thức; và âm mưu chống lại các quyền.
Đó là những tội danh bổ sung cho tổng số 40 tội danh trong một bản cáo trạng liên bang riêng biệt liên quan đến cuộc điều tra của luật sư đặc biệt về việc giải quyết sai các tài liệu mật, cũng như 34 tội danh trọng tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh ở Manhattan liên quan đến kế hoạch thanh toán tiền bị cáo buộc và che đậy liên quan đến một ngôi sao phim người lớn.
Theo Richard Hasen, nếu Trump bị kết tội trước cuộc bầu cử năm 2024 và giành chiến thắng trong cuộc tranh cử, ông ta có thể cố gắng ân xá cho chính mình.
Richard Hasen nói rằng: “Liệu ông ấy có thể làm như vậy hay không vẫn chưa được kiểm chứng. Tòa án Tối cao có thể phải cân nhắc,” đồng thời cho biết thêm rằng Trump có khả năng sẽ kháng cáo bản án lên Tòa án Tối cao bảo thủ.
Cố vấn đặc biệt Jack Smith nói với các phóng viên rằng ông ấy sẽ tìm kiếm một “phiên tòa nhanh chóng”, nhưng nếu Trump đắc cử trước khi phiên tòa kết thúc, ông ấy có thể bác bỏ hoàn toàn.
Robert Ray, luật sư bào chữa cho Trump trong phiên tòa luận tội đầu tiên, cho biết trên CNN sau bản cáo trạng hồi tháng 6 của Trump trong vụ kiện tài liệu mật rằng cựu tổng thống “sẽ kiểm soát hoàn toàn Bộ Tư pháp” nếu tái đắc cử, một Bộ Tư pháp độc lập có lẽ chỉ còn trong quá khứ.
Khi được hỏi về bản cáo trạng mới nhất, luật sư bào chữa của Trump John Lauro nói với Kaitlan Collins của CNN rằng ông nghĩ rằng một phiên tòa tiềm năng có thể kéo dài từ “chín tháng hoặc một năm trở lên” mới tạo cho họ có đủ thời gian
Lauro cho biết ông ta sẽ cần xem bằng chứng nhưng thân chủ của ông ta xứng đáng có nhiều thời gian như bất kỳ người Mỹ nào khác. Lauro nói rằng: “Mọi người dân ở Hoa Kỳ đều có quyền được thực hiện đúng thủ tục tố tụng, kể cả cựu tổng thống.”
Trump có thể bỏ phiếu nếu bị kết án?
Nếu Trump bị kết tội trọng tội ở cấp liên bang hoặc ở New York, thì ông ấy sẽ bị cấm bỏ phiếu ở tiểu bang Florida, quê hương của ông ấy, ít nhất là cho đến khi ông ấy chấp hành xong bản án.
Không ai đứng trên pháp luật. Đó phải là một nguyên tắc hiển nhiên, không thể bác bỏ ở một quốc gia dân chủ. Chắc chắn một nền dân chủ dựa trên luật lệ như Hoa Kỳ có thể có nguyên tắc giống như các quốc gia khác và có thể đưa ra một vụ án hình sự thành công chống lại một cựu nguyên thủ quốc gia đã vi phạm pháp luật.
Từ nước Mỹ, chúng ta có thể nhìn ra thế giới chung quanh, để thấy rằng, tại nước Pháp, cả hai Tổng thống Nicolas Sarkozy và Jacques Chirac đều bị xét xử vì tội tham nhũng và bị kết án trong những năm gần đây.
Tại Ý, Silvio Berlusconi, người đã phục vụ ba nhiệm kỳ thủ tướng, đã bị kết tội gian lận thuế vào năm 2012.
Tại Nam Phi, cựu Tổng thống Jacob Zuma bị buộc tội nhận hối lộ vào năm 2021 và phải đối mặt với 15 năm tù.
Tại Hàn Quốc, ba cựu tổng thống đã bị kết tội tham nhũng.
Tại Israel, Benjamin Netanyahu đang giữ chức vụ thủ tướng, đồng thời hầu tòa vì tội hối lộ và lừa đảo.
Điều tốt cho những quốc gia đó là họ đã buộc các nhà lãnh đạo hàng đầu của họ dù đã mãn nhiệm vẫn phải chịu trách nhiệm về hành vi sai trái hình sự. Khi được thực hiện đúng, nó có thể xây dựng niềm tin vào chính phủ và luật pháp, đồng thời phục vụ cho sự bình đẳng và công lý.
Nhưng có những quốc gia ngoại lệ mà luật pháp được các chính trị gia đầy quyền lực sử dụng như một vũ khí để chống lại kẻ thù của họ. Đây là ví dụ mà Trump và các đồng minh Đảng Cộng hòa của ông đang ngầm chỉ ra khi họ nhấn mạnh rằng việc truy tố ông ta đã bị chính trị hóa.
Nếu nói về mặt chính trị, tôi nghĩ chắc chắn sẽ tốt hơn cho đất nước nếu Trump trước tiên bị truy tố vì hành vi phạm tội lớn hơn, rộng hơn, rõ ràng hơn của ông ta là tìm cách lật đổ cuộc bầu cử năm 2020, thay vì làm sai lệch các khoản tiền bịt miệng cho một nữ diễn viên khiêu dâm. Ý tôi là, thứ tứ của các cáo trạng cần đi ngược lại, từ tội nặng nhất sẽ là cáo trạng đầu tiên thì sự tiếp nhận của công chúng Mỹ và các đảng viên Cộng hòa sẽ khác. Cáo trạng nặng nhất về cốt lõi là những gì tồi tệ nhất và nguy hiểm nhất về Trump. Nó có thể dễ dàng thuyết phục hơn đối với những người còn hoài nghi.
Với tư cách là một cựu tổng thống, Trump đã nhiều lần đặt câu hỏi về tính hợp pháp của các thẩm phán đã xét xử ông ta và các phán quyết của tòa án mà ông ta không đồng ý.
Lời kết:
Tất cả người Mỹ đều đồng ý rằng việc sử dụng hệ thống tư pháp để trừng phạt kẻ thù của mình là sai trái. Nhưng đồng thời, điều tuyệt đối cần thiết là chúng ta cần phải buộc những người có quyền lực phải chịu trách nhiệm về những tội ác thực sự.
Tất nhiên, các cuộc điều tra đang diễn ra chống lại Trump phải được tiến hành một cách công bằng và không có thành kiến. Ông ta nên được coi là vô tội và không được đối xử tốt hơn hay tệ hơn bất kỳ bị cáo nào khác. Và ông ta cũng không xứng đáng được bảo vệ đặc biệt hơn những kẻ phạm tội khác chỉ vì ông ấy đã từng là một tổng thống Mỹ. Nước Mỹ với những đảng viên Cộng hòa và các cử tri Mỹ đang nuông chìu quá đáng thằng con hư hỏng, hoang đàng một cách sai lầm. Và hậu quả của sự nuông chìu này sẽ làm hư hỏng cả một nền chính trị và thể chế dân chủ của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ của những người Mỹ còn lại.
Zachary B. Wolf and Jack Forrest
Translated & Summarized: Việt Linh