Daniel Bush
Cuộc tấn công tàn khốc của Hamas nhằm vào Israel đã buộc Tòa Bạch Ốc phải đối mặt với viễn cảnh về một cuộc chiến tranh khu vực tiềm ẩn sẽ khiến chính quyền Biden phải kiệt sức trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng tới, một cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại trong trường hợp tồi tệ nhất đối với Tổng thống Biden khi ông đang tăng cường chiến dịch tái tranh cử và có thể làm suy yếu tuyên bố của ông về khả năng lãnh đạo của ông vì một thế giới an toàn hơn. Đó là một bài toán khó sau những sự kiện quan trọng đã xảy ra ở Afghanistan, Ukraine và mối quan hệ rạn nứt với Trung Quốc.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Và khi số người chết tăng lên, các yếu tố đồng thời leo thang rộng hơn – từ tình hình con tin đang gia tăng đến giá dầu tăng sẽ làm tăng lạm phát và gây tổn hại kinh tế – có thể đặt ra cho Tổng thống Biden những thách thức có tác động chính trị đáng kể ở Hoa Kỳ.
Một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn ở Trung Đông có thể không xảy ra. Nhưng khi các chi tiết về kế hoạch đằng sau cuộc tấn công bắt đầu lộ ra và khi Israel chuẩn bị tấn công toàn diện vào Hamas ở Dải Gaza, các quan chức ở Washington đang chuẩn bị cho khả năng bạo lực có thể leo thang.
Lucy Kurtzer-Ellenbogen, giám đốc Chương trình Xung đột Israel-Palestine tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ, nói rằng: “Kịch bản ác mộng đối với chính quyền Biden là trước khi nó được ngăn chặn, nó đã kịp di căn và Israel phải đối mặt với một cuộc chiến tranh đa mặt trận”.
Các cựu quan chức tình báo và quốc phòng Mỹ nói rằng liệu chiến tranh có mở rộng hay không sẽ phụ thuộc một phần vào vai trò của Iran trong việc giúp Hamas lên kế hoạch tấn công Israel. Mức độ lập kế hoạch cần thiết cho một cuộc tấn công như vậy đã đặt ra câu hỏi về việc liệu Hamas có thể thực hiện điều đó một mình hay không – và nếu có sự trợ giúp, liệu điều đó có thể đến từ Iran, người ủng hộ lâu năm của họ trong khu vực hay không. Iran và các đồng minh như Hezbollah cũng có thể leo thang xung đột khi quân đội Israel đẩy mạnh những gì họ đã hứa sẽ là một chiến dịch quy mô lớn ở Gaza.
Tình báo Mỹ đã nhận định các quan chức an ninh Iran đã giúp lên kế hoạch cho cuộc tấn công của Hamas. Nhưng Iran đã phủ nhận mọi liên quan và các quan chức Mỹ và Israel cho biết họ chưa thấy đủ bằng chứng cho thấy Tehran có liên quan đến vụ tấn công. Tuy nhiên, mối quan hệ đang phát triển của Iran với Hamas và các đối tác chiến binh Palestine của họ, Thánh chiến Hồi giáo, đã được ghi chép rõ ràng. Phong trào Hồi giáo Jihad của người Palestine – một nhóm chiến binh có trụ sở tại Gaza, nhỏ hơn Hamas nhưng là lực lượng chiến đấu đáng kể ở vùng đất ven biển – đã có một liên minh công khai và lâu dài với Tehran.
Israel cho biết Iran hỗ trợ Hamas khoảng 100 triệu USD mỗi năm. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vào năm 2021 cho biết nhóm này nhận được tài trợ, vũ khí và đào tạo từ Iran, cũng như một số quỹ được huy động ở các nước Ả Rập vùng Vịnh.
Michael Leiter, cựu giám đốc của Trung tâm chống khủng bố quốc gia Hoa Kỳ, nói rằng: “Nếu người Israel thực sự tin tưởng chắc chắn rằng Iran có liên quan và phải chịu trách nhiệm trong việc này thì các cuộc tấn công của Israel vào Iran sẽ trở thành một khả năng thực sự xảy ra”.
Các cuộc đụng độ dọc biên giới phía bắc của Israel sau khi Hamas phát động cuộc tấn công hôm thứ Bảy cũng làm dấy lên lo ngại rằng Hezbollah, nhóm phiến quân Hồi giáo Lebanon do Iran hậu thuẫn, có thể bị lôi kéo vào cuộc giao tranh. Lebanon và Israel về mặt lý thuyết đang trong tình trạng chiến tranh. Hezbollah có một thành trì ở phía nam đất nước giáp biên giới Israel. Năm 2006, một cuộc chiến tranh quốc tế nổ ra giữa hai nước khiến hơn 1.100 người chết ở Lebanon và hơn 200 người chết ở Israel.
Danny Sebright, chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp Mỹ-UAE và là cựu quan chức tình báo Mỹ, nói rằng: “Iran là kẻ đầu sỏ, họ đã lên kế hoạch cho Hamas thực hiện và hỗ trợ sau lưng. Đây là một trong những tình huống mà mọi thứ có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát. Rõ ràng Iran là nước duy nhất được hưởng lợi từ cuộc tấn công của Hamas vào Israel”.
Theo hãng tin AP, khoảng 900 người ở Israel và hơn 680 người ở Gaza đã thiệt mạng kể từ khi Hamas phát động cuộc tấn công đầu tiên vào thứ Bảy. Ông Biden cho biết trong số những người thiệt mạng có ít nhất 11 người Mỹ. Hàng ngàn người khác đã bị thương trong vụ thảm sát mà Israel mô tả là cuộc tấn công nguy hiểm nhất trên đất nước này trong lịch sử 75 năm của quốc gia Israel.
Phạm vi của những rủi ro rộng lớn hơn đã được nhìn thấy vào cuối tuần và thứ Hai khi Tổng thống Biden hội ý với các cố vấn cấp cao tại Tòa Bạch Ốc sau những diễn biến đang diễn ra ở Israel và Gaza.
Một cựu Tướng muốn giấu tên đề tự do để nói lên quan điểm với AP News rằng: “Đây là một điều hoàn toàn bất ngờ đối với mọi người tại Tòa Bạch Ốc. Nó khiến mọi người mất cảnh giác”.
Hamas cũng được cho là đang bắt giữ khoảng 500 người làm con tin. Các quan chức Lực lượng Phòng vệ Israel tin rằng con số thực tế có thể cao hơn.
Nhưng tại sao là bây giờ? Tại sao Hamas tiến hành một cuộc tấn công ở quy mô lớn có thể dẫn đến sự sụp đổ của chính Hamas và theo một cách nào đó, Israel có thể gây thiện cảm trên toàn cầu, trong khi Palestine mất đi bất kỳ đòn bẩy nào khi có một kẻ yếu hơn đang chiến đấu với một quân đội vượt trội hơn?
Có rất ít thông tin về các con tin, bao gồm cả quốc tịch của họ hoặc nơi họ đang bị Hamas giam giữ. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ tin rằng các con tin bao gồm một số công dân Mỹ, một diễn biến sẽ gây áp lực buộc Tòa Bạch Ốc phải hành động để bảo đảm họ được thả.
Tình hình này đã được so sánh với cuộc khủng hoảng con tin Iran, diễn ra trong khoảng thời gian 444 ngày sau khi những người ủng hộ Cách mạng Iran chiếm đại sứ quán Mỹ ở Tehran năm 1979 và bắt giữ 52 người Mỹ làm con tin. Sự phẫn nộ của công chúng đối với Tổng thống Jimmy Carter vì không giải thoát được con tin đã góp phần khiến ông thất bại trước Ronald Reagan trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1980.
Các điểm tương đồng của hai cuộc khủng hoảng là có thể nhận ra, nhưng các chuyên gia cho rằng Tổng thống Biden có thể phải đối mặt với áp lực chính trị tương tự để bảo đảm thả những người Mỹ đang bị Hamas giam giữ nhằm tránh kiểu khủng hoảng con tin kéo dài đã nhấn chìm nỗ lực tranh cử nhiệm kỳ thứ hai của Jimmy Carter.
Và mặc dù chính sách đối ngoại nhìn chung có thể không quyết định cuộc bầu cử ở Mỹ, nhưng tác động kinh tế có thể có của cuộc xung đột đối với cử tri đã trở nên rõ ràng hơn vào thứ Hai khi giá dầu tăng vọt do căng thẳng.
Cuộc tấn công của Hamas vào Israel cũng đặt ra câu hỏi về nỗ lực của chính quyền Biden nhằm định hình lại Trung Đông thông qua các hiệp định ngoại giao mà không đạt được tiến bộ có ý nghĩa trước tiên để giải quyết xung đột Israel-Palestine.
Jeremy Ben-Ami, chủ tịch nhóm vận động tự do có ảnh hưởng J Street nói rằng: “Không thể có cái gọi là hòa bình ở Trung Đông trừ khi người Mỹ giải quyết được cuộc xung đột giữa Israel và Palestine”.
Shadi Hamid, một chuyên gia lâu năm về Trung Đông, cho biết thời điểm Hamas tấn công có thể nhằm mục đích gây khó khăn hơn cho Israel và Saudi Arabia trong việc hoàn tất thỏa thuận bình thường hóa quan hệ. Nhưng nó cũng củng cố quan điểm cho rằng chính quyền Biden đã “ngủ quên” trong việc phát triển một chiến lược mạch lạc ở Trung Đông
Chính quyền Biden coi Trung Đông là một mối phiền toái. Cuộc tấn công của Hamas đối với người Mỹ thực sự khiến họ phân tâm khỏi những gì các trợ lý hàng đầu của Tổng thống Biden muốn tập trung vào, đó là sự cạnh tranh giữa các cường quốc, đối phó với Trung Quốc và rõ ràng là cuộc xung đột Ukraine.
Sau cuộc tấn công, Tổng thống Biden đã lên tiếng thề sẽ ủng hộ “vững chắc và không lay chuyển” cho Israel. Tòa Bạch Ốc hôm thứ Hai đưa ra một tuyên bố chung, trong đó Tổng thống Biden và các nhà lãnh đạo Pháp, Ý, Đức và Vương quốc Anh đồng thanh lên án vụ tấn công.
Các nhà lãnh đạo nói rằng: “Chúng tôi nói rõ rằng các hành động khủng bố của Hamas là không có lý do chính đáng, không hợp pháp và phải bị lên án toàn cầu. Các quốc gia của chúng tôi sẽ hỗ trợ Israel trong nỗ lực bảo vệ chính mình và người dân trước những hành động tàn bạo như vậy. Chúng tôi nhấn mạnh thêm rằng đây không phải là thời điểm để bất kỳ bên nào thù địch với Israel có thể khai thác những cuộc tấn công này để tìm kiếm lợi thế.”
Bạo lực ở Trung Đông đã làm dấy lên các cuộc biểu tình trên khắp thế giới và có những dấu hiệu cho thấy nó đã thấm vào hoạt động chính trị của các tổng thống Mỹ.
Cựu Tổng thống 45, Donald Trump, ứng cử viên dẫn đầu của Đảng Cộng hòa năm 2024 và các đảng viên Đảng Cộng hòa khác đã lợi dụng cuộc tấn công của Hamas trong những ngày gần đây để chỉ trích Tổng thống Biden vì đã không làm nhiều hơn để hỗ trợ Israel cũng như các chính sách mềm yếu của ông đối với Iran.
Mối quan hệ Mỹ-Israel từ lâu đã chia rẽ các đảng viên Đảng Dân chủ. Những căng thẳng giữa những người cấp tiến, những người chỉ trích Israel và những đảng viên Đảng Dân chủ ôn hòa hơn đã thể hiện rõ trong những ngày gần đây.
Nhưng sự ủng hộ dành cho Israel là lời kêu gọi tập hợp đối với hầu hết các đảng viên Đảng Cộng hòa và có thể gây được tiếng vang đặc biệt với những người theo đạo Tin lành bảo thủ.
Cuộc giao tranh ở Israel có thể củng cố nhận thức của các cử tri Mỹ rằng Tổng thống Biden đang lãnh đạo đất nước trong một thời kỳ xung đột cả ở nước ngoài như Trung Đông và Ukraine cũng như ở trong nước, nơi Quốc hội đã bị tê liệt bởi các cuộc tranh luận về chi tiêu của chính phủ và chính sách thuế cũng như sự hỗn loạn tại Quốc hội với cuộc đua giành chức Chủ tịch Hạ viện.
Lời kết:
Với tất cả những diễn biến này, nó sẽ dẫn đến một thuyết âm mưu mới rằng mọi thứ chắc chắn nằm ngoài tầm kiểm soát và thiếu sự lãnh đạo mạnh mẽ từ tổng thống. Đó là một vấn đề thực sự đối với ông Biden. Thông thường, khi có sự hỗn loạn, điều đó thường không tốt cho người đương nhiệm và cuộc tranh cử.
Ngay bây giờ, Tổng thống Biden đang phải đối mặt với thù trong giặc ngoài, với hai cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại lớn trên toàn cầu xảy ra cùng lúc và liên quan đến các nguồn lực hoàn toàn khác nhau cộng với sự đánh phá từ ngay trong lòng nước Mỹ của kẻ thất bại Donald trump và đảng Cộng hòa và một hệ thống chính trị hỗn loạn.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://www.cbc.ca/news/world/israel-hamas-iran-analysis-1.6991118
https://fortune.com/2023/10/10/joe-biden-israel-war-hamas-sheer-evil-14-citizens-dead-gaza/
https://thehill.com/homenews/senate/4246548-israel-hamas-war-upends-political-calculus-for-biden-gop/https://www.newsweek.com/how-israels-war-could-become-nightmare-president-biden-1833277