Cho đến phút cuối đầy cay đắng, Henry Kissinger là một trong số ít người được Richard Nixon tin cậy. Sự tin tưởng đó, kết hợp với sức mạnh trí tuệ và khả năng thao túng quyền lực khéo léo của Kissinger, đã khiến ông ta trở thành nhân vật then chốt trong giai đoạn căng thẳng của lịch sử Hoa Kỳ, một người khổng lồ trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và là nhân vật cố định trong quan hệ quốc tế trong nhiều thập niên.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Henry Kissinger là một nhà ngoại giao gốc Đức, người đã đưa Mỹ rời khỏi Việt Nam sau nhiều năm trì hoãn đẫm máu, tốn kém và vào Trung Quốc trong một đợt bùng nổ ngoại giao bí mật bất ngờ đã qua đời hôm thứ Tư khi tròn 100 tuổi.
Đừng nói xấu người chết. Đó là một lời khuyên đáng trân trọng và câu nói này chỉ đúng đối với những con người bình thường. Nhưng với một tên đồ tể đẳng cấp thế giới và những sự thật không ai có thể phủ nhận thì sao đây?
Khi một người chết, người đó có nên được tưởng nhớ chính xác không?
Câu hỏi đó được đặt ra một cách sâu sắc bởi cái chết của Henry Kissinger, người đã để lại một di sản lâu dài bao gồm những đỉnh cao như việc mở cửa với Trung Quốc, cũng như những hành động sai trái dẫn đến tình trạng hỗn loạn và chết chóc với hàng ngàn người chết. Cáo phó của ông ta sẽ tràn ngập những lời tán dương từ cơ quan chính sách đối ngoại vốn ca ngợi ông ta là nhà thông thái nhất trong số các nhà thông thái. Mèo khen mèo dài đuôi là lẽ thường, các cơ quan ngoại giao của Mỹ đã dối trá và che đậy hết mức cho tên đồ tể quốc tế này, chỉ nói đến những mặt tốt của ông ta, che giấu những tội ác, gây thảm sát hàng ngàn người vô tội của ông ta.
Với sự hiện diện công khai nhưng đầy uy quyền và những thủ đoạn đằng sau hậu trường, Kissinger đã tạo được ảnh hưởng đặc biệt đến các vấn đề toàn cầu dưới thời Tổng thống Nixon và Gerald Ford.
Đầu năm nay, trước ngày sinh nhật một trăm tuổi của ông ta, tôi đã có viết một bài đánh giá ngắn gọn về sự nghiệp đồ tể của ông ta. Tôi đã lưu ý rằng: “Kissinger thực sự là một nhân vật vĩ đại đã định hình phần lớn chính trị thế giới trong 50 năm qua. Ông ta là người môi giới cho việc Mỹ mở cửa với Trung Quốc và theo đuổi chính sách hòa dịu với Liên Xô trong thời gian làm cố vấn an ninh quốc gia và ngoại trưởng cho Tổng thống Richard Nixon. Tuy nhiên, thật là một sự xúc phạm đối với lịch sử khi ông ta không được biết đến và đánh giá công bằng vì nhiều hành vi phản bội—đánh bom bí mật, âm mưu đảo chính, hỗ trợ chính quyền quân sự—là những nguyên nhân đã dẫn đến cái chết của hàng trăm ngàn người vô tội từ Argentina đến Đông Timor.”
Giờ đây ông ta đã chạy trốn trách nhiệm vĩnh viễn. Liệu giờ đây có phải là thời điểm thích hợp để nhìn lại quá khứ đen tối của Kissinger hay không?
Campuchia: Đầu năm 1969, ngay sau khi Richard Nixon chuyển vào Tòa Bạch Ốc và kế thừa Chiến tranh Việt Nam, Kissinger và những người khác đã lên kế hoạch bí mật ném bom Campuchia để truy đuổi quân địch. Với cái tên nghịch ngợm “Chiến dịch buổi sáng” được phát động, Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc “Bob” Haldeman đã viết trong nhật ký của mình rằng Kissinger và Nixon “thực sự phấn khích”. Tuy nhiên, hành động này có tính hợp pháp đáng ngờ; Hoa Kỳ không có chiến tranh với Campuchia và Quốc hội không cho phép ném bom rải thảm, điều mà Nixon cố gắng giữ bí mật. Quân đội Mỹ đã thả 540.000 tấn bom. Họ không chỉ đánh vào tiền đồn của kẻ thù. Ước tính số thường dân Campuchia thiệt mạng dao động từ 150.000 đến 500.000 người.
Bangladesh: Năm 1970, một đảng chính trị ủng hộ quyền tự trị cho Đông Pakistan đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lập pháp. Nhà độc tài quân sự cầm quyền Pakistan, Tướng Agha Muhammad Yahya Khan, đã bắt giữ thủ lĩnh của đảng đó và ra lệnh cho quân đội của ông ta đè bẹp người Bengal. Vào thời điểm đó, Yahya, một đồng minh của Mỹ, đang giúp Kissinger và Nixon thiết lập quan hệ với Trung Quốc, và họ không muốn cản đường ông ta. Nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ ở Đông Pakistan đã gửi một bức điện nêu chi tiết và chỉ trích những hành động tàn bạo mà quân đội của Yahya đã gây ra và báo cáo rằng họ đang phạm tội “diệt chủng”. Tuy nhiên, Nixon và Kissinger từ chối chỉ trích Yahya hoặc hành động để chấm dứt cuộc tấn công dã man. Kissinger và Nixon đã nhắm mắt làm ngơ —có thể nói là họ đã ngầm chấp thuận—việc Pakistan tàn sát 300.000 người Bengali, hầu hết là người theo đạo Hindu.
Chile: Nixon và Kissinger âm mưu ngấm ngầm cản trở cuộc bầu cử dân chủ của tổng thống xã hội chủ nghĩa Salvador Allende vào năm 1970. Điều này bao gồm việc Kissinger giám sát các hoạt động bí mật nhằm gây bất ổn cho Chile và gây ra một cuộc đảo chính quân sự. Âm mưu này dẫn đến vụ ám sát Tổng tư lệnh quân đội Chile. Cuối cùng, chính quyền quân sự do Tướng Augusto Pinochet lãnh đạo đã lên nắm quyền, giết chết hàng ngàn người Chile và thành lập chế độ độc tài. Sau cuộc đảo chính, Kissinger đã hỗ trợ Pinochet đến tận cùng. Trong cuộc trò chuyện riêng với bạo chúa Chile năm 1976, Kissinger nói với Pinochet rằng: “Đánh giá của tôi là ông là nạn nhân của tất cả các nhóm cánh tả trên khắp thế giới và tội lỗi lớn nhất của ông là đã lật đổ một chính phủ đang theo hướng cộng sản”.
Việt Nam: Chúng ta không thể nào quên được vào đêm ngày ngày 18 tháng 12 năm 1972, chiến dịch Linebacker II theo lệnh của Kissinger với hơn 200 máy bay ném bom B-52 của Mỹ đã bay 730 lần và thả hơn 20.000 tấn bom vào miền Bắc Việt Nam trong khoảng thời gian 12 ngày vào tháng 12 năm 1972, chủ yếu là Hà Nội, hơn 1.600 người Việt Nam ở miền Bắc đã thiệt mạng diễn ra vào dịp Giáng Sinh cách đây hơn 50 năm. Đó là một trong những cuộc ném bom lớn nhất trong lịch sử.
Động lực đằng sau các vụ đánh bom vào dịp Giáng Sinh là Tổng Thống mới tái đắc cử Richard Nixon, người muốn kết thúc việc Mỹ dính líu vào một cuộc chiến không được lòng dân trước khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào tháng Giêng.
Nixon đã tái đắc cử chỉ hơn một tháng trước đó với lời hứa đạt được “hòa bình trong danh dự” ở Việt Nam – nơi Hoa Kỳ đã chiến đấu từ năm 1965 – và đã bị tổn thương khi các cuộc đàm phán với Bắc Việt bất ngờ thất bại.
Đó là món quà Giáng Sinh của Henry A. Kissinger, Richard Nixon và đồng phạm lưỡng đảng tại Quốc Hội Mỹ đã chọn đúng cái ngày khốn nạn này để chấm dứt cuộc chiến tranh Việt Nam để người Mỹ rút lui trong danh dự và điều này đã dẫn đến ba năm sau, ngày 30/4/1975, người Việt miền Nam đã phải bỏ quê hương vượt biển tìm tự do.
Đông Timor: Vào tháng 12 năm 1975, Tổng thống Suharto của Indonesia đang dự tính xâm lược Đông Timor, nơi gần đây là thuộc địa của Bồ Đào Nha và đang tiến tới độc lập. Vào ngày 6 tháng 12, Tổng thống Gerald Ford và Kissinger, khi đó là ngoại trưởng của Ford, trên đường đến thăm Bắc Kinh, đã dừng lại ở Jakarta để gặp Suharto, người đứng đầu chế độ quân sự quốc gia. Suharto ra hiệu ông có ý định đưa quân vào Đông Timor và sáp nhập lãnh thổ này vào Indonesia. Ford và Kissinger không phản đối. Gerald Ford nói với Suharto rằng: “Chúng tôi sẽ hiểu và sẽ không gây áp lực với ông về vấn đề này. Chúng tôi hiểu vấn đề và ý định của bạn.” Kissinger nói thêm rằng: “Điều quan trọng là bất cứ điều gì bạn làm đều thành công nhanh chóng”. Ông chỉ ra rằng Suharto sẽ khôn ngoan nếu đợi cho đến khi Ford và Kissinger quay trở lại Hoa Kỳ, nơi họ “có thể tác động đến phản ứng ở Mỹ”. Cuộc xâm lược bắt đầu vào ngày hôm sau. Cuộc xâm lược đã được “bật đèn xanh” từ Henry Kissinger và Gerald Ford. Cuộc xâm lược tàn bạo của Suharto vào Đông Timor khiến 200.000 người thiệt mạng.
Argentina: Vào tháng 3 năm 1976, một chính quyền quân sự theo chủ nghĩa tân phát xít đã lật đổ Tổng thống Isabel Perón và phát động cái gọi là Chiến tranh bẩn thỉu, tra tấn, biến mất và giết chết các đối thủ chính trị mà họ coi là khủng bố. Một lần nữa, Kissinger lại “bật đèn xanh”, lần này cho một chiến dịch khủng bố và giết người. Ông ta đã làm như vậy trong cuộc gặp riêng vào tháng 6 năm 1976 với ngoại trưởng của chính quyền quân sự, Cesar Augusto Guzzetti. Tại cuộc họp đó, theo một bản ghi nhớ được Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia, một tổ chức phi lợi nhuận, có được vào năm 2004, Guzzetti nói với Kissinger, “vấn đề chính của chúng tôi ở Argentina là chủ nghĩa khủng bố”. Kissinger trả lời: “Nếu có việc gì phải làm thì nên làm nhanh chóng”. Nói cách khác, hãy tiếp tục cuộc thập tự chinh man rợ của bạn chống lại những người cánh tả. Cuộc chiến bẩn thỉu đã cướp đi sinh mạng của khoảng 30.000 thường dân Argentina.
Trong suốt sự nghiệp chính trị bẩn thỉu và dối trá của mình, Henry Kissinger là một kẻ mưu mô vô kỷ luật, người đã thực hiện nhiều hành vi lừa đảo. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1968, trong khi cố vấn cho nhóm của chính quyền Johnson tại các cuộc đàm phán hòa bình ở Paris, nhằm mục đích chấm dứt Chiến tranh Việt Nam, Kissinger đã ngầm chuyển thông tin về các cuộc đàm phán cho phe của Nixon, vốn đang âm mưu phá hoại các cuộc đàm phán, vì sợ hãi rằng thành công trong cuộc đàm phán sẽ thúc đẩy triển vọng của Phó Tổng thống Hubert Humphrey, đối thủ của Nixon trong cuộc đua. Sau khi vụ đánh bom bí mật ở Campuchia được New York Times tiết lộ, Kissinger, hành động theo yêu cầu của Nixon, đã thúc giục giám đốc FBI J. Edgar Hoover nghe lén các trợ lý và nhà báo của chính mình để khám phá xem ai đã rò rỉ thông tin. Hoạt động này đã không phát hiện được ai đã để lộ ra vụ đánh bom bí mật, nhưng, như nhà sử học Garrett Graff đã lưu ý trong cuốn sách gần đây của ông với nhan đề: “Watergate: A New History”, nỗ lực này đã gieo mầm cho “khẩu vị của chính quyền trong việc do thám kẻ thù của mình”.
Ông ta có lỗi vì đã cho phép nghe lén điện thoại của các phóng viên và nhân viên Hội đồng An ninh Quốc gia của chính ông ta để bịt các tin tức rò rỉ trong Tòa Bạch Ốc của Nixon. Ông ta bị tố cáo trong khuôn viên trường đại học về vụ đánh bom và cuộc xâm lược của quân đồng minh vào Campuchia vào tháng 4 năm 1970, nhằm phá hủy các đường tiếp tế của Bắc Việt cho lực lượng cộng sản ở miền Nam Việt Nam. “Cuộc xâm nhập” đó, như cách gọi của Nixon và Kissinger, bị một số người đổ lỗi là đã góp phần khiến Campuchia rơi vào tay quân nổi dậy Khmer Đỏ, những kẻ sau đó đã tàn sát khoảng 2 triệu người Campuchia.
Năm 1976, Kissinger được thông báo về Chiến dịch Condor, một chương trình bí mật do cơ quan tình báo của các chế độ độc tài quân sự ở Nam Mỹ tạo ra để ám sát kẻ thù chính trị của họ trong và ngoài nước. Sau đó, Kissinger đã ngăn chặn nỗ lực của Bộ Ngoại giao nhằm cảnh báo các chính quyền quân sự này không tiến hành các vụ ám sát quốc tế. Như Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia đã chỉ ra trong một hồ sơ được công bố trong tuần này về nhiều tranh cãi khác nhau của Kissinger.
Thật dễ dàng coi Kissinger là một nhà địa chiến lược bậc thầy, một chuyên gia trong trò chơi quốc gia. Nhưng hãy làm phép tính. Hàng trăm ngàn người chết ở Bangladesh, Campuchia và Đông Timor, có lẽ tổng cộng là một triệu người. Hàng chục ngàn người chết trong Chiến tranh bẩn thỉu ở Argentina Hàng ngàn người bị giết và hàng chục ngàn người bị tra tấn bởi chế độ độc tài quân sự Chile, và một nền dân chủ bị phá hủy. Bàn tay của Henry Kissinger ướt đẫm máu.
Kissinger thường xuyên bị chỉ trích là “tội phạm chiến tranh”, mặc dù chưa bao giờ phải chịu trách nhiệm về những hành vi sai trái của mình. Ông ta đã kiếm được hàng triệu USD với tư cách là nhà tư vấn, tác giả và nhà bình luận trong nhiều thập niên kể từ khi rời chính phủ.
Đại sứ Chile tại Hoa Kỳ, Juan Gabriel Valdes, viết trên X, trước đây gọi là Twitter: “Một người đàn ông đã qua đời mà lịch sử chói sáng không bao giờ che giấu được sự đau khổ sâu sắc về mặt đạo đức của mình”. Tổng thống cánh tả Chile Gabriel Boric đã đăng lại thông điệp.
Dân biểu Hoa Kỳ Jim McGovern đã đăng bài tưởng nhớ trên X về “tất cả những sinh mạng mà Henry Kissinger đã hủy hoại bằng bạo lực khủng khiếp mà ông ta đã gây ra ở các quốc gia như Chile, Việt Nam, Argentina, Đông Timor, Campuchia và Bangladesh”. McGovern cũng viết rằng ông không bao giờ hiểu tại sao mọi người lại có thể tôn kính Kissinger.
Lời kết:
Henry Kissinger không hề tỏ ra hối tiếc về những kết quả tàn khốc và chết chóc của những nước đi của ông ta trên bàn cờ chính trị toàn cầu.
Không có lời xin lỗi nào từ Henry Kissinger. Nhưng phần còn lại của chúng ta sẽ nợ lịch sử – và hàng ngàn người chết vì thủ thuật ngoại giao bẩn thỉu và tàn nhẫn của ông ta. Dù thành tích của ông ta là gì đối với cơ quan ngoại giao của Hoa Kỳ với những lời khen tặng hoa mỹ, thì di sản xấu xí của ông ta trước thế giới chỉ bao gồm một đống xác chết khổng lồ trên khắp thế giới.
Ông ta đã vượt thoát thành công khỏi trách nhiệm giải trình trong thế giới mà chúng ta đang sống. Nhưng tôi tin rằng, sang đến thế giới bên kia ông ta sẽ phải đối mặt với hàng triệu oan hồn vô tội đã chết, họ sẽ cùng hỏi tội ông ta, không thể chạy thoát được nữa.
Cái chết của tên đồ tể quốc tế đã mang theo những lời nguyền rủa của nhân loại, trong đó có những người Việt Nam.
Translated & Summarized
Việt Linh