Harrison Lavelle, Lakshya Jain, Aisa Woodward
Mặc dù khó có khả năng xảy ra một cuộc bầu cử với kết quả hòa nhau nhưng điều đó không nằm ngoài khả năng “có thể”. Ví dụ: nếu Đảng Dân chủ giành được lợi ích trước người da trắng thuộc tầng lớp lao động, phản ảnh những thay đổi được thấy trước vào năm 2016, thì về mặt lý thuyết, họ có thể giành được North Carolina, Georgia và Arizona trong khi đó, họ có thể mất Michigan, Pennsylvania, Wisconsin và Nevada.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Hãy tưởng tượng rằng đó là ngày 6 tháng 11 năm 2024 và người Mỹ trên toàn quốc thức dậy với một tin tức rất đáng lo ngại, đó là: không ứng cử viên nào đạt được 270 phiếu đại cử tri cần thiết để đắc cử tổng thống, như vậy có nghĩa là tổng thống phải được Hạ viện lựa chọn trong cuộc bầu cử ngẫu nhiên vào đầu năm 2025.
Đối với hầu hết cử tri, đây là tin tức thủ tục khó hiểu, nguy hiểm và đáng báo động, càng làm giảm niềm tin của họ vào các thể chế chính trị Mỹ và sức mạnh lá phiếu của chính họ. Tuy nhiên, đối với những đại biểu được bầu đang nắm giữ vận mệnh đất nước trong tay, điều đó không khác gì một cơn ác mộng.
Đây có phải là một kịch bản xa vời hay không? Thưa không, chính xác là kịch bản này có thể xảy ra khá dễ dàng.
Cả nước có 538 phiếu đại cử tri và ai có được 270 phiếu sẽ thắng cử tổng thống.
Nếu một tỷ số hòa 269–269 xảy ra, thì buộc phải tổ chức một cuộc bầu cử ngẫu nhiên tại Hạ viện.
Nhưng, trong một kịch bản khác có thể xảy ra, nếu có một ứng cử viên như Joe Manchin, tranh cử dưới danh nghĩa của đảng No Labels, giành được đủ số phiếu đại cử tri để từ chối thế đa số của Trump hoặc Biden. Kịch bản này được cho là ít xảy ra hơn so với một trận hòa thuần túy. Không có ứng cử viên mạnh mẽ nào của một đảng thứ ba trong lịch sử giành được chiến thắng tại một tiểu bang trong cuộc bầu cử tổng thống.
Kể cả trong cuộc bầu cử năm 2024, nếu hai ứng viên chính thức của hai đảng lớn sẽ là Trump và Biden, dù không được ưa chuộng đi nữa thì ứng viên của đảng thứ ba như Joe Manchin cũng khó mà giành được vài chục phiếu cử tri đoàn, xác su1ât có thể chỉ có thể là vài phiếu mà thôi, nhưng bấy nhiêu đó cũng đủ để hai ứng viên của hai đảng lớn không thể có đủ 270 phiếu theo yêu cầu.
Hầu hết các cơ quan lập pháp của các tiểu bang đã thông qua luật ràng buộc cử tri phải bỏ phiếu cho ứng cử viên tổng thống giành được số phiếu phổ thông ở tiểu bang của họ. Điều này có nghĩa là ảnh hưởng của các đại cử tri thiếu đức tin, phản thùng hay còn gọi là lật kèo có phần bị hạn chế, điều quan trọng là đã có bảy cuộc đào tẩu trước đây sau cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016.
Nhưng bất kể nguyên nhân là gì, khả năng cả hai ứng cử viên của đảng lớn đều thiếu 270 phiếu đại cử tri cần thiết để giành chiến thắng khiến việc nắm quyền kiểm soát các phái đoàn Hạ viện Hoa Kỳ ở các tiểu bang trở nên quan trọng đối với cả hai đảng. Điều này là do đảng kiểm soát đa số các phái đoàn trên 50 bang có thể bầu tổng thống một cách hiệu quả trong một cuộc bầu cử ngẫu nhiên – bất kể ứng cử viên ưa thích của họ có giành được phiếu phổ thông hay thậm chí là đa số phiếu đại cử tri hay không.
Một đảng kiểm soát phái đoàn Hạ viện Hoa Kỳ của một tiểu bang nếu đa số đại diện của tiểu bang đó liên kết với đảng đó. Điều quan trọng là đảng kiểm soát đa số các phái đoàn có thể khác biệt đáng kể so với đảng kiểm soát Hạ viện nói chung. Ví dụ: sau cuộc bầu cử năm 2018, đảng Cộng hòa kiểm soát 26 trong số 50 phái đoàn tiểu bang Hạ viện, mặc dù đảng Dân chủ chiếm đa số ghế 235/199 trong Hạ viện.
Quyền kiểm soát tổng thống đã được trao cho Hạ viện trước đây. Năm 1824, Andrew Jackson đã giành được nhiều phiếu đại cử tri và phiếu phổ thông nhưng không giành được đa số tuyệt đối, gây ra một cuộc bầu cử ngẫu nhiên mà ông ta đã thua. Những người ủng hộ Andrew Jackson coi thất bại của ông là một “cuộc mặc cả tham nhũng” giữa Chủ tịch Hạ viện Henry Clay và người chiến thắng cuối cùng John Quincy Adams, làm giảm tính hợp pháp về mặt thể chế của cả Quốc hội và các thủ tục hiến pháp trong mắt nhiều người Mỹ.
Và để hiểu ngày nay cuộc bầu cử tổng thống ngẫu nhiên sẽ diễn ra như thế nào, với các bước theo trình tự thời gian tóm tắt khuôn khổ sửa đổi lần thứ 12.
Việc bỏ phiếu nội bộ giữa các phái đoàn để xác định ứng cử viên nào sẽ giành chiến thắng ở các tiểu bang tương ứng của họ sẽ mang tính đảng phái thực sự lớn trong thời đại phân cực hiện nay.
Kể từ năm 2022, Đảng Cộng hòa kiểm soát 26 phái đoàn tiểu bang tại Hạ viện trong khi Đảng Dân chủ kiểm soát 22. Đảng Dân chủ đã không kiểm soát phần lớn trong số này kể từ năm 2008, khi họ có 257 ghế Hạ viện. Để hiểu được tác động của từng cuộc đua vào Hạ viện đối với một cuộc bầu cử ngẫu nhiên, các chuyên gia bầu cử đã tạo ra các kịch bản thực tế cho cả hai đảng về số lượng phái đoàn Hạ viện mà họ có thể hình dung được nếu cuộc bầu cử năm 2024 dẫn đến một cuộc bầu cử ngẫu nhiên không ai mong muốn.
Hãy nhớ rằng đây hoàn toàn là những kịch bản giả định phụ thuộc vào việc tái phân chia khu vực mới nhất. Còn quá sớm để nói liệu kịch bản của Đảng Dân chủ hay Đảng Cộng hòa có nhiều khả năng xảy ra hơn. Trong trường hợp khó xảy ra là một cuộc bầu cử tổng thống có kết quả ngang nhau, điều này cho thấy số phiếu phổ thông sát nút và ít thay đổi trong thành phần Hạ viện, thì giá trị trung bình của hai kịch bản có thể sẽ gần nhất với kết quả cuối cùng.
A) Những thay đổi tiềm năng của phái đoàn đảng Dân chủ:
Với thuận lợi của Đảng Dân chủ, Đảng Cộng hòa có thể mất AZ-01 và AZ-06, cả hai đều đang cạnh tranh gay gắt vào năm 2022, khiến phái đoàn từ 6–3 R thành 5–4 D. Họ cũng có thể tận dụng việc tái phân chia khu vực giữa thập niên của Wisconsin, gần như chắc chắn rằng những người theo chủ nghĩa tự do hiện đang kiểm soát tòa án tối cao của tiểu bang, lật đổ các phiên bản vẽ lại của WI-01 và WI-03.
Giả sử đảng Dân chủ nắm giữ tất cả các phái đoàn khác của mình, Đảng Dân chủ sẽ kiểm soát đa số ở 23 bang, với Minnesota, Wisconsin và Montana bằng nhau. Trong kịch bản này, Đảng Cộng hòa sẽ kiểm soát 24. Đảng Dân chủ vẫn sẽ không có được đa số hoàn toàn các phái đoàn Hạ viện, một phần do những người sắp xếp bầu cử ở Georgia và Texas, cùng với việc rút thăm lại dự kiến ở North Carolina, hạn chế khả năng cạnh tranh của họ để giành đủ các quận cạnh tranh ở mỗi tiểu bang sẽ lật lại các phái đoàn. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa cũng sẽ không kiểm soát được đa số hoàn toàn, có nghĩa là sẽ phải có sự đào tẩu nào đó từ một trong hai đảng để bầu tổng thống, vì một ứng cử viên phải bảo đảm đa số các phái đoàn cấp tiểu bang để giành chiến thắng.
B) Những thay đổi tiềm năng của phái đoàn Đảng Cộng hòa:
Với thuận lợi của Đảng Cộng hòa, các đảng viên Đảng Dân chủ khu vực Trump là Mary Peltola và Jared Golden có thể thua trong cuộc tái tranh cử, lật đổ Alaska và trói buộc phái đoàn của Maine. Ở Michigan và Pennsylvania, Đảng Cộng hòa có thể bị lật đổ cả hai phái đoàn. Việc tái phân chia khu vực ở North Carolina, dự kiến sẽ mang lại cho GOP thêm hai đến ba ghế. Trong kịch bản này, GOP sẽ kiểm soát 30 phái đoàn so với 18 phái đoàn của Đảng Dân chủ, mang lại cho họ lợi thế thoải mái trong trường hợp cần Hạ viện quyết định chức vụ Tổng thống.
Đặc biệt, Ở Pennsylvania, Đảng Cộng hòa chỉ cần giành được một ghế để giành quyền kiểm soát phái đoàn.
Tóm lại, theo xếp hạng các phái đoàn Hạ viện hiện tại, Đảng Cộng hòa kiểm soát các phái đoàn Hạ viện ở 25 tiểu bang so với 20 của Đảng Dân chủ, với hai phái đoàn bị ràng buộc và ba phái đoàn được xếp hạng là bỏ cuộc. Nói một cách khác, nếu không có gì thay đổi, GOP sẽ chỉ cần có thêm được một phái đoàn để có được đa số cần thiết để giao ghế tổng thống cho Trump trong một cuộc bầu cử ngẫu nhiên.
C) Ảnh hưởng trực tiếp từ đảng No Labels qua cuộc bầu cử ngẫu nhiên:
Đảng No Labels đã nói rõ rằng kế hoạch mới của họ là đưa một đảng viên Đảng Cộng hòa đứng đầu trong tấm vé của họ để tạo đòn bẩy đối với người chiến thắng bằng cách từ chối cả hai đảng lớn 270 phiếu bầu cử tri đoàn. Kế hoạch này sẽ bảo đảm chắc chắn biến nhiệm kỳ thứ hai của Trump trở thành sự thật và là thảm họa cho quốc gia.
Vì No Labels biết không thể thắng nên họ đang tìm cách kích hoạt một cuộc bầu cử ngẫu nhiên. Chiến lược gia trưởng của họ đã công khai tuyên bố rõ ràng rằng họ đang chuẩn bị cho một cuộc bầu cử ngẫu nhiên, và họ chỉ cần cố gắng giành chiến thắng ở một vài tiểu bang là đủ với họ và từ chối 270 phiếu đại cử tri của Trump và Biden. No Labels tin rằng điều này sẽ mang lại cho họ đòn bẩy để đạt được thỏa thuận bằng cách hứa hẹn sự ủng hộ của cử tri đối với bất kỳ ứng cử viên đảng lớn nào mà họ cho là xứng đáng hơn.
Đây là dự đoán hoàn toàn dựa trên những điều mà đảng No Labels đã viết và nói – về sự thay đổi căn bản trong chiến lược của họ và những hậu quả thảm khốc đối với đất nước. Đây là một con đường mới cho nỗ lực của bên thứ ba của No Labels, nhưng điểm đến sẽ giống nhau, đó là: Ngăn cản Biden giành chiến thắng và đưa Donald Trump đắc cử qua ngã “bầu cử ngẫu nhiên”
Lời kết:
Hướng đi mới của đảng No Labels thậm chí còn nguy hiểm và gây chia rẽ hơn so với kế hoạch ban đầu của họ là tham gia tranh cử để tìm chiến thắng một cách sòng phẳng. Nói rõ hơn, chiến lược tranh cử mới nhất của đảng No Labels là đưa đất nước đến điểm nguy hiểm nhất, đó là một cuộc bầu cử ngẫu nhiên và xác suất khá chắc chắn là chiến thắng sẽ lọt vào tay đảng Cộng hòa, và ứng viên của đảng Cộng hòa chính là Donald Trump.
Hôm nay, tôi không nói đến xác suất, đau bệnh hay chết, mà hôm nay tôi chỉ đề cập đến tiến trình bầu cử và phân tích lợi hại từng đảng qua số lượng phái đoàn tại Hạ viện để đi đến một đánh giá chung cuộc, nói một cách công bằng, ngắn gọn, đó là nếu cuộc bầu cử ngẫu nhiên xảy ra thì người thắng cuộc sẽ là “chó nhảy bàn độc” một lần nữa, nhưng lần này không phải vì may mắn mà là được bầu chọn hợp pháp nhờ chiến dịch phá hoại của đảng No Labels và lợi thế đa số bởi phái đoàn bất hợp lý của đảng Cộng hòa nhưng lại là hợp pháp.
Để tránh được thảm họa này cho đất nước, người Mỹ cần phải xuống đường, kêu gọi nhau đi bỏ phiếu để giao đa số phiếu phổ thông và đa số phiếu đại cử tri với con số áp đảo cho ứng viên đảng Dân chủ, chỉ có cách duy nhất này mới tránh được một cuộc bầu cử ngẫu nhiên và qua đó, gìn giữ được nền dân chủ.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://www.thirdway.org/memo/the-no-labels-partys-radical-new-plan-to-force-a-contingent-election
https://www.nytimes.com/2023/10/26/us/politics/mike-johnson-2024-election-certification.html