CALITODAY (05/12/2025): Liên minh New Democrat (Tân Dân chủ) hôm thứ Sáu 05/12 đã kêu gọi Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth từ chức sau khi một báo cáo chưa được phân loại của Tổng Thanh tra cho thấy ông đã gây nguy hiểm cho các quân nhân khi trao đổi về thông tin tình báo quân sự nhạy cảm thông qua một nhóm trò chuyện trên ứng dụng Signal.
“Lần này đến lần khác, vị bộ trưởng này đã nói dối, né tránh, đánh trống lảng và một cách đáng kinh ngạc là đổ lỗi cho cấp dưới của mình,” Chủ tịch New Democrat Brad Schneider (D-Illinois) và Chủ tịch Nhóm Công tác An ninh Quốc gia Gil Cisneros (D-California) viết trong một tuyên bố sau khi báo cáo được công bố.
“Ông ta là nỗi ô nhục đối với chức vụ mà mình đang nắm giữ và cần phải từ chức ngay lập tức trước khi những hành động của ông khiến người Mỹ thiệt mạng,” ông Schneider nói thêm.
Chi tiết về nhóm trò chuyện bị lộ ra vào tháng 3, khi tổng biên tập của tạp chí The Atlantic vô tình được thêm vào nhóm Signal nơi các cuộc tấn công sắp diễn ra nhằm vào các mục tiêu Houthi ở Yemen đang được thảo luận.
Phó Tổng thống Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và cố vấn an ninh quốc gia khi đó là Mike Waltz cũng có mặt trong chuỗi tin nhắn, nơi các biểu tượng cảm xúc được dùng để ca ngợi kế hoạch tấn công.
Các quan chức đương nhiệm và tiền nhiệm cảnh báo rằng nếu những kế hoạch tấn công chi tiết mà Hegseth chia sẻ bị một đối thủ nước ngoài bắt được, điều đó chắc chắn sẽ gây nguy hiểm nghiêm trọng cho binh sĩ Hoa Kỳ tham dự cuộc hành quân.
Trong suốt quá trình điều tra về nhóm trò chuyện này, Hegseth đã từ chối trả lời phỏng vấn với nhóm của Tổng Thanh tra và không cung cấp đầy đủ các tin nhắn trên Signal, buộc Văn phòng Tổng Thanh tra phải dựa vào các ảnh chụp màn hình do The Atlantic công bố.
Nỗ lực yêu cầu cách chức Hegseth của Liên minh New Democrat diễn ra trong bối cảnh ông đang đối mặt với làn sóng phản đối ngày càng gia tăng vì ra lệnh tấn công các đối tượng bị cáo buộc là “khủng bố ma túy” di chuyển bằng thuyền trên hải phận quốc tế biển Caribe và Đông Thái Bình Dương.
Tòa Bạch Ốc đã bảo vệ các mệnh lệnh của Hegseth, cho rằng sau khi các băng nhóm buôn ma túy bị xếp vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài, các cuộc tấn công sát thương là hợp pháp. Tuy nhiên, một số nhà lập pháp và cựu quan chức quân sự cho rằng cuộc tấn công ngày 2/9 đã cấu thành tội ác chiến tranh.
“Báo cáo của Tổng Thanh tra xác nhận những gì chúng tôi đã biết từ lâu: Bộ trưởng Hegseth là người kém năng lực, liều lĩnh và là mối đe dọa đối với sinh mạng của những người đàn ông và phụ nữ đang phục vụ trong Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ,” các nghị sĩ New Democrat tuyên bố.
“Một nhà lãnh đạo thực sự phải có trách nhiệm và chịu trách nhiệm giải trình – Hegseth không phải là một nhà lãnh đạo như vậy. Ông ta đã không chịu trách nhiệm cho sự cố đáng xấu hổ này và từ chối hợp tác với cuộc điều tra độc lập. Giờ đây, ông còn phủ nhận mọi trách nhiệm đối với cuộc tấn công ‘đánh lần thứ hai’ để giết 2 người sống sót có khả năng là bất hợp pháp ở vùng Caribe,” họ nói thêm.
Các báo cáo trái chiều đã xuất hiện liên quan đến cuộc tấn công ngày 2/9, trong đó Hegseth và chỉ huy chiến dịch phủ nhận rằng đã có lệnh “giết tất cả mọi người” trên con tàu — điều được cho là đã dẫn đến cuộc tấn công thứ hai nhằm vào những người sống sót đang bám vào các mảnh vỡ.
Liên minh này cũng từng kêu gọi Bộ trưởng Quốc phòng từ chức vào tháng 3 vì vụ nhóm trò chuyện trên Signal và một lần nữa vào tháng 4 vì “liên tục gây nguy hiểm cho thông tin mật và gây ra tình trạng hỗn loạn trên diện rộng tại Ngũ Giác Đài.”
“Pete Hegseth đã một cách liều lĩnh và không thể biện minh được khi đặt tính mạng của các quân nhân vào vòng nguy hiểm. Ông ta phải lập tức từ chức hoặc bị sa thải, và Quốc hội cần khởi động một cuộc điều tra toàn diện,” Schneider viết trong một bài đăng hồi tháng 7 trên mạng xã hội X.
Cựu thống đốc bang Minnesota cảnh báo không nên “kỳ thị” người Somali
Cựu Thống đốc bang Minnesota Tim Pawlenty đã chỉ trích việc Tổng thống Trump dùng từ “rác rưởi” để mô tả cộng đồng người Somali của bang, nhưng cũng thừa nhận cộng đồng này có liên quan đến một vụ gian lận gần đây.
Hàng chục người đã bị bắt tại Minnesota liên quan đến vụ gian lận mang tên “Feeding Our Future”. Bộ Tư pháp Mỹ cho biết ít nhất 1,1 triệu USD tiền liên bang đã bị sử dụng sai mục đích.
“Đối với những người có hành vi sai trái và vi phạm pháp luật, toàn bộ sức mạnh của pháp luật cần phải được áp dụng với họ,” ông Pawlenty nói trong một chương trình của “NewsNation Live”, và nói thêm: “Nhưng chúng ta không nên kỳ thị cả một cộng đồng sắc dân.”
Ông tiếp tục cho rằng việc “kỳ thị bất kỳ nhóm sắc tộc nào, bất kỳ nhóm chủng tộc nào hay bất kỳ nhóm tôn giáo nào” đều rất nguy hiểm.
“Tôi không nghĩ rằng chúng ta muốn bắt đầu sử dụng những từ ngữ như vậy để áp lên cả một cộng đồng,” vị cựu thống đốc nói.
Minnesota là nơi có cộng đồng người Somali lớn nhất nước Mỹ, với khoảng 107.000 người sinh sống tính đến năm 2024, theo dữ liệu của Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ. Cơ quan này cũng cho biết trên toàn quốc, 73% người nhập cư Somali đã nhập quốc tịch Mỹ.
Đầu tuần này, ông Trump tuyên bố ông không muốn người nhập cư Somali ở Mỹ vì họ đã “hủy hoại Minnesota”, đồng thời tiếp tục mô tả họ — bao gồm cả Dân biểu người Mỹ gốc Somali là bà Ilhan Omar (Đảng Dân chủ, bang Minnesota) — là “rác rưởi”.
Thống đốc đương nhiệm bang Minnesota, Tim Walz (Đảng Dân chủ), đã lên án phát ngôn của tổng thống Trump là “chưa từng có tiền lệ” và cho rằng những lời lẽ đó bôi nhọ tất cả người dân Minnesota.
Bình luận của Donald Trump là “rác rưởi chưa từng có”.
Thống đốc Minnesota, Tim Walz (D), hôm thứ Năm 04/12 lên án những phát biểu của Tổng thống Trump về người nhập cư Somalia, trong đó ông mô tả nhóm này là “rác rưởi.”
Tim Walz cho biết đây là “chưa từng có đối với một tổng thống Hoa Kỳ.”
“Chúng ta có những đứa trẻ nhỏ đi học hôm nay mà tổng thống của chúng gọi chúng là rác rưởi,” ông nói thêm, theo hãng thông tấn Associated Press.
Minnesota là nơi sinh sống của cộng đồng người Somalia lớn nhất cả nước, với khoảng 84.000 cư dân ở khu vực Minneapolis và St. Paul tự nhận là người gốc Somalia, theo AP. 58% người Somalia ở Minnesota sinh ra tại Hoa Kỳ, và 87% người Somalia sinh ra ở nước ngoài tại Minnesota đã trở thành công dân Mỹ nhập tịch.
Vào thứ Ba, tổng thống đã chỉ trích cộng đồng người Somalia trong một cuộc họp Nội các, gọi nghị sĩ Ilhan Omar (D-Minn.) là “rác rưởi” và tuyên bố Somalia “bốc mùi.”
Trong tuần này, chính quyền Trump đã triển khai các chiến dịch cưỡng chế nhập cư nhắm vào những người sống bất hợp pháp tại Hoa Kỳ trong cộng đồng người Somalia ở Minnesota.
“Việc đổ lỗi và gán nhãn cả một nhóm người chỉ dựa trên chủng tộc và dân tộc của họ, những người đóng góp cho sự phát triển — cả kinh tế lẫn văn hóa — của tiểu bang này, là điều mà tôi hy vọng chúng ta sẽ không bao giờ phải chứng kiến. Điều này cộng thêm tất cả những phát ngôn kinh tởm khác,” Walz nói với các phóng viên trong một buổi họp báo về ngân sách tiểu bang.
Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa không hoàn toàn lên án những phát biểu của Trump, nhưng một số người tỏ ra không đồng tình với những lời này.
“Không có cách nào tôi tin rằng bất kỳ cộng đồng nào hoàn toàn xấu. Cũng giống như tôi không tin rằng bất kỳ cộng đồng nào hoàn toàn tốt,” Chủ tịch Hạ viện Minnesota thuộc Đảng Cộng hòa, Lisa Demuth, nói theo AP.
“Điều chúng ta cần làm là buộc những kẻ gian lận trong bất kỳ cộng đồng nào chịu trách nhiệm về hành vi của họ và chấm dứt điều đó ngay tại tiểu bang Minnesota,” bà nói thêm.
Thượng nghị sĩ bang thuộc GOP, Eric Pratt, người gần đây đã công bố tham gia tranh cử Quốc hội, chia sẻ quan điểm tương tự.
“Nó không được nói theo cách tôi sẽ nói,” Pratt nói theo AP.
“Nhưng điều tôi muốn nói là, tôi chia sẻ sự thất vọng của tổng thống về số lượng gian lận và tham nhũng đã xảy ra ở tiểu bang. Thực sự điều này làm xấu hình ảnh tiểu bang, và chúng ta đang trở thành tin tức quốc gia vì những lý do sai lầm.”
Cộng đồng người Somalia ở Minnesota gần đây đã xuất hiện trên báo chí quốc gia khi Trump bình luận về vụ bê bối gian lận lớn thời đại dịch liên quan đến tổ chức phi lợi nhuận Feeding Our Future, tổ chức đã tài trợ các địa điểm tuyên bố đã cung cấp thức ăn cho trẻ em.
Mặc dù nghi phạm cầm đầu vụ gian lận là người da trắng, hàng chục người trong cộng đồng Somalia đã bị kết án và nhiều người khác đang đối mặt với các cáo buộc. Kế hoạch gian lận này liên quan đến việc làm giả hồ sơ bữa ăn sử dụng hàng trăm triệu USD quỹ tiểu bang nhưng bị chiếm dụng.
Đảng Cộng hòa có thể đang đối mặt với một “phiên bản lặp lại” của thảm họa giữa kỳ 2018
Năm 2018, đảng Cộng hòa đã chịu thất bại nặng nề. Họ mất Hạ viện — chính xác là 41 ghế — và phần lớn trong số đó gắn liền với tên tuổi của Tổng thống Trump. Tỷ lệ ủng hộ của ông ở mức thấp 40%, và các cử tri độc lập — những người thường quyết định kết quả bầu cử — đã chán ngán. Họ nghiêng hẳn về phía đảng Dân chủ.
Phong cách của Trump — ồn ào, hiếu chiến, không ngừng nghỉ — vẫn làm đúng như thường lệ: Kích thích cơ sở ủng hộ của ông, nhưng đồng thời cũng tiếp thêm năng lượng cho đảng Dân chủ như một liều Red Bull. Kết quả? Cử tri quyết định họ muốn kiểm soát quyền lực của Trump, và trao búa chủ tịch Hạ viện cho Dân biểu Nancy Pelosi (D-Calif.).
Giờ đây, khi chúng ta nhìn về năm 2026, gần như có thể nghe thấy lịch sử đang ho khan, chuẩn bị lặp lại.
Đúng là bầu cử giữa kỳ gần như luôn khó khăn với đảng của tổng thống. Nhưng năm 2018 không chỉ là khó khăn — đó là một cuộc thảm bại toàn diện. Năm đó, tinh thần chống Trump đã lên đến đỉnh điểm. Và bây giờ, “nồi áp suất” đó có thể đang nóng trở lại.
Vào thứ Ba vừa qua, đảng Cộng hòa đã giữ được một ghế Hạ viện ở Tennessee, nhưng không nhiều. Ứng viên của họ, Matt Van Epps, thắng Dân biểu bang Aftyn Behn với 9 điểm. Nghe có vẻ ổn, cho đến khi bạn nhớ rằng Trump từng thắng hạt này với cách biệt 22 điểm chỉ một năm trước đó.
Behn, nhân tiện, từng kêu gọi giải tán sở cảnh sát Nashville và từng viết trên mạng xã hội rằng bà đứng về phía 54% người Mỹ cho rằng việc đốt trụ sở cảnh sát là hợp lý. Bà cũng tuyên bố — điều này thật thú vị — rằng bà ghét nhạc đồng quê. Ở Nashville. Và vẫn, bà chỉ thua 9 điểm.
Điều này lại dẫn chúng ta — một lần nữa — trở về với Trump.
Theo mức trung bình mới nhất của RealClearPolitics, tỷ lệ ủng hộ ông là 42,4%. Gallup còn thấp hơn, ở mức 36%. Đây đều là mức thấp nhất trong nhiệm kỳ thứ hai của ông. Trong số các cử tri Cộng hòa, tỷ lệ ủng hộ ông giảm từ 91% ngay sau bầu cử 2024 xuống còn 84% vào tháng trước. Trong số cử tri độc lập, con số này lao dốc — từ 42% chỉ còn 25%.
Hãy để điều đó thấm vào: chỉ một trong bốn cử tri độc lập vẫn ủng hộ Trump. Chỉ vậy thôi.
Dĩ nhiên, tháng 11/2026 vẫn còn xa. Nhưng cử tri đã bắt đầu thì thầm điều gì đó có thể sớm trở thành tiếng la: “Chúng tôi không hài lòng.” Nếu xu hướng này tiếp tục, đảng Cộng hòa có thể đang hướng tới một làn sóng xanh khác — và lần này, nó có thể xóa sổ không chỉ đa số tại Hạ viện mà còn cả quyền kiểm soát Thượng viện.
Và điều quan trọng: Không chỉ là về cá tính hay các trò trên mạng xã hội của Trump. Mà là nền kinh tế — vẫn là yếu tố then chốt.
James Carville từng nói ba thập kỷ trước: “Là nền kinh tế, ngốc ạ.” Và điều đó vẫn đúng như năm 1992.
Trump tuyên bố nền kinh tế đang hoạt động tốt. Biden cũng từng nói điều tương tự trước ông. Nhưng cử tri không tin lúc đó, và cũng không tin bây giờ. Tại sao? Bởi vì điều quan trọng không phải là số liệu GDP mà là khả năng chi trả.
Từ “khả năng chi trả” sẽ xuất hiện khắp nơi trong 11 tháng tới. Bởi vì người dân không chỉ xem giá cả trên TV, họ còn trải nghiệm nó hàng ngày. Khi bơm xăng. Khi đi chợ. Khi trả tiền thuê nhà hay vay nợ.
Nhưng gần đây Trump coi các lo ngại về khả năng chi trả là “trò lừa của đảng Dân chủ.” Ông nói điều đó “không có nghĩa gì với ai cả.”
Hãy nói điều đó với một phụ huynh đang xoay xở các hóa đơn, một người nghỉ hưu thấy thu nhập cố định giảm, hoặc một cặp vợ chồng trẻ đang cố mua nhà lần đầu. Cử tri nhớ lời hứa chiến dịch của Trump về việc giảm giá. Và mặc dù một số thứ rẻ hơn chút ít, hầu hết mọi người vẫn cảm thấy áp lực. Đi qua bất kỳ siêu thị nào, bạn sẽ thấy điều tôi nói. Sốc giá là thật.
Karl Rove, viết trên Wall Street Journal, nói thẳng: đảng Cộng hòa có thể đã “tránh thảm họa” ở Tennessee, nhưng kết quả này nên là một lời cảnh tỉnh. Ông ấy đúng.
Câu hỏi là: liệu ai đó trong đảng Cộng hòa thực sự sẽ hành động không?
Bởi vì nếu đảng Cộng hòa không tỉnh ngộ — và nhanh — họ sẽ nhận ra điều khó khăn xảy ra khi bạn tiếp tục chiếu lại cùng một bộ phim và hy vọng một kết thúc khác. Để thua trong năm 2026, họ chỉ cần không làm gì. Và hiện tại, đó gần như là điều họ đang làm.
Bernard Goldberg là nhà văn và nhà báo từng đoạt giải Emmy và Alfred I. duPont-Columbia University. Ông là tác giả của năm cuốn sách và xuất bản các bài viết độc quyền, bình luận âm thanh và Q&A hàng tuần trên trang Substack của mình. Theo dõi ông @BernardGoldberg.
Các chiến dịch của ICE nhắm vào cộng đồng người Somali tại Minnesota.
Ông Trump đã tập trung vào “Bang Ngôi Sao Phương Bắc” (Minnesota) cho đợt hoạt động mới nhất của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE), với người Somali là trọng tâm. Tuần trước, ông cũng chấm dứt quy chế “Bảo vệ Tạm thời” (Temporary Protected Status) đối với công dân Somali, “có hiệu lực ngay lập tức”.
Một số cơ quan truyền thông địa phương đưa tin rằng các chiến dịch thực thi luật nhập cư của liên bang đang diễn ra tại Minneapolis và St. Paul.
Thống đốc Walz viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi hoan nghênh sự hỗ trợ trong việc điều tra và truy tố tội phạm. Nhưng việc làm chiêu trò truyền thông và nhắm mục tiêu bừa bãi vào người nhập cư không phải là giải pháp thực sự cho vấn đề.”
Ông Pawlenty chỉ trích các chính sách “thành phố trú ẩn” của bang — những chính sách ngăn chính quyền địa phương hợp tác với các cơ quan liên bang như ICE — là “ngớ ngẩn”.
“Khi có một chiến dịch của ICE ở một thành phố như Minneapolis mà chính quyền địa phương từ chối bảo vệ các nhân viên ICE, điều đó khiến các cơ quan liên bang không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải đưa cảnh sát liên bang và các lực lượng khác đến để bảo vệ ICE,” ông Pawlenty nói.
Thống đốc Tim Walz và nhiều lãnh đạo hàng đầu khác của Đảng Dân chủ trong bang đã ủng hộ các chính sách này trong suốt các chiến dịch trên toàn quốc của chính quyền Trump.
5 điểm về chiến lược an ninh quốc gia mới của Trump.
Tổng thống Trump đã công bố chiến lược an ninh quốc gia vào tối thứ Năm 04/12, tập trung vào việc xây dựng sự hiện diện quân sự lớn hơn ở Tây bán cầu, cân bằng thương mại toàn cầu, siết chặt an ninh biên giới và giành thắng lợi trong “cuộc chiến văn hóa” với châu Âu.
Chiến lược toàn diện này thường được công bố trong năm đầu tiên của chính quyền mới, nhằm giải thích trọng tâm chính sách đối ngoại của tổng thống và cung cấp hướng dẫn về nơi tiền ngân sách có khả năng được chi tiêu.
Tài liệu dài 33 trang này dựa trên tư tưởng “Nước Mỹ trên hết” của Trump, đồng thời cung cấp lần đầu tiên tham chiếu rõ ràng đến việc tổng thống muốn tái hiện Học thuyết Monroe, kêu gọi sự thống trị của Mỹ tại Tây bán cầu.
“Sau nhiều năm bị bỏ bê, Hoa Kỳ sẽ khẳng định lại và thực thi Học thuyết Monroe để khôi phục vị thế dẫn đầu của Mỹ ở Tây bán cầu, đồng thời bảo vệ quê hương và quyền tiếp cận các khu vực quan trọng trong toàn vùng,” tài liệu nêu.
Tài liệu không nêu rõ việc Mỹ rút lui khỏi các vấn đề toàn cầu, nhưng kêu gọi tăng cường chia sẻ gánh nặng với các đồng minh, nâng cao lợi ích kinh tế của Mỹ và tiếp cận các chuỗi cung ứng quan trọng, đồng thời “giải phóng” sản xuất năng lượng Mỹ.
Dưới đây là 5 điểm rút ra từ chiến lược an ninh quốc gia (NSS) của Trump:
1. Cuộc chiến của Trump ở Caribe có thể nóng lên.
Chiến dịch quân sự kéo dài hơn hai tháng của Trump chống các tàu nghi ngờ buôn lậu ma túy ở Caribe có khả năng được tăng cường hỗ trợ, vì NSS kêu gọi Mỹ điều chỉnh lại sự hiện diện quân sự toàn cầu sang Mỹ và “rời khỏi các khu vực có tầm quan trọng tương đối giảm đối với an ninh quốc gia Mỹ trong vài thập niên hoặc năm gần đây.”
Trump đã gọi các hoạt động quân sự của Mỹ ở Caribe là “xung đột vũ trang” với các băng đảng ma túy và nhấn mạnh thủ lĩnh Venezuela Nicolás Maduro, người bị truy tố tại Mỹ vì buôn bán ma túy, là mối đe dọa chính, và Mỹ có thể sớm triển khai “hoạt động trên bộ.”
Mặc dù Venezuela không được nhắc tên cụ thể, NSS kêu gọi “triển khai có mục tiêu” để bảo vệ biên giới Mỹ và “đánh bại các băng đảng,” đồng thời “thiết lập hoặc mở rộng quyền tiếp cận ở các vị trí chiến lược quan trọng.”
Chiến lược cũng tập trung vào việc Trump sử dụng thuế quan để thống trị khu vực. Tuy nhiên, quyền lực này hiện đang là trọng tâm của một vụ kiện đang chờ phán quyết tại Tòa án Tối cao.
“Hoa Kỳ sẽ ưu tiên ngoại giao thương mại, nhằm củng cố nền kinh tế và các ngành công nghiệp của chúng ta, sử dụng thuế quan và các thỏa thuận thương mại đối ứng như các công cụ mạnh mẽ,” tài liệu nêu.
Trong khi tài liệu không nhắc trực tiếp tới ảnh hưởng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh, NSS nói rằng Mỹ nên tận dụng đòn bẩy về tài chính và công nghệ để kéo các quốc gia trong khu vực ra khỏi ảnh hưởng của đối thủ và nhấn mạnh các mối đe dọa từ việc phụ thuộc vào các quốc gia đó “trong gián điệp, an ninh mạng, bẫy nợ và các cách khác.”
2. Trump chỉ trích châu Âu vì thất bại trong việc đối phó Nga
NSS chỉ trích “thiếu tự tin” của châu Âu trong việc đóng góp vào mối quan hệ xấu đi với Nga — nhưng không đề cập tới quyết định xâm lược Ukraine của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào các năm 2014 và 2022, hay chiến dịch phá hoại, can thiệp bầu cử và gieo rối loạn trên lục địa.
NSS cho rằng Mỹ là quyền lực duy nhất có thể hòa giải giữa châu Âu và Nga để “tái lập điều kiện ổn định chiến lược trên khối đất Á-Âu và giảm rủi ro xung đột giữa Nga và các quốc gia châu Âu.”
Tài liệu còn tuyên bố Mỹ cần “thúc đẩy sự vĩ đại của châu Âu,” phản ánh bài phát biểu của Phó Tổng thống Vance tại Đức vào tháng 2.
“Washington không còn giả vờ rằng sẽ không can thiệp vào nội bộ châu Âu,” Pawel Zerka, nhà nghiên cứu chính sách cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, viết.
“Nó hiện coi sự can thiệp như một hành động nhân từ (‘chúng ta muốn châu Âu vẫn là châu Âu’) và là vấn đề chiến lược của Mỹ. Ưu tiên? ‘Thúc đẩy sự kháng cự với quỹ đạo hiện tại của châu Âu trong các quốc gia châu Âu.’”
3. Đài Loan hoan nghênh chiến lược Mỹ đối với Trung Quốc
Việc NSS thừa nhận rõ ràng việc bảo vệ chủ quyền và an ninh của Đài Loan trước ảnh hưởng bên ngoài được Bộ Ngoại giao Đài Bắc hoan nghênh, đồng thời trấn an các nhà “diều hâu” chống Trung Quốc ở Washington rằng chính quyền không có ý định bỏ rơi đảo này cho Bắc Kinh.
“Chiến lược An ninh Quốc gia của Mỹ khẳng định việc ngăn chặn xung đột về Đài Loan là điều thiết yếu cho khu vực và thế giới,” Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết.
“Một Đài Loan an toàn sẽ tạo nền tảng cho Ấn Độ-Thái Bình Dương ổn định, vì vậy chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường tự vệ và đóng góp vào hòa bình, thịnh vượng trong khu vực.”
NSS kêu gọi Mỹ duy trì “ưu thế quân sự” để ngăn chặn xung đột về Đài Loan và nhấn mạnh “cân bằng quân sự thuận lợi” là chìa khóa cho lợi ích Mỹ trong khu vực, đồng thời kêu gọi các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng.
4. Trọng tâm Mỹ ở Trung Đông sẽ “giảm bớt”
Trump đang nỗ lực giảm bớt trách nhiệm của Mỹ ở Trung Đông, một phần bằng cách tăng xuất khẩu năng lượng Mỹ và mô tả Iran cùng các lực lượng ủy nhiệm của nước này đã bị suy yếu đáng kể sau cuộc chiến 12 ngày với Israel và các cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân.
“Những ngày mà Trung Đông chi phối chính sách đối ngoại Mỹ cả trong kế hoạch dài hạn và trong hoạt động hàng ngày đã kết thúc — không phải vì Trung Đông không còn quan trọng, mà vì nó không còn là nguồn gây rối liên tục, và nguy cơ thảm họa tức thì như trước đây,” NSS nêu.
Jon Hoffman, nghiên cứu viên tại Viện Cato, hoan nghênh chiến lược giảm vai trò Mỹ ở Trung Đông nhưng đặt câu hỏi liệu chính quyền Trump có đủ quyết tâm chính trị để thực hiện hay không.
“Bốn tổng thống trước — trong đó có hai người là Donald Trump — đều vận động dựa trên cam kết giảm can dự của Mỹ ở Trung Đông, nhưng lại theo chính sách tiếp nối, không thay đổi,” ông viết.
5. Gây phản ứng phản đối từ đảng Dân chủ
Các nghị sĩ Dân chủ nhanh chóng chỉ trích NSS của Trump là bản phác thảo nguy hiểm về việc Mỹ rút lui trên trường quốc tế, khiến Mỹ và các đồng minh yếu đi.
“Thế giới sẽ nguy hiểm hơn và người Mỹ sẽ kém an toàn hơn nếu kế hoạch này tiến triển,” nghị sĩ Jason Crow (D-Colo.) cho biết.
“Một trong nhiều điều đáng lo ngại là các lời kêu gọi công khai về kỹ thuật xã hội, chiến tranh văn hóa và can thiệp vào các chính phủ đồng minh. Đây là cuộc tấn công vào tự do và quyền cá nhân ở trong nước và quốc tế.”
Tương tự, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (D-Conn.) nhận định NSS “dự báo các thất bại – bỏ rơi đồng minh, quẳng Ukraine dưới xe buýt, và từ bỏ các mục tiêu chiến lược quan trọng cùng giá trị cơ bản. Nó sẽ làm Mỹ yếu đi, không an toàn hơn. ‘America First’ là ‘America Alone,’ và chúng ta sẽ phải trả giá.”
Một số bình luận viên thì nhìn nhận thận trọng hơn:
NSS “bao gồm một số yếu tố tiếp nối từ các chiến lược an ninh quốc gia trước đây và một số thay đổi lớn,” Bradley Bowman, giám đốc cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Quân sự và Chính trị của Foundation for Defense of Democracies, nhận xét.
“Có những yếu tố đáng khen, một số thiếu sót đáng chú ý, và một số khoảnh khắc khiến người đọc phải thốt lên ‘cái gì đây?’”
Lloyd Doggett sẽ không tái tranh cử sau phán quyết của Tòa án Tối cao về việc phân chia lại khu vực bầu cử ở Texas
Dân biểu bang Texas Lloyd Doggett (Đảng Dân chủ) đã thông báo rằng ông sẽ không tái tranh cử sau quyết định của Tòa án Tối cao cho phép áp dụng bản đồ khu vực bầu cử mới của bang.
“Tôi sẽ tiếp tục làm việc với cùng mức độ khẩn trương và quyết tâm như thể năm tới là năm cuối cùng của tôi — và thực sự, trong cương vị công chức, đó sẽ là năm cuối,” Doggett nói trong thông cáo báo chí công bố việc nghỉ hưu vào hôm thứ Sáu. “Sau đó, tôi sẽ tìm những cách mới để cùng những người hàng xóm của mình tạo ra sự khác biệt ở thị trấn duy nhất mà tôi từng gọi là quê nhà.”
Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa tại Texas đã bắt đầu thúc đẩy một bản đồ quốc hội mới hồi đầu năm nay, nhằm thay đổi ranh giới các khu vực bầu cử trong bang theo hướng có lợi cho các ứng viên Cộng hòa và giảm số ghế Hạ viện do Đảng Dân chủ nắm giữ.
Ban đầu, các nhà lập pháp Đảng Dân chủ tại Texas đã rời khỏi bang để ngăn cơ quan lập pháp đạt được đủ số lượng nghị sĩ tối thiểu (quorum) cần thiết để thông qua kế hoạch phân chia lại khu vực bầu cử.
Sau khi nhận được cam kết từ Thống đốc bang California Gavin Newsom và các chính trị gia Dân chủ khác rằng họ cũng sẽ tiến hành phân chia lại khu vực bầu cử tại bang của mình để có lợi cho Đảng Dân chủ nhằm bù đắp cho những lợi thế mà Đảng Cộng hòa giành được từ bản đồ mới của Texas, các nghị sĩ Dân chủ đã quay trở lại Texas và bản đồ này đã được thông qua thành luật.
Một hội đồng thẩm phán liên bang đã ra phán quyết vào tháng 11 rằng bản đồ mới nhiều khả năng là một hình thức “vẽ lại khu vực bầu cử theo chủng tộc” (racial gerrymandering), và đã ngăn bang sử dụng bản đồ này. Vụ việc sau đó được đưa lên Tòa án Tối cao, nơi ban hành lệnh tạm hoãn hành chính ngay sau phán quyết đó.
Hôm thứ Năm, Tòa án Tối cao ra quyết định rằng Texas có thể sử dụng bản đồ mới, mở đường cho việc áp dụng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới.
Doggett đã phục vụ tại Hạ viện kể từ năm 1995. Trong thông cáo báo chí hôm thứ Sáu, ông đã ca ngợi ý kiến phản đối (dissent) của Thẩm phán Elena Kagan đối với phán quyết của Tòa án Tối cao về việc phân chia lại khu vực bầu cử tại bang của ông.
“Việc Trump vẽ lại khu vực bầu cử theo hướng phân biệt chủng tộc chỉ là chiêu trò lớn đầu tiên nhằm giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm tới và duy trì một Hạ viện không còn khả năng kiềm chế những ý muốn nguy hiểm và tham vọng quyền lực vô hạn của ông ta,” Doggett nói. “Sẽ còn nhiều âm mưu táo tợn hơn nữa tiếp nối sau đó.”
“Tôi sẽ tiếp tục làm phần việc của mình để kiên quyết phản công và hỗ trợ những người khác tại đây cũng như trên khắp cả nước,” ông nói thêm.
Thẩm phán ra lệnh công bố biên bản điều tra Epstein tại Florida
Một thẩm phán liên bang hôm thứ Sáu đã ra lệnh cho Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) công bố các biên bản bồi thẩm đoàn từ cuộc điều tra tại Florida liên quan đến tội phạm ấu dâm bị kết án Jeffrey Epstein.
Thẩm phán Tòa án Liên bang Rodney Smith đưa ra quyết định này nhằm tuân thủ Đạo luật Minh bạch Hồ sơ Epstein (Epstein Files Transparency Act), đạo luật yêu cầu DOJ phải công bố toàn bộ thông tin mà họ có về Epstein. Tổng thống Trump đã ký ban hành luật này vào tháng trước sau khi Hạ viện thông qua bằng hình thức “discharge vote”, rồi được Thượng viện thông qua bằng sự đồng thuận tuyệt đối.
Việc thông qua đạo luật này đã hủy bỏ mọi lệnh bảo vệ trước đó từng ngăn cản DOJ công bố các tài liệu của bồi thẩm đoàn.
Hiện vẫn chưa rõ khi nào các thông tin này sẽ được công bố, nhưng DOJ và Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi có thời hạn đến ngày 19 tháng 12 để bắt đầu công bố các hồ sơ và thông tin về Epstein.
Lệnh của thẩm phán Smith được đưa ra sau khi các luật sư của Ghislaine Maxwell, cộng sự của Epstein, cho biết thân chủ của họ sắp nộp đơn kiến nghị lên tòa để thách thức việc giam giữ bà. Nếu kiến nghị này thành công, có thể sẽ dẫn đến một phiên tòa xét xử mới.
Tuy nhiên, các luật sư của Maxwell phản đối việc công bố bất kỳ tài liệu nào của bồi thẩm đoàn theo yêu cầu của đạo luật. Họ cho rằng việc công bố các tài liệu này “sẽ gây ra định kiến nghiêm trọng đến mức làm mất đi khả năng có một phiên tái xét công bằng nếu đơn xin habeas corpus của bà Maxwell thành công,” theo luật sư David Oscar Markus.
Maxwell trước đó đã bị kết án âm mưu và tiếp tay cho Epstein trong việc lạm dụng tình dục các bé gái vị thành niên. Bà bị tuyên án 20 năm tù giam.
Hôm thứ Tư, các nghị sĩ Dân chủ trong Ủy ban Giám sát và Cải cách Chính phủ Hạ viện đã công bố các bức ảnh về ngôi nhà của Epstein tại Quần đảo Virgin thuộc Mỹ. Các bức ảnh cho thấy từ “power” (quyền lực) được viết bằng phấn trên tường, trong khi những chiếc mặt nạ khuôn mặt đàn ông được treo trong một phòng nha khoa.
“Những hình ảnh mới này mang lại một cái nhìn rùng rợn về thế giới của Jeffrey Epstein và hòn đảo của ông ta,” Dân biểu Robert Garcia (bang California), đảng viên Dân chủ cao cấp nhất trong ủy ban, cho biết trong một tuyên bố. “Chúng tôi công bố những bức ảnh và video này để bảo đảm tính minh bạch cho công chúng trong cuộc điều tra và nhằm giúp ghép lại bức tranh toàn cảnh về những tội ác kinh hoàng của Epstein.”
Cùng với việc công bố các hồ sơ, Tổng thống Trump cũng đã chỉ đạo bà Bondi mở một cuộc điều tra về mối liên hệ của Epstein với các nhân vật Dân chủ nổi tiếng, bao gồm cựu Tổng thống Clinton và cựu Chủ tịch Đại học Harvard Larry Summers.
Bộ Tư pháp cho biết trong một bản ghi nhớ rằng một cuộc “rà soát có hệ thống” đã không phát hiện bất kỳ bằng chứng nào có thể làm cơ sở truy tố các “bên thứ ba chưa bị buộc tội.”
Trong số các tài liệu được công bố trước khi Đạo luật Hồ sơ Epstein được thông qua, các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện đã công bố những email do Epstein viết có nhắc đến Trump. Có thời điểm, Epstein viết rằng Trump “biết về các cô gái.” Tổng thống Trump đã bác bỏ mọi hành vi sai trái và mối liên hệ với Epstein.
Tòa án Tối cao sẽ quyết định việc Trump hạn chế quyền công dân theo birthright.
Tòa án Tối cao vào thứ Sáu 05/12 đã xem xét liệu các hạn chế về quyền công dân theo nguyên tắc birthright citizenship do Tổng thống Trump đề xuất có hợp hiến hay không, bổ sung thêm một cuộc đối đầu lớn khác với tổng thống vào chương trình nghị sự của các thẩm phán.
Trump đã ký sắc lệnh hành pháp này vào ngày đầu tiên quay trở lại Tòa Bạch Ốc, chấm dứt quyền công dân tự động cho trẻ sinh ra trên đất Mỹ nếu cha mẹ của trẻ không có ít nhất một người có tình trạng pháp lý thường trú.
Gần một năm kể từ khi Trump nhậm chức, sắc lệnh này vẫn chưa có hiệu lực. Nó đã gây ra khoảng một tá thách thức pháp lý, và mọi tòa án đã xem xét cho đến nay đều kết luận rằng sắc lệnh vi phạm Điều khoản công dân theo Hiến pháp Hoa Kỳ (Tu chính án thứ 14).
Trong một lệnh không ký tên vào thứ Sáu 05/12, Tòa án Tối cao thông báo sẽ xem xét một trong những vụ kiện cơ bản này, do Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) và các nhóm khác bảo trợ. Vụ việc dự kiến sẽ được xét xử trong nhiệm kỳ hiện tại của các thẩm phán, với quyết định dự kiến vào mùa hè tới.
Chính quyền Trump đã đề nghị Tòa án Tối cao xem xét tính hợp hiến của sắc lệnh sau khi các thẩm phán chặn sắc lệnh này trên toàn quốc vào mùa hè.
“Các quyết định của tòa cấp dưới đã vô hiệu hóa một chính sách có tầm quan trọng hàng đầu đối với Tổng thống và Chính quyền của ông theo cách làm suy yếu an ninh biên giới của chúng ta,” Tổng cố vấn D. John Sauer viết trong đơn của chính quyền Trump. “Những quyết định đó trao, mà không có lý do hợp pháp, đặc quyền công dân Mỹ cho hàng trăm nghìn người không đủ điều kiện.”
Sắc lệnh hành pháp của Trump làm đảo lộn cách hiểu thông thường về Điều khoản Công dân trong Tu chính án thứ 14, theo đó:
“Mọi người sinh ra hoặc được nhập tịch ở Hoa Kỳ và chịu quyền tài phán của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của tiểu bang nơi họ cư trú.”
Các tòa án liên bang chỉ công nhận ngoại lệ cho một số trường hợp nhất định, như người bản địa Mỹ, những người sau đó được cấp quyền công dân theo luật liên bang, và con cái của các nhà ngoại giao nước ngoài.
Các thẩm phán cũng sẽ xem xét liệu các hạn chế của Trump có tuân thủ luật liên bang, nơi Quốc hội đã ghi nhận cách hiểu này.
Trong nhiệm kỳ trước, Tòa án Tối cao đã tham gia sau khi một số thẩm phán liên bang ngăn cản sắc lệnh của Trump có hiệu lực trên toàn quốc, thay vì chỉ chặn chính sách đối với các nguyên đơn cụ thể đã nộp đơn kiện.
Ở giai đoạn đó, chính quyền Trump chỉ yêu cầu Tòa án Tối cao cân nhắc về phạm vi áp dụng trên toàn quốc của các phán quyết. Các thẩm phán đã bỏ phiếu 6-3 để rút lại các lệnh cấm toàn quốc, nhưng quyết định này không đề cập đến tính hợp pháp của sắc lệnh của Trump.
Điều này mang lại một chiến thắng ngắn hạn cho chính quyền, nhưng các thẩm phán vẫn để ngỏ khả năng áp dụng các lệnh cấm toàn quốc thông qua các vụ kiện tập thể hoặc khi các tiểu bang cần sự thống nhất quốc gia để nhận được “sự cứu trợ hoàn toàn.” Quyết định này đã kích hoạt một làn sóng kiện tụng mới.
Vào ngày 10/7, một thẩm phán liên bang ở New Hampshire đã tạm thời chứng nhận một nhóm tất cả trẻ em có thể bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh và chặn việc thực thi đối với họ. Vụ kiện này do các luật sư của ACLU, Quỹ Phòng vệ và Giáo dục pháp lý NAACP, Quỹ Bảo vệ Dân chủ và Asian Law Caucus thực hiện.
Khi chính quyền Trump đề nghị Tòa án Tối cao xem xét phán quyết đó, các nhóm này phản đối việc các thẩm phán can thiệp.
“Không tổng thống nào có thể thay đổi lời hứa cơ bản về quyền công dân của Tu chính án thứ 14,” Giám đốc pháp lý quốc gia của ACLU, Cecillia Wang, tuyên bố.
“Trong hơn 150 năm, luật pháp và truyền thống quốc gia đã xác định rằng mọi người sinh ra trên đất Mỹ đều là công dân ngay từ khi sinh ra,” bà tiếp tục. “Các tòa án liên bang đã nhất trí cho rằng sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump trái với Hiến pháp, một quyết định của Tòa án Tối cao năm 1898, và một luật do Quốc hội ban hành. Chúng tôi mong muốn đưa vấn đề này kết thúc một lần và mãi mãi tại Tòa án Tối cao trong nhiệm kỳ này.”
Khung chính sách mới của Fed sắp được thử thách
Cuộc họp tuần tới của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang hứa hẹn sẽ là một trong những cuộc họp thú vị nhất trong ký ức gần đây. Dựa trên các bình luận của các quan chức Fed, việc bỏ phiếu về việc có nên hạ lãi suất quỹ liên bang thêm một phần tư điểm lần thứ ba trong ba cuộc họp gần đây hay không có thể rất sát nút.
Điều này được phản ánh qua sự biến động tăng cao của thị trường chứng khoán Mỹ kể từ cuộc họp cuối cùng của FOMC vào cuối tháng 10.
Thị trường chứng khoán đã giảm sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell cảnh báo rằng “có những quan điểm khác nhau mạnh mẽ về cách tiến hành vào tháng 12” và việc giảm thêm lãi suất chuẩn không phải là “điều đã được định trước.”
Gần đây, thị trường chứng khoán đã phục hồi sau các tin báo chí cho biết các đồng minh của Powell đã chuẩn bị cơ sở để ông thúc đẩy việc giảm lãi suất tại cuộc họp sắp tới, dù có thể vấp phải nhiều ý kiến bất đồng.
Nick Timiraos của Wall Street Journal đưa tin rằng lựa chọn đang được ủng hộ là hạ lãi suất vào tháng 12 nhưng đồng thời ra tín hiệu rằng sẽ có một tiêu chuẩn cao hơn cho các đợt giảm lãi suất tiếp theo. Ông nhận xét rằng việc này có thể chấm dứt “vở kịch truyền hình” về việc các quan chức công khai bày tỏ bất đồng.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent coi đây là một diễn biến tích cực. Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC, ông nói: “Tôi nghĩ đã đến lúc Fed trở về hậu trường như trước đây, làm dịu tình hình và làm việc vì người dân Mỹ, đặt chính sách tiền tệ trên một con đường tốt.”
Thách thức mà các quan chức Fed đang đối mặt là các mục tiêu công khai về việc theo đuổi đầy đủ việc làm và ổn định giá cả hiện đang mâu thuẫn. Thị trường lao động đang yếu đi và tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ, trong khi lạm phát cơ bản gần một điểm phần trăm trên mục tiêu 2% của Fed và có thể duy trì ở mức cao vào năm tới.
Khi hai mục tiêu này xung đột, Fed đôi khi đã ưu tiên xử lý thất nghiệp hơn là kiềm chế lạm phát, với nhiệm kỳ của Paul Volcker là ngoại lệ nổi bật.
Lý do là vì tỷ lệ thất nghiệp tăng được coi là ảnh hưởng nặng nề hơn đến đời sống của người dân so với mức lạm phát tạm thời tăng.
Quan điểm này đã được Fed chính thức áp dụng vào tháng 8 năm 2020, khi công bố khung chính sách mới gọi là Mục tiêu Lạm phát Trung bình Linh hoạt (Flexible Average Inflation Targeting).
Bối cảnh lúc đó là lạm phát tại Mỹ đã thấp hơn mục tiêu của Fed trong nhiều năm, và các quan chức tin rằng nên hướng tới việc đạt lạm phát cao hơn 2% một cách vừa phải trong khi vẫn theo đuổi mục tiêu “việc làm tối đa.”
Việc áp dụng Mục tiêu Lạm phát Trung bình Linh hoạt đồng nghĩa với việc có một xu hướng lệch về việc ưu tiên hỗ trợ việc làm tối đa hơn là chống lạm phát.
Tuy nhiên, một năm sau khi áp dụng, lạm phát bắt đầu tăng vọt. Nó cuối cùng đạt mức cao nhất kể từ đầu những năm 1980 do gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến đại dịch COVID-19 và các chính sách tài khóa, tiền tệ kích thích làm tăng tổng cầu.
Trong quá trình này, nhiều gia đình có thu nhập thấp và trung bình chịu tác động nặng nề của lạm phát cao, và họ than phiền rằng mức sống trở nên không thể chi trả.
Một khảo sát của Cục Điều tra Dân số Mỹ vào tháng 4 năm nay cho thấy khi lạm phát đạt đỉnh, 64% người trả lời có thu nhập thấp cảm thấy “rất căng thẳng”, trong khi chỉ có 17% nhóm giàu nhất cảm thấy như vậy.
Đáp lại những chỉ trích gia tăng, Powell đã chính thức thông báo kết thúc Mục tiêu Lạm phát Trung bình Linh hoạt tại Hội nghị Kinh tế Jackson Hole 2025. Fed hiện đã trở lại khung chính sách truyền thống hơn, nhấn mạnh cách tiếp cận cân bằng khi các mục tiêu về việc làm và lạm phát mâu thuẫn.
Cuộc họp FOMC tháng 12 có ý nghĩa quan trọng hơn sau diễn biến này, vì đây là cơ hội đầu tiên để quan sát cách Fed sẽ diễn giải khung chính sách mới của mình.
Cụ thể, liệu Fed có sẵn sàng chấp nhận rằng lạm phát có thể duy trì trên mục tiêu đến năm 2026 không? Nếu có, liệu Fed có tính đến gánh nặng mà lạm phát gây ra cho nhiều gia đình thu nhập thấp và trung bình không?
Một lý do thường được đưa ra để hạ lãi suất là điều này sẽ làm chi phí nhà ở trở nên phải chăng hơn.
Tuy nhiên, lập luận ngược lại là các khoản vay mua nhà lãi suất cố định liên kết với lợi suất trái phiếu dài hạn thay vì lãi suất ngắn hạn. Một rủi ro khi hạ lãi suất quá nhanh là lợi suất trái phiếu có thể tăng nếu nhà đầu tư nhận thấy Fed không kiên quyết trong việc kiểm soát lạm phát.
Cho đến nay, các nhà đầu tư chưa nghi ngờ cam kết của Fed trong việc kiểm soát lạm phát. Tuy nhiên, nhận thức có thể thay đổi tùy vào người mà Tổng thống Trump đề cử làm Chủ tịch Fed tiếp theo.
Kevin Hassett, giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, được coi là lựa chọn của Trump. Một số quan sát viên tin rằng việc bổ nhiệm ông có thể làm tăng khả năng độc lập của Fed bị ảnh hưởng, đặc biệt nếu Tòa án Tối cao xác nhận quyết định của Trump sa thải ủy viên Fed Lisa Cook.
Mặc dù còn quá sớm để biết thay đổi trong quản trị Fed sẽ diễn ra như thế nào, nhưng một điều dường như rõ ràng: Ngày mà các phiếu bầu của các thành viên FOMC thống nhất dường như đã kết thúc.
FIFA trao giải hòa bình cho Trump.
Sự kiện bóng đá lớn nhất đang là tiêu điểm tại Kennedy Center vào thứ Sáu 05/12, với Tổng thống Trump tham dự buổi bốc thăm cuối cùng cho FIFA World Cup 2026. Trước khi buổi bốc thăm bắt đầu, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino đã trao cho Trump giải thưởng hòa bình đầu tiên của tổ chức bóng đá thế giới.
Khi các bang gấp rút vẽ lại bản đồ bầu cử quốc hội để ưu tiên một đảng, các nhà lập pháp Indiana trở thành nhóm mới nhất phê duyệt những thay đổi này. Hạ viện Indiana vào thứ Sáu đã thông qua một loạt ranh giới quốc hội mới, mở ra hai cơ hội cho đảng Cộng hòa giành ghế trước năm 2026. Bản đồ mới được thông qua với tỷ lệ 57-41 và sẽ có lợi cho đảng Cộng hòa ở tất cả chín khu vực bầu cử quốc hội.
Hội đồng tư vấn về vắc-xin tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đã bỏ phiếu vào thứ Sáu để thay đổi lịch tiêm chủng cho trẻ em. Ủy ban Tư vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP) đã bỏ phiếu 8-3 ủng hộ việc thay đổi khuyến nghị rằng tất cả trẻ sơ sinh nhận vắc-xin viêm gan B ngay khi sinh.
Các nghị sĩ Cộng hòa đang tranh luận về nhiệm kỳ gây tranh cãi của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, khi các vụ tấn công bằng tàu thuyền gây chết người ở Venezuela và sự quan tâm mới về việc ông sử dụng ứng dụng Signal chiếm lĩnh các tiêu đề. Một buổi họp báo về các vụ tấn công từ Đô đốc Frank Bradley vào thứ Năm diễn ra chỉ vài giờ trước khi một vụ tấn công khác ở Thái Bình Dương khiến bốn nghi phạm “khủng bố ma túy” thiệt mạng.
Ngoài ra, còn có sự thất vọng ngày càng tăng trong đảng về việc GOP chưa có kế hoạch giải quyết các khoản trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng sắp hết hạn. Và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) đang chịu áp lực.
Đệ nhất phu nhân Melania Trump sẽ thăm Bệnh viện Nhi đồng Quốc gia cho một sự kiện mùa lễ. Cặp vợ chồng Trump cũng sẽ tham dự một buổi hòa nhạc riêng tại Phòng Đông với Andrea Bocelli sau đó.
Nếu lá phiếu không có tên của Trump thì bầu cử giữa kỳ thất bại cho Cộng Hòa.
Thống đốc Florida Ron DeSantis (R) cho biết cử tri của Tổng thống Trump có thể là vấn đề đối với Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm tới, vì “nhóm cử tri lớn” này có thể sẽ không đi bỏ phiếu nếu Trump không có trong lá phiếu.
“Tôi nghĩ Đảng Cộng hòa đang gặp vấn đề khi Donald Trump đã tạo ra một nhóm cử tri lớn, nhưng một số người trong đó chỉ gắn với ông ấy, đúng không?” DeSantis nói vào thứ Sáu trên chương trình “Fox & Friends”. “Họ sẽ đi bỏ phiếu cho Trump, và họ sẽ bỏ phiếu cho tất cả các ứng cử viên Cộng hòa khi Trump có trong lá phiếu. Nhưng nếu ông ấy không có trong lá phiếu, một số người sẽ không đi bỏ phiếu.”
Ông nói rằng hiện tượng này xảy ra ở mọi cuộc bầu cử giữa kỳ.
“Trong một cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm ngoài nhiệm kỳ, cử tri của đảng cầm quyền thường thờ ơ hơn,” ông nói. “Còn đảng không cầm quyền, họ sẽ bức xúc, đúng không? Đó chỉ là bản chất của các cuộc bầu cử giữa kỳ.”
Hạ viện Indiana thông qua bản đồ khu vực bầu cử thân Đảng Cộng hòa
Hạ viện bang Indiana đã thông qua một bộ bản đồ khu vực bầu cử mới vào thứ Sáu, nhằm tạo thêm hai cơ hội thắng cử cho Đảng Cộng hòa trước cuộc bầu cử năm 2026.
Bản đồ mới, chỉ vừa được các nghị sĩ Cộng hòa giới thiệu vài ngày trước, đã được thông qua với tỷ lệ 57-41 và sẽ có lợi cho Đảng Cộng hòa ở cả 9 khu vực bầu cử. Cụ thể, nó sẽ làm suy yếu Khu vực Bầu cử số 1, do Dân biểu Frank Mrvan (D) đại diện, và Khu vực Bầu cử số 7, do Dân biểu André Carson (D) đại diện.
Theo bản đồ mới, các cử tri ở khu vực của ông Mrvan, nơi bầu cho cựu Phó Tổng thống Kamala Harris vào tháng 11/2024 với cách biệt chưa đến 1 điểm phần trăm, sẽ ủng hộ Tổng thống Trump với cách biệt 12 điểm, theo dữ liệu của Dave’s Redistricting. Các cử tri ở khu vực của ông Carson, trung tâm tại Indianapolis và đã bầu cho Harris với cách biệt gần 42 điểm, sẽ ủng hộ Trump vào năm ngoái với cách biệt 19 điểm.
Bản đồ này sẽ được xem xét tiếp tại Thượng viện Indiana, nơi tương lai còn chưa rõ ràng. Thượng viện dự kiến sẽ họp vào thứ Hai.
Trump và các đồng minh đang gây sức ép lên các bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát để vẽ lại bản đồ Hạ viện khi đảng này chuẩn bị cho một cuộc bầu cử giữa kỳ đầy thách thức vào năm 2026. Những nỗ lực này đã tăng lên trong vài tuần gần đây tại Indiana sau khi Chủ tịch Thượng viện tạm quyền Rodric Bray (R) cho biết phe của ông chưa có đủ phiếu để tiến hành việc phân chia khu vực bầu cử.
Trump đã đe dọa sẽ thách thức các nghị sĩ Cộng hòa nào từ chối vẽ lại bản đồ, và nhiều nhà lập pháp, bao gồm một số người được tổng thống nhắc đến, gần đây đã báo cáo nhận được các mối đe dọa bạo lực hoặc bom.
Cuối tháng trước, ông Bray cho biết Thượng viện sẽ họp lại vào thứ Hai để đưa ra “quyết định cuối cùng” về bất kỳ đề xuất phân chia khu vực bầu cử nào từ Hạ viện, mặc dù vẫn chưa rõ liệu phe của ông có đủ ủng hộ để thông qua bản đồ mới hay không.
Canada báo hiệu bước ngoặt chiến lược rời khỏi sự phụ thuộc vào Mỹ.
Bộ trưởng Ngoại giao Canada Anita Anand phát biểu với truyền thông khi bà đến dự cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao NATO tại trụ sở NATO ở Brussels, thứ Tư, ngày 03/12/2025 đã cho hay Canada sẽ rời khỏi vị thế phụ thuộc sâu sắc vào Mỹ.
Bộ trưởng Ngoại giao Canada đang có mặt tại Brussels trong tuần này để tham dự các cuộc họp với các đối tác NATO và Liên minh châu Âu.
Thoạt nhìn, đây dường như chỉ là một chuyến thăm ngoại giao thông thường: một trong những lượt “xáo trộn” bộ trưởng vốn là nền tảng vĩnh viễn của chính trị và hiếm khi mang lại tác động chiến lược đáng kể.
Thực tế, đây là một cột mốc quan trọng trong nỗ lực rộng lớn hơn của chính phủ Carney nhằm tái cân bằng các mối quan hệ quốc tế của Canada — rời khỏi vị thế phụ thuộc sâu sắc vào Mỹ và hướng tới một bộ đối tác rộng hơn, đa dạng hơn, với châu Âu là trụ cột.
Chuyến thăm này không chỉ mang tính tượng trưng. Nó là sự mở rộng của một học thuyết chính sách đối ngoại mới nổi, nhằm tạo cho Canada nhiều không gian hành động hơn trong một môi trường địa chính trị, nơi không thể mặc định về sự ổn định, tập trung và lãnh đạo của Mỹ.
Trong nhiều thập kỷ, chính sách đối ngoại của Canada được xây dựng dựa trên một giả định duy nhất: rằng Mỹ sẽ luôn là nền tảng đáng tin cậy cho quốc phòng Bắc Mỹ, hội nhập kinh tế và ảnh hưởng ngoại giao.
Cơ chế này đã phục vụ Canada khá hiệu quả trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, khi Mỹ tự tin và ổn định. Nhưng thế giới đã tạo ra điều kiện đó không còn nữa. Sự chú ý của Washington hiện bị phân tán giữa khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, tình hình trong nước bất ổn và một trật tự toàn cầu phân mảnh. Chính trị Mỹ ngày càng biến động, và chính sách kinh tế trở nên bảo hộ hơn.
Chính phủ Carney đang phản ứng với những thay đổi cơ cấu này bằng cách mở rộng các liên minh của Canada — đồng thời làm giảm những rủi ro khi quá phụ thuộc vào một đối tác duy nhất.
Và đây là lý do Brussels trở nên quan trọng. Quan hệ Đối tác An ninh và Quốc phòng Canada – EU mới, được ký đầu năm nay, là khuôn khổ hợp tác xuyên Đại Tây Dương tham vọng nhất mà Canada tham gia kể từ những ngày đầu của NATO.
Đây không phải là một hiệp ước phòng thủ chung. Nó, theo một số cách, linh hoạt và có tác động sâu sắc hơn. Nó quy định các kênh hợp tác chính thức cho việc di chuyển quân sự, phòng thủ mạng, an ninh hàng hải, công nghệ mới, khả năng chống đe dọa hỗn hợp, hỗ trợ lâu dài cho Ukraine, và nhiều lĩnh vực khác.
Điều quan trọng nhất, nó mở ra cơ hội cho Canada tham gia vào các dự án công nghiệp quốc phòng châu Âu. Điều này có nghĩa là các con đường mua sắm không còn chỉ phụ thuộc vào Mỹ.
Điều này đặc biệt đáng chú ý. Cơ sở công nghiệp quốc phòng của Canada đã liên kết với sản xuất và quy định của Mỹ trong nhiều thế hệ. Mối liên kết này mang lại sự ổn định nhưng đánh đổi bằng quyền tự chủ.
Chính phủ Carney nhìn thấy cơ hội tái cân bằng mối quan hệ này bằng cách hợp tác chặt chẽ hơn với ngành quốc phòng châu Âu đang phát triển nhanh chóng. Việc tái vũ trang ở châu Âu, từng là điều không thể tưởng tượng, nay đã trở thành đặc trưng chiến lược hậu-Ukraine.
Các quốc gia châu Âu lớn hiện đang đầu tư mạnh vào các năng lực liên quan trực tiếp đến Bắc Cực, Bắc Đại Tây Dương, không gian, mạng và cạnh tranh hỗn hợp — chính là những lĩnh vực mà Canada còn thiếu đầu tư.
Bắc Cực là ví dụ rõ ràng nhất cho cách tái định hướng này có thể thay đổi vị thế chiến lược của Canada.
Ottawa lâu nay dựa vào khả năng giám sát, cơ sở hạ tầng và năng lực hoạt động của Mỹ ở Bắc Cực. Nhưng Bắc Cực hiện nay là một không gian tranh chấp, bị định hình không chỉ bởi lợi ích của Canada và Mỹ, mà còn bởi các triển khai và tập trận của Nga, hoạt động ở cực của Trung Quốc, và việc Phần Lan cùng Thụy Điển gia nhập NATO.
Châu Âu, chứ không chỉ Mỹ, giờ đây cũng có lợi ích trong “trò chơi phương Bắc”. Các quốc gia Bắc Âu đặc biệt mang lại năng lực, kinh nghiệm và ý chí chính trị bổ sung cho cả điểm mạnh của Mỹ và Canada.
Bằng cách tận dụng các quan hệ đối tác này, Canada có thể xây dựng một vị thế Bắc Cực kiên cố hơn, không phụ thuộc vào sự chú ý hay ưu tiên của Mỹ.
Sẽ có những người chỉ trích rằng Canada không thể làm loãng mối quan hệ với Mỹ. Nhưng điều đó bỏ qua ý nghĩa mà chính phủ Carney muốn nhấn mạnh.
Đây không phải là chuyện làm Canada xa rời đồng minh quan trọng nhất của mình. Mục tiêu là đảm bảo lợi ích quốc gia của Canada không bị chi phối bởi những biến động trong chính trị Mỹ.
Một danh mục liên minh đa dạng khiến Canada trở thành đối tác mạnh hơn, chứ không yếu hơn trong NATO. Nó cho phép Ottawa tiếp cận Washington không từ vị thế dễ tổn thương với lựa chọn hạn chế, mà từ vị thế ổn định và đáng tin cậy hơn.
Chuyến thăm Brussels do đó chỉ là một phần của một dự án lớn hơn và có tính nhất quán: tái định hình vị trí của Canada trong liên minh, định vị ngoại giao Canada tại cả Washington và châu Âu, giảm thiểu rủi ro kinh tế và quốc phòng từ sự tập trung quá mức.
Nếu chính phủ Carney thực hiện theo kế hoạch — hiện đại hóa quân đội, tham gia vào các sáng kiến mua sắm châu Âu một cách có ý nghĩa và coi an ninh Bắc Cực là vấn đề xuyên Đại Tây Dương, không chỉ là vấn đề lục địa — Canada sẽ trở thành một tác nhân tự chủ và có tầm ảnh hưởng hơn trong NATO.
Điều này sẽ không phụ thuộc vào tính biểu tượng của các cuộc họp tuần này, mà phụ thuộc vào những bước đi tiếp theo. Thế giới không còn thưởng cho những quốc gia đặt tất cả “trứng chiến lược” vào một giỏ. Canada cuối cùng cũng bắt đầu hành xử như một quốc gia hiểu điều đó. Brussels chỉ là bước đầu tiên.
Kagan đưa ra ý kiến phản đối gay gắt trong vụ phân chia lại khu vực bầu cử ở Texas
Thẩm phán Tòa án Tối cao Elena Kagan vào thứ Năm đã cảnh báo trong ý kiến phản đối của mình rằng việc Tòa án Tối cao chấp thuận bản đồ hạ viện của Texas có thể vi phạm quyền của cử tri được Hiến pháp bảo vệ.
Trong ý kiến phản đối cùng các thẩm phán tự do Sonia Sotomayor và Ketanji Brown Jackson, Kagan viết rằng tòa án cấp cao đã can thiệp “dựa trên việc xem xét nhanh chóng, chỉ trong một cuối tuần lễ, hồ sơ giấy tờ lạnh lùng.”
Một tòa án quận gồm ba thẩm phán ở Texas xác định rằng bản đồ bầu cử mới, theo lời Kagan, “chủ yếu chia công dân Texas theo đường ranh giới chủng tộc để tạo ra bản đồ Hạ viện ủng hộ Đảng Cộng hòa, vi phạm Tu chính án 14 và 15 của Hiến pháp.”
“Kết luận hôm nay không tôn trọng công việc của Tòa án Quận, nơi đã làm tất cả những gì có thể để thực hiện nhiệm vụ — loại bỏ mọi cân nhắc khác ngoài việc giải quyết vấn đề trước mặt một cách đúng đắn,” Kagan viết. “Và kết luận hôm nay gây thiệt hại cho hàng triệu cử tri Texas mà Tòa án Quận xác định đã bị phân vào các khu vực bầu cử mới dựa trên chủng tộc của họ.”
Kagan bổ sung rằng Texas khẳng định rằng không có việc phân vùng bầu cử theo chủng tộc trong bản đồ mới. Tuy nhiên, bà viết, “Texas tất nhiên không cho rằng việc theo đuổi lợi ích đảng phái là một lý do chính đáng. (Nó không phải.)”
Thẩm phán tự do này chỉ trích phe đa số, nói rằng nếu họ muốn lật ngược quyết định của hội đồng thẩm phán, “ngay cả để đạt được mục tiêu đảng phái,” thì phe đa số đã “mất đi vai trò đúng đắn của mình.”
“Chúng ta biết rõ hơn, phe đa số tuyên bố hôm nay,” Kagan viết vào cuối ý kiến phản đối. “Tôi không thể nghĩ ra lý do tại sao.”
Vấn đề ở đây là một bản đồ bầu cử mới được vẽ ra nhằm tăng cơ hội bầu cử các đại diện Cộng hòa từ Texas vào Quốc hội. Bản đồ này có khả năng làm thay đổi năm khu vực bầu cử nghiêng về Đảng Cộng hòa.
Động thái của Texas đã thúc đẩy California phê duyệt một bản đồ mới có thể đưa năm ghế nghiêng về Đảng Dân chủ. Cử tri đã thông qua bản đồ đó vào tháng 11.
Một số bang khác cũng đang xem xét các bản đồ mới.
Các thẩm phán bảo thủ không đồng ý với ý kiến phản đối của Kagan, trong đó Thẩm phán Samuel Alito lưu ý rằng Kagan không phủ nhận rằng Texas có cùng động lực như California trong việc vẽ lại bản đồ bầu cử “chỉ vì lợi ích đảng phái đơn thuần.”
Ý kiến đa số cho rằng nhóm thẩm phán liên bang trước đó “đã can thiệp không đúng vào một chiến dịch bầu cử sơ bộ đang diễn ra, gây ra nhiều nhầm lẫn và làm xáo trộn sự cân bằng tinh tế giữa liên bang và bang trong các cuộc bầu cử.”
Bản đồ bầu cử của Texas trở thành điểm nóng mới trong chính trị Mỹ sau khi Tổng thống Trump kêu gọi các bang đỏ vẽ lại bản đồ bầu cử nhằm giữ quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.
Mặc dù bản đồ mới đã được Đảng Cộng hòa Texas thông qua và được Thống đốc Greg Abbott (R) phê chuẩn, sáu nhóm nguyên đơn đã kiện bản đồ này ra tòa. Một hội đồng thẩm phán liên bang sau đó tổ chức phiên điều trần chín ngày trước khi quyết định rằng bản đồ này có khả năng là một hình thức phân vùng theo chủng tộc. Vụ việc sau đó được đưa lên Tòa án Tối cao.
Các Thượng Nghị sĩ đề xuất dự luật cấm xuất khẩu chip AI của Mỹ qua Trung Quốc.
Một nhóm Thượng nghị sĩ lưỡng đảng hôm thứ Năm đã giới thiệu một dự luật nhằm mã hóa các hạn chế hiện tại đối với việc bán chip AI sang Trung Quốc, ngăn chính quyền Trump cấp phép cho các chip tiên tiến hơn trong hơn hai năm.
Dự luật SAFE Chips Act (Secure and Feasible Exports – Xuất khẩu An toàn và Khả thi), do Thượng nghị sĩ Pete Ricketts (Cộng hòa – Nebraska) và Chris Coons (Dân chủ – Delaware) đề xuất, sẽ chỉ đạo Bộ trưởng Thương mại từ chối cấp giấy phép xuất khẩu cho bất kỳ chip nào mạnh hơn so với các chip hiện được phép bán sang Trung Quốc hoặc các đối thủ nước ngoài khác.
“Hoa Kỳ dẫn đầu cuộc đua AI với Trung Quốc Cộng sản phần lớn nhờ sự thống trị của chúng ta về sức mạnh tính toán toàn cầu,” Ricketts nói trong một tuyên bố, đồng thời thêm rằng, “Ngăn Bắc Kinh tiếp cận các chip AI này là điều cần thiết cho an ninh quốc gia của chúng ta.”
Dự luật sẽ cho phép chính quyền Trump xem xét lại các hạn chế xuất khẩu chip sau 30 tháng, tức hai năm rưỡi. Bộ Thương mại sẽ phải thông báo cho Quốc hội trước bất kỳ thay đổi đề xuất nào.
“Khi Trung Quốc đua để thu hẹp khoảng cách của chúng ta trong AI, chúng ta không thể trao cho họ ‘chìa khóa công nghệ’ cho tương lai của chúng ta thông qua các chip bán dẫn tiên tiến,” Coons nói trong một tuyên bố.
Dự luật SAFE Chips Act được đưa ra trong bối cảnh một nỗ lực riêng nhằm hạn chế bán chip cho các đối thủ nước ngoài đã bị đình trệ tại Quốc hội.
Dự luật GAIN AI Act (Guaranteeing Access and Innovation for National Artificial Intelligence – Bảo đảm Tiếp cận và Đổi mới cho AI Quốc gia) sẽ yêu cầu các nhà sản xuất chip cung cấp quyền tiếp cận chip trước cho các công ty Mỹ trước khi bán cho Trung Quốc và các đối thủ khác.
Biện pháp này đã được Thượng viện thông qua như một phần của Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Quốc gia vào tháng Mười, nhưng dường như khó có khả năng được đưa vào dự luật cuối cùng vì đã gặp sự phản đối từ Tòa Bạch Ốc và các đối tác trong ngành công nghiệp quan trọng.
Nvidia, công ty sản xuất chip nằm ở trung tâm của cuộc tranh luận này, đã phản đối GAIN AI Act, cho rằng dự luật “đang cố gắng giải quyết một vấn đề không tồn tại” và sẽ “hạn chế cạnh tranh toàn cầu” trong các ngành dựa vào chip.
Giám đốc điều hành của công ty, Jensen Huang, nói vào thứ Tư rằng việc Quốc hội dường như dự định loại bỏ biện pháp này khỏi dự luật quốc phòng là “khôn ngoan.” Huang, người đã đến Capitol Hill để gặp các Thượng nghị sĩ Cộng hòa trong Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, cũng cho biết ông đã gặp Tổng thống Trump và thảo luận về các hạn chế xuất khẩu trong chuyến thăm của mình.
Hành động của Mỹ ở Venezuela gây phản tác dụng trên toàn cầu.
Không còn nghi ngờ gì rằng Venezuela sẽ là một nơi tốt hơn nếu không có Nicolas Maduro; thực tế, khu vực và thế giới chắc chắn sẽ được lợi nếu ông ta sụp đổ.
Tuy nhiên, khi những chiếc tàu được cho là chở ma túy từ Venezuela bị phá hủy mà không có cảnh báo, và triển vọng về một cuộc xung đột vũ trang lớn giữa Mỹ và Venezuela ngày càng gần hơn với thực tế, có lẽ nên cân nhắc những hậu quả mà các hành động như vậy có thể gây ra ngoài bán cầu Tây.
Có nhiều lý do chính đáng để gây áp lực lên chế độ Venezuela. Maduro, người tiền nhiệm Hugo Chavez, cùng vòng tay của những kẻ lừa đảo, tay sai và các “cổ động viên ý thức hệ giả” đã gây ra bao nỗi đau khôn lường cho một quốc gia từng là một trong những nước thịnh vượng nhất ở Mỹ Latinh.
Dưới thời Maduro, gần 8 triệu người Venezuela — chiếm một phần tư dân số — đã phải tìm nơi tị nạn ở nước ngoài để tránh bị đàn áp hoặc thiếu thốn, tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo khắp khu vực.
Tổn thất kinh tế là rất nghiêm trọng. Do sự bất tài và tham nhũng, sản lượng dầu của Venezuela giảm từ hơn 3 triệu thùng mỗi ngày khi Chavez lên nắm quyền năm 1999 xuống còn khoảng 900.000 thùng mỗi ngày hiện nay.
Chế độ Venezuela có thể được cho là gây ra mối đe dọa cho các nước láng giềng và an ninh quốc gia Mỹ khi trở thành nơi trú ẩn cho các kẻ buôn bán ma túy và quân du kích Quân đội Giải phóng Quốc gia Colombia.
Các cơ quan an ninh của Cuba, Iran, Nga và Trung Quốc hợp tác với Venezuela để thúc đẩy lợi ích chiến lược, mở rộng ảnh hưởng và phá hoại nền dân chủ trong khu vực.
Vậy, có gì sai khi Mỹ áp dụng lập trường quân sự quyết liệt đối với một “tác nhân” xấu xa rõ ràng như vậy?
Trước tiên, quan điểm chung của các chuyên gia pháp lý là việc phá hủy tàu trên vùng biển quốc tế mà không có khiêu khích hay cảnh báo là vi phạm luật pháp quốc tế.
Hành động này có nguy cơ tạo ra một tiền lệ có thể phản tác dụng với Mỹ ở những nơi như Biển Đông, nơi Mỹ có hiệp ước phòng thủ chung với Philippines. Trung Quốc ngày càng quyết liệt khẳng định chủ quyền đối với các bãi cạn và vùng biển của Philippines.
Cho đến nay đã có những tình huống nguy hiểm và một vài thương tích nhỏ (ngoại trừ hai trường hợp tử vong của người Trung Quốc, nhiều khả năng do kỹ năng đi biển kém của họ), và các hành động của Mỹ ở Caribe có thể khuyến khích Trung Quốc thách thức luật pháp quốc tế.
Thứ hai, dù so sánh giữa chế độ ghê tởm của Maduro và chính phủ Ukraine có phần không phù hợp, bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ chống Venezuela cũng sẽ bị Vladimir Putin sử dụng như một lý do đối xứng để biện minh cho cuộc xâm lược Ukraine không bị khiêu khích và trái pháp luật của ông ta. Cách lập luận kiểu “cái gì cũng làm được” này là một phần quan trọng trong tuyên truyền của Nga.
Dù điều này có thể ảnh hưởng rất ít đến dư luận ở các quốc gia ủng hộ Ukraine, nhưng nó là một câu chuyện có thể lan truyền ở các nước thuộc Phía Nam toàn cầu, nơi Nga đang tích cực xây dựng quan hệ.
Sự tương đồng giả định giữa một chiến dịch quân sự của Mỹ ở Venezuela và cuộc xâm lược Ukraine của Putin có thể củng cố luận điệu của Kremlin rằng Nga buộc phải xâm lược Ukraine vì mối đe dọa mà nước này gây ra cho Nga.
Trên thực tế, điều này có thể ảnh hưởng đến các phiếu bầu của những quốc gia chưa quyết định tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc và làm xói mòn đa số ủng hộ Ukraine hiện nay.
Khái niệm luật pháp quốc tế có vẻ cổ điển trong một “trật tự thế giới đa cực” đang phát triển, nơi mục đích biện minh cho phương tiện. Hơn nữa, phần lớn người Venezuela sẽ không khóc thương khi chế độ Maduro kết thúc.
Tuy nhiên, khi hành động đơn phương mà không cân nhắc hậu quả pháp lý không mong muốn, Mỹ có nguy cơ tạo ra các tiền lệ mà không phải lúc nào cũng mang lại lợi ích cho mình.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp
