KINGSTON, Jamaica (AP) — Bão Melissa đổ bộ vào Jamaica vào thứ Ba với sức mạnh khủng khiếp cấp 5, một trong những cơn bão Đại Tây Dương mạnh nhất trong lịch sử.
Trung tâm Bão quốc gia Hoa Kỳ tại Miami cảnh báo về lũ quét tàn khốc và nhiều trận lở đất do cơn bão với sức gió 185 dặm/giờ (295 km/giờ) gây ra.
Các nhà dự báo thời tiết cảnh báo rằng Melissa dự kiến cũng sẽ đổ bộ vào miền đông Cuba vào cuối ngày thứ Ba hoặc sáng sớm thứ Tư, sau đó di chuyển về phía đông nam Bahamas. Dự kiến cơn bão này sẽ không ảnh hưởng đến Hoa Kỳ.
Cơn bão di chuyển chậm này đã giết chết ít nhất ba người ở Jamaica, ba người ở Haiti và người thứ tư ở Cộng hòa Dominica, nơi một người khác vẫn mất tích.
Bão Melissa đã mạnh lên vào thứ Ba khi tiến về Jamaica, nơi các quan chức và người dân đang chuẩn bị ứng phó với những cơn gió mạnh, lũ quét và lở đất do cơn bão cấp 5 này gây ra, một trong những cơn bão Đại Tây Dương mạnh nhất trong lịch sử.
Các con phố ở thủ đô Kingston vẫn gần như vắng tanh khi cơn bão Melissa tiến đến với sức gió 185 dặm/giờ (295 km/giờ), ngoại trừ những vũng nước do một chú chó hoang băng qua và một số ít người đi bộ nhanh dưới những cành cây đung đưa trong gió mạnh.
Desmond McKenzie, phó chủ tịch Hội đồng quản lý rủi ro thiên tai Jamaica, kêu gọi người dân tìm nơi trú ẩn và ở trong nhà khi cơn bão tràn vào đảo.
“Jamaica, đây không phải là lúc để dũng cảm,” ông nói.
Chính phủ Jamaica cho biết họ đã làm mọi cách có thể để chuẩn bị khi cảnh báo về thiệt hại tàn khốc từ cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào hòn đảo này kể từ khi bắt đầu ghi chép dữ liệu cách đây 174 năm.
“Không có cơ sở hạ tầng nào trong khu vực có thể chịu được bão cấp 5,” Thủ tướng Andrew Holness phát biểu. “Vấn đề bây giờ là tốc độ phục hồi. Đó chính là thách thức.”
Michael Brennan, giám đốc Trung tâm Bão quốc gia Hoa Kỳ tại Miami, cho biết bão Melissa dự kiến sẽ gây ra thiệt hại lớn về gió và những ngọn núi cao nhất của Jamaica có thể hứng chịu những cơn gió giật lên tới 200 dặm/giờ (322 km/giờ).
“Đây sẽ là một kịch bản rất nguy hiểm”, ông nói, đồng thời cảnh báo rằng sẽ có “sự sụp đổ hoàn toàn của các tòa nhà”.
Theo chuyên gia về bão và bão dâng Michael Lowry, Melissa là cơn bão mạnh thứ năm ở lưu vực Đại Tây Dương được ghi nhận về áp suất và là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào đất liền kể từ cơn bão Dorian năm 2019.
Ông cho biết đây là “kịch bản tồi tệ nhất có thể xảy ra với Jamaica”.
Jamaica chuẩn bị cho hậu quả
Lở đất, cây đổ và nhiều vụ mất điện đã được báo cáo khi bão Melissa tiến gần, trong khi các quan chức Jamaica cảnh báo rằng việc dọn dẹp và đánh giá thiệt hại có thể diễn ra chậm. Cơn bão dự kiến sẽ di chuyển theo đường chéo qua hòn đảo và hướng đến Cuba.
Sáng thứ Ba, tâm bão Melissa nằm cách Negril, Jamaica khoảng 55 km về phía Đông Nam và cách Guantanamo, Cuba khoảng 375 km về phía Tây Nam. Theo Trung tâm Bão Quốc gia, hệ thống này có sức gió mạnh nhất 295 km/giờ và đang di chuyển theo hướng Bắc-Đông Bắc với tốc độ 15 km/giờ.
Dự kiến sẽ có một cơn bão gây nguy hiểm đến tính mạng với mực nước dâng cao tới 13 feet (4 mét) trên khắp miền nam Jamaica, khiến các quan chức lo ngại về tác động của nó đến một số bệnh viện dọc bờ biển. Bộ trưởng Y tế Christopher Tufton cho biết một số bệnh nhân đã được chuyển từ tầng trệt lên tầng hai, “và (chúng tôi) hy vọng điều đó sẽ đủ để ứng phó với bất kỳ đợt sóng dâng nào xảy ra.”
Một người đàn ông đã gọi đến đài phát thanh địa phương và nói rằng anh ta cần giúp đỡ khẩn cấp một phụ nữ ở miền tây Jamaica đang chuyển dạ khi cơn bão chuẩn bị đổ bộ. Người dẫn chương trình đã khẩn cầu thính giả cho người đàn ông biết bệnh viện an toàn nhất cho người phụ nữ. Một bác sĩ sản khoa đã gọi đến và hướng dẫn chi tiết cách đỡ đẻ, nếu cần.
Colin Bogle, cố vấn của Mercy Corps có trụ sở gần Kingston, cho biết hầu hết các gia đình đang trú ẩn tại chỗ mặc dù chính phủ đã ra lệnh sơ tán tại các cộng đồng dễ bị lũ lụt.
“Nhiều người chưa từng trải qua điều gì như thế này trước đây, và sự bất định này thật đáng sợ,” ông nói. “Họ rất lo sợ mất nhà cửa và sinh kế, bị thương và phải di dời.”
McKenzie cho biết chính phủ đã chuẩn bị sẵn sàng cho hoạt động cứu hộ ngay sau cơn bão: “Chúng tôi có thuyền, trực thăng, v.v.”
Cơn bão này được cho là nguyên nhân gây ra bảy cái chết ở vùng Caribe, bao gồm ba người ở Jamaica, ba người ở Haiti và một người ở Cộng hòa Dominica, nơi một người khác vẫn mất tích.
Necephor Mghendi, trưởng đoàn đại biểu khu vực Caribe của Hội Chữ thập đỏ quốc tế, cho biết ước tính có khoảng 1,5 triệu người trên đường đi của cơn bão sẽ bị ảnh hưởng nhưng “toàn bộ dân số có thể sẽ cảm nhận được tác động theo cách này hay cách khác”.
Bộ trưởng Giao thông và Năng lượng Darryl Vaz cho biết hơn 240.000 khách hàng đã bị mất điện trước khi bão đổ bộ và khoảng một phần tư hệ thống viễn thông bị gián đoạn. Ông cho biết các đội sẽ vệ sinh và chạy thử nghiệm tại hai sân bay quốc tế chính của hòn đảo vào thứ Tư với hy vọng có thể tiếp nhận các chuyến bay cứu trợ khẩn cấp sớm nhất là vào thứ Năm.
Các cơ quan của Liên hợp quốc và hàng chục tổ chức phi lợi nhuận đã chuẩn bị thực phẩm, thuốc men và các nhu yếu phẩm khác trong khi chờ đợi đợt phân phối sau cơn bão.
Matthew Samuda, Bộ trưởng Bộ Nước và Môi trường Jamaica, cho biết ông có hơn 50 máy phát điện có thể triển khai sau cơn bão, nhưng cảnh báo người dân nên dự trữ nước sạch và sử dụng tiết kiệm.
“Mỗi giọt đều có giá trị”, ông nói.
Melissa nhắm vào Cuba
Bão Melissa dự kiến đổ bộ vào miền Đông Cuba vào cuối ngày thứ Ba hoặc sáng sớm thứ Tư. Lượng mưa dự kiến lên tới 51 cm (20 inch) ở một số khu vực, cùng với triều cường đáng kể dọc bờ biển.
Chính quyền ở tỉnh Holguín phía đông đã chuẩn bị sơ tán hơn 200.000 người vào thứ Ba và đã sơ tán một số lượng người tương tự trước đó khỏi thị trấn Banes.
Các bản tin trên mạng xã hội và truyền hình nhà nước cho thấy những chiếc xe buýt màu xanh và trắng chở người di tản đến nơi trú ẩn vào sáng sớm thứ Ba. Các gia đình ôm chặt trẻ sơ sinh và đồ đạc, còn người già chống gậy khi họ xuống xe.
“Hiện tượng này rất nguy hiểm”, Phó Thủ tướng Eduardo Martínez phát biểu trong một tuyên bố từ Banes, nơi ông đang trú ẩn. “Đây là điều chưa từng có tiền lệ.”
Bão Melissa cũng đã đổ bộ vào các khu vực phía nam Haiti và Cộng hòa Dominica, với cảnh báo bão nhiệt đới vẫn còn hiệu lực tại Haiti. Cơn bão được dự báo sẽ chuyển hướng đông bắc và tấn công đông nam Bahamas vào tối thứ Tư.
Ny (Theo AP)
