Ngày 19 tháng 9 (Reuters) – Chính quyền Trump hôm thứ Sáu thông báo sẽ yêu cầu các công ty phải trả 100.000 USD mỗi năm cho mỗi visa lao động H-1B, một động thái có thể giáng đòn mạnh vào ngành công nghệ vốn phụ thuộc lớn vào lao động trình độ cao từ Ấn Độ và Trung Quốc.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng Giêng, ông Trump đã khởi động một loạt biện pháp siết chặt nhập cư, trong đó có việc hạn chế một số hình thức nhập cư hợp pháp. Việc tái định hình chương trình H-1B được xem là nỗ lực nổi bật nhất nhằm thay đổi thị thực lao động tạm thời.
“Nếu đào tạo thì hãy đào tạo những sinh viên mới tốt nghiệp từ các trường đại học lớn của đất nước. Hãy đào tạo người Mỹ. Ngưng đưa người nước ngoài vào để lấy mất việc của chúng ta,” Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick tuyên bố.
Động thái siết chặt visa H-1B đã trở thành điểm nóng với ngành công nghệ – lĩnh vực từng đóng góp hàng triệu USD cho chiến dịch tranh cử của Trump.
Tranh cãi gay gắt: Lợi ích và tác hại
- Phản đối: Nhiều lao động công nghệ Mỹ cho rằng H-1B bị lạm dụng để kìm hãm lương và loại bỏ người Mỹ có thể đảm nhiệm công việc.
- Ủng hộ: Những tập đoàn như Tesla và CEO Elon Musk cho rằng H-1B mang đến lực lượng lao động tay nghề cao, cần thiết để lấp khoảng trống nhân tài và duy trì sức cạnh tranh. Musk – một công dân Mỹ nhập tịch, từng là người sở hữu H-1B – cũng lên tiếng bảo vệ.
Sắc lệnh Trump ký hôm thứ Sáu cũng thừa nhận việc một số chủ lao động đã lợi dụng chương trình này để hạ thấp lương, gây bất lợi cho lao động Mỹ.
Theo số liệu, số lượng lao động STEM nước ngoài ở Mỹ đã tăng gấp đôi từ năm 2000 đến 2019, đạt gần 2,5 triệu, trong khi tổng việc làm STEM chỉ tăng 44,5%.
Hệ lụy đối với kinh tế và đổi mới
Các chuyên gia cảnh báo mức phí mới sẽ:
- Tạo rào cản khiến nhân tài toàn cầu ngần ngại đến Mỹ.
- Gia tăng chi phí hàng triệu USD cho các công ty, đặc biệt là các start-up nhỏ.
- Đẩy công việc ra nước ngoài, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc đua AI với Trung Quốc.
“Ngắn hạn, Washington có thể thu về nguồn lợi lớn; dài hạn, Mỹ có nguy cơ tự đánh mất lợi thế đổi mới, đánh đổi năng động lấy sự bảo hộ ngắn hạn,” chuyên gia Jeremy Goldman (eMarketer) nhận định.
Ấn Độ hưởng lợi nhiều nhất từ H-1B
Năm ngoái, 71% số người được cấp H-1B đến từ Ấn Độ; Trung Quốc đứng thứ hai với 11,7%.
- Chỉ riêng nửa đầu năm 2025:
- Amazon và AWS được chấp thuận hơn 12.000 visa H-1B.
- Microsoft và Meta mỗi công ty được duyệt hơn 5.000 visa.
Tuy nhiên, Lutnick khẳng định: “Tất cả các công ty lớn đều đồng ý với mức 100.000 USD/năm cho visa H-1B. Chúng tôi đã nói chuyện với họ.”
Trong khi đó, nhiều công ty công nghệ, ngân hàng và tư vấn lớn từ chối bình luận. Cổ phiếu của Cognizant – công ty phụ thuộc lớn vào lao động H-1B – đã giảm gần 5%, còn cổ phiếu Infosys và Wipro của Ấn Độ cũng sụt từ 2–5%.
Nghi vấn pháp lý và “Thẻ vàng” triệu đô
Một số chuyên gia nhập cư cho rằng động thái này không hợp pháp, vì Quốc hội chỉ cho phép chính phủ thu phí để trang trải chi phí xử lý hồ sơ, chứ không nhằm tạo gánh nặng tài chính.
Hiện nay, Mỹ cấp 65.000 visa H-1B mỗi năm, cùng 20.000 visa bổ sung cho người có bằng cấp cao. Các khoản phí hiện tại chỉ vài nghìn USD, do doanh nghiệp chi trả.
Cũng trong ngày thứ Sáu, Trump ký sắc lệnh tạo ra “thẻ vàng” cho thường trú nhân Mỹ, với giá 1 triệu USD cho những ai đủ khả năng chi trả.
