Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã sa thải một vị tướng có đánh giá tình báo ban đầu của cơ quan này về thiệt hại đối với các địa điểm hạt nhân của Iran do các cuộc không kích của Hoa Kỳ gây ra khiến Tổng thống Donald Trump tức giận, theo hai người hiểu rõ quyết định này và một quan chức Tòa Bạch Ốc
Theo những người này, Trung tướng Jeffrey Kruse sẽ không còn giữ chức vụ người đứng đầu Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ nữa, họ cho biết như vậy với điều kiện giấu tên vì họ không được phép thảo luận công khai về vấn đề này.
Một quan chức Hoa Kỳ khác cho biết, Hegseth cũng đã sa thải Phó Đô đốc Nancy Lacore, người đứng đầu Lực lượng Dự bị Hải quân, cũng như Chuẩn Đô đốc Milton Sands, một sĩ quan SEAL của Hải quân giám sát Bộ Tư lệnh Chiến tranh Đặc biệt Hải quân.
Lý do sa thải họ, vụ việc mới nhất trong một loạt vụ nhắm vào các nhà lãnh đạo quân sự, vẫn chưa được làm rõ vào thứ Sáu.
Người phát ngôn của DIA đã xác nhận việc Kruse rời khỏi cơ quan này và cho biết thêm rằng phó giám đốc Christine Bordine sẽ đảm nhận vai trò giám đốc tạm quyền “có hiệu lực ngay lập tức”.
Việc sa thải Kruse, người trở thành giám đốc thứ 23 của DIA vào năm ngoái, diễn ra trong bối cảnh chính quyền tiếp tục thay đổi hàng ngũ an ninh quốc gia và quân sự Hoa Kỳ.
Trong một động thái bất ngờ, Không quân đã thông báo vào thứ Hai rằng tham mưu trưởng của lực lượng, Tướng David Allvin, sẽ nghỉ hưu vào tháng 11 sau khi chỉ phục vụ hai năm trong nhiệm kỳ bốn năm của mình.
DIA đã gây xôn xao dư luận vào đầu mùa hè này sau khi bản đánh giá sơ bộ, với độ tin cậy thấp, bị rò rỉ ngay sau cuộc tấn công của quân đội Hoa Kỳ vào ba cơ sở hạt nhân của Iran hồi tháng 6. Báo cáo cho biết chương trình hạt nhân của Iran chỉ bị chậm lại vài tháng, gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ Tổng thống Trump, các đồng minh của ông và các quan chức Israel.
Bộ Quốc phòng cho biết vào đầu tháng 7 rằng chương trình hạt nhân của Iran đã bị lùi lại từ một đến hai năm.
Việc sa thải Kruse, giám đốc tình báo của Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Hoa Kỳ từ năm 2016 đến năm 2019, đã gây ra sự chỉ trích từ một Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ cấp cao.
“Việc sa thải thêm một quan chức an ninh quốc gia cấp cao nữa cho thấy thói quen nguy hiểm của chính quyền Trump, coi tình báo là một bài kiểm tra lòng trung thành thay vì bảo vệ đất nước. Tướng Kruse là một sĩ quan quân đội chuyên nghiệp với nhiều thập kỷ phục vụ xuất sắc, phi đảng phái cho đất nước, khiến việc sa thải này càng trở nên đáng lo ngại hơn”, Thượng nghị sĩ Mark Warner (Đảng Dân chủ Virginia), Phó Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu.
Dân biểu Jim Himes (D-Conn.) cũng đặt ra câu hỏi về việc chấm dứt hợp đồng, nói rằng chính quyền Trump có nghĩa vụ phải giải thích quyết định này.
“Tôi biết ơn Trung tướng Kruse vì nhiều thập kỷ phục vụ và lịch sử gắn bó phi chính trị của ông với Ủy ban Tình báo. Nếu Chính quyền có lý do để sa thải Giám đốc Kruse, họ phải cung cấp thông tin đó cho Quốc hội ngay lập tức”, ông nói trong một tuyên bố.
“Nếu không, chúng ta chỉ có thể cho rằng đây là một quyết định có động cơ chính trị khác nhằm tạo ra bầu không khí sợ hãi, làm giảm khả năng của Cộng đồng Tình báo trong việc thực hiện công việc của mình và bảo vệ an ninh quốc gia.”
Chính quyền Trump ngày càng có những động thái chống lại cả giới lãnh đạo quân sự lẫn cộng đồng tình báo. Một số quan chức an ninh quốc gia đương nhiệm và trước đây đã bị thu hồi quyền tiếp cận thông tin mật trong tuần này, một chiến thuật mà chính quyền đã sử dụng để chống lại những kẻ thù tiềm ẩn.
Những người chỉ trích cho rằng hành động của chính quyền có thể làm nguội đi sự bất đồng chính kiến và gửi đi tín hiệu rằng cộng đồng tình báo nên thận trọng khi đưa ra những kết luận trái ngược với lợi ích của Trump.
Việc sa thải Kruse diễn ra vài tháng sau khi chi tiết về đánh giá sơ bộ các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào Iran bị rò rỉ trên truyền thông. Báo cáo cho thấy chương trình hạt nhân của Iran chỉ bị chậm lại vài tháng, trái ngược với những khẳng định của Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Tổng thống Trump, người tuyên bố chương trình của Iran đã “bị xóa sổ hoàn toàn”, đã bác bỏ báo cáo này.
Trong một cuộc họp báo sau cuộc không kích vào tháng 6, Hegseth đã chỉ trích báo chí vì tập trung vào đánh giá sơ bộ nhưng không đưa ra bất kỳ bằng chứng trực tiếp nào về việc phá hủy các cơ sở sản xuất hạt nhân của Iran.
“Bạn muốn gọi nó là bị phá hủy, bạn muốn gọi nó là thất bại, bạn muốn gọi nó là bị xóa sổ — hãy chọn từ của bạn. Đây là một cuộc tấn công thành công trong lịch sử”, Hegseth nói lúc đó.
Trong khi Ngũ Giác Đài không đưa ra thông tin chi tiết về vụ sa thải, các đảng viên Dân chủ tại Quốc hội đã lên tiếng báo động về tiền lệ mà vụ sa thải Kruse đặt ra cho cộng đồng tình báo.
Trump có tiền lệ sa thải các quan chức chính phủ có dữ liệu và phân tích mà ông không đồng tình. Đầu tháng này, sau một báo cáo việc làm kém cỏi, ông đã sa thải viên chức phụ trách dữ liệu. Chính quyền của ông cũng đã ngừng đăng tải các báo cáo về biến đổi khí hậu , hủy bỏ các nghiên cứu về tiếp cận vắc-xin và xóa dữ liệu về bản dạng giới khỏi các trang web của chính phủ.
Ny (Theo The Hill & AP)
