Trump bất hòa Chủ tịch Fed Powell trong chuyến thị sát dự án cải tạo trị giá 2,5 tỷ USD

Ngày 24 tháng 7 – Cuộc đối đầu âm ỉ lâu nay giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell đã bùng nổ công khai hôm thứ Năm, khi hai người cùng tham gia chuyến thăm công trường cải tạo trụ sở Fed tại thủ đô Washington.

Căng thẳng lộ rõ khi Trump tuyên bố dự án cải tạo này có chi phí vượt 3 tỷ USD, cao hơn nhiều so với con số 2,5 tỷ USD mà Fed công bố. Powell tỏ ra bất ngờ và đáp: “Tôi không hề biết con số đó.” Ông Powell sau đó giải thích rằng số liệu mà Trump đưa ra bao gồm cả chi phí cải tạo một tòa nhà thứ ba đã hoàn tất từ năm 2021. “Tòa nhà đó đã hoàn thành cách đây năm năm,” Powell nhấn mạnh.

Việc một tổng thống Mỹ đích thân đến thăm trụ sở Fed là điều hiếm thấy. Chuyến thăm của Trump không được thông báo trước cho đến khi ông đăng tải trên nền tảng mạng xã hội cá nhân. Đi cùng ông còn có Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tim Scott (South Carolina), Thom Tillis (North Carolina), Giám đốc OMB Russell Vought, Giám đốc FHFA Bill Pulte và các cố vấn Tòa Bạch Ốc James Blair và Will Scharf.

Sức ép từ Trump về lãi suất và dự án tốn kém

Dự án cải tạo trụ sở Fed – bao gồm các tòa nhà lịch sử như Marriner S. Eccles – đã trở thành cái cớ để chính quyền Trump gia tăng sức ép buộc Powell hạ lãi suất, điều mà Fed đến nay vẫn từ chối nhằm theo dõi tác động của các chính sách thuế quan do Trump áp đặt.

“Tôi rất muốn ông ấy hạ lãi suất,” Trump phát biểu khi đứng cạnh Powell trong chuyến thị sát.

Trump sau đó đăng lên mạng xã hội: “Thật vinh dự khi được thị sát cùng Powell. Tôi sẽ theo dõi sát và hy vọng có thể đóng góp chút chuyên môn. Hãy hoàn thành nhanh và quan trọng hơn là: HẠ LÃI SUẤT!”

Đòn tấn công mới từ dự án “đắt đỏ như Versailles”

Trump và các cố vấn đã biến dự án cải tạo thành một điểm công kích mới nhắm vào Powell. Các nhà lập pháp Cộng hòa đặt biệt danh mỉa mai cho dự án là “Cung điện Versailles” và cáo buộc Fed chi tiêu xa hoa với các tiện nghi đắt đỏ. Powell phủ nhận và khẳng định dự án là cần thiết để sửa chữa các hệ thống đã lỗi thời gần 100 năm.

“Không có phòng ăn VIP, không có đá cẩm thạch mới, không có thang máy sang trọng – chỉ toàn là thang máy cũ kỹ,” Powell nhấn mạnh trước Thượng viện hồi tháng trước.

Fed cho biết phần lớn chi phí đội lên là do các hạng mục bắt buộc: loại bỏ chất độc hại như amiăng và chì, thay hệ thống điện nước, điều hòa, phòng cháy chữa cháy, và lắp đặt kính chống nổ đạt chuẩn an ninh liên bang. Kế hoạch ban đầu còn bao gồm không gian ngồi trên mái nhưng đã bị loại bỏ để tránh bị hiểu nhầm là tiện ích xa xỉ.

Tổng chi vượt hơn 600 triệu USD – ai chịu trách nhiệm?

Dự án ban đầu dự kiến tiêu tốn 1,9 tỷ USD, nhưng đã đội lên 2,5 tỷ do lạm phát, giá nguyên vật liệu tăng và tiến độ chậm. Fed ước tính dự án sẽ hoàn thành vào mùa thu năm 2027 và đội ngũ nhân viên 3.000 người sẽ chuyển vào làm việc đầu năm 2028.

Trump gần đây ám chỉ chi phí khổng lồ của dự án có thể là “lý do sa thải Powell”, dù sau đó ông rút lại ý định, thừa nhận Powell sẽ hết nhiệm kỳ vào tháng 5/2026. Tuy vậy, ông vẫn tuyên bố sẽ khiến phần còn lại của nhiệm kỳ Powell trở nên “khó chịu.”

Giám đốc OMB Russell Vought còn cáo buộc Powell “phạm luật” khi không trình lại hồ sơ thay đổi thiết kế cho Ủy ban Quy hoạch Thủ đô Quốc gia (NCPC). Powell đáp lại rằng Fed không bắt buộc phải tuân thủ NCPC, và mọi điều chỉnh là nhỏ, nhằm tiết kiệm chi phí và thời gian.

“Không có thay đổi nào đủ quan trọng để cần xin xét lại,” Powell viết trong thư gửi Vought, đồng thời ra lệnh cho Tổng Thanh tra của Fed rà soát lại dự án lần hai.

Thế trận quyền lực hiện nay

Việc Trump công khai đối đầu Powell – từ chỉ trích lãi suất đến chi tiêu của Fed – cho thấy ông đang tăng tốc sử dụng mọi đòn bẩy chính trị, khi hướng đến cuộc bầu cử năm 2026 và muốn tạo hình ảnh mạnh mẽ trong kiểm soát kinh tế.

Trong khi các đời tổng thống trước thường tránh gây ảnh hưởng lên Fed – vốn là một định chế độc lập – thì Trump đang đảo ngược hoàn toàn truyền thống đó, biến Powell thành đối tượng chỉ trích công khai. Và lần này, ông dùng ngay công trường giữa lòng Washington để phát động cuộc chiến mới.

Nguồn CNN