(AP) — Tổng Thư ký NATO Mark Rutte dự kiến sẽ gặp Tổng thống Donald Trump trong tuần này, ngay sau khi lãnh đạo Hoa Kỳ công bố kế hoạch bán vũ khí cho các đồng minh NATO để họ có thể chuyển tiếp cho Ukraine.
Trong thông báo phát đi, NATO xác nhận ông Rutte sẽ có mặt tại Washington vào thứ Hai và thứ Ba để hội đàm với Tổng thống Trump, Ngoại trưởng Marco Rubio, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth và một số lãnh đạo Quốc hội. Tòa Bạch Ốc chưa đưa ra bình luận nào về chuyến thăm.
Chuyến đi diễn ra trong bối cảnh ông Trump đã úp mở rằng ông sẽ đưa ra một “tuyên bố lớn” về nước Nga vào thứ Hai, giữa lúc Ukraine đang chật vật đẩy lùi các đợt không kích phức tạp và dữ dội từ phía Nga.
Ngoại trưởng Rubio hôm thứ Sáu cho biết một số loại vũ khí do Mỹ sản xuất mà Ukraine yêu cầu hiện đang được triển khai tại các nước đồng minh NATO ở châu Âu. Những khí tài này có thể được chuyển giao nhanh chóng cho Ukraine, còn các quốc gia châu Âu sẽ mua vũ khí thay thế từ Mỹ.
“Việc chuyển một hệ thống từ Đức sang Ukraine nhanh hơn rất nhiều so với đặt hàng từ nhà máy ở Mỹ,” ông Rubio phát biểu trong chuyến thăm Kuala Lumpur (Malaysia) tuần trước.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu, trong cuộc phỏng vấn đăng trên tờ La Tribune Dimanche ngày Chủ nhật, cho biết các quan chức châu Âu đã và đang thúc giục chính quyền Trump tăng cường hỗ trợ phòng không trong các gói viện trợ tiếp theo.
Ông cũng thừa nhận rằng Pháp hiện đang rơi vào tình trạng “hụt năng lực” và sẽ phải chờ đến năm sau mới có thể cung cấp thêm tên lửa đất đối không cho Ukraine.
Trump đối mặt áp lực từ Quốc hội và đồng minh về lệnh trừng phạt Nga
Tổng thống Trump hiện đang chịu sức ép từ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, cũng như từ các đồng minh châu Âu, nhằm hậu thuẫn một dự luật đang được Thượng viện xem xét, với mục tiêu đánh mạnh vào ngành công nghiệp dầu khí Nga và áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế mới lên Moscow vì cuộc xâm lược Ukraine.
Dự luật đề xuất áp thuế 500% đối với hàng hóa nhập khẩu từ những quốc gia vẫn mua dầu, khí đốt, uranium và các sản phẩm xuất khẩu khác của Nga. Nếu được thông qua, đạo luật sẽ có ảnh hưởng lớn đến hai nền kinh tế khổng lồ là Trung Quốc và Ấn Độ, vốn chiếm khoảng 70% thương mại năng lượng của Nga.
Nguồn thu này được xem là huyết mạch giúp duy trì guồng máy chiến tranh của Điện Kremlin, trong khi Mỹ và châu Âu đã áp dụng nhiều lệnh cấm xuất nhập khẩu đối với hàng loạt lĩnh vực như tài chính, năng lượng, vận tải, công nghệ và quốc phòng.
Trump trong nhiều tháng qua đã nhiều lần đe dọa sẽ trừng phạt ngành dầu khí Nga, nhưng chưa thực hiện.
Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, vị tổng thống Cộng hòa đã tỏ ra ngày càng bực tức với Tổng thống Putin, và liên tục công kích nhà lãnh đạo Nga vì kéo dài chiến tranh.
“Chúng tôi liên tục bị Putin ném cho một đống vớ vẩn, nếu muốn biết sự thật,” Trump phát biểu tuần trước khi trao đổi với báo chí. “Ông ta lúc nào cũng tỏ ra tử tế, nhưng cuối cùng chẳng có ý nghĩa gì cả.”
Dự luật trừng phạt nhận được ủng hộ áp đảo tại Thượng viện
Quốc hội đã sẵn sàng hành động đối với dự luật do Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng hòa – South Carolina) và Richard Blumenthal (Dân chủ – Connecticut) đồng bảo trợ.
Dự luật hiện có sự ủng hộ áp đảo tại Thượng viện, nhưng ban lãnh đạo Đảng Cộng hòa vẫn đang chờ tín hiệu “bật đèn xanh” từ Trump để tiến hành bỏ phiếu.
Tòa Bạch Ốc trước đó từng bày tỏ một số lo ngại, trong đó Trump muốn có quyền kiểm soát hoàn toàn đối với cơ chế miễn trừ, tức là có thể gỡ bỏ lệnh trừng phạt, thuế quan hoặc các hình phạt khác mà không cần thông qua Quốc hội.
Theo dự thảo ban đầu, Tổng thống “có thể chấm dứt” các biện pháp trừng phạt trong một số điều kiện nhất định, nhưng phải tái áp đặt ngay nếu vi phạm tái diễn. Thượng nghị sĩ Graham cho biết Tổng thống cũng sẽ có quyền miễn trừ kéo dài 180 ngày, và có thể gia hạn thêm.
