Ngày 13 tháng 7 (Reuters) – Vấn đề kế vị của nhà lãnh đạo tinh thần Tây Tạng, Đức Đạt Lai Lạt Ma, là “cái gai” trong quan hệ Trung – Ấn, theo tuyên bố của Đại sứ quán Trung Quốc tại New Delhi hôm Chủ nhật, trong bối cảnh Ngoại trưởng Ấn Độ chuẩn bị có chuyến thăm chính thức Trung Quốc lần đầu tiên kể từ sau các vụ đụng độ chết người tại biên giới năm 2020.
Trước thềm lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 90 của Đức Đạt Lai Lạt Ma trong tháng này – với sự tham dự của nhiều bộ trưởng cao cấp từ phía Ấn Độ – nhà lãnh đạo tinh thần của Phật giáo Tây Tạng một lần nữa khiến Bắc Kinh nổi giận khi tuyên bố rằng Trung Quốc không có vai trò gì trong việc kế vị của ngài. Theo tín ngưỡng Tây Tạng, linh hồn của các vị Lạt Ma cao cấp sẽ tái sinh sau khi viên tịch, nhưng Bắc Kinh khẳng định quá trình kế vị của Đức Đạt Lai Lạt Ma phải có sự phê chuẩn từ chính quyền Trung Quốc.
Ngài Đạt Lai Lạt Ma sống lưu vong tại Ấn Độ từ năm 1959 sau một cuộc nổi dậy bất thành chống lại sự cai trị của Trung Quốc ở Tây Tạng. Giới phân tích quan hệ quốc tế tại Ấn Độ cho rằng sự hiện diện của ngài là một đòn bẩy chiến lược trong quan hệ giữa New Delhi và Bắc Kinh. Hiện có khoảng 70.000 người Tây Tạng sinh sống tại Ấn Độ, cùng một chính phủ lưu vong không được công nhận quốc tế.
Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại New Delhi, bà Yu Jing, viết trên mạng xã hội X rằng một số cá nhân trong giới chiến lược và học thuật tại Ấn Độ đã có những “phát ngôn không phù hợp” về việc tái sinh của Đức Đạt Lai Lạt Ma.
Dù không nêu đích danh ai, nhưng gần đây một số nhà phân tích chiến lược và một bộ trưởng trong chính phủ Ấn Độ đã lên tiếng ủng hộ quan điểm của Đức Đạt Lai Lạt Ma về việc kế vị.
“Với tư cách là những người làm công tác đối ngoại, họ cần ý thức đầy đủ về tính nhạy cảm của các vấn đề liên quan đến Tây Tạng,” bà Yu phát biểu, sử dụng từ “Tây Tạng” theo cách gọi của Trung Quốc là “Xizang”.
“Việc tái sinh và kế vị của Đức Đạt Lai Lạt Ma là vấn đề nội bộ của Trung Quốc,” bà nhấn mạnh.
“Vấn đề liên quan đến Tây Tạng là một cái gai trong quan hệ Trung – Ấn và đang trở thành gánh nặng cho Ấn Độ. Việc chơi ‘lá bài Tây Tạng’ chắc chắn sẽ tự gây tổn hại cho chính mình.”
Bộ trưởng Quốc hội và Các vấn đề Thiểu số của Ấn Độ, ông Kiren Rijiju – người ngồi cạnh Đức Đạt Lai Lạt Ma trong lễ sinh nhật cách đây một tuần – tuyên bố rằng với tư cách là một tín đồ Phật giáo, ông tin chỉ có Đức Đạt Lai Lạt Ma và văn phòng của ngài mới có thẩm quyền quyết định về việc tái sinh.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ ngày 4 tháng 7 – hai ngày trước sinh nhật ngài – tuyên bố New Delhi không đưa ra quan điểm hay phát biểu nào về các vấn đề liên quan đến tín ngưỡng hay thực hành tôn giáo.
Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar dự kiến sẽ tham dự hội nghị an ninh khu vực của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) diễn ra tại Thiên Tân, miền Bắc Trung Quốc vào ngày 15 tháng 7, đồng thời có các cuộc gặp song phương bên lề.
Đây sẽ là một trong những chuyến thăm cấp cao hiếm hoi giữa hai nước kể từ sau khi quan hệ song phương rơi vào khủng hoảng do vụ đụng độ biên giới năm 2020 khiến ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ và 4 binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng.
Vào cuối tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ cũng đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Trung Quốc tại Trung Quốc, bên lề cuộc họp Bộ trưởng Quốc phòng của khối SCO.
