Các thượng nghị sĩ Cộng hòa đang nhanh chóng chuyển sang chế độ vận động cử tri khi họ chuẩn bị đối phó với làn sóng chỉ trích dữ dội từ phía Dân chủ, nhằm quảng bá cho dự luật thuế và chi tiêu đồ sộ vừa được Tổng thống Trump ký thành luật vào ngày 4/7.
Việc đưa được “dự luật vĩ đại, đẹp đẽ” này đến bàn Tổng thống đã là một kỳ tích. Nhưng theo giới quan sát, thử thách lớn hơn nhiều đang chờ: thuyết phục cử tri chấp nhận một dự luật mà ngay cả trong nội bộ Đảng Cộng hòa cũng còn không ít người bày tỏ nghi ngại – và có nguy cơ gây ra tác động chính trị tương tự như Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) từng làm đảo lộn kỳ bầu cử giữa kỳ năm 2010.
Ngay lập tức, Ủy ban Thượng viện Cộng hòa (NRSC) đã gửi bản ghi nhớ đến các chánh văn phòng và trưởng bộ phận truyền thông của các thượng nghị sĩ, yêu cầu nhanh chóng bắt đầu chiến dịch truyền thông – đặc biệt là trong kỳ nghỉ tháng Tám sắp tới.
“Các thượng nghị sĩ Cộng hòa đã thực hiện đúng những cam kết nước Mỹ trên hết mà Tổng thống Trump đưa ra khi tranh cử. Giờ là lúc để các thượng nghị sĩ và đội ngũ của họ đảm bảo mọi cử tri đều biết điều đó,” bản ghi nhớ nêu, đồng thời nhấn mạnh các nội dung được lòng dân trong dự luật như miễn thuế tiền tip, tiền làm thêm giờ, và kéo dài vĩnh viễn các khoản giảm thuế từ năm 2017.
“Truyền thông hiệu quả về các điều khoản phổ biến trong OBBB sẽ mang tính then chốt để tập hợp liên minh cử tri mà Đảng Cộng hòa cần trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm sau.”
Tuy nhiên, một số nhà lập pháp Cộng hòa đang lo lắng về viễn cảnh tái hiện “cơn bão 2010” – khi Đảng Dân chủ mất 63 ghế Hạ viện và 6 ghế Thượng viện sau khi thông qua ObamaCare. Mặc dù ACA sau này trở nên phổ biến, phản ứng dữ dội ban đầu đã khiến phe Dân chủ thiệt hại nặng nề.
Thượng nghị sĩ Thom Tillis (Cộng hòa – Bắc Carolina), người vừa gây chấn động khi tuyên bố không tái tranh cử, đã lên tiếng cảnh báo trước cả khi dự luật được thông qua. “Đó sẽ là một thử thách,” ông nói với The Hill, đồng thời cho rằng phe Dân chủ sẽ áp dụng lại chính chiến lược mà chính Đảng Cộng hòa từng dùng để tấn công ACA năm 2010.
Dù không phát biểu gay gắt như Tillis, nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa khác vẫn tỏ ra lo ngại – đặc biệt là về việc triển khai dự luật và phản ứng của người dân với các điều khoản cụ thể.
“Chúng tôi đều có phần nào lo lắng,” Thượng nghị sĩ Jim Justice (Cộng hòa – Tây Virginia) thừa nhận, tại một bang mà gần một phần ba dân số sống nhờ Medicaid. “Thời gian sẽ là phép thử… Nếu sau cùng mọi thứ đi đúng hướng, kết quả sẽ tích cực. Nhưng nếu mọi thứ rạn nứt, đó sẽ là một ngày tồi tệ.”
Mặt trận khó nhất: phòng thủ trước các đòn tấn công của phe Dân chủ
Thách thức lớn nhất đối với Đảng Cộng hòa có thể là đối phó với tuyên truyền từ Đảng Dân chủ xoay quanh các khoản cắt giảm chương trình hỗ trợ. Dự luật cắt gần 1.000 tỷ USD từ ngân sách Medicaid liên bang và hàng chục triệu USD từ chương trình trợ cấp thực phẩm SNAP. Ngoài ra, các khoản trợ cấp ACA cũng không được gia hạn.
“Thực tế rất rõ ràng: luật này sẽ gây ra hỗn loạn và tổn hại cho các gia đình Mỹ trên khắp đất nước,” Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (Dân chủ – New York) viết trong một bản ghi nhớ gửi đồng nghiệp. “Hàng triệu người sẽ mất bảo hiểm y tế, hàng triệu người khác phải trả phí bảo hiểm cao hơn, hóa đơn tiện ích tăng vọt, trẻ em đói bị cắt trợ cấp thực phẩm, và hàng triệu người Mỹ sẽ mất việc trong các ngành y tế và năng lượng.”
Một số nghị sĩ Cộng hòa cũng tỏ ra lo ngại về ảnh hưởng tiêu cực đến các bệnh viện nông thôn do cắt giảm Medicaid. Theo phân tích của Trung tâm Sheps (Đại học North Carolina), hơn 300 bệnh viện có nguy cơ đóng cửa – trong đó có 2 bệnh viện ở Maine, nơi Thượng nghị sĩ Susan Collins (R) là đương nhiệm duy nhất thuộc bang xanh. Dù bà Collins đã bỏ phiếu chống, phe Dân chủ vẫn có thể tìm cách buộc bà liên đới với dự luật mới.
Các nghị sĩ như Josh Hawley (Missouri) và Lisa Murkowski (Alaska) – dù lo ngại về Medicaid nhưng vẫn ủng hộ dự luật – cũng được dự báo sẽ đối mặt với chất vấn từ cử tri, dù họ không phải tái tranh cử vào năm 2026.
Kinh nghiệm từ thất bại truyền thông năm 2017
Đảng Cộng hòa cũng đang cố rút kinh nghiệm từ đợt truyền thông kém hiệu quả năm 2017 khi bán dự luật thuế dưới thời Trump. “Lần đó chúng tôi hoàn thành dự luật, rồi lập tức chuyển sang việc khác, bỏ lỡ cơ hội giải thích kỹ lưỡng với cử tri,” một trợ lý Thượng viện Cộng hòa nói. “Lần này cần một chiến dịch có tổ chức, chủ động và nhất quán hơn.”
Tuy vậy, lần này có vài điểm khác biệt. Với dự luật 2017, cử tri có thể thấy ngay tác động khi mức thuế giảm xuất hiện trên phiếu lương. Còn dự luật mới, các tác động đáng kể sẽ chưa rõ ràng trước cuộc bầu cử 2026.
Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa vẫn có thể hưởng lợi nhờ thời điểm triển khai. Các điều khoản như miễn thuế tiền tip, tiền làm thêm và tăng tín dụng thuế trẻ em sẽ có hiệu lực ngay, trong khi cắt giảm Medicaid và SNAP chưa được áp dụng trước cuộc bầu cử giữa kỳ.
Hiện tại, lãnh đạo Đảng Cộng hòa vẫn tự tin cho rằng đây là “dự luật chiến thắng” bất chấp những dự đoán ảm đạm từ phe Dân chủ.
“Đây là cải cách. Là cải cách cơ cấu tốt,” Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa – South Dakota) tuyên bố khi nhắc đến các cắt giảm trong Medicaid và SNAP. “Chúng tôi sẽ chủ động tấn công thay vì phòng thủ.”
