(AP) – Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai tuyên bố Hoa Kỳ “phải” tiếp tục gửi thêm vũ khí cho Ukraine, chỉ vài ngày sau khi chính quyền của ông ra lệnh tạm dừng các đợt chuyển giao vũ khí quan trọng cho Kyiv.
Phát biểu của ông Trump được xem là một sự thay đổi lập trường đột ngột, sau khi Ngũ Giác Đài tuần trước công bố quyết định tạm giữ lại các loại vũ khí như tên lửa phòng không, đạn pháo dẫn đường chính xác và một số thiết bị khác – giữa lúc có lo ngại rằng kho dự trữ của Mỹ đang sụt giảm nghiêm trọng.
“Chúng ta phải làm điều đó,” ông Trump nói với các phóng viên khi được hỏi về việc tiếp tục viện trợ vũ khí. “Họ cần có khả năng tự vệ.”
Trong khi đó, các đợt tấn công của Nga hôm thứ Hai đã khiến ít nhất 11 dân thường thiệt mạng và hơn 80 người khác bị thương – bao gồm cả 7 trẻ em, theo giới chức Ukraine.
Việc tạm hoãn chuyển giao tên lửa Patriot, tên lửa Hellfire, đạn pháo GMLRS chính xác và các loại vũ khí khác khiến giới chức Ukraine và các đồng minh ngỡ ngàng. Quyết định này đến vào thời điểm đầy khó khăn với Ukraine, trong bối cảnh quốc gia này đang phải đối mặt với các đợt không kích ngày càng dữ dội và phức tạp hơn từ Nga – sau hơn ba năm chiến tranh.
Ngũ Giác Đài hiện chưa đưa ra phản hồi về việc liệu lô vũ khí bị hoãn này có được nối lại hay không.
Tổng thống Trump vẫn nhấn mạnh quyết tâm chấm dứt nhanh cuộc xung đột mà ông từng hứa sẽ giải quyết ngay từ “ngày đầu tiên” trong nhiệm kỳ thứ hai.
Phát biểu khi bắt đầu buổi tiệc tối đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Hai, ông Trump thể hiện sự thất vọng ngày càng tăng đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin: “Tôi không hài lòng chút nào với ông Putin.”
Hỗn loạn trên không
Trong một diễn biến khác, Bộ trưởng Giao thông Nga vừa bị cách chức, được phát hiện tử vong – giới chức gọi đây là vụ tự sát. Cái chết của ông Roman Starovoit xảy ra chỉ vài giờ sau khi Điện Kremlin công bố quyết định sa thải ông – nhưng không nêu lý do cụ thể.
Cái chết của ông Starovoit đến sau một cuối tuần hỗn loạn trong ngành hàng không, khi hàng trăm chuyến bay ở Moscow và St. Petersburg bị hủy hoặc hoãn do nguy cơ Ukraine tấn công bằng máy bay không người lái.
Tuy nhiên, giới phân tích tại Nga cho rằng việc gián đoạn không lưu đã trở nên “bình thường mới” trong bối cảnh các cuộc tấn công bằng drone diễn ra thường xuyên – và khó có thể là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc sa thải.
Starovoit, 53 tuổi, giữ chức Bộ trưởng Giao thông từ tháng 5/2024. Truyền thông Nga cho biết, việc ông bị cách chức có thể liên quan đến cuộc điều tra biển thủ ngân sách xây dựng công sự phòng thủ tại vùng Kursk – nơi ông từng làm Thống đốc trước khi lên làm bộ trưởng.
Việc biển thủ này được cho là nguyên nhân khiến hệ thống phòng thủ của Nga tại Kursk yếu kém, không ngăn nổi đợt tấn công bất ngờ của Ukraine hồi tháng 8/2024.
Ukraine tiếp tục kêu gọi viện trợ
Chính quyền Ukraine xác nhận Nga đã bắn hơn 100 máy bay không người lái vào khu dân cư trong đêm. Trong tuần qua, Nga đã sử dụng khoảng 1.270 drone, 39 tên lửa và gần 1.000 bom lượn mạnh để tấn công Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cho biết hôm thứ Hai.
Tình hình mặt trận vẫn căng thẳng với nỗ lực liên tục của quân đội Nga nhằm xuyên thủng tuyến phòng thủ dài khoảng 1.000 km. Ukraine, đang thiếu quân và vũ khí, đã phải tăng cường kêu gọi viện trợ từ Mỹ và châu Âu.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết hôm thứ Hai rằng lệnh tạm dừng vũ khí là một phần trong quá trình “xem xét tiêu chuẩn” toàn cầu đối với tất cả các khoản viện trợ mà Mỹ cung cấp cho mọi quốc gia – không riêng gì Ukraine. Bà nói Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã yêu cầu rà soát để đảm bảo mọi khoản viện trợ “phù hợp với lợi ích của nước Mỹ.”
Tổng thống Zelenskyy cho biết Ukraine đã ký các thỏa thuận với các đồng minh châu Âu và một tập đoàn quốc phòng hàng đầu của Mỹ nhằm đẩy mạnh sản xuất drone, với mục tiêu tiếp nhận “hàng trăm ngàn” chiếc trong năm nay.
“Phòng không là yếu tố then chốt để bảo vệ sự sống,” Zelenskyy viết trên Telegram hôm thứ Hai. Ông nhấn mạnh Ukraine đang tập trung phát triển loại drone đánh chặn để chống lại các drone tầm xa Shahed của Nga.
Việc sử dụng drone cũng giúp Ukraine phần nào khắc phục tình trạng thiếu nhân lực trên chiến tuyến.
Tại thành phố Odesa phía nam, một người thiệt mạng; ở Kharkiv phía đông bắc, một người chết và 71 người bị thương; mảnh vỡ drone rơi gây hư hại ở hai quận của thủ đô Kyiv. Tại vùng Sumy phía bắc, drone tầm ngắn của Nga khiến hai người chết và hai người khác bị thương – đây cũng là nơi Nga đang dồn quân.
Tại Donetsk, chính quyền cho biết 7 người thiệt mạng và 9 người bị thương – nhưng không công bố loại vũ khí được sử dụng.
Ngoài ra, Nga còn liên tiếp tấn công vào các trung tâm huy động quân sự của Ukraine – lần thứ ba chỉ trong năm ngày, nhằm phá hoại quá trình tuyển quân, theo Bộ Chỉ huy Lục quân Ukraine.
Các đợt tấn công drone của Nga hôm thứ Hai cũng khiến ít nhất 17 người bị thương tại Kharkiv và Zaporizhzhia.
Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã bắn rơi 91 máy bay không người lái của Ukraine tại 13 vùng của Nga, cũng như trên Biển Đen và bán đảo Crimea – nơi Nga sáp nhập bất hợp pháp từ năm 2014.
