Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và người đồng cấp Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã đồng ý tăng cường quan hệ kinh tế và nối lại đàm phán về thăm dò dầu khí, khi họ tìm cách vực dậy nền kinh tế của mình trong bối cảnh đại dịch suy thoái và xích mích về các khu vực tranh chấp ở Biển Đông.
Tập đã gặp Marcos Jr. vào thứ Tư trong chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của Tổng thống Philippines tới Bắc Kinh, nơi hai nhà lãnh đạo đã đồng ý “quản lý những khác biệt một cách phù hợp”, theo một tuyên bố chung được công bố hôm thứ Năm.
Tuyên bố cho biết các nhà lãnh đạo đã có một cuộc thảo luận “sâu sắc và thẳng thắn” về tình hình ở Biển Đông và “tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực”.
Trong các cuộc hội đàm, Manila và Bắc Kinh cũng đồng ý nối lại đàm phán về thăm dò dầu khí ở Biển Đông đã bị tạm dừng vào tháng 6 năm ngoái do những thách thức hiến pháp và vấn đề chủ quyền.
Marcos Jr. trước đây đã nói rằng đất nước của ông sẽ theo đuổi hoạt động thăm dò dầu khí ở Biển Đông ngay cả khi không có thỏa thuận với Trung Quốc , quốc gia tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ 1,3 triệu dặm vuông Biển Đông, mặc dù các vùng lãnh thổ khác, bao gồm cả Philippines có yêu sách cạnh tranh – và đôi khi chồng chéo – trên một số khu vực nhất định.
Biển Đông từ lâu đã là nguồn căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh, và mối quan hệ đã trở nên căng thẳng hơn vào tháng 12 khi Bộ Quốc phòng Philippines bày tỏ “mối lo ngại lớn” về sự hiện diện của các tàu Trung Quốc trong tuyến đường thủy đang tranh chấp.
Philippines đã nhiều lần cáo buộc các tàu Trung Quốc quấy rối ngư dân Philippines trong khu vực, và trong một tuyên bố đưa ra hôm thứ Tư , Marcos Jr. nói rằng ông đã nêu vấn đề này với ông Tập trong cuộc gặp của họ ở Bắc Kinh.
Trong tuyên bố, Marcos Jr. cho biết ông Tập hứa sẽ “tìm ra giải pháp” cho phép ngư dân Philippines hoạt động trong ngư trường tự nhiên của quốc gia Đông Nam Á này.
Ông nói thêm: “Chúng tôi cũng đã thảo luận về những gì chúng tôi có thể làm để tiến lên phía trước, để tránh mọi sai lầm có thể xảy ra, những hiểu lầm có thể gây ra vấn đề lớn hơn những gì chúng tôi đã có”.
Để đạt được mục tiêu đó, các quốc gia đã công bố kế hoạch thiết lập một đường dây liên lạc trực tiếp giữa các cơ quan hàng hải của họ.
Trong tuyên bố của Philippines, Marcos Jr. nói rằng ông Tập cam kết sẽ mở rộng hỗ trợ cho Philippines bao gồm nông nghiệp, cơ sở hạ tầng và an ninh hàng hải, với việc cả hai bên đã ký kết tổng cộng 14 thỏa thuận song phương.
Ông Tập cũng hứa hẹn các cơ hội hợp tác rộng rãi với Philippines, bao gồm hỗ trợ đầu tư của Trung Quốc vào Philippines và giúp nước láng giềng phát triển công nghệ nông nghiệp, giáo dục cơ bản, khí tượng và vũ trụ cũng như nghiên cứu vaccine.
Philippines từ lâu đã cân bằng lợi ích chiến lược của Mỹ ở Thái Bình Dương với sự trỗi dậy về địa chính trị và kinh tế của Trung Quốc.
Trong khi Philippines là một đồng minh quốc phòng lâu đời của Hoa Kỳ, nhà lãnh đạo tiền nhiệm Rodrigo Duterte đã tìm kiếm mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc trong sáu năm cầm quyền của mình, bỏ qua tranh chấp lãnh thổ để đổi lấy các khoản đầu tư của Trung Quốc .
Chuyến đi Bắc Kinh của Marcos Jr. diễn ra sau khi Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris đến thăm Philippines vào tháng 11, nơi bà tái khẳng định cam kết “không lay chuyển” của Washington đối với đồng minh của mình.
Trong chuyến thăm đó, Harris và Marcos Jr. đã thảo luận về 21 dự án mới do Hoa Kỳ tài trợ, bao gồm nhiều địa điểm phòng thủ hơn quanh Philippines.
Việt Linh (Theo Asia News)