Bảo Bình 1 Trần Đỗ Cẩm
Email: camtran11@gmail.com
(được quyền trích đăng và phổ biến trên các cơ quan truyền thông)
Công ty xe hơi điện (Electric Vehicle gọi tắt là EV) Vinfast của Việt Nam bắt đầu “ra mắt” (IPO – Initial Public Offering)) thị trường chứng khoán Hoa Kỳ vào ngày Thứ Ba 15 tháng 8 năm 2023 dưới tên viết tắt là VFS. Đây là một ngày đáng nhớ vì lần đầu tiên cổ phiếu (stock) một công ty Việt Nam được công khai mua bán trên “chợ” Wall Street đã đạt thành công rực rỡ về mặt tài chánh ngay khi vừa mới chào sàn. Đứng về mặt “yêu nước thương nòi”, người Việt trên khắp năm châu bốn biển đều cảm thấy hãnh diện, cùng chung với một cái nhất khác nữa, đó là hội tuyển bóng đá nữ Việt Nam lần đầu tiên được góp mặt trong giải World Cup 2023. Ai bảo xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo anh minh của bác và đảng lại không sản xuất được những anh hùng liệt nữ làm rạng danh cờ đỏ sao vàng? Cứ nhìn các cổ động viên đỏ tràn ngập sân banh hay sàn chợ Wall Street NASDAQ thì đủ biết quốc dân ta oai dũng biết chừng nào! Cảnh tượng tưng bừng giống như vừa Đại Thắng Mùa … Hè ngay giữa lòng kinh đô tài chánh Wall Street của đế quốc Mỹ hay hào hùng giống lúc các bộ đội gái dùng dép râu lùa banh qua đường mòn Hồ Chí Minh bên … Úc & Tân Tây Lan! May mà chị em ta chưa đến nỗi nổi hứng vui mừng đến tụt cả quần như đã làm trước đây trên sân cỏ!
Hàng mã lên sàn
Tuy nhiên, sau phút “hồ hởi” say men chiến thắng “đột phá” thị trường, với quan điểm một người đầu tư (investor), chúng ta cần khách quan thẩm định về những thành quả được phe ta ca tụng là “vượt chỉ tiêu” của Vinfast , hay chính xác hơn, các chuyên viên phân tích thị trường chứng khoán (market analyst) nhận định thế nào về chuyến ra mắt “chào hàng”, cùng dự đoán tương lai của Vinfast sẽ bay bổng, nóng bỏng như đông phương hồng hoặc trở thành “Vin… Phét” hay VinF??k nếu nói đúng giọng Mỹ? Để dễ dàng theo dõi và nắm vững những dữ kiện căn bản, ta cần duyệt qua chặng đường Vinfast đã cho là ngoạn mục chinh phục thị trường chứng khoán Hoa Kỳ ra sao.
Thoạt tiên, theo luật lệ, để có thể hợp pháp bắt đầu bán cổ phần (IPO) trên thị trường chứng khoán Hoa Kỳ, Vinfast đã phải hoàn tất những giấy tờ tài chánh để làm thủ tục hòa nhập (merge) với một công ty vỏ bọc đã hoạt động SPAC (Special Purpose Acquisition Company) tên là Black Space Acquisition Co. Phải nhìn nhận đây là một nước cờ cao (move) rất áp đảo trước khi được ra chào sàn, Nếu ra mắt bằng đường lối IPO căn bản thông thường thì phải qua các nhà băng và chuyên viên thị trường kiểm tra kỹ lưỡng, vì vậy công ty phải trình những văn kiện tài chánh hợp pháp phức tạp để chứng minh không phải là một công ty ma. Đường IPO truye52n thống này đại đa số các công ty tư bản thường dùng, rất sạch sẽ, quang minh chính đại nhưng lại mất nhiều thời gian chào hàng và chứng minh sự lương thiện. Còn đường thứ hai IPO bằng SPAC trước đây bị cấm vì bị coi là thiếu minh bạch, nhưng bây giờ được hợp pháp hóa. Đường này đơn giản, tối tăm nhưng ngắn gọn hơn; chỉ cần tìm một SPAC, làm giấy tờ hợp chung thành một là đã có thể IPO ra thị trường. Phải nói với lý lịch mù mờ xa lạ, lại muốn kiếm tiền nóng trong thời gian ngắn, Vinfast chỉ có thể IPO bằng SPAC. Theo thống kê, đa số các công ty IPO qua ngả SPAC đều ôm tiền kiếm được biến mất kiểu chụp giựt, chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn.
Theo giấy tờ, khi ra mắt chào sàn, Vinfast sẽ phát hành 2.3 tỷ cổ phần (share), ra giá $10/share; như vậy lượng giá thị trường (market value) tức thời của Vinfast là 23 tỷ USD (2.3 tỷ share x $10/share). Tuy nhiên, chủ công ty giữ lại 99% share, chỉ bán ra 1% tức khoảng 23 triệu share. Đây là bước đi cao thứ nhì sau bước SPAC IPO, vì giá cả trên thị trường lên hay xuống theo luật cung cầu. Nếu “hàng” (share) lưu hành ít, tức là hiếm (cung ít) thì giá sẽ cao. Vinfast chỉ bán ra thị trường 1% số share (gọi là số lưu hành nổi hay float) tức là muốn tạo ra hiện tượng hàng hiếm để bán được giá cao. Quả nhiên, giới tiêu thụ (retail investors) đổ xô tranh nhau (cầu nhiều) tìm hàng hiếm khiến giá càng lúc càng cao. Trước khi thị trường mở cửa, khách hàng đã đặt trước giá lên tới $22/share tức là hơn gấp đôi. Hiện tượng kiếm hàng hiến cứ tiếp diễn, cuối ngày khi thị trường đóng cửa, giá đã lên tới $37/share tức là tăng khoảng 270%. Đây là thành quả rực rỡ hiếm có trên sân chơi NASDAQ cho một chuyến mới chào sàn. Như vậy, với 2.3 tỷ cổ phần, trị giá thị trường (market value) của Vinfast ngay trong ngày đầu tiên đã lên tới $85 tỷ USD (2.3 tỷ share x $37/share). Để có thể so sánh và ấn tượng khái quát, hãng xe nổi tiếng bán xe trên toàn trên thế giới như Volkswagen trị giá thị trường mới chỉ có 63.9 billion euros hay 69.7 billion USD và Ford trị giá 48 tỷ USD. Vinfast mới chào đời đã trị giá tới 85 tỷ USD quả là một thành tích đáng nể. Nhìn các con số này chúng ta dù không phải là chuyên viên tài chánh hay kinh tế gia cũng nhận đã thấy có điều không ổn.
Một điều cần nói, trong ngày IPO, trị giá thị trường của Vinfast là $85 tỷ USD, nhưng số này là chỉ trên giấy tờ, vì 99% số cổ phần được giữ lại không bán hoặc không được quyển bán nên vẫn chưa có tiền mặt. Luật IPO quy định công ty phải chờ trung bình khoảng 3 tới 6 tháng sau IPO tùy theo trường hợp mới được bán cổ phần của mình; vì vậy đại đa số $85 tỷ của Vinfast mới chỉ mới là hàng mã! Giả sử như trong ngày IPO, Vinfast chỉ bán được có 1 share giá $100, thì market value của Vinfast sẽ là 230 tỷ (2.3 tỷ share x $100) trên giấy tờ, nhưng tiền mặt thì chỉ có $100. Vậy Vinfast là công ty nào mà đã lập kỳ tích như vậy?
Thế giới mờ ám của Vượng
Nói về lai lịch, Vinfast là một công ty được thành lập (establish) năm 2017 tại Hải Phòng, Việt Nam, nhưng bản doanh (headquarter) lại được đặt tại Singapore. Đây cũng hơi lạ vì thông thường, công ty thành lập tại nước nào thì đặt các cơ quan đầu não tại đó, trừ những trường hợp ngoại lệ đáng kể như gặp khó khăn về thuế má, luật lệ v.v…Rồi từ Singapore Vinfast lại bán cổ phần trên thị trường chứng khoán Hoa Kỳ cũng chẳng là điều đơn giản vì chính Singapore và ngay tại Việt Nam cũng đã có thị trường chứng khoán. Không phải nghĩ lâu, chúng ta cũng thấy rõ Vinfast cũng đã khôn ngoan biết rằng đế quốc tuy khó ngửi, nhưng $$$ Mỹ lúc nào cũng thơm. Vinfast không phải là một công ty độc lập mà là đơn vị chuyên kinh doanh về xe cộ thuộc tổ hợp Vingroup do ông Phạm Nhật Vượng sáng lập. Thật sự Vingroup được ra đời từ Ukraine vào năm 1993 chuyên sản xuất những món ăn khô như mì gói, tới năm 2000 mới theo Vượng về Việt Nam. Tổ hợp Vingroup được coi là tập đoàn kinh doanh quy mô nhất Việt Nam, có nhiều đơn vị hay công ty chuyên về những ngành nghề khác như Vinfast về xe cộ, Vinhomes về nhà đất, VinSmart về điện thoại, Vincom về các trung tâm thương mại v… Có thể nói bàn tay của Vingroup rất dài có thể với tới nhiều ngõ ngách miễn là kiếm ra tiền. Hai người có thế lực nhất trong Vingroup là chủ nhân Phạm Nhật Vượng và Phó Tổng Giám Đốc Vingroup kiêm Chủ Tịch công Ty Vinfast Lê Thị Thu Thủy. Sau đây là phần sơ lược lý lịch của hai kiện tướng này.
Để có thể xây dựng được một tổ hợp quy mô như Vingroup dưới chế độ Cộng Sản, ai cũng biết chủ nhân phải có nhiều nhiều liên hệ móc nối với quan chức chính quyền. Quả vậy, ông Vượng sinh năm 1968 tại Hà Nội, là con của một anh hùng binh đội phòng không quân đội Bắc Việt, đã tham dự trận “Điện Biên Phủ trên không” trong thời gian phi cơ Mỹ thả bom Bắc Việt. Sau đó ông được gửi sang du học bên Nga, nhưng lại trở thành một chủ tiệm ăn tên Thăng Long tại Kharkov, Ukraine rồi dần dần chuyển sang kinh doanh sản xuất mì ăn liền dưới thương hiệu Mivina vào năm 1995, bán hàng trên nhiều quốc gia Đông Âu như Ba Lan, Romania, Tiệp Khắc, Đức v.v… Sau này ông bán công ty cho hãng Nestle của Thụy Sĩ rồi trở về Việt Nam phát triển tổ hợp Vingroup, kinh doanh ngành bất động sản, mở trung tâm du lịch… Vợ của ông Vượng là bà Phạm Thu Hương, một bạn đồng du học bên Nga. Phải công nhận ông Vượng là một doanh nhân có tài, bằng cớ là ông đã tạo dựng được cơ sở kinh doanh khá đồ sộ ở Ukraine; tuy nhiên muốn thành công tại Việt Nam, tài cũng vẫn cần nhưng chưa phải là điều kiện đủ. Điều quan trọng nhất là phải giao thiệp tốt với các viên chức quyền hành bằng các thủ tục “đầu tiên”. Đa số các đại gia tại Việt Nam đều dính dáng tới đầu tư nhà đất, bởi vì nếu có tay trong quyền thế, có thể mua một bán ngàn, gần như nhờ chính quyền cướp đất của dân oan. Ông Vượng trở nên giầu có chủ yếu là nhờ kinh doanh bất động sản, có thời được gọi là Vượng “xi măng” tương tự như trong Nam có Dũng “lò vôi” tại Bình Dương cũng làm giàu nhờ nhà đất, lợi dụng quen biết quyền thế. Lợi nhuận của các công ty nhà đất cũng đương nhiên phải kín đáo đi cửa hậu vào nhà các quan chức chính quyền đã tiếp tay hay ký giấy tờ… Như vậy, có thể nói phần lớn các đại gia kinh doanh chỉ là mặt nổi làm tiền cho các quan chức cầm quyền an toàn đứng sau. Việc kinh doanh của các công ty hợp pháp nhiều khi không cần lời lỗ, chỉ là một cách rửa và chuyển tiền hợp pháp ra nước ngoài, nhất là Hoa Kỳ.
Nhân vật quan trọng thứ hai trong Vingroup đang được báo chí Việt Nam hết lời ca tụng là nữ hổ tướng vừa ra tay đòi lên sàn chứng khoán so găng với vua xe điện Tesla Elon Musk, đó là bà Lê Thị Thu Thủy, chủ tịch Hội Đồng Quản Trị (CEO) Vinfast cũng chẳng phải tay vừa. Bà sinh năm 1974 tại Bình Định có bằng MBA đại học Quốc Tế Nhật Bản, từng giữ chức Phó Chủ Tịch ngân hàng đầu Tư Lehman Brothers tại thị trường Nhật, Thái Lan và Singapore là những quốc gia phát triển vùng Đông Nam Á nhiều năm liên tiếp từ 2000-2008. Sau đó bà gia nhập Vingroup trong chức vụ Trưởng ngành Tài Chính (CFO) thường được coi là quan trọng thứ nhì chỉ sau CEO. Sau đó bà là Phó Chủ Tịch Vingroup và cuối cùng được trao phó nhiệm vụ Tổng Giám Đốc VinFast mang xe điện ra bán xứ người. Qua những nước cờ bà đã đi trong việc từ tay trắng đưa gần trăm tỷ đô la về cho Vinfast, phải thán phục bà là một chuyên gia tài chánh bản lãnh thượng thừa dù chính hay tà. Thị trường tài chánh ai cũng phải khen ngợi chị em Vinfast đã có những cái mu (moves) ngoạn mục quá “đẳng cấp”!
Phàn Lê Huê nữ tướng có bao nhiêu hy vọng?
Về sản phẩm, Vinfast cho biết đã sản xuất 5 loại xe điện là Lux SA 2.0, Lux A 2.0, Fadil, President và VF e34. Tại Hoa Kỳ, Vinfast đã trình làng đợt đầu 900 xe VF 8 và sẽ nhập thêm xe VF 9 mới hơn. Giá xe Vinfast thay đổi tùy theo loại, nhìn chung không quá khác biệt với cá xe điện (EV) đồng loại trên thị trường, tuy nhiên, tầm chạy xa của xe Vinfast chỉ vào khoảng 200 – 300 miles mỗi lần charge đầy bình, khá ngắn so với các loại xe điện hiện hành trên thị trường trung bình 400 miles. Một điều đáng lưu ý là hai loại xe Vinfast sedan và SUV đều thật sự dựa vào kỹ thuật của thế hệ xe BMW F10 và F15, còn hình dáng lại do Italy vẽ kiểu, nên nhiều người cho rằng xe Vinfast là đứa con của cuộc “hôn nhân” giữa cha Đức, mẹ Italy nhưng lại mang tên Việt. Người ta thường nói trẻ lai là những đứa thông minh, để thử coi con lai Vinfast lớn lên ra sao? Việc thuê mướn được các công ty ngoại quốc có tiếng tăm đầu quân cho mình cũng cho thấy CEO Thu Thủy bản lãnh tài ba trong việc điều hành.
Năm 2023 này, Vinfast ước tính sẽ bán được 50,000 xe, nhưng cho tới nay đã quá nửa năm mới bán được 16,000 xe đa số tại Việt Nam, tức là chưa được 1/3 số dự trù. Về giá cả, xe Vinfast VF8 đắt hơn loại xe tương tự Tesla Model Y khoảng $7,000. Tại thị trường chính Hoa Kỳ, theo thống kê chính thức, Vinfast bán xe với nhịp độ không “fast” như tên gọi. Cho tới tháng 5-2023 mới chỉ có vỏn vẹn 128 xe VF8 được đăng bộ tại Hoa Kỳ, phần lớn ở California, nơi có nhiều cổ động viên gốc Việt! Trong số này, rất có thể đa số là tặng biếu xã giao. Tuy vậy Vinfast đang xây dựng một nhà máy sản xuất EV tại tiểu bang North Carolina, dự tính sản xuất mỗi năm 150,000 xe. Về phẩm chất dư luận của những chuyên viên hay cơ sở chuyên chạy thử các loại xe hàng năm nhận định không mấy thuận lợi về xe Vinfast. Tuy người Mỹ rất khéo xã giao, thường “nương tay” khi cần phải phê bình, nhưng họ đã phải dùng những câu không nhẹ như xe Vinfast “chưa sẵn sàng để lưu hành tại Hoa Kỳ” (Not ready for America), hay nói trắng ra là chưa đủ tiêu chuẩn về mọi mặt, hoặc “xe cần cải thiện” tức là còn nhiều khuyết điểm phải sửa chữa, hoặc trắng trợn hơn “đây là cửa tử cho một công ty mới ra lò” (fatal for the startup) hay ‘Đừng mua xe Vinfast 2023 VF8”. Một thử nghiệm gia người Mỹ tốn công lặn lội sang tận Hà Nội thử xe còn nặng lời hơn sau những trở ngại triền miên về cả “phần cứng” lẫn “phần mềm”, đã thẳng thừng nói “tôi không bao giờ lái xe này nữa” (never drive it again). Người khác có nhận định cảm thấy bị “say xe” vì ồn ào (noisy) và bị nhồi xóc dữ dội.
Về triển vọng thành công “đột phá” thị trường EV của xe như Vinfast khoe khoang, nhiều chuyên gia trong ngành tỏ vẻ hoài nghi. Khi nói về thị trường cho một sản phẩm mới ra lò chưa được giới tiêu thụ quen mặt, ta bắt buộc phải nói tới cạnh tranh, hay các “đối thủ” hiện đang cùng bán một mặt hàng. Riêng về ngành xe hơi điện, sự cạnh tranh lại càng khốc liệt, dù chỉ để chiếm một mẩu nhỏ của chiếc bánh EV. Vậy đối thủ của Vinfast tại Hoa Kỳ là những tay nào? Đầu tiên là hãng Tesla của tay tổ lì lợm Elon Musk, người đượv coi ls2 vua xe diện. Mấy anh chị Việt Nam từng buôn bán, chạy hàng lậu hay quốc cấm, đa số từ Miền Bắc xuất khẩu qua các nước Đông Âu như Tiệp Khắc, Ba Lan. Romania… đều là những trai tứ chiếng, gái giang hồ lăn lộn bụi đời không ngán một ai kể cả cảnh sát để kiếm tiền, nhưng lần này nếu gặp Elon Musk là người từng tuyên bố “sẽ thuộc địa hóa Hỏa Tinh” (colonized Mars), lại cũng là chủ hãng Rocket SpaceX, kiêm luôn giàn vệ tinh Starlink có tham vọng “phủ sóng” trên mọi ngõ ngách của địa cầu kể cả Ukraine. Tay chơi Musk này còn dám bỏ ra 44 tỷ USD mua luôn công ty “chat” Twitter chỉ vì chủ hãng này là một kình địch giám không cho King Elon “chat” tự do trên mạng của mình! Kể ra, Vinfast cũng biết mình biết người, đã gọi đối thủ Elon là “người khổng lồ” và cử nữ hổ tướng Thu Thủy ra đối đầu cũng khá gọi là kỳ phùng địch thủ. Đây là một “kế sách” rất hiểm độc dĩ nhu trị cương, rất có thể nữ hổ tướng có đủ “vốn liếng” trở thành bà chủ của cả Tesla sau này, nhưng trên thương trường như chiến trường thì hơi khác. Ngoài Tesla, nay tại Hoa Kỳ cũng còn những hãng xe điện sừng sỏ khác như Lucid. Rivian, Fisker,Valmo … đều là những đối thủ nặng ký, lại có hầu bao lớn cùng túi sâu vì được các công ty lớn vốn liếng hàng ngàn tỷ đô la như Microsoft, Apple, Google … hợp tác tài trợ. Ngoài ra còn mấy chục hãng xe điện cũng đang ngấp nghé. Về phía quốc tế, có những hãng xe nổi tiếng của Đức, Thụy Điển, Nhật … đã và đang dành chiếm thị trường Hoa Kỳ. Đó là chưa kể những hãng xe điện lớn của đồng chí “sông liền sông, núi liền núi” Trung Cộng như Nio, BYND, Li Auto, Xpeng … cùng hàng chục hãng nữa rình rập nhòm ngó. Cũng cần đếm thêm đại đa số những hãng sản xuất xe chạy xăng tăm tiếng trên toàn thế giới như GM, Ford, Volvo, Volkswagen, Toyota Hyundai … cũng đều chuyển sang làm xe chạy điện.
Tóm lại Vinfast trên giấy tờ khoe binh hùng tướng mạnh diễn hành ra quân bài bản trông khá đẹp mắt, nhưng trong một thị trường “cắt cổ” (cut throat) như EV tại Hoa Kỳ, chắc chắn sẽ có nhiều thương vong, chỉ còn lại một vài sứ quân cứng cựa, giống như trong thị trường xe xăng trước đây chỉ còn lại GM, Ford, ngay tới number 3 Chrysler cũng coi như bị xóa sổ. Thương trường cũng như chiến trường, vậy hy vọng sống còn của Vinfast trong trận chiến EV sinh tử này, Phàn Lê Huê nữ tướng có bao nhiêu hy vọng? Đương nhiên, còn đứng được là còn cơ hội. Người ta thường nói tới 3 yếu tố tất thắng là “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” quyết định hơn thua thắng bại. Chúng ta thử phân tích xem Vinfast hiện có được những yếu tố nào?
Về thiên thời, VinFast nhảy vào chiến trường trong lúc trận đấu giữa các công ty EV đang hồi cao điểm khi hàng chục, nếu không muốn nói là hàng trăm công ty EV đang tranh dành nhau như những con cá trong ao cạn đang chen chúc tìm chút không khí thở chỉ để sống còn chứ đừng nói tới chuyện gồm thâu lục quốc, thống nhất sơn hà. Vinfast, dù núp dưới bóng Vingroup cũng vẫn chỉ là một đống cát không đáng kể trong sa mạc rộng lớn kể cả về phần tài chánh lẫn kỹ thuật chế tạo EV. Nói khác hơn, Vinfast chỉ là giọt mưa giữa lúc trời mưa rào, không thấm vào đâu. Qua địa lợi, chúng ta thấy rõ ràng Vinfast đang xua quân viễn chinh nước ngoài xa nửa vòng trái đất, lạ nước lạ cái, luật lệ khác nhau… Giả sử nữ tướng mu (move) cao Vinfast nhờ vốn trời cho đạt chút thượng phong được nằm trên, thì các tay chơi bản địa chỉ cần bỏ ra ít tiền mua chuộc dân biểu, nghị sĩ ban hành một đạo luật nhỏ thay đổi cơ chế điều hành bất lợi cho Vinfast như đánh thuế cao xe của công ty đặt bản doanh ở ngoại quốc, hay chủ công ty phải có quốc tịch Hoa Kỳ … thế là Vinfast phá sản. Ngoài ra, việc chuyên chở xe làm ở nước ngoài tới nội địa Hoa Kỳ cũng thêm tốn kém và chẳng hề dễ dàng. Về nhân hòa thì ai cũng thấy rõ, dân Mỹ dù ít kỳ thị, nhưng rất hiếm trường hợp một công ty ngoại quốc được dân Mỹ hoan hô và ủng hộ nồng nhiệt.
Tóm lại. Vinfast thiếu cả 3 yếu tố tất thắng, vậy kết quả phải là tất bại. Đó là chưa kể, muốn có hy vọng sống sót, một công ty mới ra đời còn phải cần rất nhiều tiền vốn, ít nhất đủ để hoạt động và phát triển trong 5 năm đầu. Số vốn đầu tư liên tục phải có này thường do các ngân hàng tài trợ. Liệu Vinfast có đủ uy tín (credit) để được tín nhiệm không?
Tổng kết với những yếu tố và nhận xét như trên, chúng tôi thấy cơ hội thành công của Vinfast tuy có nhưng rất mong manh. Thật lòng, là người Mỹ gốc Việt, đa số đều muốn thấy quê cha đất tổ cội nguồn của mình được thành công và thăng tiến. Trường hợp chào sàn của Vinfast khiến ta không khỏi liên tưởng đến lần chào sân của đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam tại World Cup 2023 vì hoàn cảnh của đôi bên khá tương tự.
Vinfast được chào sàn NASDAQ là cơ hội hiếm có cũng như hội tuyển nữ Việt Nam được vào vòng chung kết World cup 2023. Các cầu thủ Việt Nam còn rất nhỏ con nhẹ cân so với đối thủ, tương tự như Vinfast tuy xưng hùng xưng bá ở Việt Nam, nhưng ra ngoài thì vẫn chỉ là đứa bé bên cạnh người lớn. Kinh nghiệm về kinh tế thị trường của Vinfast vẫn còn nhiều thiếu sót, khác nàokỹ thuật nhồi bóng của ta vẫn rất thô sơ. Vậy mà cả đội bóng lẫn Vinfast đều được các cổ động viên thổi phồng như một bước tới trời. Thủ môn Kim Thanh được các con gà mái đỏ gáy là đã phá hỏng trái banh phạt đền của tuyển thủ Mỹ lừng danh Alex Morgan, còn Phàn Lê Huê Vinfast được gáy là sẽ hạ gục Tesla Elon Musk!
Thật ra, được góp mặt trên các sàn hay sân chơi quốc tế đã quá mức mong đợi, đủ để tự hào, hãnh diện. Thực lực là như vậy, chúng ta phải công nhận để học hỏi và tiến bộ. Kết quả hội tuyển nữ Việt Nam thua cả 3 trận, thủng lưới 12 lần, không ghi được một bàn thắng nào; khách quan nhận xét, thàn tích này đã khá hơn giới mộ điệu dự đoán. Giờ đây, trên sàn chơi chứng khoán, rõ ràng thực lực của Vinfast, tuy đã tiến bộ được góp mặt quốc tế, nhưng vẫn còn yếu thua đối thủ rất xa, hãy kiên nhẫn mà học hỏi thì mới mong khá được. Nếu cứ khoe khoang kiểu bác và đảng như đưa nữ tướng ra để đánh ngã người khổng lồ… thì hậu quả sẽ chẳng khác gì đội tuyển bóng đá nữ 12 bàn không hỡ. Thì ra, chế độ cộng sản tới bây giờ vẫn chưa thức tỉnh mở mắt. chỉ quen tuyên truyền “hồng hơn chuyên” lừa bịp dân chúng, không thể áp dụng trên sàn chơi quốc tế được.
Trở lại với Vinfast, chúng tôi dự đoán, chỉ trong một thời gian ngắn, giá share của công ty sẽ xuống dưới $5 với nguy cơ có thể bị xóa tên (de-list) trên thị trường chứng khoán. Dù mong muốn tin tốt thế nào, sự thực cũng vẫn là sự thực, không thể chối cãi hay bịp bợm như sẽ lập trận Điện Biên Phủ tại Wall Street được. Câu hỏi được đặt ra là: ai là những kẻ thảm bại, ôm bao tiền rỗng (holding the bag) lang thang về nơi vô định? Nhiều người chưa rõ điều này. Kẻ thiệt thòi thật sự là những người đầu tư tin vào những lời hứa hẹn hão huyền của Vinfast, vì khi giá trị cổ phiếu không còn nữa thì vốn liếng đầu tư cũng ra đi. Chỉ có những tay đầu nậu được lợi, vì họ chẳng phải bỏ ra đồng nào, tự nhiên có trong tay mấy tỷ shares, bán đi lúc giá chỉ còn $1/share thì cũng đã trở thành tỷ phú. Dù có phải bỏ ra mấy trăm triệu đồng để dàn cảnh, đóng kịch gạt gẫm thiên hạ, vẫn còn lời chán. Điều này đã xảy ra tương tự như Việt Cộng hứa hẹn cơm no áo ấm, nhưng đại đa số Việt Nam bị phá sản trắng tay, chỉ các đầu nậu thủ trưởng trở nên giàu có tiền muôn bạc tỷ. Mật càng ngọt, ruồi chết càng nhiều. Muốn tránh phỏng tay thì đừng chơi với lửa, không muốn bị lừa bịp thì đừng dính líu tới cộng sản, còn nếu không muốn mất tiền thì tránh xa Vinfast! Tin thị trường ngày Thứ Tư 16 tháng 8 nghĩa là chỉ một ngày sau IPO, share của Vinfast đã sụt xuống $10, nghĩa là ai mua share lúc IPO đã bị mất 30%. Ngày hôm sau Thứ Năm mất thêm $7 chỉ còn $20/share. Ngoài ra, Vinfast giữ lại 99% số cổ phần là để sau này bán dần khi cần tiền; khi số shares trên thị trường nhiều thêm, giá sẽ xuống trong lúc dư luận chung đối với Vinfast ngày càng khắt khe bất lợi, cho thấy VFS sẽ không ngừng tuột dốc trong tương lai. Nếu không khéo lèo lái, rất có thể VinFast sẽ sớm trở thành VinFét hay VinF??k!
Người ta thường nói khi gà mái gáy là báo điềm bất thường cần phải thận trọng. Quả vậy, lúc đám gà mái “kim cương đỏ” gáy khoe khoang đánh chặn được quả phạt đền trên sân cỏ, kết quả trông thấy là đội tuyển được FIFA được xếp hạng nhất “ngược” trong 32 đội thi đấu. Bây giờ gà mái Vinfast vừa cất tiếng đòi lên đài với Tesla, ta phải “khẩn trương” đề phòng bị tán gia bại sản vì mua stock VinFast VFS.
Trần Đỗ Cẩm
Austin TX, 8/2023