Chỉ vài ngày sau khi nhậm chức, chính phủ của Tổng thống Argentina Javier Milei đã công bố các biện pháp kinh tế quyết liệt khiến một số nhóm xã hội và lao động tức giận, đồng thời cảnh báo sẽ trấn áp bất kỳ cuộc biểu tình nào chặn đường phố.
Nhà dân túy cánh hữu vào thứ Tư sẽ phải đối mặt với thử thách đầu tiên về cách chính quyền của ông ứng phó với các cuộc biểu tình sau khi các nhóm đó kêu gọi người dân xuống đường phản đối các biện pháp bóp nghẹt kinh tế, mà Milei cho rằng là cần thiết để giải quyết cuộc khủng hoảng nghiêm trọng của Argentina.
Các cú sốc bao gồm đồng peso Argentina mất giá 50%, cắt giảm trợ cấp năng lượng và vận tải cũng như đóng cửa một số bộ của chính phủ trong bối cảnh lạm phát tăng cao và nghèo đói gia tăng.
Bộ trưởng an ninh của Milei, Patricia Bullrich, đã trình bày một “giao thức” mới để duy trì trật tự công cộng cho phép lực lượng liên bang giải tỏa những người chặn đường mà không có lệnh tư pháp và ủy quyền cho cảnh sát xác định – thông qua phương tiện video hoặc kỹ thuật số – những người biểu tình và cản trở đường phố công cộng. Cảnh sát có thể tính phí họ về chi phí huy động lực lượng an ninh.
Giao thức mới nhằm mục đích ngăn chặn các cuộc phong tỏa, đặc biệt là ở Buenos Aires, nơi các cuộc biểu tình thường xuyên thường chặn đường phố hàng giờ ở nơi thường được gọi là “piquetes”.
Một số nhóm cho rằng nghị định thư đã đi quá xa và hình sự hóa quyền biểu tình.
Hôm thứ Ba, các nhóm lao động, xã hội và nhân quyền của Argentina đã ký một bản kiến nghị yêu cầu Liên Hợp Quốc và Ủy ban Nhân quyền Liên Mỹ can thiệp chống lại giao thức an ninh mới. Trong đơn thỉnh cầu, họ nói rằng nó “không tương thích với các quyền tự do hội họp và lập hội, tự do ngôn luận và phản kháng xã hội” được ghi nhận trong hiến pháp nước này.
Chính phủ Argentina đã đi xa hơn trong tuần này và hôm thứ Hai đã thông báo rằng những người chặn đường có thể bị loại khỏi danh sách trợ cấp công cộng nếu họ nằm trong danh sách đó.
Sandra Pettovello, người đứng đầu Bộ Vốn Nhân lực mới thành lập, kết hợp các Bộ Lao động, cho biết: “Gửi những người được hưởng lợi từ các kế hoạch xã hội: hãy biết rằng không ai có thể buộc bạn tham gia tuần hành vì bị đe dọa tước bỏ kế hoạch của bạn”.
Bà nói: “Biểu tình là một quyền, nhưng quyền của người dân được tự do di chuyển qua lãnh thổ Argentina để đến nơi làm việc của họ cũng vậy”.
Ở Argentina, một số người nhận được hỗ trợ xã hội trực tiếp từ chính phủ, nhưng những người khác nhận được hỗ trợ thông qua các tổ chức xã hội có liên kết trực tiếp với các văn phòng liên bang. Chính quyền của Milei nói rằng nhiều nhóm trong số này sử dụng điều này như một cách để buộc mọi người xuống đường biểu tình để đổi lấy sự ủng hộ.
Polo Obrero, đại diện cho những người thất nghiệp, là một trong những nhóm xã hội kêu gọi biểu tình vào thứ Tư. Lãnh đạo của nhóm, Eduardo Belliboni, cho biết chính phủ của Milei đang lên kế hoạch “chống lại quyền biểu tình”.
Người dân được kêu gọi biểu tình ở Buenos Aires, tuần hành từ Quốc hội đến quảng trường Plaza de Mayo lịch sử. Cuộc tuần hành sẽ trùng với lễ kỷ niệm 22 năm cuộc biểu tình phản đối cách chính phủ xử lý cuộc khủng hoảng kinh tế khiến hàng chục người thiệt mạng và dẫn đến việc Tổng thống lúc bấy giờ là Fernando de la Rúa phải từ chức.
Một cuộc thăm dò gần đây của Đài quan sát Tâm lý xã hội ứng dụng của Đại học Buenos Aires chỉ ra rằng 65% những người được khảo sát đồng ý với việc cấm phong tỏa.
Milei, một nhà kinh tế 53 tuổi, người nổi tiếng trên truyền hình với những lời lẽ tục tĩu chống lại cái mà ông gọi là đẳng cấp chính trị, đã trở thành tổng thống với sự ủng hộ của những người Argentina vỡ mộng trước cuộc khủng hoảng kinh tế.
Argentina có tỷ lệ lạm phát hàng năm là 161% và cứ 10 người thì có 4 người nghèo. Quốc gia Nam Mỹ này cũng phải đối mặt với khoản nợ 45 tỷ USD từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế.
Việt Linh (Theo CBS News)