Chính phủ Nhật Bản đã tăng cường báo động về sự quyết đoán của Trung Quốc, cảnh báo trong một báo cáo được công bố hôm thứ Sáu rằng nước này phải đối mặt với những mối đe dọa an ninh tồi tệ nhất kể từ Thế chiến thứ hai khi họ có kế hoạch thực hiện một chiến lược mới kêu gọi xây dựng quân đội lớn.
Sách trắng quốc phòng năm 2023, được Nội các của Thủ tướng Fumio Kishida phê duyệt, là sách đầu tiên kể từ khi chính phủ thông qua Chiến lược An ninh Quốc gia mới gây tranh cãi vào tháng 12, được coi là một sự phá vỡ chính sách hậu chiến của Nhật Bản hạn chế sử dụng vũ lực để tự vệ.
Theo báo cáo dài 510 trang, Trung Quốc, Nga và Triều Tiên góp phần tạo nên “môi trường an ninh phức tạp và nghiêm trọng nhất kể từ khi kết thúc Thế chiến II”. Phía Nhật Bản nói rằng lập trường bên ngoài và các hoạt động quân sự của Trung Quốc đã trở thành “mối lo ngại nghiêm trọng đối với Nhật Bản và cộng đồng quốc tế và đưa ra một thách thức chiến lược lớn nhất và chưa từng có”.
Hôm thứ Năm, các đại biểu Nga và Trung Quốc đã cùng với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tới thủ đô của Triều Tiên để tham dự một cuộc diễu hành quân sự phô diễn máy bay không người lái mới nhất và tên lửa tầm xa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân của nước này.
Sách trắng cho biết Nga và Trung Quốc cũng đã tăng cường quan hệ chiến lược, lưu ý đến 5 chuyến bay ném bom chung kể từ năm 2019 và một số cuộc điều hành chung của các tàu chiến Trung Quốc và Nga mà họ cho rằng “rõ ràng là nhằm biểu dương lực lượng chống lại Nhật Bản và gây lo ngại nghiêm trọng” cho cả Nhật Bản và khu vực.
Báo cáo dự đoán rằng Trung Quốc sẽ sở hữu 1.500 đầu đạn hạt nhân vào năm 2035 và tăng ưu thế quân sự so với Đài Loan, nơi mà Nhật Bản coi là mối đe dọa an ninh, đặc biệt là đối với các đảo phía tây nam bao gồm Okinawa.
Trong khi Thống đốc Okinawa Denny Tamaki kêu gọi giảm bớt các căn cứ của Hoa Kỳ ở đó và nỗ lực nhiều hơn trong ngoại giao và đối thoại với Bắc Kinh, chính quyền trung ương đã tăng cường phòng thủ cho các hòn đảo xa xôi phía tây nam, bao gồm Ishigaki và Yonaguni, nơi đặt các căn cứ hỏa tiễn mới.
Nhiều cư dân Okinawa có những ký ức cay đắng về Trận Okinawa, trong đó quân đội thời chiến của Nhật Bản về cơ bản đã hy sinh người dân địa phương trong nỗ lực trì hoãn cuộc đổ bộ của Hoa Kỳ lên các đảo chính của Nhật Bản. Nhiều người dân Okinawa lo lắng rằng họ sẽ là những người đầu tiên bị ảnh hưởng trong trường hợp khẩn cấp ở Đài Loan.
Đầu tuần này, Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno đã đến thăm Ishigaki và thừa nhận những thách thức trong việc sơ tán cư dân khỏi các hòn đảo xa xôi, đồng thời cam kết hỗ trợ vững chắc. Thị trưởng Ishigaki Yoshitaka Nakayama đã yêu cầu củng cố các cơ sở cảng và sân bay cũng như xây dựng các hầm trú ẩn dưới lòng đất để chuẩn bị cho trường hợp khẩn cấp có thể xảy ra ở Đài Loan.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan tự trị là lãnh thổ của mình, sẽ bị sáp nhập bằng vũ lực nếu cần thiết.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người vào năm 2017 đã đặt mục tiêu xây dựng một “quân đội đẳng cấp thế giới” vào giữa thế kỷ 21, có thể đẩy mục tiêu này về phía trước, báo cáo cho biết, đồng thời lưu ý lời kêu gọi của ông về sự phát triển nhanh chóng của Quân đội Giải phóng Nhân dân trong bài phát biểu của ông tại Đại hội Đảng Cộng sản vào tháng Mười.
Báo cáo cho biết, Triều Tiên đang nhanh chóng phát triển hạt nhân và tên lửa, đồng thời đặt ra “mối đe dọa nghiêm trọng hơn, cận kề hơn đối với Nhật Bản hơn bao giờ hết”. Triều Tiên đã bắn thử khoảng 100 tên lửa kể từ đầu năm 2022, bao gồm cả ICBM, và báo cáo lưu ý rằng nước này hiện được cho là có khả năng tiến hành các cuộc tấn công hạt nhân vào Nhật Bản và lục địa Hoa Kỳ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning cho biết tài liệu quốc phòng của Nhật Bản đã can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và “cố tình thổi phồng cái gọi là mối đe dọa của Trung Quốc và tạo ra căng thẳng trong khu vực.” Bà cho biết việc tăng cường quân sự của Nhật Bản đã thu hút sự quan tâm từ các nước láng giềng châu Á và cộng đồng quốc tế, đồng thời kêu gọi Tokyo “ngừng tìm lý do bào chữa cho việc mở rộng quân sự của mình”.
Bà cho biết chính sách quân sự của Trung Quốc là phòng thủ và “hợp tác quân sự như tuần tra chung với các nước liên quan là phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế”.
Hàn Quốc, mặc dù đã cải thiện nhanh chóng mối quan hệ với Nhật Bản trong năm nay do có chung mối lo ngại về mối đe dọa của Trung Quốc, đã chỉ trích yêu sách của Nhật Bản trong báo cáo quốc phòng đối với một hòn đảo tranh chấp do Hàn Quốc kiểm soát, gọi đó là “bất công”.
Báo cáo được đưa ra 7 tháng sau khi chính phủ của Kishida thông qua các chiến lược quốc phòng và an ninh quốc gia mới kêu gọi tăng gấp đôi ngân sách quốc phòng lên 43 nghìn tỷ yên (310 tỷ USD) vào năm 2027.
Các câu hỏi đã được đặt ra về việc liệu tham vọng mở rộng khả năng quân sự và tài trợ cho nó có khả thi ở một quốc gia có dân số già đi và thu hẹp nhanh chóng hay không.
Một ủy ban do chính phủ ủy quyền gần đây đã thông qua một gói khuyến nghị dành cho quân đội Nhật Bản nhằm duy trì quân số bất chấp những lo ngại về dân số, bao gồm học bổng, kéo dài tuổi nghỉ hưu, thuê người về hưu, cải thiện môi trường làm việc và giải quyết nạn quấy rối.
Việt Linh (Theo TheGuardian)