Hoa Kỳ, Anh và Pháp hôm thứ Sáu yêu cầu Liên Hợp Quốc khẩn trương điều tra việc Nga được báo cáo sử dụng hàng trăm máy bay không người lái do Iran cung cấp trong cuộc chiến ở Ukraine, điều này sẽ vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc. Nhưng không rõ liệu LHQ có làm như vậy trước sự phản đối mạnh mẽ của Nga hay không.
Nga phủ nhận việc sử dụng máy bay không người lái của Iran, mặc dù có nhiều bằng chứng cho thấy chúng đã được sử dụng để tấn công các thành phố của Ukraine.
Đại sứ Hoa Kỳ Linda Thomas-Greenfield lưu ý rằng Hoa Kỳ trong tháng này đã công bố thêm thông tin ghi nhận việc Iran cung cấp hàng trăm phương tiện bay không người lái, được gọi là UAV hoặc máy bay không người lái, cũng như các thiết bị có thể được sử dụng trong quá trình sản xuất chúng. Bà cho biết Ukraine và Vương quốc Anh cũng đã đệ trình bằng chứng lên Liên hợp quốc về các máy bay không người lái của Iran mà quân đội Ukraine đã thu hồi được.
“Đây là vấn đề sinh tử đối với người dân Ukraine,” đại sứ Mỹ nói với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sau khi đưa ra tuyên bố kêu gọi điều tra, cũng được ký kết bởi Albania và Ukraine.
Năm quốc gia cáo buộc Nga vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an tán thành thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và sáu cường quốc, không chỉ bằng cách mua hàng trăm máy bay không người lái Mohajer và Shahed mà còn hợp tác với Iran để sản xuất máy bay không người lái bên trong Nga.
Nghị quyết năm 2015 cấm tất cả các quốc gia chuyển vũ khí như vậy từ Iran mà không có sự chấp thuận trước của Hội đồng Bảo an, điều này đã không được đưa ra, tuyên bố cho biết.
“Nga đã sử dụng những chiếc UAV này trong những tuần gần đây để tấn công Kiev , phá hủy cơ sở hạ tầng của Ukraine, giết hại và khủng bố thường dân Ukraine”, Mỹ và các đồng minh cho biết. “Liên Hợp Quốc phải đáp ứng những lời kêu gọi ngày càng tăng từ cộng đồng quốc tế để điều tra những vi phạm này.”
Phó phát ngôn viên Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết Ban thư ký Liên hợp quốc, đứng đầu là Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, vẫn đang phân tích thông tin mà họ nhận được liên quan đến “việc Iran chuyển giao các phương tiện bay không người lái theo cách không phù hợp” với nghị quyết năm 2015.
Ông cho biết một báo cáo dự kiến sẽ sớm từ Guterres sẽ được thảo luận trong tháng này bởi các chuyên gia trong ủy ban giám sát việc thực hiện nghị quyết và bởi Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên vào tháng Bảy. Nga là một trong năm thành viên thường trực có quyền phủ quyết.
Thomas-Greenfield nói với các phóng viên rằng nghị quyết trao cho tổng thư ký nhiệm vụ mở một cuộc điều tra. Haq không đưa ra dấu hiệu nào về việc liệu Guterres có làm như vậy hay không.
Đại sứ Liên Hợp Quốc của Nga Vassily Nebenzia nói với Hội đồng Bảo an rằng Ukraine đã không cung cấp cho Nga hoặc Iran một “bằng chứng đáng tin cậy” về việc sử dụng máy bay không người lái của Iran.
“Chúng tôi hy vọng rằng tổng thư ký có đủ sự khôn ngoan để không bị các đối tác phương Tây cũ của chúng tôi đánh lừa,” Nebenzia nói.
Việt Linh (Theo Common Dreams)