Binh lính Israel đã chiến đấu với các chiến binh Hamas trên đường phố miền nam Israel hôm Chủ nhật và tiến hành các cuộc tấn công trả đũa san bằng các tòa nhà ở Gaza, trong khi ở miền bắc Israel, một cuộc trao đổi ngắn về các cuộc tấn công với nhóm chiến binh Hezbollah của Lebanon đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc tấn công rộng lớn hơn.
Vẫn còn một số cuộc giao tranh đang diễn ra hơn 24 giờ sau một cuộc tấn công bất ngờ chưa từng có từ Gaza, trong đó các chiến binh Hamas, được hỗ trợ bởi hàng ngàn hỏa tiển, đã phá vỡ hàng rào an ninh của Israel và hung hãn tiến sâu vào các cộng đồng dân cư. Các chiến binh đã đưa những người bị bắt trở lại vùng đất ven biển Gaza, bao gồm cả phụ nữ, trẻ em và người già, những người mà họ có thể sẽ cố gắng đổi lấy hàng ngàn tù nhân Palestine do Israel đang giam giữ.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết đất nước đang có chiến tranh và sẽ buộc kẻ thù phải trả giá đắt. Các nhà lãnh đạo Hamas cho biết họ đã chuẩn bị cho tình trạng leo thang hơn nữa.
Truyền thông Israel dẫn lời các quan chức dịch vụ cứu hộ cho biết ít nhất 300 người đã thiệt mạng, trong đó có 26 binh sĩ, trong khi các quan chức ở Gaza cho biết 313 người đã thiệt mạng. Một quan chức quân sự Israel cho biết hàng trăm chiến binh đã bị tiêu diệt và hàng chục người bị bắt.
Thường dân đã phải trả giá đắt cho bạo lực của cả hai bên. Tin tức truyền hình Israel đã phát sóng một loạt câu chuyện từ người thân của những người Israel bị giam cầm hoặc mất tích, những người đã than khóc và cầu xin sự giúp đỡ trong bối cảnh bất ổn xung quanh số phận của những người thân yêu của họ. Tại Gaza, người dân phải rời bỏ các ngôi nhà gần biên giới để tránh các cuộc tấn công của Israel, chạy trốn sâu hơn vào lãnh thổ sau những cảnh báo bằng tiếng Ả Rập từ quân đội Israel.
Bộ Nội vụ cho biết tại nước láng giềng Ai Cập, một cảnh sát đã bắn chết hai du khách Israel và một người Ai Cập tại một địa điểm du lịch ở Alexandria. Ai Cập đã thiết lập hòa bình với Israel từ nhiều thập kỷ trước, nhưng quan điểm chống Israel vẫn dâng cao ở nước này, đặc biệt là trong các đợt bạo lực giữa Israel và Palestine.
Các cuộc xung đột trước đây giữa Israel và những người cai trị Hamas ở Gaza đã gây ra sự tàn phá lớn ở Gaza và nhiều ngày bắn hỏa tiễn vào các thị trấn của Israel. Tình hình hiện nay có thể trở nên bất ổn hơn, với việc chính phủ cực hữu của Israel bị ảnh hưởng bởi sự vi phạm an ninh chưa từng có và người Palestine tuyệt vọng trước sự chiếm đóng không bao giờ kết thúc ở Bờ Tây và sự phong tỏa nghẹt thở của Gaza.
Vụ bùng phát ở biên giới phía bắc của Israel cũng đe dọa lôi kéo Hezbollah, kẻ thù hung hãn của Israel được Iran hậu thuẫn và ước tính có hàng chục ngàn hỏa tiễn trong tay. Hezbollah hôm Chủ nhật đã bắn hàng chục hỏa tiễn và đạn pháo vào ba vị trí của Israel trong khu vực tranh chấp dọc biên giới và quân đội Israel đã bắn trả bằng máy bay không người lái có vũ trang.
Chuẩn đô đốc Daniel Hagari, một quan chức quân sự Israel, nói với các phóng viên rằng tình hình ở biên giới phía bắc đã yên tĩnh sau cuộc trao đổi. Tuy nhiên, ông cho biết giao tranh vẫn đang diễn ra ở miền nam và vẫn còn tình trạng bắt giữ con tin ở đó.
Ông cho biết quân đội đã di chuyển đến mọi cộng đồng gần biên giới Gaza, nơi họ lên kế hoạch sơ tán tất cả dân thường và lùng sục khu vực để tìm bất kỳ chiến binh nào còn sót lại. Hagari cho biết quân đội đã tiêu diệt 400 chiến binh kể từ khi bắt đầu cuộc chiến và bắt giữ hàng chục người khác.
Ông nói: “Chúng tôi sẽ rà soát mọi cộng đồng cho đến khi tiêu diệt hết mọi kẻ khủng bố trên lãnh thổ Israel”.
Cuộc tấn công bất ngờ hôm thứ Bảy là vụ tấn công đẫm máu nhất vào Israel trong nhiều thập niên. Trong một cuộc tấn công có quy mô đáng kinh ngạc, các tay súng Hamas đã sử dụng chất nổ để vượt qua hàng rào biên giới bao quanh Gaza, sau đó vượt qua bằng xe máy, xe bán tải, dù lượn và tàu cao tốc trên bờ biển. Họ tiến vào 22 địa điểm bên ngoài Dải Gaza vào sáng sớm thứ Bảy, bao gồm các thị trấn và cộng đồng khác cách xa biên giới Gaza 24 km, trong khi Hamas phóng hàng ngàn hỏa tiễn vào các thành phố của Israel.
Trung tá Richard Hecht, phát ngôn viên quân đội Israel, cho biết: “Sáng nay Israel thức dậy trong một buổi sáng khủng khiếp. Có rất nhiều người thiệt mạng, các thi thể của trẻ em, phụ nữ, đàn ông nằm vương vãi trên mặt đất khắp nơi.”
Truyền thông Israel cho biết ít nhất 300 người thiệt mạng và 1.500 người bị thương trong vụ tấn công hôm thứ Bảy. Các chiến binh Hamas đã đưa một số lượng dân thường và binh lính không xác định bị bắt vào Gaza, và một dòng người Israel có người thân mất tích đã đến đồn cảnh sát ở miền trung Israel để cung cấp cho các nhà điều tra mẫu DNA và các phương tiện khác có thể giúp xác định danh tính thành viên gia đình họ.
Israel đã tấn công 426 mục tiêu ở Gaza, quân đội nước này cho biết, san phẳng các tòa nhà dân cư trong các vụ nổ khổng lồ. Điều đó bao gồm một tòa tháp 14 tầng chứa hàng chục căn hộ cũng như các văn phòng của Hamas ở trung tâm Thành phố Gaza. Lực lượng Israel đã bắn cảnh báo ngay trước đó.
Bộ Y tế Palestine cho biết trong số 313 người thiệt mạng ở Gaza có 20 trẻ em và gần 2.000 người bị thương. UNRWA, cơ quan của Liên hợp quốc về người Palestine, cho biết hơn 20.000 người Palestine đã rời khu vực biên giới của Gaza để tiến sâu hơn vào bên trong lãnh thổ và trú ẩn tại các trường học của Liên hợp quốc.
Trong bài phát biểu trên truyền hình tối thứ Bảy, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết quân đội sẽ sử dụng toàn bộ sức mạnh để tiêu diệt khả năng của Hamas. Ông nói thêm: “Tất cả những nơi mà Hamas ẩn náu và hoạt động, chúng tôi sẽ biến chúng thành đống đổ nát”.
2,3 triệu người dân Gaza đã phải chịu đựng lệnh phong tỏa biên giới do Israel và Ai Cập thực thi ở các mức độ khác nhau kể từ khi các chiến binh Hamas nắm quyền kiểm soát vào năm 2007.
Câu hỏi lớn hiện nay là liệu Israel có tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Gaza hay không, một hành động trước đây đã gây ra nhiều thương vong. Ông Netanyahu thề rằng Hamas “sẽ phải trả một cái giá chưa từng có”. Tuy nhiên, ông cảnh báo: “Cuộc chiến này sẽ mất thời gian. Nó sẽ khó khăn.”
Quân đội Israel cho biết họ sẽ điều 4 sư đoàn quân cũng như xe tăng tới biên giới Gaza, gia nhập cùng 31 tiểu đoàn đã có mặt trong khu vực.
Hamas cho biết họ đã lên kế hoạch cho một cuộc chiến lâu dài. Saleh al-Arouri, phó trưởng phòng chính trị Hamas, nói với Al-Jazeera TV: “Chúng tôi đã chuẩn bị cho mọi lựa chọn, bao gồm cả chiến tranh tổng lực”. “Chúng tôi sẵn sàng làm bất cứ điều gì cần thiết vì phẩm giá và tự do của người dân chúng tôi.”
Vụ bắt cóc thường dân và binh lính Israel cũng đặt ra một vấn đề đặc biệt nhức nhối đối với Israel, quốc gia có lịch sử thực hiện các cuộc trao đổi không cân xứng để đưa những người Israel bị giam giữ về nước. Israel đang giam giữ hàng ngàn người Palestine trong các nhà tù của mình. Quân đội đã xác nhận rằng một số lượng “đáng kể” người Israel đã bị bắt cóc hôm thứ Bảy nhưng không thể đưa ra con số chính xác.
Một quan chức Ai Cập cho biết Israel đã tìm kiếm sự giúp đỡ từ Cairo để đảm bảo an toàn cho các con tin và giám đốc tình báo Ai Cập đã liên hệ với Hamas và nhóm Hồi giáo Jihad nhỏ hơn nhưng cực đoan hơn, cũng tham gia cuộc tấn công, để tìm kiếm thông tin. Ai Cập trước đây thường làm trung gian hòa giải giữa hai bên.
Quan chức này cho biết các nhà lãnh đạo Palestine tuyên bố rằng họ chưa có “con số đầy đủ” về các con tin, nhưng cho biết những người được đưa vào Gaza đã được đưa đến “các địa điểm an toàn”.
Ai Cập cũng đã nói chuyện với cả hai bên về một lệnh ngừng bắn tiềm năng, nhưng quan chức này cho biết Israel chưa sẵn sàng cho một lệnh ngừng bắn “ở giai đoạn này”.
Thủ lĩnh của phe quân sự Hamas, Mohammed Deif, cho biết cuộc tấn công là nhằm đáp trả việc phong tỏa Gaza kéo dài 16 năm và một loạt sự cố gần đây khiến căng thẳng giữa Israel và Palestine lên đến đỉnh điểm.
Trong năm qua, chính phủ cực hữu của Israel đã tăng cường xây dựng các khu định cư ở Bờ Tây bị chiếm đóng, bạo lực của người định cư Israel đã khiến hàng trăm người Palestine phải di tản khỏi đó và căng thẳng bùng lên xung quanh nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa, một thánh địa ở Jerusalem.
Mohammed Deif, người không xuất hiện trước công chúng, cho biết trong một thông điệp được ghi âm rằng cuộc tấn công chỉ là bước khởi đầu của cái mà ông gọi là “Chiến dịch Bão Al-Aqsa” và kêu gọi người Palestine từ đông Jerusalem đến bắc Israel tham gia cuộc chiến.
Tại Gaza, phần lớn người dân chìm trong bóng tối vào tối thứ Bảy khi Israel cắt điện. Văn phòng của ông Netanyahu cho biết trong một tuyên bố rằng Israel sẽ ngừng cung cấp điện, nhiên liệu và hàng hóa cho Gaza.
Trước rạng sáng Chủ nhật, phiến quân đã bắn thêm tên lửa từ Gaza, tấn công một bệnh viện ở thị trấn ven biển Ashkelon của Israel. Quân đội cho biết bệnh nhân đã được sơ tán trước cuộc tấn công. Trường học đã bị đóng cửa trên khắp Israel.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cho biết từ Tòa Bạch Ốc rằng ông đã nói chuyện với Thủ tướng Netanyahu để nói rằng Hoa Kỳ “sát cánh cùng người dân Israel trước những cuộc tấn công khủng bố này. Israel có quyền bảo vệ chính mình và người dân của mình.”
Cuộc tấn công của Hamas vào Simchat Torah, một ngày lễ của người Do Thái, làm sống lại những ký ức đau thương về cuộc chiến Trung Đông năm 1973 , trong đó Ai Cập và Syria phát động cuộc tấn công bất ngờ vào Yom Kippur, ngày linh thiêng nhất trong lịch của người Do Thái, nhằm chiếm lại các vùng lãnh thổ do Israel chiếm đóng. Sự so sánh đã làm tăng thêm sự chỉ trích đối với ông Netanyahu và các đồng minh cực hữu của ông, những người đã vận động tranh cử với tư cách là những người diều hâu về an ninh.
Cuộc tấn công xảy ra vào thời điểm có sự chia rẽ lịch sử trong nội bộ Israel về đề xuất của ông Netanyahu nhằm cải tổ cơ quan tư pháp. Các cuộc biểu tình rầm rộ phản đối kế hoạch này đã khiến hàng trăm ngàn người Israel xuống đường và khiến hàng trăm quân nhân dự bị trốn tránh nhiệm vụ tình nguyện – tình trạng hỗn loạn làm dấy lên lo ngại về khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)