Đại sứ Mỹ tại Ankara, Jeffry Flake cho biết Mỹ vẫn nuôi hy vọng rằng Thụy Điển sẽ gia nhập NATO vào tháng 7 bất chấp những lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ.
“Chúng tôi hy vọng Thụy Điển có thể sớm trở thành thành viên của NATO,” Flake nói với Dan Murphy của CNBC hôm thứ Sáu, đồng thời cho biết thêm rằng Thụy Điển đã thực hiện một số biện pháp để giải quyết những lo ngại về an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ.
“Chúng tôi hoàn toàn mong đợi và hy vọng rằng vào thời điểm Vilnius đến… thì Thụy Điển sẽ là thành viên.”
Đầu tuần này, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm thứ Tư đã bác bỏ áp lực quốc tế đang gia tăng nhằm phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Thụy Điển trước khi liên minh quốc phòng triệu tập hội nghị thượng đỉnh Vilnius năm 2023 vào ngày 11-12 tháng 7.
Các quan chức từ Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ, Phần Lan và NATO đã gặp nhau tại Ankara với hy vọng xoa dịu sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ.
“Thụy Điển có những kỳ vọng. Điều đó không có nghĩa là chúng tôi sẽ tuân thủ chúng”, ông Erdogan nói, theo hãng tin nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu. Thổ Nhĩ Kỳ, Phần Lan và Thụy Điển năm ngoái đã ký một thỏa thuận bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid, cam kết giải quyết các yêu cầu an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ.
Sự phản đối của Ankara rất phức tạp, nhưng chủ yếu tập trung vào sự hỗ trợ của Thụy Điển đối với các nhóm người Kurd mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố, và các lệnh cấm vận vũ khí mà cả Thụy Điển và Phần Lan, cùng với các nước EU khác, áp đặt lên Thổ Nhĩ Kỳ nhằm vào lực lượng dân quân người Kurd ở Syria.
Erdogan cũng muốn Thụy Điển đàn áp các cuộc biểu tình chống lại chính phủ của ông. Trong nhiều tháng, thủ đô của Thụy Điển đã chứng kiến các cuộc biểu tình chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, mà vào đầu năm đã dẫn đến việc một số người biểu tình đốt cuốn kinh Koran của người Hồi giáo bị chỉ trích nặng nề.
“Để chúng tôi tuân thủ những kỳ vọng này, trước hết, Thụy Điển phải thực hiện phần việc của mình,” ông Erdogan nói.
Trước cuộc bầu cử gần đây vào tháng 5, người phát ngôn của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 3 nói rằng Ankara đã “để ngỏ” cho nỗ lực của Stockholm để trở thành một phần của liên minh quân sự “nếu nước này thể hiện ý chí và quyết tâm”.
Hôm thứ Ba, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã gặp Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, nhấn mạnh “mong muốn chung của họ là chào đón Thụy Điển gia nhập Liên minh càng sớm càng tốt,” một tuyên bố của Nhà Trắng cho biết.
“Rõ ràng, mối quan hệ của chúng tôi dựa trên NATO. Tôi nghĩ nó sẽ tiếp tục như vậy,” Flake nói về quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh quan hệ đối tác thương mại và an ninh của cả hai bên.
“Về mặt thương mại, chúng tôi [đã] có một lượng cân bằng thương mại lành mạnh, khoảng 33 tỷ vào năm ngoái. Điều đó đang tăng lên hàng năm”, anh ấy nói.
Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ trước đây đã chỉ trích Flake vì đã đến thăm Kemal Kilicdaroglu, ứng cử viên tổng thống của liên minh đối lập mà Erdogan đã đánh bại trong các cuộc bầu cử gần đây. Flake hôm thứ Sáu đã mô tả mối quan hệ của anh ấy với Erdogan là “ở một nơi tốt đẹp”.
Anh ấy nói thêm, “Đôi khi đó là một mối quan hệ đầy thử thách. Điều đó đúng, nhưng chúng tôi có mối quan hệ an ninh, thương mại và con người tốt với Thổ Nhĩ Kỳ”.
Việt Linh (Theo CNBC)