Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan lên đường tới Đức hôm thứ Sáu trong chuyến thăm ngắn ngày bị lu mờ bởi quan điểm rất khác nhau của hai nước về cuộc chiến giữa Israel và Hamas.
Erdogan dự kiến gặp Thủ tướng Olaf Scholz và tổng thống mang tính nghi thức của Đức, Frank-Walter Steinmeier, tại Berlin. Scholz đã mời Erdogan đến thăm vào tháng 5 sau khi ông tái đắc cử.
Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã được coi là một đối tác khó xử nhưng thiết yếu ở Đức, nơi có hơn 3 triệu người gốc Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là một đồng minh của NATO cũng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực kiểm soát dòng người tị nạn và người di cư đến châu Âu, một vấn đề mà Scholz phải đối mặt với áp lực mạnh mẽ trong nước, nhưng đã có những căng thẳng trong những năm gần đây về nhiều vấn đề khác nhau.
Chuyến thăm này bị lu mờ bởi khoảng cách ngày càng tăng giữa lập trường của hai nước về các sự kiện sau cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 của Hamas vào Israel.
Đức là một đồng minh trung thành của Israel và đã phản đối những lời kêu gọi ngừng bắn, đồng thời thúc đẩy viện trợ cho dân thường ở Gaza, ủng hộ việc “tạm dừng nhân đạo” và tìm cách duy trì các kênh liên lạc mở với các nước khác trong khu vực để ngăn chặn xung đột.
Erdogan đã có lập trường ngày càng gay gắt chống lại Israel. Hôm thứ Tư, ông gọi đây là một “nhà nước khủng bố” có ý định tiêu diệt Gaza cùng với tất cả cư dân của nó. Ông mô tả các chiến binh Hamas là “những chiến binh kháng chiến” đang cố gắng bảo vệ đất đai và người dân của họ. Hamas bị Israel, Mỹ và Liên minh châu Âu coi là một tổ chức khủng bố.
Những bình luận đó và những bình luận tương tự đã khiến các chính trị gia thuộc mọi tầng lớp ở Đức kinh hoàng. Khi được hỏi vào đầu tuần này về những bình luận của Erdogan, Scholz không đề cập đích danh nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nhưng nói rằng “những cáo buộc chống lại Israel là vô lý”.
Hôm thứ Tư, Scholz nói với quốc hội rằng cuộc đàm phán của ông với Erdogan sẽ bao gồm một cuộc thảo luận về “các quan điểm khác nhau – trong câu hỏi này, điều rất quan trọng là phải có sự rõ ràng và chúng tôi phải nêu rõ quan điểm của mình”.
Israel đã triệu hồi các nhà ngoại giao của mình từ Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng trước sau khi ông Erdogan cáo buộc Israel phạm tội ác chiến tranh. Thổ Nhĩ Kỳ sau đó cũng triệu hồi đại sứ của mình ở Israel.
Một lĩnh vực căng thẳng khác có thể xuất hiện trước chuyến thăm. Cuối ngày thứ Năm, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Yasar Guler cho biết Thổ Nhĩ Kỳ có kế hoạch mua 40 máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon, nhưng Đức đang cản trở việc bán các máy bay chiến đấu do Đức, Anh, Tây Ban Nha và Ý sản xuất.
Guler nói với các thành viên ủy ban quốc phòng của Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ rằng Tây Ban Nha và Anh ủng hộ việc bán máy bay phản lực cho Thổ Nhĩ Kỳ và hiện đang nỗ lực thuyết phục Đức.
Việt Linh (Theo Deutsche Welle)