Bắc Kinh tuyên bố một công dân Mỹ bị bỏ tù chung thân ở Trung Quốc hồi đầu năm nay là một điệp viên được tặng huân chương đã làm việc cho tình báo Mỹ trong hơn ba thập niên, khi nước này đang tăng cường chiến dịch cảnh báo công dân đề phòng gián điệp nước ngoài.
John Shing-Wan Leung, một công dân Mỹ 78 tuổi, có hộ khẩu thường trú tại Hồng Kông, đã bị tòa án Trung Quốc kết án tù chung thân vào tháng 5 vì tội gián điệp.
Vào thời điểm đó, nhà chức trách không cung cấp thông tin chi tiết về trường hợp của ông, ngoại trừ việc ông bị nhân viên an ninh nhà nước bắt giữ vào tháng 4 năm 2021.
Nhiều tháng sau khi tuyên án, Bộ An ninh Nhà nước, cơ quan gián điệp dân sự chính của Trung Quốc, tuyên bố trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm thứ Hai rằng Leung đã được các cơ quan tình báo Hoa Kỳ tuyển dụng vào năm 1989 và nhận được cái mà họ gọi là “huy chương khen thưởng” cho số lượng lớn công lao, thông tin tình báo mà ông ta được cho là đã thu thập.
Bộ cáo buộc Leung đã theo dõi các nhà ngoại giao Trung Quốc và các quan chức Trung Quốc đến thăm Mỹ – bao gồm cả việc dụ dỗ các quan chức vào các khách sạn bị cài đặt thiết bị nghe lén và sử dụng cái gọi là “bẫy mật ong” để tống tiền họ.
Nhà chức trách cung cấp thông tin chi tiết tối thiểu về Leung khi thông báo ông ta đã bị kết án chung thân vào tháng 5. Theo tuyên bố của tòa án vào thời điểm đó, ông ta đã bị cơ quan an ninh nhà nước bắt giữ vào tháng 4 năm 2021.
Các vụ án liên quan đến gián điệp – một cáo buộc rộng rãi và được xác định mơ hồ – thường được xử lý kín ở Trung Quốc, nơi hệ thống tư pháp có tỷ lệ kết án trên 99,9% .
Trong một tuyên bố trước đó về Leung, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ “đã biết về việc tuyên án một công dân Mỹ ở CHND Trung Hoa (Trung Quốc) về tội gián điệp”.
Một phát ngôn viên cho biết thêm: “Khi một công dân Hoa Kỳ bị giam giữ ở nước ngoài, Bộ sẽ nỗ lực cung cấp mọi hỗ trợ phù hợp, bao gồm cả quyền tiếp cận lãnh sự có liên quan”.
Bắc Kinh và Washington đã leo thang cáo buộc gián điệp chống lại nhau, sau khi tranh cãi về một quả bóng bay gián điệp của Trung Quốc bị Mỹ bắn hạ càng làm gia tăng căng thẳng vào đầu năm nay.
Trong những tháng gần đây, Bắc Kinh cũng tăng cường nỗ lực chống lại các mối đe dọa từ nước ngoài và tăng cường kêu gọi người dân bình thường hỗ trợ trong nỗ lực phát hiện gián điệp.
Vào tháng 8, Bộ An ninh Nhà nước đã thực hiện bước đi chưa từng có khi ra mắt tài khoản công khai trên WeChat, ứng dụng nhắn tin xã hội cực kỳ phổ biến của Trung Quốc với hơn 1 tỷ người dùng. Trong những tuần kể từ đó, Bộ đã sử dụng nền tảng này để liên tục kêu gọi công chúng cảnh giác và báo cáo hoạt động đáng ngờ cho chính quyền.
Trong một nỗ lực rõ ràng nhằm chứng tỏ những mối đe dọa này là có thật, Bộ đã công bố hai trường hợp gần đây trong đó các công dân Trung Quốc bị buộc tội làm gián điệp cho CIA sau khi được tuyển dụng khi sống ở nước ngoài.
Tuyên truyền rầm rộ diễn ra chỉ vài tuần sau khi Giám đốc CIA William Burns cho biết cơ quan của ông đã “đạt được tiến bộ” trong việc xây dựng lại mạng lưới gián điệp của mình ở Trung Quốc sau khi gặp phải những thất bại lớn cách đây một thập kỷ.
Leung là thủ lĩnh kỳ cựu của một số nhóm thân Bắc Kinh ở khu vực Houston, người đã kề vai sát cánh trong nhiều năm với các quan chức cấp cao của Trung Quốc. Ở Trung Quốc, ông được truyền thông nhà nước ca ngợi là “đại diện xuất sắc” của Hoa kiều “yêu nước” vì đã thúc đẩy giao lưu giữa Mỹ và Trung Quốc.
Trong bài đăng trên WeChat, cơ quan tình báo Trung Quốc khẳng định tính cách Trung Quốc yêu nước của Leung là một phương tiện để tiếp cận tình báo Trung Quốc.
Họ tuyên bố Hoa Kỳ đã tài trợ để Leung đảm nhận vai trò lãnh đạo trong nhiều hiệp hội người Hoa ở nước ngoài để nâng cao hình ảnh của ông ấy và đến Trung Quốc để tổ chức các sự kiện từ thiện nhằm đánh bóng hình ảnh của ông ấy như một “nhà từ thiện yêu nước”.
Bộ này cho biết: “Với sự giúp đỡ của những cách cải trang này, Leung đã được các cơ quan tình báo Mỹ chỉ đạo thực hiện các hoạt động gián điệp chống lại đất nước chúng tôi trên quy mô lớn”.
Bài đăng cáo buộc Leung đã làm việc với tư cách là người cung cấp thông tin cho Hoa Kỳ trong hơn ba thập niên, bắt đầu từ năm 1989. Bài đăng tiếp tục nêu chi tiết các phương pháp mà Leung được cho là đã sử dụng để thu thập thông tin tình báo trong thời gian đó, bao gồm cả việc tiếp cận các nhà ngoại giao Trung Quốc thông qua các bữa ăn, sự kiện và hoạt động lễ hội tại các hiệp hội người Hoa ở nước ngoài.
Bộ này cũng tuyên bố Leung đã theo dõi chặt chẽ các chuyến thăm của các quan chức Trung Quốc tới Mỹ và báo cáo cho người quản lý của ông.
“Theo kế hoạch do phía Mỹ đặt ra, Leung sẽ đưa họ đến các nhà hàng hoặc khách sạn nơi cơ quan tình báo Mỹ đã lắp đặt trước thiết bị giám sát để thu thập thông tin tình báo”, bài đăng khẳng định.
“Anh ta thậm chí còn đặt bẫy mật nhằm ép buộc nhân viên của chúng tôi và kích động đào tẩu,” họ nói thêm.
Những cáo buộc mới nhất chống lại Leung từ Trung Quốc xuất hiện cùng tuần với một vụ bê bối gián điệp được cho là của Trung Quốc đã làm rung chuyển chính trường Anh.
Hai người đàn ông đã bị bắt theo Đạo luật Bí mật Chính thức của Anh, trong bối cảnh có thông tin cho rằng một nhà nghiên cứu của quốc hội được cho là có liên hệ với các chính trị gia cấp cao của Đảng Bảo thủ, bao gồm cả Bộ trưởng An ninh Tom Tugendhat, đã bị bắt vì nghi ngờ làm gián điệp cho Bắc Kinh.
Hôm Chủ nhật, Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết ông đã nêu lên “những lo ngại rất mạnh mẽ” với thủ tướng Trung Quốc về ảnh hưởng tiềm tàng của Trung Quốc đối với nền dân chủ Anh sau khi một nhân viên quốc hội bị bắt vì nghi ngờ làm gián điệp cho Bắc Kinh.
Đại sứ quán Trung Quốc tại London bác bỏ cáo buộc gián điệp là “hoàn toàn bịa đặt”.
Việt Linh (Theo Common Dreams)