(NBC News) – Có một vài thỉnh nguyện tiền thẩm đang chờ toà liên bang D.C giám sát vụ truy tố hình sự ông Donald Trump ở Washington giải quyết, nhưng Công tố viên Đặc biệt Jack Smith lại muốn Thẩm phán Tanya Chutkan ưu tiên quyết định 2 vấn đề: miễn tố tổng thống và bất trùng khả tố (không ai bị kết án 2 lần).

Theo công tố viên giải thích trong hồ sơ đệ lên toà vào thứ Hai, những tuyên bố đó có thể được “kháng án tạm thời,” nghĩa là chúng có thể được kháng án trước khi phiên toà xét xử những cáo buộc can thiệp bầu cử 2020 diễn ra vào ngày 4 tháng 3 năm 2024. 

Trump muốn Chutkan ngưng các thủ tục cho đến khi vấn đề miễn tố được giải quyết, vốn được Công tố viên Đặc biệt cho là “chiến thuật trì hoãn mới nhất.” Hồ sơ toà phản đối nỗ lực của cựu Tổng thống nhằm ngưng vụ truy tố, và cũng yêu cầu toà nhanh chóng giải quyết không chỉ vấn đề miễn tố mà còn tuyên bố bất trùng khả tố của ông Trump, nhằm ngăn chặn trì hoãn. 

Trong số một loạt thỉnh nguyện yêu cầu bãi bỏ, phía biện hộ lập luận, Trump được miễn tố trong vụ truy tố ở Washington D.C vì ông là tổng thống vào lúc những hành động bị cáo buộc trong cáo trạng diễn ra, và việc ông được tha bổng trong vụ luận tội lần thứ 2 ngăn cấm ông bị truy tố những cáo buộc liên quan. Tuyên bố bất trùng khả tố tương đối yếu. Trước hết, có sự khác biệt rất rõ ràng giữa các phiên tòa luận tội, vốn là phiên tòa chính trị, và các phiên tòa hình sự. Không có tiêu chuẩn nào trong phiên tòa luận tội tại Thượng viện gần với tiêu chuẩn “bất trùng khả tố ” trong một vụ án hình sự. Cũng không cần có sự đồng thuận 100% trong bồi thẩm đoàn xét xử các vụ án hình sự liên bang, vì chỉ 2/3 số phiếu tại Thượng viện (vốn dựa vào tinh thần đảng phái). 

Theo Hiến pháp, hình phạt bắt buộc đối với một viên chức bị kết án trong phiên tòa luận tội là bị truất quyền, còn trong phiên hình sự là cấm giữ bất cứ chức vụ công nào trong tương lai –  hình phạt có thể ngăn cản Trump tham gia tranh cử tổng thống 2024. Cựu Tổng thống bị truy tố âm mưu lường gạt Hoa Kỳ, cũng như 2 tội danh liên quan đến cản trợ thủ tục chính thức, và âm mưu tước quyền bầu cử của cử tri. Những tội danh này có mức án tối đa lên đến hàng chục năm tù. 

Tuyên bố miễn tố cũng khó đạt được, mặc dù nó có thể đặt ra khả năng lên đến Tối cao Pháp viện. Toà Tối cao đã phán quyết miễn tố tổng thống trong vụ dân sự Nixon chống Fitzgerald trước đây, và Trump muốn mở rộng sự bảo vệ. 

Bất cứ quyết định nào đối với những tuyên bố này nếu Thẩm phán Chutkan đưa ra sớm đều hợp lý. Không giống như Thẩm phán toà liên bang ở Florida, Aileen Cannon, đang giám sát vụ truy tố cựu Tổng thống cất giữ trái phép tài liệu Mật chính phủ, Chutkan không thích thú gì với trì hoãn, vì vậy bà có thể hiểu tầm quan trọng của việc giải quyết những vấn đề này một cách nhanh chóng, không cần phải chính phủ hối thúc. 

Hương Giang (Theo MSNBC)