Theo tình hình trước mắt, với xác suất khá cao rằng Trump có thể nhận được chiếc vé ứng viên đại diện cho đảng Cộng hòa để đấu với Tổng thống Biden, và nếu diễn biến này thực sự xảy ra thì nhiều chuyên gia về bầu cử của cả hai đảng đều có cùng một quan điểm chung khá chắc chắn rằng trong năm 2024, sẽ không có bất cứ cuộc tranh luận Tổng thống nào xảy ra giữa hai nhân vật kỵ nhau như nước với lửa này.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Cả Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump, cũng như những ứng cử viên tổng thống tiềm năng của đảng Cộng hòa đều dường như không có kế hoạch sẽ tham gia các cuộc tranh luận sơ bộ vào năm 2024. Nếu đúng như vậy, thì đây vẫn không phải là lần đầu tiên, trong lịch sử bầu cử Mỹ với một cuộc tranh cử ghế Tổng thống sẽ không xảy ra các cuộc tranh luận, đơn giản là trong tình hình chính trị phân cực gay gắt như hiện nay, một sự tôn trọng, lịch sự sẽ không thể nào có được từ phía các ứng viên Cộng hòa, và ngược lại, ứng viên của đảng Dân Chủ, tức Tổng thống Biden sẽ không muốn mất thời gian cho những cuộc tranh luận vô bổ với các ứng viên cực đoan, ngang tàng, ngược ngạo của đảng đối lập.
Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ đã đánh tiếng rằng họ sẽ không tổ chức bất kỳ cuộc tranh luận nào, quyết định này đã khiến hai đối thủ Đảng Dân chủ của Tổng thống Biden lên án — đó là người chống vaccine Robert F. Kennedy Jr. và Marianne Williamson, người cũng tìm kiếm đề cử vào năm 2020 — cũng như từ một số nhân vật thuộc đảng Cộng hòa như dân biểu Marjorie Taylor Greene, Ted Cruz.
Nhưng những phàn nàn, chỉ trích từ một số người của cả hai đảng đối với Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ không thể thay đổi được gì thì đùng một cái, Trump cũng lên tiếng, nhưng không phải là chỉ trích đảng Dân chủ mà dường như là có cùng quan điểm với phía đảng đối lập, khiến tình hình xem ra thật khó lường, nên tôi mới nói khá chắc chắn rằng với cuộc tranh cử Tổng thống năm 2024, bất kể ứng viên của phía đảng Cộng hòa là ai, sẽ không có cuộc tranh luận nào cả. Như vậy lại càng tốt.
Donald Trump đã báo hiệu trên mạng xã hội Truth Social rằng ông ta sẽ không tham gia vào các cuộc tranh luận sơ bộ của GOP khi nói rằng: “Tôi thấy rằng mọi người đang nói về các cuộc tranh luận của Đảng Cộng hòa, nhưng không ai nhận được sự chấp thuận của tôi, hoặc sự chấp thuận của Chiến dịch Trump, trước khi công bố chúng. Khi tôi đang dẫn đầu với những con số dường như không ai có thể vượt qua thì tại sao tôi lại chịu mất thời giờ để tranh luận với những kẻ thấp kém mà tôi đang bỏ xa họ. Tôi sẽ không tham gia các cuộc tranh luận với những ứng viên khác của đảng Cộng hòa vì tôi muốn giữ mối quan hệ với họ tốt nhất có thể, như các bạn đã biết, nếu tôi mở miệng, họ sẽ không thể nào nói lại tôi nên thôi, tốt nhất là không có tranh luận gì cả, phí thời giờ”.
Trong trường hợp của Tổng thống Biden, việc đảng của tổng thống đương nhiệm từ bỏ các cuộc tranh luận sơ bộ khi họ tái tranh cử không có gì là bất thường. Ít nhất bốn tổng thống đương nhiệm gần đây nhất, bao gồm cả Trump, đã không tham gia vào các cuộc tranh luận sơ bộ khi họ tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai. Đó là do thiết kế đương nhiên: Cả hai đảng không muốn ứng viên của đảng là Tổng thống đương nhiệm tiếp nhận những tranh luận với những người thách thức khi tổng thống đương nhiệm thường có lợi thế bầu cử hơn hẳn những người khác.
Nhưng việc một ứng cử viên không tham gia tranh luận trong một cuộc bầu cử sơ bộ công khai có thể là điều bất thường hơn, như trường hợp của Trump. Dù Donald Trump đang ở vào một vị trí hiếm hoi của một cựu tổng thống chỉ phục vụ một nhiệm kỳ, và ông ta cũng chẳng thu được gì nhiều khi tham gia với tư cách là người đang dẫn đầu rõ ràng với cách biệt không nhỏ, dẫn đầu trong các cuộc thăm dò với hơn 20 điểm.
Elaine Kamarck, thành viên cao cấp về nghiên cứu quản trị và giám đốc Trung tâm Quản lý công tại Viện Brookings, cho biết rằng: “Trump thật thông minh hay nói đúng hơn, ông ta là người tính toán thật giỏi, biết sử dụng lợi thế để đánh bại những người thách thức, ông ta không muốn họ có được sự chú ý bởi công chúng qua những cuộc tranh luận trên sóng truyền hình. Thật hoàn toàn hợp lý với quan điểm của Trump khi cho rằng với cách biệt lớn đến 20 điểm phần trăm thì không dại gì xuất hiện trong các cuộc bầu cử sơ bộ, phải tranh luận và qua đó có thể để lộ ra những thiếu sót mà lẽ ra đã có thể giấu được nếu không ra tranh luận.”
Dù sao, điều đó có thể phần nào giúp những người thách thức Trump cảm thấy nhẹ nhõm hơn, vì họ hiểu dựa trên bản tính ngang tàng và cách thức đàn áp, tấn công những người thách thức mà ông ta đã từng có một trận đấu tàn nhẫn, phũ phàng để loại bỏ các đối thủ Đảng Cộng hòa của mình vào năm 2016 trên sân khấu tranh luận bằng cách tung ra những lời lăng mạ, miệt thị thẳng tay, không nhân nhượng.
Có lẽ, những ứng viên khác của đảng Cộng hòa hoàn toàn vui mừng vì họ sẽ không bị kêu tên hay bị bêu riếu khi phải đối mặt trực diện với Trump trên sân khấu tranh luận và trước sự theo dõi của hàng chục triệu người Mỹ theo dõi truyền hình.
Nhưng để đưa ra một thách thức nghiêm trọng đối với Trump, các ứng cử viên cũng có thể cần nền tảng để nâng cao hồ sơ của họ. Các nhà nghiên cứu chuyên về bầu cử đã nhận thấy ảnh hưởng của 56 cuộc tranh luận trên truyền hình đối với 31 cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ và sáu quốc gia dân chủ khác trên thế giới đã cho thấy rằng các cuộc tranh luận sẽ không làm thay đổi trực tiếp và ngay lập tức suy nghĩ của người xem về các ứng cử viên,
Nhưng phải nhìn nhận rằng chính việc giành được lợi thế, những điểm cộng trong một cuộc tranh luận hay đạt được kết quả khả quan sẽ làm tăng đáng kể số lượng gây quỹ, mức độ phủ sóng trên phương tiện truyền thông và mức độ tương tác trên mạng xã hội của các ứng cử viên, đồng thời điều đó có thể có tác động với mức độ thành công hay thất bại, nhận ra nguy cơ bị đánh bại hay không hay ít ra cũng nhìn thấy được con đường tương lai có cơ may cho việc theo đến tận cùng hay phải chấp nhận bỏ cuộc. Đó chắc chắn là những gì đã xảy ra với Kamala Harris sau một thời điểm đáng chú ý trong các cuộc tranh luận sơ bộ của đảng Dân chủ năm 2020, khi đó bà đã chỉ trích hồ sơ của ông Biden về các chương trình đưa đón học sinh.
Những cuộc tranh luận thực sự là cơ hội để các ứng cử viên ít tên tuổi giới thiệu bản thân với cử tri và cố gắng thu hút sự chú ý.
Liệu Trump và Biden có tranh luận gì không?
Một câu hỏi lớn đặt ra là liệu Trump và Biden có tranh luận với nhau nếu cả hai đều lọt vào cuộc tổng tuyển cử hay không. Hầu hết người Mỹ đều nhớ cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai người vào năm 2020 không phải vì nội dung mà vì sự hỗn loạn của nó: Họ nói át tiếng nhau đến mức thực tế không ai có thể hiểu được nội dung quan điểm của từng người. Họ đã giảm nhiệt độ trong cuộc tranh luận thứ hai vào năm đó sau khi nút tắt tiếng được giới thiệu.
Thông thường, các ứng cử viên thường quan tâm đến việc tranh luận trong một cuộc tổng tuyển cử vì các cuộc bầu cử tổng thống gần đây đã đến rất gần và họ không thể bỏ qua cơ hội phát biểu trước khán giả cả nước. Nhưng không có khả năng cả Trump hoặc Biden sẵn sàng khơi lại các cuộc đụng độ trong quá khứ vào năm 2024, đơn giản là vì cả hai đã biết nhau quá rõ và đều muốn tránh hết mức có thể sự xung đột như trong năm 2020 khiến sự nhìn nhận của cử tri có thể tác động đến lá phiếu, nên cả hai đều muốn tránh.
Mặc dù các cuộc tranh luận đã trở thành một yêu cầu không chính thức để tranh cử tổng thống, nhưng có những tiền lệ hiện đại về việc các ứng cử viên tổng thống từ chối tranh luận trong một cuộc tổng tuyển cử. Sau cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên trên truyền hình vào năm 1960, đã có khoảng thời gian 16 năm liên tục không có cuộc tranh luận tổng thống nào, với các cựu Tổng thống Lyndon B. Johnson và Richard Nixon đều từ chối tham gia. Và vào năm 1980, cựu Tổng thống Jimmy Carter đã chọn không tham gia cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên vì phản đối việc đưa một ứng cử viên độc lập vào cuộc.
Không rõ liệu ông Biden và Trump có phá vỡ kỷ lục này hay không. Nếu họ làm như vậy, đó sẽ là một dấu hiệu khác của sự đổ vỡ lớn hơn trong đối thoại chính trị của Mỹ.
Đúng ra, tranh luận là việc nên làm, vì nó thực sự quan trọng đối với cử tri, khi họ được nghe trực tiếp từ các ứng cử viên thay vì chỉ từ quảng cáo và các bài phát biểu khó hiểu.
Bất kể là ai, Joe Biden hay Donald Trump, nếu họ hạ quyết tâm tránh các cuộc tranh luận, họ vẫn có thể, nhưng như vậy cũng đồng nghĩa với việc cả hai đã tự đánh mất những lợi thế cần có để lay chuyển những lá phiếu từ cử tri độc lập. Nhưng tính sát sao hơn, thì người chịu thiệt thòi hơn cả, đó chính là Donald Trump.
Lời kết:
Trong khi người Mỹ còn thấy được những điều tích cực và lợi ích từ những dự luật của chính quyền đương nhiệm, của Tổng thống Biden thì Trump lại tự đưa lưng ra cho người Mỹ thấy những vết thẹo loang lổ, nham nhở, cộng với sự góp phần không nhỏ từ đám tay chân trong Hạ viện Cộng hòa với những trận đấu tố, báo thù cũng là những hình ảnh tác động mạnh đến quyết định sử dụng lá phiếu một cách đúng đắn của cử tri Mỹ trong cuộc tổng tuyển cử năm 2024.
Hãy cứ để yên cho Trump tự rêu rao, than thở về những bản cáo trạng đã, đang và sẽ đến với ông ta, để nhắc nhở người Mỹ biết rằng, một kẻ phạm những tội tày trời đang hiện ra trước mắt họ.
Hãy cứ để cho những trận tấn công, đấu tố, báo thù của những tên thảo khấu trên đồi Capitol được tiến hành đó đây nhằm rửa tội cho giáo chủ, để nhắc nhở người Mỹ biết rằng, họ không phải là những nhà lập pháp đại diện cho dân để mưu cầu lợi ích và bảo vệ quyền lợi của người dân Mỹ, mà họ thực ra chỉ là những tên lính đánh thuê của giáo chủ Trump, sai đâu đánh đó.
Việt Linh 01.05.2023