Cali Today News – Trong cuộc phỏng vấn tuần trước, ký giả Bill Hemmer của đài Fox News hỏi bà Nikki Haley, cựu Thống đốc tiểu bang North Carolina : “Liệu những cáo trạng gần đây có ảnh hưởng đến việc “ông ấy” ra tranh cử hay không?”. Dĩ nhiên, hai chữ “ông ấy”, tức người được hỏi trong cuộc tranh cử kỳ này là cựu Tổng thống Donald Trump. Cáo trạng được đề cập trong câu hỏi trên được ông Trump tiết lộ trên mạng xã hội Truth Social tuần vừa qua cho biết là ông dự đoán trong vài ngày sắp tới ông sẽ bị cố vấn đặc biệt Jack Smith truy tố ra tòa về những ông làm trước ngày xảy ra cuộc tấn công vào tòa nhà Quốc Hội Capitol hôm 6 tháng Giêng năm 2021. Đây là vụ truy tố kết tội ông Trump lần thứ ba trong vòng gần bốn tháng. Và bà Haley nói với ký giả Hemmer như sau: “Tình hình cứ tiếp diễn theo kiểu này, kéo dài mãi. Tôi muốn nói là cuộc tranh cử vòng sơ bộ đảng Cộng Hòa cứ tiếp tục xoay quanh những vấn đề của ông Trump, những vụ kiện liên quan đến ông Trump, những án phí to lớn, những vị thẩm phán sẽ đứng ra xử kiện. Cái này tiếp nối cái khác, khiến chúng ta bị chia trí, không còn tập trung vào việc tranh cử được nữa.”.
Bản thân bà Haley cũng là một ứng cử viên vòng sơ bộ mong được Đảng Cộng Hòa đề cử. Vì thế, có lẽ điều bà nói về những rắc rối của ông Trump sẽ làm cho cuộc vận động tranh cử của bà bị sao lãng, không được chú ý. Hay cử tri trong Đảng Cộng sẽ bị chia trí khiến bà phải lo ngại. Bà nói thêm: “Chúng ta không thể tiếp tục đối phó với những màn kịch kiểu này, toàn những vấn đề tiêu cực, những việc làm xấu xa của một nhân vật chính trị.”(Người ta thắc mắc không hiểu trong suốt gần hai năm làm việc trong Nội Các của ông Trump bà đã vén khéo như thế nào để làm việc với tư cách là Đại Sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc ). Và điều đáng nói ở đây là trong một cuộc tranh cử có khá nhiều ứng cử viên, ông Trump đang dẫn đầu với thăm dò mới nhất ông được khoảng 50% cử tri trong đảng ủng hộ ông. Người về hạng nhì là ông Ron DeSantis chỉ được khoảng 20%, bà Haley lơ lửng ở mức 5%, cùng với ông TNS Tim Scott và cựu Phó Tổng thống Mike Pence. Về phần ông Trump, mặc dù có rất nhiều kịch bản khôi hài, xấu xa liên quan đến ông, nhưng vẫn không hề khiến cử tri trong đảng Cộng Hòa mất tin tin tưởng vào ông. Nói cách khác ông Trump là Đảng Cộng Hòa, là đại diện tiêu biểu của Đảng này. Và nhiều cáo trạng, kiện tụng liên quan đến ông Trump không hề làm chia trí, hay ngăn cản người cử tri Cộng Hòa đánh giá về ông. Thay vào đó, những vụ kiện này còn cung cấp cho công chúng vô số tài liệu, y như một cuốn bách khoa toàn thư về bản chất con người ông Trump, cũng như lập trường chính trị của ông.
Bà Haley nói rất đúng về việc những vụ án về hình sự và dân sự sẽ tiếp tục khiến ông Trump phải vác chiếu ra tòa dài dài. Tòa án của địa phận District of Columbia – Thủ đô Hoa Thịnh Đốn sẽ là nơi ông Jack Smith đang tiến hành thủ tục truy tố ông Trump liên quan đến vụ tấn công xảy ra trong ngày 6 tháng Giêng. Trong lúc đó, tòa án ở Florida sẽ là nơi xét xử ông Trump về 37 tội danh liên quan đến việc lấy hồ sơ mật đem về nhà riêng, với sự tiếp tay của người nhân viên tên là Waltine Nauta.Ông bị kết tội liên quan đến đạo luật làm gián điệp- Espionage Act. Cải hai ông Trump và Nauta đều không nhận tội. Tuần trước bà chánh án Aileen Cannon quyết định ngày xét xử ông Trump là ngày 20 tháng Năm năm 2024- một ngày trước ngày bầu cử sơ bộ ở hai tiểu bang Kentucky và Oregon. Ông Trump và các luật sư của ông muốn được xử sau Ngày Bầu Cử, trong lúc các công tố viên muốn xử trong tháng Mười Hai, song họ cũng công nhận ngày đó hơi “quá vội” vì bằng chứng liên quan đến hồ sơ mật rất khó thẩm định. Luật sư của ông Trump phải được xét duyệt kỹ càng về lý lịch an ninh mới được xem hồ sơ.
Hai vụ án trên đã khá phức tạp rồi, lại còn thêm vụ án ở Georgia. Bà Luật Sư Công Tố của quận hạt Fulton County, bà Fani Willis, cho biết bà đã làm gần xong hồ sơ truy tố ông Trump. Trong đó, bà Willis đã mở cuộc điều tra riêng liên quan đến việc ông Trump tìm đủ mọi cách để đảo ngược kết quả kiểm phiếu năm 2020. Bà cũng nghiên cứu kỹ càng luật tiểu bang liên quan đến những tội hăm dọa, làm tiền, trấn áp. Trong khi đó, ông Jack Smith trong lá thư gọi là “target letter” hình như muốn truy tố ông Trump về tội khai gian, ngụy tạo phiếu bầu của cử tri đoàn, cản trở việc làm của nhân viên chính phủ, và vi phạm quy chế về luật bầu cử. Tuần trước, bà Willis vừa mới thắng ông Trump một keo khi ông yêu cầu tòa án ngăn cản việc làm của bà vì bà tỏ ra không công bằng đối với ông. Tòa án bác bỏ đơn yêu cầu của ông Trump.
Dựa trên lời khai của nhân chứng, khi điều tra cuộc bạo loạn ngày 6 tháng Giêng, cả ông Jack Smith lẫn bà Willis đã nghiên cứu những điểm chính trong “âm mưu bịa ra cử tri đoàn giả mạo”. Nếu tìm ra, họ sẽ chứng minh rằng kế hoạch do nhóm của ông Trump muốn làm là đưa ra một bảng danh sách những cử tri đoàn “phụ bổ”, đúng vào lúc Quốc Hội nhóm họp với nhau vào ngày 6 tháng Giêng, họ sẽ sắp xếp làm sao để khiến Phó Tổng thống Mike Pence sẽ không chịu đếm những phiếu của cử tri đoàn đã bầu cho ông Joe Biden, từ chối đếm những lá phiếu thật, yêu cầu quốc hội tạm ngưng nhóm họp, đổ lỗi rằng có những phiếu cử tri đoàn đang còn trong vòng tranh chấp. Nhưng ông Pence không đồng ý làm theo kế hoạch gian trá này. Một số đảng viên ủng hộ ông Trump lại còn đi xa hơn bằng cách ký tên vào những bản chứng nhận, nói láo rằng họ mới là những cử tri đoàn hợp lệ. Bộ trưởng tư pháp tiểu bang Michigan, bà Dana Nessel đã truy tố cả 16 tên lưu manh về tội gian dối (cá nhân ông Trump không nằm trong số những bị cáo). Một cuộc điều tra tương tự cũng đang được thực hiện song hành ở Arizona.
Tại New York, ông Alvin Bragg, Luật sư công tố ở Manhattan, đã buộc tội ông Trump 34 tội về những vụ giả mạo giấy tờ trong hồ sơ kinh doanh, liên quan đến việc trả tiền để bịt miệng cô đào phim dâm Stormy Daniels. (ông Trump không nhận tội). Ngày xử án vụ này được định vào ngày 25 tháng Ba- tức là khoảng thời gian có bầu cử sơ bộ ở Louisiana và Wisconsin. Thành phố New York cũng là nơi ông Trump bị lôi ra xét xử về những vụ kiện dân sự. Trong đó có vụ bà Bộ Trưởng Tư Pháp New York Leticia James kết tội ông làm những việc gian trá. Vụ xét xử được được định vào tháng Mười; và con một vụ kiện về tội phỉ báng khác do bà E. Jean Carroll khởi kiện. Trước đó, ông Trump đã bị bà này kiện về tội sách nhiễu tình dục. Vụ kiện về tội phỉ báng được đem ra xử vào ngày 15 tháng Giêng.
Lịch truy tố ông Trump càng ngày càng nhiều thêm. Có lẽ vụ xử bạo loạn ngày 6 tháng Giêng sẽ diễn ra ở Georgia hay thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Cũng có thể xảy ra giữa khoảng thời gian xử ở Florida và ngày Đại Hội Đảng Cộng Hòa toàn quốc tổ chức ở Milwaukee trong tháng Bảy. Một ngày nhất định không thể xóa được, đó là ngày bầu cử sơ bộ trong đảng Cộng Hòa. Việc truy tố một cá nhân về tội hình không làm cho đương sự không được ra tranh cử chức vụ Tổng thống, hay thậm chí thắng cử chức Tổng thống.
Đưa một ứng cử viên Tổng thống hàng đầu ra xét xử trong một vụ án, hay nhiều vụ án, sẽ là một toan tính có nhiều rủi ro nguy hiểm. Điều đó không có nghĩa là không nên làm việc này.Điểm quan trọng ở đây là phải làm cho đúng, cho chính xác, và phải làm một cách chính trực, rõ ràng, không thể sai trật được. Nếu làm sai, hay không đúng, công luận có thể tin rằng hai phe: hệ thống tư pháp và hệ thống bầu cử đã hợp tác với nhau để bầm dập một ứng cử viên sáng giá. Hàng triệu những cử tri cuồng Trump hiện đang tin vào điều này. Đảng viên Cộng Hòa hiện nay tỏ ý bất tín nhiệm hệ thống pháp lý và hệ thống bầu cử, nên họ tiếp tục lên tiếng bênh vực ông Trump. (Tuần trước ông Kevin McCarthy, Chủ tịch Hạ Viện còn nói rằng lá thư “target letter” của ông Jack Smith được đưa ra để ủy ban điều trần của Hạ Viện lơ đãng trong việc điều tra ông Hunter Biden)
Cử tri có đầy đủ dữ kiện để phân biệt rõ ràng những vụ xử kiện khác nhau. Có lẽ chúng ta cần vẽ lên bản đồ, đánh dấu bằng những kim nhỏ gắn lên đó nơi nào, ngày nào xét xử vụ gì. Bản tóm tắt những vụ xử gần đây, khi đọc lên nghe giống như một bài học thuộc lòng dành cho trẻ em tiểu học khi các em đọc bài vè về những ngày trong tuần. Target letter ngày Chủ Nhật, Tòa Georgia ngày thứ Hai, Tòa Florida ngày thứ Ba, Tiền đấm mõm cho người đẹp phim dâm ngày thứ Tư. Sau này, còn có lịch làm việc ly kỳ như: Thứ Sáu thảo luận, Thứ Hai hầu Tòa, Thứ Ba bỏ phiếu quyết định mức án tù.
Nguyễn Minh Tâm dịch theo THE NEW YORKER ngày 31/7/2023
Ông Trump Liên Tục Bị Truy Tố Ra Tòa Khiến Cho Cử Tri Cộng Hòa Sao Lãng Bầu Cử Sơ Bộ
Trong cuộc phỏng vấn tuần trước, ký giả Bill Hemmer của đài Fox News hỏi bà Nikki Haley, cựu Thống đốc tiểu bang North Carolina : “Liệu những cáo trạng gần đây có ảnh hưởng đến việc “ông ấy” ra tranh cử hay không?”. Dĩ nhiên, hai chữ “ông ấy”, tức người được hỏi trong cuộc tranh cử kỳ này là cựu Tổng thống Donald Trump. Cáo trạng được đề cập trong câu hỏi trên được ông Trump tiết lộ trên mạng xã hội Truth Social tuần vừa qua cho biết là ông dự đoán trong vài ngày sắp tới ông sẽ bị cố vấn đặc biệt Jack Smith truy tố ra tòa về những ông làm trước ngày xảy ra cuộc tấn công vào tòa nhà Quốc Hội Capitol hôm 6 tháng Giêng năm 2021. Đây là vụ truy tố kết tội ông Trump lần thứ ba trong vòng gần bốn tháng. Và bà Haley nói với ký giả Hemmer như sau: “Tình hình cứ tiếp diễn theo kiểu này, kéo dài mãi. Tôi muốn nói là cuộc tranh cử vòng sơ bộ đảng Cộng Hòa cứ tiếp tục xoay quanh những vấn đề của ông Trump, những vụ kiện liên quan đến ông Trump, những án phí to lớn, những vị thẩm phán sẽ đứng ra xử kiện. Cái này tiếp nối cái khác, khiến chúng ta bị chia trí, không còn tập trung vào việc tranh cử được nữa.”.
Bản thân bà Haley cũng là một ứng cử viên vòng sơ bộ mong được Đảng Cộng Hòa đề cử. Vì thế, có lẽ điều bà nói về những rắc rối của ông Trump sẽ làm cho cuộc vận động tranh cử của bà bị sao lãng, không được chú ý. Hay cử tri trong Đảng Cộng sẽ bị chia trí khiến bà phải lo ngại. Bà nói thêm: “Chúng ta không thể tiếp tục đối phó với những màn kịch kiểu này, toàn những vấn đề tiêu cực, những việc làm xấu xa của một nhân vật chính trị.”(Người ta thắc mắc không hiểu trong suốt gần hai năm làm việc trong Nội Các của ông Trump bà đã vén khéo như thế nào để làm việc với tư cách là Đại Sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc ). Và điều đáng nói ở đây là trong một cuộc tranh cử có khá nhiều ứng cử viên, ông Trump đang dẫn đầu với thăm dò mới nhất ông được khoảng 50% cử tri trong đảng ủng hộ ông. Người về hạng nhì là ông Ron DeSantis chỉ được khoảng 20%, bà Haley lơ lửng ở mức 5%, cùng với ông TNS Tim Scott và cựu Phó Tổng thống Mike Pence. Về phần ông Trump, mặc dù có rất nhiều kịch bản khôi hài, xấu xa liên quan đến ông, nhưng vẫn không hề khiến cử tri trong đảng Cộng Hòa mất tin tin tưởng vào ông. Nói cách khác ông Trump là Đảng Cộng Hòa, là đại diện tiêu biểu của Đảng này. Và nhiều cáo trạng, kiện tụng liên quan đến ông Trump không hề làm chia trí, hay ngăn cản người cử tri Cộng Hòa đánh giá về ông. Thay vào đó, những vụ kiện này còn cung cấp cho công chúng vô số tài liệu, y như một cuốn bách khoa toàn thư về bản chất con người ông Trump, cũng như lập trường chính trị của ông.
Bà Haley nói rất đúng về việc những vụ án về hình sự và dân sự sẽ tiếp tục khiến ông Trump phải vác chiếu ra tòa dài dài. Tòa án của địa phận District of Columbia – Thủ đô Hoa Thịnh Đốn sẽ là nơi ông Jack Smith đang tiến hành thủ tục truy tố ông Trump liên quan đến vụ tấn công xảy ra trong ngày 6 tháng Giêng. Trong lúc đó, tòa án ở Florida sẽ là nơi xét xử ông Trump về 37 tội danh liên quan đến việc lấy hồ sơ mật đem về nhà riêng, với sự tiếp tay của người nhân viên tên là Waltine Nauta.Ông bị kết tội liên quan đến đạo luật làm gián điệp- Espionage Act. Cải hai ông Trump và Nauta đều không nhận tội. Tuần trước bà chánh án Aileen Cannon quyết định ngày xét xử ông Trump là ngày 20 tháng Năm năm 2024- một ngày trước ngày bầu cử sơ bộ ở hai tiểu bang Kentucky và Oregon. Ông Trump và các luật sư của ông muốn được xử sau Ngày Bầu Cử, trong lúc các công tố viên muốn xử trong tháng Mười Hai, song họ cũng công nhận ngày đó hơi “quá vội” vì bằng chứng liên quan đến hồ sơ mật rất khó thẩm định. Luật sư của ông Trump phải được xét duyệt kỹ càng về lý lịch an ninh mới được xem hồ sơ.
Hai vụ án trên đã khá phức tạp rồi, lại còn thêm vụ án ở Georgia. Bà Luật Sư Công Tố của quận hạt Fulton County, bà Fani Willis, cho biết bà đã làm gần xong hồ sơ truy tố ông Trump. Trong đó, bà Willis đã mở cuộc điều tra riêng liên quan đến việc ông Trump tìm đủ mọi cách để đảo ngược kết quả kiểm phiếu năm 2020. Bà cũng nghiên cứu kỹ càng luật tiểu bang liên quan đến những tội hăm dọa, làm tiền, trấn áp. Trong khi đó, ông Jack Smith trong lá thư gọi là “target letter” hình như muốn truy tố ông Trump về tội khai gian, ngụy tạo phiếu bầu của cử tri đoàn, cản trở việc làm của nhân viên chính phủ, và vi phạm quy chế về luật bầu cử. Tuần trước, bà Willis vừa mới thắng ông Trump một keo khi ông yêu cầu tòa án ngăn cản việc làm của bà vì bà tỏ ra không công bằng đối với ông. Tòa án bác bỏ đơn yêu cầu của ông Trump.
Dựa trên lời khai của nhân chứng, khi điều tra cuộc bạo loạn ngày 6 tháng Giêng, cả ông Jack Smith lẫn bà Willis đã nghiên cứu những điểm chính trong “âm mưu bịa ra cử tri đoàn giả mạo”. Nếu tìm ra, họ sẽ chứng minh rằng kế hoạch do nhóm của ông Trump muốn làm là đưa ra một bảng danh sách những cử tri đoàn “phụ bổ”, đúng vào lúc Quốc Hội nhóm họp với nhau vào ngày 6 tháng Giêng, họ sẽ sắp xếp làm sao để khiến Phó Tổng thống Mike Pence sẽ không chịu đếm những phiếu của cử tri đoàn đã bầu cho ông Joe Biden, từ chối đếm những lá phiếu thật, yêu cầu quốc hội tạm ngưng nhóm họp, đổ lỗi rằng có những phiếu cử tri đoàn đang còn trong vòng tranh chấp. Nhưng ông Pence không đồng ý làm theo kế hoạch gian trá này. Một số đảng viên ủng hộ ông Trump lại còn đi xa hơn bằng cách ký tên vào những bản chứng nhận, nói láo rằng họ mới là những cử tri đoàn hợp lệ. Bộ trưởng tư pháp tiểu bang Michigan, bà Dana Nessel đã truy tố cả 16 tên lưu manh về tội gian dối (cá nhân ông Trump không nằm trong số những bị cáo). Một cuộc điều tra tương tự cũng đang được thực hiện song hành ở Arizona.
Tại New York, ông Alvin Bragg, Luật sư công tố ở Manhattan, đã buộc tội ông Trump 34 tội về những vụ giả mạo giấy tờ trong hồ sơ kinh doanh, liên quan đến việc trả tiền để bịt miệng cô đào phim dâm Stormy Daniels. (ông Trump không nhận tội). Ngày xử án vụ này được định vào ngày 25 tháng Ba- tức là khoảng thời gian có bầu cử sơ bộ ở Louisiana và Wisconsin. Thành phố New York cũng là nơi ông Trump bị lôi ra xét xử về những vụ kiện dân sự. Trong đó có vụ bà Bộ Trưởng Tư Pháp New York Leticia James kết tội ông làm những việc gian trá. Vụ xét xử được được định vào tháng Mười; và con một vụ kiện về tội phỉ báng khác do bà E. Jean Carroll khởi kiện. Trước đó, ông Trump đã bị bà này kiện về tội sách nhiễu tình dục. Vụ kiện về tội phỉ báng được đem ra xử vào ngày 15 tháng Giêng.
Lịch truy tố ông Trump càng ngày càng nhiều thêm. Có lẽ vụ xử bạo loạn ngày 6 tháng Giêng sẽ diễn ra ở Georgia hay thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Cũng có thể xảy ra giữa khoảng thời gian xử ở Florida và ngày Đại Hội Đảng Cộng Hòa toàn quốc tổ chức ở Milwaukee trong tháng Bảy. Một ngày nhất định không thể xóa được, đó là ngày bầu cử sơ bộ trong đảng Cộng Hòa. Việc truy tố một cá nhân về tội hình không làm cho đương sự không được ra tranh cử chức vụ Tổng thống, hay thậm chí thắng cử chức Tổng thống.
Đưa một ứng cử viên Tổng thống hàng đầu ra xét xử trong một vụ án, hay nhiều vụ án, sẽ là một toan tính có nhiều rủi ro nguy hiểm. Điều đó không có nghĩa là không nên làm việc này.Điểm quan trọng ở đây là phải làm cho đúng, cho chính xác, và phải làm một cách chính trực, rõ ràng, không thể sai trật được. Nếu làm sai, hay không đúng, công luận có thể tin rằng hai phe: hệ thống tư pháp và hệ thống bầu cử đã hợp tác với nhau để bầm dập một ứng cử viên sáng giá. Hàng triệu những cử tri cuồng Trump hiện đang tin vào điều này. Đảng viên Cộng Hòa hiện nay tỏ ý bất tín nhiệm hệ thống pháp lý và hệ thống bầu cử, nên họ tiếp tục lên tiếng bênh vực ông Trump. (Tuần trước ông Kevin McCarthy, Chủ tịch Hạ Viện còn nói rằng lá thư “target letter” của ông Jack Smith được đưa ra để ủy ban điều trần của Hạ Viện lơ đãng trong việc điều tra ông Hunter Biden)
Cử tri có đầy đủ dữ kiện để phân biệt rõ ràng những vụ xử kiện khác nhau. Có lẽ chúng ta cần vẽ lên bản đồ, đánh dấu bằng những kim nhỏ gắn lên đó nơi nào, ngày nào xét xử vụ gì. Bản tóm tắt những vụ xử gần đây, khi đọc lên nghe giống như một bài học thuộc lòng dành cho trẻ em tiểu học khi các em đọc bài vè về những ngày trong tuần. Target letter ngày Chủ Nhật, Tòa Georgia ngày thứ Hai, Tòa Florida ngày thứ Ba, Tiền đấm mõm cho người đẹp phim dâm ngày thứ Tư. Sau này, còn có lịch làm việc ly kỳ như: Thứ Sáu thảo luận, Thứ Hai hầu Tòa, Thứ Ba bỏ phiếu quyết định mức án tù.
Nguyễn Minh Tâm dịch theo THE NEW YORKER ngày 31/7/2023