(The Hill) – Một luật sư ở Florida đệ đơn thách thức tranh cử tổng thống 2024 của ông Donald Trump theo Tu chính Án thứ 14, viện dẫn vụ tấn công Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Luật sư thuế Lawrence Caplan tại Quận Palm Beach vào thứ 5 đệ đơn lên toà liên bang, sử dụng một điều khoản trong Tu chính Án 14 trong đó ghi rõ, những ai “tham gia vào bạo loạn hoặc nổi loạn” chống chính phủ không thể nắm giữ chức vụ công.
“Điểm mấu chốt ở đây là Tổng thống Trump vừa tham gia vào một cuộc bạo loạn, đồng thời cũng hỗ trợ và khích lệ những người khác tham gia vào những hành động như vậy, trong phạm vi rõ ràng của những điều khoản trong Phần 3 của Tu chính Án 14,” Caplan ghi trong hồ sơ kiện. “Cho rằng hồ sơ công cộng cho đến nay chính xác, và chúng ta không có bằng chứng ngược lại, Trump không còn đủ điều kiện để tranh cử văn phòng Tổng thống Hoa Kỳ, hay bất cứ văn phòng nào khác trong hợp chủng quốc.”
Thách thức của Caplan là một trong những vụ kiện đầu tiên đặt câu hỏi về tính hợp pháp trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Donald Trump, mặc dù cựu Tổng thống cũng đang đối mặt với những cáo buộc hình sự ở tiểu bang cũng như liên bang, liên quan đến nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020.
Cựu Tổng thống hiện là ứng cử viên dẫn đầu vòng tranh cử sơ bộ tổng thống Cộng hoà.
Trong cuộc phỏng vấn với The Hill, Caplan cho rằng, “phải có ai đó dẫn đầu trong thách thức tranh cử của ông Trump. “Đây là một người đàn ông rất đáng sợ, và nếu ông ta là tổng thống, tôi nghĩ tất cả chúng ta sẽ tiến đến chủ nghĩa phát xít,” nguyên đơn nói. “Không có luật nào nói chúng ta duy trì dân chủ vĩnh viễn.”
Caplan lập luận trong hồ sơ toà, những sự thật trong vụ kiện của ông “đơn giản không thể phủ nhận được.” Vào năm 2016, Trump đắc cử, và vào năm 2020, ông ta thua cử. Sau ngày 6 tháng 1 năm 2021, Trump hô hào đám đông tuần hành về Điện Capitol, bảo ông ta sẽ “đến đó cùng với họ.”
“Như chúng ta đã biết rõ, đám đông tuần hành về Điện Capitol, tiến vào tòa nhà Capitol, lục lọi khu vực mái vòm, và thậm chí xông vào một số văn phòng các dân biểu và thượng nghị sĩ,” hồ sơ ghi.
Điều khoản “không đủ tư cách” trong Tu chính 14 được viết trong bối cảnh Nội chiến, điều này có nghĩa ngăn cấm những người tham gia vào Liên minh Miền Nam phục vụ văn phòng công tiểu bang hay liên bang. Nhưng nó sẽ vẫn “áp dụng về mặt lý thuyết” đối với những người tham gia vào nổi loạn hay bạo loại trong tương lai chống lại chính phủ Hoa Kỳ, theo Viện Thông tin Pháp lý trường Đại học Cornell.
Caplan cho hay, ban đầu ông không tin vai trò của Trump trong vụ bạo động Điện Capitol có thể làm ông mất tư cách trở thành tổng thống một lần nữa. Điều này thay đổi khi Caplan đọc được bài phân tích do cựu Thẩm phán Toà Phúc thẩm liên bang khu vực 4 Michael Luttig và Học giả pháp lý Harward Laurence Tribe đồng tác giả.
Trong bài báo được đăng trên The Atlantic vào tuần trước, Luttig (bảo thủ) và Tribe (cấp tiến) phân tích rằng, những nỗ lực bám víu quyền lực của ông Trump sau khi thất cử vào năm 2020 “đặt ông ta ngay vào trong điều khoản không đủ tư cách.”
Các cáo trạng đại bồi thẩm đoàn liên bang và tiểu bang truy tố Donald Trump ở Washington D.C, và Georgia điều tra những nỗ lực đó khiến ông ta tự động mất tư cách.
Trump vào tối thứ 5 ra trình diện nhà chức trách Georgia, làm thủ tục câu lưu, trở thành cựu Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên chụp hình chân dung hình sự.
“Lẽ thông thường là luật quy định rằng, ai đó bị truy tố vì gây ra một cuộc nổi loạn sẽ tự động không đủ điều kiện để tranh cử vào chức vụ liên bang,” Caplan nói.
Liệu vụ tấn công Điện Capitol có đến mức độ một cuộc nổi loạn theo luật hay không vẫn là một câu hỏi đang được tranh cãi sôi động trong giới học giả pháp lý và chính trị gia.
Trong hồ sơ toà, Caplan lập luận rằng, “một chắc chắn có thể tranh cãi” điều khoản “không đủ tư cách chưa từng được kiểm chứng thấu đáo.” Nhưng theo nguyên đơn, đó chỉ là vì Hoa Kỳ “chưa từng đối mặt với nổi loạn chống chính phủ liên bang như vụ chúng ta đối mặt vào ngày 6 tháng 1 năm 2021.”
Caplan vào thứ Sáu chia sẻ, ông không phải là một “người chính trị công khai.” Công việc đầu tiên ông sau khi tốt nghiệp trường luật là làm cho Cơ quan An ninh Quốc gia, “vì vậy không ai có thể nói tôi không phải là một người ái quốc,” và trong quá khứ ông bỏ phiếu cho Cộng hoà.
“Luật pháp là luật pháp,” Caplan nói. “Chúng ta sẽ chứng kiến liệu các thẩm phán có can đảm tuân theo luật hay không.”
Hương Giang (Theo The Hill)
[…] Luật sư Florida kiện Trump không đủ tư cách tranh cử theo Tu Chính 14 […]