Trong rất nhiều bài bình luận trước đây, tôi thường đưa ra dự đoán của riêng mình về trường hợp của Trump, đó là, truy tố = YES, ra tòa = YES nhưng ở tù = NO.
Trước khi bản cáo trạng được đưa ra vào thứ Năm tuần rồi bởi một đại bồi thẩm đoàn, thú thật tôi hơi bị bất ngờ vì tôi không thể tưởng tượng rằng DOJ sẽ đưa ra một truy tố với tội danh là vụ giải quyết sai tài liệu mật, vì theo quan điểm riêng, tôi cho rằng vụ tài liệu mật, nếu so về tình tiết nặng nhẹ so với tội đảo chính, kích động bạo loạn thì sẽ không thể so sánh được, vụ đảo chính, kích động nổi loạn và dàn dựng đại cử tri gia sẽ là vấn đề danh chính ngôn thuận hơn, cả nước đều biết, đều thấy. Một phần các lãnh đạo, cựu lãnh đạo của nước Mỹ cũng vướng vào bê bối tài liệu mật dù chỉ là vô tình, không cố ý nhưng vẫn sẽ khó mà phân định rạch ròi từng vấn đề một, theo kiểu bên trọng bên khinh.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Nên, nếu DOJ truy tố vụ đảo chính, gây bạo loạn thì xác suất thành công sẽ cao hơn, phía Trump sẽ khó chống đở hơn vì bằng chứng, nhân chứng, vật chứng khá đầy đủ không thể chối cãi được. Nhưng khi DOJ tung ra cáo trạng vụ tài liệu mật thì tôi thực sự có hơi bị bất ngờ, và bất ngờ lại càng nhiều hơn khi biết vị thẩm phán phụ trách vụ này lại chính là một người quen, một “em gái mưa” của Donald Trump, người đã từng gây sóng gió khi ra sức bảo vệ, che chắn cho Trump một cách lộ liễu đến độ Tòa phúc thẩm cho Khu vực 11 phải ra khuyến cáo bỏ phán quyết, dằn mặt, khiển trách.
Lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ, một ứng cử viên hàng đầu của đảng chính trị đối lập đã bị Bộ Tư pháp của Tổng thống đương nhiệm bởi chính đảng đối lập truy tố. Nhưng nói cho đúng hơn cách dùng từ mà những nhà lập pháp đảng Cộng hòa mang tiếng là người làm luật mà dùng chữ sai bét, khi Kevin McCarthy nói Tổng thống đương nhiệm truy tố người tiền nhiệm, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa thì nói Bộ Tư pháp theo lệnh của Tổng thống đã truy cùng diệt tận đối thủ không đội trời chung, nhưng nếu nói cho chính xác thì chẳng có Tổng thống nào, chẳng có Bộ Tư pháp nào truy tố Trump cả mà Trump đã bị đại bồi thẩm đoàn liên bang truy tố vì giữ trái phép các tài liệu mật của chính phủ và cản trở công lý.
Đây là một sự kiện rất quan trọng xảy ra cho quốc gia Hoa Kỳ.
Sự kiện này không chỉ là tiếng chuông cảnh báo đanh thép đến những tên tội phạm cao cấp, không chỉ là Trump mà còn cả những thành phần lãnh đạo khác có liên quan đến Trump với những âm mưu ma quỷ.
Thời điểm này báo trước một sự thay đổi lớn trong các chuẩn mực của quốc gia này mà tất cả những người Mỹ quan tâm đến nền pháp quyền trung lập nên hết sức chú ý, vì dù muốn dù không, đây cũng chính là một viễn cảnh không lấy gì làm sáng sủa cho một hệ thống chính trị tiêu cực về việc vũ khí hóa hệ thống tư pháp hình sự theo đảng phái—không chỉ nhắm vào những kẻ đã phạm tội, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến bất cứ đảng chính trị nào vì chắc chắn những người thuộc đảng đối lập sẽ trả đũa khi họ giành lại quyền kiểm soát quy trình buộc tội hình sự.
Làm sao công chúng Mỹ hiểu rõ từng trường hợp một, vụ nào là trả đũa chính trị, vụ nào là sự trừng phạt chính đáng của luật pháp?
Nhìn vào từng trường hợp. Người ta có thể thấy rõ rằng, một vụ truy tố hình sự liên bang chưa từng có như vậy sẽ là vụ truy tố mạnh nhất trong lịch sử chính trị. Chưa hết, theo tôi, nếu một khi Bộ Tư pháp đưa ra vụ truy tố liên bang đầu tiên thì chắc chắn họ đã có một chiến lược chắc chắn, rõ ràng với đầy đủ chứng cớ, lý luận và nắm chắc phần thắng trong tay chứ đây không phải là một vụ truy tố làm cho có, lấy lệ. Một trường hợp yếu kém sẽ không bao giờ được đưa ra cho cú đánh tiên phong mang tính quyết định này.
Như vậy, có lẽ tôi đã dự đoán không chính xác khi từng nghĩ rằng, vụ truy tố liên bang đầu tiên sẽ là vụ đảo chính và kích động bạo loạn.
Bản cáo trạng vẫn chưa được niêm phong, và vẫn có một khả năng mong manh là có âm mưu nổ súng, như đã xảy ra trong các vụ cản trở chống lại Richard Nixon khiến các đồng nghiệp Đảng Cộng hòa của ông yêu cầu ông từ chức. Chúng ta sẽ biết rõ hơn khi bản cáo trạng gồm bảy tội danh được công khai, có lẽ là vào thứ Ba. Nhưng dựa trên những gì chúng ta biết bây giờ, đây có vẻ không phải là một trường hợp nghiêm trọng, đặc biệt nếu nó dựa trên Đạo luật Gián điệp năm 1917, vì tội giữ tài liệu trái phép.
Nhưng cũng thật là trớ trêu, trong thế kỷ trước, Đạo luật Gián điệp đã bị chính những người theo chủ nghĩa tự do, cấp tiến và Đảng Dân chủ lên án kể từ khi nó trở thành vũ khí lựa chọn không giới hạn nhằm vào những người bất đồng chính kiến như Eugene Debbs và các biểu tượng phản chiến khác trong lịch sử.
Đạo luật gián điệp có một vài điểm mơ hồ và có khả năng bị lợi dụng để bao che cho kẻ thù chính trị. Hai cáo buộc khác cũng được đưa ra, đó là: a) âm mưu cản trở Công lý và b) nói dối các quan chức cơ quan thực thi pháp luật FBI.
Tôi đã cố gắng để đối chiếu những lời buộc tội trong vụ Trump thì không tìm thấy những điểm tương đồng nếu so với những lời buộc tội chống lại Richard Nixon, bao gồm hối lộ nhân chứng, tiêu hủy bằng chứng và các tội ác cụ thể khác.
Hiện tại, không có lời buộc tội công khai nào như trong vụ Richard Nixon nhưng thay vào đó, chúng có vẻ gần giống với những lời buộc tội chống lại ứng cử viên tổng thống Hilary Clinton, vốn không bao giờ dẫn đến một bản cáo trạng.
Để công chúng tin rằng bản cáo trạng sắp được tiết lộ không có động cơ chính trị, nó phải mạnh mẽ hơn nhiều so với những vụ án không được đưa ra chống lại các nhân vật chính trị khác và ít nhất cũng mạnh mẽ như vụ án chống lại Richard Nixon.
Đó là một tiêu chuẩn cao, nhưng nó phải đạt được thành công 100% nếu Bộ Tư pháp của Merrick Garland muốn duy trì bất kỳ vẻ ngoài công bằng nào.
Lời kết:
Với vụ truy tố liên bang của Donald Trump, cần phải có bằng chứng về hành vi cố ý vi phạm luật pháp rõ ràng và điều đó khiến các công tố viên trung thực không còn lựa chọn nào khác ngoài việc truy tố.
Tôi nghi ngờ rằng những yêu cầu, đòi hỏi khắt khe nhưng cần thiết này đã được đáp ứng trong bản cáo trạng hiện tại chống lại Trump. Hiện tại, vụ án chính trị “quan trọng” này có nguy cơ trở thành một thách thức quan trọng đối với hệ thống tư pháp công bằng của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ, một bài toán khó cho Merrick Garland, là điều sẽ quyết định sự nghiệp chính trị của ông và cả Jack Smith, cố vấn đặc biệt.
Tôi tin rằng, họ có trong tay những thứ mà công chúng Mỹ chưa được biết, và những gì họ có là những chiến thuật đánh chắc cú, đánh thì chỉ có thắng và phải thắng, không được phép thua. Tôi tin như vậy.Việt Linh, 13.06.2023