Tuần duyên Hoa Kỳ đã dừng và lên kiểm tra một tàu chở dầu treo cờ Panama vận chuyển dầu thô của Venezuela vào sáng sớm thứ Bảy, theo lời một quan chức Mỹ và hai nguồn tin trong ngành dầu khí Venezuela. Cả ba yêu cầu giấu tên do tính chất nhạy cảm của vụ việc.
Động thái này đánh dấu lần thứ hai trong tháng Hoa Kỳ hành động đối với một tàu chở dầu Venezuela đang trên đường sang châu Á, qua đó gia tăng áp lực của Tổng thống Donald Trump đối với lãnh đạo Venezuela Nicolás Maduro. Ông Trump cáo buộc ông Maduro để fentanyl tràn vào Hoa Kỳ và đánh cắp dầu của các công ty Mỹ — những cáo buộc không kèm bằng chứng.
Hôm thứ Ba, ông Trump tuyên bố áp đặt “phong tỏa hoàn toàn và tuyệt đối đối với tất cả các tàu chở dầu bị trừng phạt ra vào Venezuela.”
Tuy nhiên, con tàu bị kiểm tra hôm thứ Bảy — Centuries — không nằm trong danh sách các thực thể bị trừng phạt do Bộ Tài chính Hoa Kỳ công bố. Theo các nguồn trong ngành dầu khí Venezuela, lô hàng trên tàu thuộc về một nhà giao dịch dầu mỏ có trụ sở tại Trung Quốc, vốn có tiền lệ đưa dầu thô Venezuela đến các nhà máy lọc dầu Trung Quốc.
Con tàu vừa rời Venezuela và đang ở vùng biển Caribe.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem cho biết trên mạng xã hội X vào chiều thứ Bảy rằng Tuần duyên đã “khống chế” một tàu chở dầu từng neo đậu tại Venezuela. “Hoa Kỳ sẽ tiếp tục truy quét hoạt động vận chuyển trái phép dầu bị trừng phạt — nguồn tài trợ cho khủng bố ma túy trong khu vực,” bà viết. “Chúng tôi sẽ tìm ra các anh, và chúng tôi sẽ chặn đứng.”
Bà Noem cũng đăng một đoạn video dường như cho thấy lực lượng Mỹ đổ bộ từ trực thăng xuống boong tàu.
Chưa rõ Hoa Kỳ dự định giữ tàu Centuries trong bao lâu. Quan chức Mỹ xác nhận vụ kiểm tra cho biết chính quyền không có lệnh tịch thu để chiếm giữ con tàu, khác với vụ tịch thu một tàu chở dầu Venezuela khác hồi đầu tháng — khi đó, nhà chức trách Mỹ có lệnh của thẩm phán liên bang.
Tòa Bạch Ốc không phản hồi yêu cầu bình luận.
Chính phủ Venezuela ra tuyên bố “lên án và bác bỏ mạnh mẽ hành vi đánh cắp và cướp đoạt một tàu tư nhân khác đang vận chuyển dầu Venezuela, cũng như việc ép buộc khiến thủy thủ đoàn mất tích.”
Theo dữ liệu do TankerTrackers.com và Kpler phân tích, Centuries đã bốc từ 1,8 đến 2 triệu thùng dầu Merey-16 tại cảng José của Venezuela trong giai đoạn 7–11/12. Chuyến đi này là lần xuất khẩu dầu Venezuela thứ bảy của con tàu kể từ năm 2020.
Giữa lúc căng thẳng Mỹ–Venezuela leo thang đáng kể, ông Maduro gần đây ra lệnh hải quân hộ tống các tàu chở dầu rời cảng. Ảnh vệ tinh do The New York Times xem xét cho thấy, hôm thứ Năm, Centuries di chuyển về hướng đông với ba tàu hộ tống có thể thuộc Hải quân Venezuela. Đội hình này dường như đã đưa siêu tàu chở dầu — cùng hai tàu thương mại khác — đến ranh giới vùng đặc quyền kinh tế của Venezuela và không còn hiện diện tại thời điểm vụ kiểm tra diễn ra hôm thứ Bảy.
Theo luật quốc tế, một con tàu có thể bị lên kiểm tra nếu có căn cứ hợp lý cho rằng tàu không được đăng ký hợp lệ với quốc gia mà nó treo cờ. Quan chức Mỹ cho biết Tuần duyên đang xác minh tính hợp lệ của đăng ký Panama đối với tàu Centuries.
Ngày 10/12, các đặc vụ Mỹ có vũ trang đã lên kiểm tra và tịch thu một tàu chở dầu khác — Skipper — mang dầu Venezuela, treo cờ giả và nằm trong diện trừng phạt của Mỹ vì từng vận chuyển dầu thô Iran. Trong vụ đó, nhà chức trách Mỹ có lệnh tịch thu dựa trên mối liên hệ của tàu với Iran — quốc gia mà Mỹ cáo buộc bán dầu để tài trợ khủng bố.
Theo các nguồn trong ngành và dữ liệu vận tải, Centuries không có liên hệ với Iran và không được biết là từng vận chuyển dầu Iran. Sáu chuyến đi gần nhất của tàu đều chở dầu thô và dầu nhiên liệu Venezuela, thường sang mạn giữa biển sang các tàu khác trước khi hàng hóa được chuyển tới Trung Quốc — nước mua phần lớn dầu của Venezuela.
Con tàu — giống nhiều tàu khác trong cái gọi là “đội tàu ma” — cũng sử dụng các thủ thuật vận tải mang tính đánh lừa để duy trì hoạt động thương mại này. Trong chuyến đi gần nhất đến Venezuela, Centuries phát tín hiệu vị trí giả cách xa hàng trăm dặm, tạo cảm giác đang di chuyển trong khi thực tế đang bốc dầu tại cảng. Phương thức làm giả dữ liệu vị trí này được gọi là spoofing.
Nguồn nytimes
