Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu cho biết ông đã nói chuyện qua điện thoại với bà María Corina Machado, người vừa đoạt Giải Nobel Hòa Bình 2025, không lâu sau khi chính quyền Trump lên án Ủy ban Nobel vì quyết định trao giải cho bà.
Trump thất vọng khi không được giải Nobel Hòa Bình
Trump từ lâu không giấu tham vọng giành giải Nobel Hòa Bình, và trong thời gian gần đây, nhiều lãnh đạo thế giới đã kêu gọi trao giải cho ông, đặc biệt khi kế hoạch hòa bình Gaza của Trump được chú ý. Tuy nhiên, theo quy định của Ủy ban Nobel, thời hạn đề cử kết thúc vào cuối tháng Giêng mỗi năm, đồng nghĩa với việc ông không còn cơ hội cho năm nay.
Hôm thứ Sáu, Ủy ban Nobel tuyên bố giải thưởng năm 2025 được trao cho María Corina Machado, lãnh đạo đối lập Venezuela, “vì những nỗ lực thúc đẩy quyền dân chủ và đấu tranh cho một cuộc chuyển đổi công bằng, hòa bình từ chế độ độc tài sang dân chủ.”
Trong cuộc phỏng vấn với báo El País (Tây Ban Nha), bà Machado xác nhận đã nói chuyện với Tổng thống Trump, nhưng từ chối tiết lộ nội dung cụ thể. Bà cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Trump, tương tự như trong bài đăng cảm ơn khi nhận giải.
Trump: “Cô ấy nói trao giải này để tôn vinh tôi”
Phát biểu tối cùng ngày, Trump xác nhận cuộc gọi và kể lại:
“Người nhận giải Nobel gọi cho tôi, nói rằng cô ấy nhận giải này để vinh danh tôi, vì tôi mới là người xứng đáng,” ông nói.
“Thật là một hành động đẹp. Tôi không nói ‘vậy hãy đưa cho tôi đi,’ dù tôi nghĩ cô ấy có thể đã nghĩ vậy,” Trump đùa.
Trump thêm rằng ông “đã giúp đỡ Machado suốt thời gian qua”, đồng thời chỉ trích tình hình tại Venezuela là “một thảm họa cơ bản”.
“Người ta cũng có thể nói rằng giải này được trao cho năm 2024, khi tôi vẫn còn tranh cử,” ông nói thêm.
Chính quyền Trump chỉ trích Ủy ban Nobel “chính trị hóa hòa bình”
Ngay sau thông báo của Oslo, Tòa Bạch Ốc phản ứng gay gắt.
“Ủy ban Nobel đã chứng minh họ đặt chính trị lên trên hòa bình,” Giám đốc truyền thông Steven Cheung viết trên mạng xã hội.
Machado – biểu tượng dân chủ và “những lá phiếu thay cho bạo lực”
Bà Machado đã dành nhiều năm đấu tranh vì dân chủ ở Venezuela, kêu gọi “bỏ phiếu thay vì bạo lực”, và phải ẩn náu để tránh cuộc đàn áp của Tổng thống Nicolás Maduro.
Dù vậy, nhiều quan chức trong chính quyền Trump từng ca ngợi bà Machado. Washington cũng nhiều lần lên án chế độ Maduro và tăng cường hiện diện quân sự trong khu vực với lý do “chống buôn ma túy” – động thái mà giới quan sát xem là một phần trong chiến lược gây áp lực lật đổ ông Maduro.
Ngoại trưởng Marco Rubio là một trong những người đề cử Machado cho giải Nobel Hòa Bình năm 2024, cùng với nhóm nghị sĩ Florida, trong đó có Mike Waltz, nay là Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc.
Jesus Vargas/Hình ảnh Getty
Trong thư gửi Ủy ban Nobel tháng 11/2024, nhóm nghị sĩ viết:
“Chúng tôi hiếm khi thấy lòng dũng cảm, sự vị tha và phẩm hạnh đạo đức nào như ở María Corina Machado.”
“Bà là hình mẫu của tinh thần kiên cường, lòng yêu nước và sự tận hiến cho hòa bình và lý tưởng dân chủ.”
Từ Putin đến phản ứng quốc tế
Trước khi lên tiếng về Machado, Trump đã cảm ơn Tổng thống Nga Vladimir Putin, người phát biểu tại Tajikistan rằng:
“Ủy ban Nobel từng trao giải cho những người chẳng làm gì cho hòa bình. Tôi không biết tổng thống Mỹ hiện nay có xứng đáng hay không, nhưng ông ta đang làm rất nhiều để giải quyết các cuộc khủng hoảng kéo dài hàng thập kỷ.”
“Cảm ơn Tổng thống Putin!” – Trump viết trên Truth Social, kèm đoạn clip phát biểu của nhà lãnh đạo Nga — người hiện vẫn tiếp tục cuộc chiến chống Ukraine mà Trump từng tuyên bố sẽ chấm dứt.
Một giải thưởng, hai thông điệp
Theo Benjamin Gedan, cựu giám đốc phụ trách Venezuela tại Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Obama, việc trao giải cho Machado là một thông điệp chính trị kép:
“Nó vừa gửi tín hiệu đến Mỹ, vừa đến phe đối lập Venezuela,” ông nói.
“Ủy ban Nobel dường như muốn khẳng định rằng cả Washington lẫn phe đối lập nên tiếp tục theo đuổi con đường đấu tranh ôn hòa.”
Gedan cho rằng phản ứng của Mỹ cho thấy vừa thất vọng vì Trump không được chọn, vừa khó chịu trước lời nhắc khéo về chính sách cứng rắn của họ tại Caribe.
Nguồn CNN
