LOS ANGELES (AP) — Một tòa phúc thẩm hôm thứ Năm đã cho phép cựu Tổng thống Donald Trump tiếp tục kiểm soát lực lượng Vệ binh Quốc gia mà ông đã triển khai đến Los Angeles sau các cuộc biểu tình phản đối các cuộc truy quét nhập cư.
Quyết định này tạm dừng phán quyết trước đó của một thẩm phán cấp dưới, người cho rằng Trump đã hành động trái luật khi điều động binh lính mà không có sự đồng ý của Thống đốc bang California, ông Gavin Newsom.
Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1965 mà một Tổng thống ra lệnh điều động Vệ binh Quốc gia của một tiểu bang mà không có sự cho phép của thống đốc.
Trong phán quyết, một hội đồng gồm ba thẩm phán thuộc Tòa Phúc thẩm Khu vực số 9 của Mỹ đã nhất trí rằng Trump có khả năng đã hành động hợp pháp khi liên bang hóa quyền kiểm soát lực lượng vệ binh.
Tòa cho biết mặc dù tổng thống không có quyền kiểm soát hoàn toàn lực lượng vệ binh của tiểu bang, nhưng chính quyền Trump đã đưa ra đủ bằng chứng để chứng minh hành động của họ là hợp lý, dựa trên những hành vi bạo lực từ người biểu tình.
Tòa viết: “Các bằng chứng cho thấy trước khi Vệ binh Quốc gia được điều động, một số sĩ quan liên bang đã bị người biểu tình ‘dồn ép’, bị ném các khối bê tông, chai lọ chứa chất lỏng và nhiều vật thể khác. Người biểu tình cũng phá hoại các tòa nhà liên bang và khiến ít nhất một tòa phải đóng cửa. Một chiếc xe van của liên bang cũng bị đập phá.” Tòa cho rằng việc ngăn chặn các hành vi như vậy là lợi ích lớn của chính phủ liên bang.
Tòa cũng cho biết, ngay cả khi chính phủ liên bang không thông báo trước cho Thống đốc Newsom về việc liên bang hóa lực lượng Vệ binh Quốc gia như luật yêu cầu, thì thống đốc cũng không có quyền phủ quyết lệnh của tổng thống.
Trump đã ăn mừng phán quyết trên mạng xã hội Truth Social, gọi đây là một “CHIẾN THẮNG TO LỚN.”
Ông viết: “Trên khắp nước Mỹ, nếu các thành phố và người dân của chúng ta cần được bảo vệ, chúng ta là người sẽ làm điều đó nếu cảnh sát tiểu bang và địa phương không thể thực hiện nhiệm vụ vì bất kỳ lý do gì.”
Về phía mình, Thống đốc Newsom ra tuyên bố bày tỏ sự thất vọng khi tòa cho phép Trump tiếp tục kiểm soát lực lượng vệ binh. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng phán quyết đã bác bỏ phần quan trọng trong lý lẽ của Trump.
Newsom nói: “Tòa đã bác bỏ đúng đắn quan điểm rằng Trump có thể làm gì cũng được với Vệ binh Quốc gia mà không cần giải thích với tòa án. Tổng thống không phải là vua và không đứng trên luật pháp. Chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh chống lại việc ông Trump sử dụng quyền lực quân sự một cách độc đoán đối với công dân.”
Vụ kiện này có thể ảnh hưởng lớn đến quyền hạn của tổng thống trong việc triển khai binh lính trong nước, đặc biệt sau khi Trump ra lệnh ưu tiên trục xuất tại nhiều thành phố do đảng Dân chủ kiểm soát.
Trump (thuộc đảng Cộng hòa) cho rằng việc triển khai binh lính là cần thiết để lập lại trật tự. Trong khi đó, Newsom (đảng Dân chủ) phản đối gay gắt, cho rằng điều này chỉ làm căng thẳng leo thang, xâm phạm quyền địa phương và lãng phí nguồn lực. Các cuộc biểu tình hiện đã dần lắng xuống.
Hai trong số ba thẩm phán của tòa phúc thẩm là do Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu. Trong phiên điều trần hôm thứ Ba, cả ba thẩm phán đều cho rằng tổng thống có quyền tự do rộng rãi theo luật liên bang liên quan và tòa án nên hạn chế can thiệp.
Vụ việc bắt đầu khi Thống đốc Newsom kiện để ngăn Trump, và ông đã thắng bước đầu khi Thẩm phán Charles Breyer ở San Francisco (do cựu Tổng thống Clinton bổ nhiệm) ra phán quyết rằng Trump vượt quá quyền hạn pháp lý của mình — vì luật chỉ cho phép tổng thống kiểm soát vệ binh trong thời kỳ “nổi loạn hoặc nguy cơ nổi loạn.”
Thẩm phán Breyer viết: “Các cuộc biểu tình ở Los Angeles không thể xem là ‘nổi loạn’.”
Tuy nhiên, chính quyền Trump lập luận rằng tòa án không có quyền đánh giá lại quyết định của tổng thống, và nhanh chóng xin được lệnh tạm hoãn từ tòa phúc thẩm.
Phán quyết này có nghĩa là lực lượng Vệ binh Quốc gia California sẽ tiếp tục do liên bang kiểm soát trong khi vụ kiện vẫn đang diễn ra.
Ny (Theo AP)
