CALITODAY (16/1/2025): Hôm nay Thứ Năm 16/1, Thượng Viện Hoa Kỳ họp kháng đại qua ngày thứ ba liên tiếp để chất vấn và xét duyệt các ứng cử viên nội các do Tổng thống đắc cử Donald Trump dề cử.
Theo chương trình nghị sự, ngày thứ ba liên tiếp hôm nay Thượng Viện sẽ chất vấn 3 ứng viên do Donald Trump chọn lựa gồm Scott Bessent là Bộ trưởng Tài chánh; Doug Burgum là Bộ trưởng Nội vụ và Lee Zeldin là Bộ trưởng về Bảo vệ Môi trường.
Thế nhưng cả 3 nhân vật nầy đã chưa được Thượng viện Hoa Kỳ thông qua. Những nhân vật nầy dường như có nguy cơ sẽ không giành được sự xác nhận của Thượng viện.
Tổng thống đắc cử Donald Trump muốn xoáy vào các chương trình xúc tiến kinh tế tài chính, nội an, biên giới và thuế quan; nhưng các phiên điều trần của những ứng viên trong hai ngày qua cho thấy trước rằng chính quyền Trump sẽ đấu tranh vất vả trong năm nay nhằm thực hiện chương trình nghị sự của Trump về thuế suất, chi tiêu, thuế quan và môi trường.
Đặc biệt, phiên điều trần của Bessent cho chức Bộ trưởng Tài chánh đã nhấn mạnh đến thời hạn sắp tới của Quốc hội trong năm nay về thuế và chi tiêu, bao gồm cả việc gia hạn cắt giảm thuế năm 2017 của Donald Trump đưa ra trong nhiệm ký đầu. Đảng Cộng Hòa sẽ phải vận động sự cách biệt quá mỏng manh giữa hai Đảng ở Hạ Viện và Thượng viện để thông qua việc gia hạn luật này của Donald Trump.
Bessent tên thật là Scott Kenneth Homer Besset, sinh tháng 8/1962 là một nhà đầu tư, điều hành quỹ Hedge Fund, cùng hợp tác với quỹ Soros Fund Management thành lập Key Square Group là tập đoàn Global Macro Investment. Bessent đã đóng góp tài chánh và gây quỹ tranh cử và cố vấn kinh tế tài chánh cho Donald Trump khi ra tranh cử năm 2024.
Bessent nói với Ủy ban Tài chính Thượng viện rằng việc giải quyết các đợt cắt giảm thuế sắp hết hạn là “vấn đề kinh tế quan trọng nhất hiện nay”.
Burgum, cựu thống đốc bang North Dakota, đã ca ngợi chương trình nghị sự “thống trị năng lượng” của Trump tại phiên điều trần, trong khi Zeldin tuyên bố rằng ông tin “biến đổi khí hậu là có thật” nhưng không nói liệu ông có tin EPA (Environmental Protection Agency – Cơ quan bảo vệ môi trường) có nghĩa vụ điều chỉnh múc độ sự ô nhiễm làm ảnh hưởng nóng lên khí hậu của hành tinh hay không..
Dưới đây là những điều rút ra từ phiên điều trần xác nhận hôm thứ Năm:
Bessent nói rằng việc cắt giảm thuế của Trump nên được thực hiện vĩnh viễn. Bessent, một nhà quản lý quỹ phòng hộ được chọn để lãnh đạo Bộ Tài chính, đã trình bày chương trình nghị sự kinh tế của Trump như một cách để “mở ra một thời kỳ hoàng kim kinh tế mới” nhằm “nâng tầm cao cuộc sống tất cả người Mỹ”.
Ông nói rằng chương trình nghị sự đó bao gồm việc thực hiện vĩnh viễn việc cắt giảm thuế mà Trump đề nghị năm 2017 trong nhiệm kỳ đầu Tổng thống số 45 Hoa Kỳ.
Bessent nói về việc cắt giảm thuế sắp hết hạn: “Như mọi khi, sự bất ổn tài chính xảy ra với những người thuộc tầng lớp trung lưu và lao động. Chúng ta sẽ chứng kiến sự tăng thuế khổng lồ của tầng lớp trung lưu. Chúng ta sẽ thấy khoản tín dụng thuế dành cho trẻ em giảm đi một nửa. Chúng ta sẽ thấy số tiền khấu trừ giảm đi một nửa.”
Mở rộng Đạo luật Cắt giảm thuế và Việc làm, một trong những thành tựu được phe Cộng Hòa ca ngợi là nổi bật của Trump trong nhiệm kỳ đầu, nay sẽ đưa lên hàng ưu tiên nhất của chính quyền mới Donald Trump 47 với sự hỗ trợ của các đảng viên Cộng hòa chiếm đa số trong quốc hội lưỡng viện hiện đang kiểm soát Đồi Capitol.
Bessent nói việc cắt giảm thuế thu nhập cá nhân và thuế bất động sản – bao gồm giảm thuế suất thuế thu nhập cá nhân, tăng gấp đôi tín dụng thuế trẻ em và tăng gần gấp đôi khoản khấu trừ thu nhập tiêu chuẩn – sẽ hết hạn vào cuối năm nay. Hầu hết các khoản giảm thuế doanh nghiệp theo luật đều có hiệu lực vĩnh viễn.
Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, việc gia hạn các điều khoản sắp hết hạn, cùng với một số thay đổi về thuế kinh doanh và lãi suất, sẽ làm tăng thâm hụt thêm 4,6 nghìn tỷ USD khi Trump nắm quyền Tổng thống thứ 47 Hoa Kỳ.
Bessent đã gióng lên hồi chuông cảnh báo tại phiên điều trần hôm thứ Năm về thâm hụt liên bang và các nhà lập pháp đang chuẩn bị nâng trần nợ liên bang trong những tháng tới.
Nhưng ứng cử viên Bộ Tài chính lập luận rằng vấn đề với ngân sách liên bang là chi tiêu chứ không phải doanh thu.
“Chúng tôi không gặp vấn đề gì về doanh thu ở Mỹ. Chúng tôi gặp vấn đề về chi tiêu”, Bessent nói.
Đảng Dân chủ đặt vấn đề với Bessent về việc ai sẽ trả tiền cho mức thuế đề xuất của Trump?
Thượng nghị sĩ Ron Wyden của Oregon, đảng viên đảng Dân Chủ hàng đầu trong Ủy ban Tài chính, đã đặt câu hỏi với Bessent về việc ai sẽ là người gánh chịu chi phí do các mức thuế đề xuất của Trump đối với hàng hóa nước ngoài nhập khẩu vào Mỹ.
“Tôi tin rằng những mức thuế này – bạn có thể gọi nó là bất cứ điều gì bạn muốn, khi cố gắng, cố gắng nâng cao nó – chúng sẽ được trả bởi công nhân và doanh nghiệp nhỏ của chúng tôi,” Thượng Nghị sĩ Wyden nói như thế.
Bessent nói rằng ông không đồng ý. Ông nói: “Lịch sử về thuế quan và lý thuyết thuế quan, lý thuyết thuế quan tối ưu, không ủng hộ những gì ông Nghị sĩ đang nói”. “Theo truyền thống, chúng tôi thấy rằng hiện tại, nếu chúng tôi nói, sử dụng một con số đã được báo chí đưa ra là 10%. Sau đó, theo truyền thống, đồng tiền tăng giá 4%, vì vậy 10% không được chuyển.”
Bessent cũng lập luận rằng các chính sách kinh tế được đề xuất của tân Tổng thống sắp tới, bao gồm thuế quan cứng rắn, trục xuất hàng loạt và bãi bỏ quy định, sẽ giảm chi phí cho người tiêu dùng và tăng lương cho họ.
“Tôi tin rằng họ sẽ tăng lương thực tế và giảm lạm phát xuống gần mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang, như đã làm trong chính quyền đầu tiên của Tổng thống Trump,” Bessent nói với các Thượng nghị sĩ hôm thứ Năm.
Nhưng hầu hết các nhà kinh tế đã nói khác. Một ước tính từ các nhà kinh tế tại Yale Budget Lab cho biết kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada của Trump và thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc, có thể khiến giá tiêu dùng tăng 0,75% vào năm 2025. Điều đó sẽ tương đương theo ước tính của chuyên gia CNN, mỗi hộ gia đình sẽ mất khoảng 1.200 USD sức mua tính theo đô la năm 2023.
Trả lời các câu hỏi về Cục Dự trữ Liên bang, Bessent nói rằng FED (Federal Reserve Board – Hội đồng Dự trữ Liên bang) sẽ duy trì sự độc lập của mình trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ 47 của Trump.
“Tôi nghĩ về các quyết định chính sách tiền tệ, FED nên độc lập,” Bessent nói trong cuộc trao đổi với Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Catherine Cortez Masto của Nevada.
Điều đó có nghĩa là FED, cơ quan ảnh hưởng đến chi phí đi vay trên toàn nền kinh tế với tư cách là ngân hàng trung ương của Mỹ, sẽ tiếp tục đưa ra các quyết định của mình mà không chịu ảnh hưởng của tổng thống Mỹ đương nhiệm.
Trong khi đó, ứng viên Doug Burgum thề tuân thủ luật pháp và Hiến pháp. Burgum nói với Ủy ban Năng lượng và Tài nguyên Thiên nhiên Thượng viện hôm thứ Năm rằng ông sẽ “tuân theo luật pháp và Hiến pháp” nếu được phê chuẩn, khi được hỏi liệu ông có tuân theo các yêu cầu của Trump hay không.
Doug Burgum tên thật là Douglas James Burgum, sinh ngày 01/8/1956 là cựu Thống đốc thứ 33 của bang North Dakota từ 2016-2024. Là đảng viên Cộng Hòa, ông cưới vợ là Karen Stoker năm 1991 rồi ly dị năm 2003 và tái hôn với bà Kathryn Helgaas năm 2016.
Câu hỏi được đặt ra cho Doug Burgum cũng tương tự đã được các đảng viên đảng Dân Chủ đặt ra cho các ứng cử viên an ninh quốc gia và thực thi pháp luật của Trump trong các phiên điều trần xác nhận trong tuần này.
“Nếu ông được Tổng thống ra lệnh hành động trái với sứ mệnh của Bộ hoặc Hiến pháp – chẳng hạn như khoan ở Đài tưởng niệm Quốc gia Bears Ears, ông có làm theo yêu cầu của Tổng thống Trump không?” Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mazie Hirono của Hawaii hỏi.
Ứng viên Burgum nói “Ồ, thưa Thượng nghị sĩ, tất nhiên, như một phần nghĩa vụ đã tuyên thệ của tôi, tôi sẽ tuân thủ luật pháp và Hiến pháp, và vì vậy ông có thể tin tưởng vào điều đó”. Burgum nói tiếp: “Tôi chưa từng nghe bất cứ điều gì về việc Tổng thống Trump muốn làm bất cứ điều gì khác ngoài việc thúc đẩy sản xuất năng lượng vì lợi ích của người dân Mỹ.”
Burgum, người tranh cử Tổng thống chống lại Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa năm 2024, đã ca ngợi tầm nhìn của Trump trong vấn đề “thống trị về năng lượng” qua lời khai hôm thứ Năm, cho rằng chính phủ nên “ưu tiên đổi mới hơn là quy định”.
Burgum nói với ủy ban: “Người dân Mỹ rõ ràng đã đặt niềm tin vào Tổng thống Trump trong việc đạt được sự thống trị về năng lượng”, đồng thời nói rằng chương trình nghị sự về năng lượng của Trump sẽ “làm cho cuộc sống của mọi gia đình ở Mỹ trở nên hợp lý hơn bằng cách giảm lạm phát”.
Ứng viên thứ 3 được Thượng Viện Hoa Kỳ chất vấn hôm nay Thứ Năm là ông Lee Zeldin được Donald Trump bổ nhiệm vào chức Bộ trương về Bảo vệ Môi trường đã nói rằng ông tin rằng “biến đổi khí hậu là có thật”, trong khi Trump tuyên bố đó “là một trò lừa bịp” nên đã rút Mỹ ra khỏi Hiệp ước về khí hậu Paris năm 2015.
Lee Zeldin tên thật là Lee Michael Zeldin, sinh ngày 30/1/1980 là quân nhân thuộc lực lượng trừ bị Hoa Kỳ. Là đảng viên Cộng Hòa, ông được bầu làm Dân biểu Hạ viện đơn vị Đơn vị 1 của New York năm 2015-2023. Từ 2011 đến 2014, Lee Zeldin được bầu làn Nghị sĩ Thượng Viện đơn vị 3 New York. Ông có vợ là Dianna Gidish và 2 người con.
Zeldin, một cựu Nghị sĩ New York từng tranh cử thống đốc vào năm 2022, cho biết tại phiên điều trần xác nhận hôm thứ Năm rằng ông coi biến đổi khí hậu là một mối đe dọa, trong khi ông bảo vệ quan điểm của Tổng thống sắp tới về vấn đề này.
“Tôi tin rằng biến đổi khí hậu là có thật,” Zeldin nói khi bị Thượng nghị sĩ độc lập Bernie Sanders của Vermont thúc ép.
Sanders – người đã chỉ ra rằng năm 2024 là năm nóng nhất hành tinh trong lịch sử được ghi lại và trích dẫn các vụ hỏa hoạn đang hoành hành ở California – đã hỏi Zeldin liệu ông có đồng ý với Trump rằng biến đổi khí hậu “là một trò lừa bịp hay không”.
Zeldins nói rằng ông tin rằng biến đổi khí hậu là có thật và sau đó lập luận rằng Trump đã chỉ trích một số chính sách nhất định liên quan đến biến đổi khí hậu, đặc biệt làm dấy lên lo ngại về chi phí.
Zeldin nói: “Bối cảnh mà tôi đã nghe ông Trump nói về vấn đề này là qua sự chỉ trích các chính sách đã được ban hành vì biến đổi khí hậu. “Tôi nghĩ rằng ông ấy lo ngại về chi phí kinh tế của một số chính sách, nơi có tranh luận và sự khác biệt về quan điểm giữa các bên.”
Sau đó, trong cuộc trao đổi với Thượng nghị sĩ đảng Dân Chủ Massachusetts Ed Markey, Zeldin không cho biết liệu ông có nghĩ rằng cơ quan mà ông sắp lãnh đạo có nghĩa vụ quản lý tình trạng ô nhiễm gây nóng lên ở thực vật do đốt nhiên liệu hóa thạch hay không.
Phán quyết của Tòa án Tối cao năm 2007 cho thấy phát thải khí nhà kính từ việc đốt dầu, khí đốt hoặc than đá được coi là chất gây ô nhiễm không khí theo Đạo luật Không khí Sạch – và EPA có thể điều chỉnh chúng.
Dưới thời Tổng thống Joe Biden, EPA đã ban hành một số quy định quan trọng nhằm cắt giảm ô nhiễm làm nóng lên hành tinh từ ống xả xe cộ, nhà máy điện và hoạt động dầu khí. Nhưng Trump đã thề sẽ hủy bỏ những quy định đó.
Markey hỏi liệu Zeldin có chấp nhận phán quyết của Tòa án Tối cao rằng EPA “có nghĩa vụ điều chỉnh” khí nhà kính hay không.
“Ông có chấp nhận đó như một mệnh lệnh không?” Markey hỏi, trích dẫn các vụ cháy rừng ở Los Angeles và những cơn bão tàn khốc vào mùa hè này.
Zeldin trả lời: “Quyết định này không yêu cầu EPA – nó ủy quyền cho EPA” quản lý khí nhà kính. “Nó không nói rằng “bạn có nghĩa vụ phải thực hiện và thế là xong.” Có những bước EPA sẽ phải thực hiện để tạo ra nghĩa vụ.”
Các thượng nghị sĩ đảng Cộng Hòa và đảng Dân Chủ đều hỏi Zeldin liệu ông có tìm cách lật ngược các quy định về ống xả của Biden hay không. Zeldin không cam kết làm như vậy và nói rằng ông sẽ không đánh giá trước kết quả.
Zeldin nói với Thượng nghị sĩ đảng Cộng Hòa Pete Ricketts của Nebraska: “Tôi không được phép đánh giá trước kết quả của quá trình xây dựng quy tắc, để đảm bảo rằng bất kỳ quyết định nào được đưa ra đều có tính bền vững”.
Đảo ngược các quy định về xe điện của Biden là một trong những lời hứa trong chiến dịch tranh cử của Trump. Tuy nhiên, Zeldin gợi ý rằng cơ quan của ông sẽ tiến hành giám sát nhiều hơn đối với các chương trình tài trợ của EPA được tài trợ như một phần của luật khí hậu năm 2022 của Tổng thống Joe Biden – điều mà các nhà lập pháp đảng Cộng hòa đã yêu cầu.
Ông nói với các Thượng Nghị sĩ: “Tôi muốn ở vị trí có thể giải trình với tất cả các bạn về số tiền mà EPA đã chi tiêu. Tôi chỉ có thể giả định rằng sẽ có nguồn tài trợ từ cuộc đánh giá đó, điều đó sẽ phù hợp với luật pháp.”
HẠNH DƯƠNG tổng hợp.
