Ngày 7 tháng 8 (Reuters) — Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Cornyn cho biết hôm thứ Năm, Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã đồng ý hỗ trợ truy tìm các nghị sĩ Dân chủ Texas rời bang nhằm ngăn cản nỗ lực của đảng Cộng hòa tái phân chia các địa hạt quốc hội. Tuy nhiên, chưa rõ liệu cơ quan này có hành động hay không.
Một nguồn tin am hiểu nội bộ cho biết FBI hiện chưa triển khai nguồn lực nào. Một quan chức Bộ Tư pháp, đề nghị giấu tên, cho hay FBI đã cam kết sẽ hỗ trợ nếu được lực lượng thực thi pháp luật Texas yêu cầu, nhưng đến chiều thứ Năm, chưa có yêu cầu nào được gửi đi.
Các chuyên gia pháp lý tỏ ra hoài nghi về thẩm quyền hợp pháp của FBI trong vụ việc. Người phát ngôn của Cornyn chuyển câu hỏi sang FBI, và cơ quan này từ chối bình luận.
Các nghị sĩ Dân chủ, phần lớn công khai nơi ở, chưa bị cáo buộc phạm tội. Đầu tuần, Chủ tịch Hạ viện Texas thuộc đảng Cộng hòa đã ban hành trát dân sự yêu cầu đưa các nghị sĩ vắng mặt — phần lớn đã sang các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo như Illinois, New York và Massachusetts để tránh thẩm quyền của Texas — trở lại Austin. Các trát này chỉ có hiệu lực trong bang và dựa trên quy định nội bộ Hạ viện, không dựa trên luật hình sự. Giới chức Texas hôm thứ Năm đã yêu cầu tòa án Illinois công nhận và thi hành trát này.
Cornyn, đại diện cho Texas, cho biết Giám đốc FBI Kash Patel đã chấp thuận đề nghị của ông về việc cơ quan này hỗ trợ truy tìm các nghị sĩ vắng mặt.
Thống đốc Illinois J.B. Pritzker, thuộc đảng Dân chủ, bác bỏ ý tưởng FBI được triển khai để “áp giải” các nhà lập pháp tại bang mình, gọi đây là “trò phô trương” và khẳng định cảnh sát bang “bảo vệ tất cả mọi người ở Illinois.”
Giáo sư luật Barbara McQuade, Đại học Michigan, nhận định việc lôi kéo FBI vào vụ này mang tính “dọa dẫm chính trị.” “Mặc dù đặc vụ liên bang có quyền hỗ trợ cơ quan địa phương truy bắt tội phạm bỏ trốn, điều đó phải dựa trên cáo buộc hình sự đã được khởi tố,” bà nói.
Hơn 50 nghị sĩ Dân chủ tại cơ quan lập pháp Texas đã rời bang trước phiên họp lập pháp hôm thứ Hai, khiến phe Cộng hòa không đủ túc số để bỏ phiếu thông qua kế hoạch tái phân chia địa hạt — kế hoạch được Tổng thống Donald Trump ủng hộ và nhằm chuyển đổi 5 ghế Dân chủ thành ghế Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm sau.
Cuộc chiến ở Texas đang lan sang các bang khác, đe dọa thay đổi cán cân quyền lực tại Washington. Một số thống đốc Dân chủ ở California, Illinois và New York đe dọa sẽ tái phân chia bản đồ bầu cử của họ để đối phó Texas.
Tại Florida, Chủ tịch Hạ viện bang Daniel Perez tuyên bố sẽ lập ủy ban đặc biệt về tái phân chia địa hạt quốc hội. Ở Indiana, Phó Tổng thống JD Vance hôm thứ Năm đã thảo luận với lãnh đạo Cộng hòa về vấn đề này. Các bang Cộng hòa khác như Missouri, Ohio và New Hampshire cũng được xem là mục tiêu.
Thống đốc Texas Greg Abbott cảnh báo, những nghị sĩ gây quỹ để trả tiền phạt vì vắng mặt có thể vi phạm luật hối lộ của bang, vốn cấm viên chức nhận tiền để tránh thực hiện nhiệm vụ. Trong thư gửi Patel hôm thứ Ba, Cornyn cho rằng các nghị sĩ này “có thể phạm tội hối lộ hoặc các tội tham nhũng công khác” và FBI có thể hỗ trợ khi nghi phạm vượt qua ranh giới bang để “trốn khỏi hiện trường vụ án.”
Tuy nhiên, nghị sĩ Dân chủ Texas Armando Valle, người đã rời bang, khẳng định FBI “không có thẩm quyền” trong vụ này. Giáo sư David Froomkin, Đại học Luật Houston, gọi lời đe dọa của Abbott là “vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc phân quyền” và cho rằng lập luận về tội hối lộ là “vô cùng yếu.” Ông nhấn mạnh Tòa án Tối cao Texas từng phán quyết các nhà lập pháp có quyền hợp pháp phá vỡ túc số.
“Nếu không có nghĩa vụ pháp lý, thì không thể có tội hối lộ hình sự,” ông nói.
