Thượng viện Mỹ ngày thứ Ba đã hành động với tốc độ hiếm thấy để phê chuẩn dự luật buộc phải công bố các hồ sơ liên quan đến Jeffrey Epstein — một sự chuyển hướng mạnh so với nhịp độ vốn được ví như “rùa bò” sau khi áp lực dồn nhanh lên các nghị sĩ Cộng hòa.
Cơ quan lập pháp nổi tiếng chậm chạp này bỗng hóa thành “chú thỏ chạy nước rút”, khi thông qua dự luật mà Hạ viện vừa gửi lên bằng hình thức nhất trí tuyệt đối — điều còn nằm ngoài tưởng tượng chỉ một tuần trước, khi họ rời Washington sau cuộc bỏ phiếu mở cửa lại chính phủ.
Từ đó đến nay, cục diện đã thay đổi đột ngột sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ ủng hộ việc công bố hồ sơ vào cuối tuần qua.
“Điều này khiến tôi nhớ đến câu nói phổ biến của giới luật sư về phá sản: xảy ra từ từ, rồi đột ngột,” Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (D-Connecticut) nói, cho biết thêm rằng phía Cộng hòa đang có “cảm giác ngày càng dâng lên về sự bối rối và lo sợ” trước cách cuộc chiến này phơi bày trước công chúng.
Vấn đề này đã khiến ban lãnh đạo Cộng hòa ở cả hai viện đau đầu nhiều tháng qua, nhất là khi Tòa Bạch Ốc kịch liệt phản đối việc công bố.
Cuộc xoay chiều bất ngờ
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-Louisiana) trước đó cố ngăn bản kiến nghị giải tán (discharge petition) của Dân biểu Thomas Massie (R-Kentucky) đạt mốc 218 chữ ký để buộc dự luật ra biểu quyết. Tại Thượng viện, Lãnh đạo khối đa số John Thune (R-South Dakota) gần như im lặng về cách xử lý nếu dự luật được chuyển lên.
Nhưng cuối tuần trước, kiến nghị của Massie đã thành công với sự hỗ trợ của bốn dân biểu Cộng hòa. Ngay sau đó, Trump đảo ngược lập trường, kêu gọi các nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu tán thành.
Và vào thứ Ba, kết quả Hạ viện thông qua là 427–1.
Tại Thượng viện, các nghị sĩ cũng không chần chừ. Lãnh đạo phe Thiểu số Chuck Schumer (D-New York) liền yêu cầu thông qua dự luật bằng đồng thuận tuyệt đối trước cả khi văn bản chính thức từ Hạ viện được chuyển qua. Không ai trong đảng Cộng hòa phản đối.
“Đây là một chiến thắng lớn. Đảng Dân chủ đã chiến đấu không ngừng nghỉ để có được điều này. Mất quá nhiều thời gian, nhưng chúng tôi đã kiên trì và làm được,” Schumer nói.
Sau nhiều tuần bị chất vấn về lập trường, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa gần như đồng loạt ủng hộ — và cũng đồng loạt muốn kết thúc chủ đề này càng nhanh càng tốt.
Họ không muốn cuộc tranh cãi này làm tắc nghẽn chương trình nghị sự vốn đã hỗn loạn sau đợt đóng cửa chính phủ dài nhất lịch sử và cần tập trung cho gói ngân sách liên bang trước Giáng sinh.
“Tổng thống nói ‘cứ làm đi’, thế là làm thôi”
“Chẳng có gì ở đây diễn ra nhanh như vậy. Nhưng khi tổng thống nói ‘làm luôn đi’, tất cả đều kiểu: Ừ, làm thôi,” Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito (R-West Virginia) nói. “Có rất nhiều tò mò và cũng rất nhiều đòi hỏi về trách nhiệm giải trình. Đây là vấn đề mà chúng ta cần làm rõ và để sự thật tự nó quyết định.”
Bà nói thêm: “Chúng tôi muốn xem và nghe thông tin. Nhưng nó cũng chỉ là một sự phân tâm, và tôi nghĩ kết thúc được thì tốt… Nó đang khiến chúng ta xao nhãng những thứ lẽ ra cần bàn nhiều hơn.”
Nhiều nghị sĩ ở cả hai đảng thừa nhận họ bất ngờ với cú “quay đầu” của Trump. Trước khi đổi ý, Trump thậm chí còn vận động để lôi kéo Dân biểu Lauren Boebert (Colorado) — một trong bốn dân biểu Cộng hòa ký vào kiến nghị giải tán cùng Greene, Mace và Massie.
“Khi thấy kết quả gần như đã an bài, Trump mới xoay hướng — một chiêu ‘kinh điển’ của ông ấy,” một cố vấn cao cấp của Thượng viện nói.
Lo ngại chỉnh sửa dự luật để bảo vệ nạn nhân
Trước phiên thông qua chớp nhoáng của Thượng viện, vẫn có câu hỏi liệu các nghị sĩ có đề xuất chỉnh sửa gì không. Chủ tịch Johnson ban đầu kêu gọi Thượng viện cân nhắc thay đổi.
Thượng nghị sĩ Markwayne Mullin (R-Oklahoma) cho biết có thảo luận về việc điều chỉnh ngôn ngữ dự luật để bảo vệ danh tính một số nạn nhân của Epstein.
Nhưng ban lãnh đạo Cộng hòa bác đề xuất đó và đồng ý để Schumer thúc đẩy thông qua nhanh.
“Khi một dự luật từ Hạ viện được thông qua 427–1, và tổng thống cam kết sẽ ký, thì việc sửa đổi gần như không còn nằm trong phương án,” Thune nói.
Vẫn còn những câu hỏi lớn
Khi mọi người chờ chữ ký của Trump, hàng loạt câu hỏi đang chờ lời giải — đặc biệt là Bộ Tư pháp sẽ công bố những gì, và mức độ biên tập, bôi đen (redactions) sẽ ra sao.
Đảng Dân chủ dự đoán nhiều rắc rối phía trước.
“Tôi không kỳ vọng chúng ta sẽ biết được gì nhiều từ Bộ Tư pháp này,” Thượng nghị sĩ Brian Schatz (D-Hawaii) nói. “Chúng tôi đang bàn bạc về những bước tiếp theo có thể thực hiện.”
Nguồn The Hill
