Ngày 1 tháng 6 (Reuters) — Ngay trước thềm các cuộc đàm phán hòa bình, Ukraine và Nga đã gia tăng đáng kể các hoạt động quân sự, trong đó có một trong những trận chiến bằng máy bay không người lái lớn nhất kể từ đầu cuộc chiến. Một cây cầu đường cao tốc tại Nga bị đánh sập khi một đoàn tàu chở khách đang đi qua, và Ukraine còn thực hiện một cuộc tấn công táo bạo nhằm vào các máy bay ném bom mang vũ khí hạt nhân sâu trong vùng Siberia.
Sau nhiều ngày chưa rõ liệu Ukraine có tham gia đàm phán hay không, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov sẽ gặp các quan chức Nga trong vòng đàm phán trực tiếp lần thứ hai diễn ra tại Istanbul vào thứ Hai.
Vòng đàm phán đầu tiên diễn ra hơn một tuần trước đã dẫn đến cuộc trao đổi tù binh lớn nhất từ trước đến nay trong cuộc chiến, nhưng không đạt được đồng thuận nào về việc chấm dứt giao tranh.
Chiến tranh vẫn leo thang giữa kỳ vọng hòa bình
Ít nhất 7 người thiệt mạng và 69 người bị thương khi một cây cầu đường cao tốc tại vùng Bryansk của Nga, giáp biên giới Ukraine, bị đánh sập khi đoàn tàu chở 388 hành khách đang trên đường tới Moskva. Chưa có nhóm nào đứng ra nhận trách nhiệm.
Ukraine đã tấn công các máy bay ném bom tầm xa có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Nga tại một căn cứ quân sự nằm sâu trong vùng Siberia hôm Chủ nhật, theo một quan chức tình báo Ukraine. Đây là cuộc tấn công đầu tiên cách xa tiền tuyến hơn 4.300 km.
Cơ quan An ninh Nội địa Ukraine (SBU) xác nhận đã tiến hành chiến dịch này, với mật danh “Mạng Nhện”, được chuẩn bị trong suốt hơn một năm rưỡi.
Quan chức tình báo tiết lộ rằng các máy bay không người lái chứa thuốc nổ được giấu trong mái các lán gỗ và được vận chuyển bằng xe tải đến gần khu vực sân bay.
Tổng cộng 41 máy bay chiến đấu của Nga bị đánh trúng, theo SBU, với ước tính thiệt hại lên tới 7 tỷ USD. Ukraine tuyên bố Nga đã mất 34% số máy bay mang tên lửa hành trình chiến lược tại các sân bay chính.
Tổng thống Zelenskiy bày tỏ sự hài lòng về kết quả “tuyệt đối xuất sắc” và cho biết có 117 máy bay không người lái được sử dụng trong cuộc tấn công.
“Và đây là kết quả mà Ukraine tự thực hiện,” ông viết. “Đây là chiến dịch tấn công xa nhất từ trước đến nay của chúng ta.”
Nga thừa nhận máy bay bị cháy, nhưng đã dập tắt
Một quan chức chính phủ Ukraine nói với Reuters rằng Ukraine không thông báo trước cho Hoa Kỳ về cuộc tấn công này.
Bộ Quốc phòng Nga xác nhận qua ứng dụng Telegram rằng Ukraine đã thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào các sân bay quân sự tại năm khu vực khác nhau hôm Chủ nhật.
Các cuộc tấn công bị đánh chặn ở hầu hết các khu vực, ngoại trừ hai nơi — Murmansk ở cực bắc và Irkutsk ở Siberia — nơi “việc phóng máy bay không người lái FPV từ khu vực gần sân bay đã khiến một số máy bay bị cháy.”
Các đám cháy đã được dập tắt và không có thương vong. Một số người tham gia vụ tấn công đã bị bắt giữ, theo Bộ này cho biết.
Cùng thời điểm, Ukraine cũng phải đối mặt với đợt không kích lớn nhất từ trước đến nay. Không quân Ukraine thông báo Nga đã phóng 472 máy bay không người lái trong đêm, cùng với 7 tên lửa.
Đến tối Chủ nhật, Nga tiếp tục báo cáo các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, với 53 vụ bị chặn chỉ trong vòng chưa đầy hai giờ, bao gồm 34 chiếc bị đánh chặn ở khu vực biên giới Kursk. Mảnh vỡ từ các UAV bị bắn hạ đã gây cháy tại khu dân cư.
Nga cũng tuyên bố đã tiến sâu hơn vào khu vực Sumy của Ukraine. Các bản đồ nguồn mở thân Ukraine cho thấy Nga đã chiếm thêm 450 km² lãnh thổ Ukraine trong tháng 5 – tốc độ tiến quân nhanh nhất trong ít nhất 6 tháng.
Triển vọng đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine
Theo hãng tin TASS, cố vấn Tổng thống Nga Vladimir Medinsky cho biết phía Nga đã nhận được bản ghi nhớ từ Ukraine về đề xuất hòa bình. Trong khi đó, Tổng thống Zelenskiy phàn nàn rằng Nga chưa đưa ra đề xuất cụ thể nào.
Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận Ngoại trưởng Sergei Lavrov đã thảo luận với người đồng cấp Mỹ về triển vọng đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Tổng thống Putin phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine từ tháng 2/2022, sau 8 năm xung đột ở miền đông. Theo Mỹ, hơn 1,2 triệu người đã thiệt mạng và bị thương kể từ đó.
Vào tháng 6 năm ngoái, Nga nêu điều kiện chấm dứt chiến tranh gồm: Ukraine từ bỏ ý định gia nhập NATO và rút quân khỏi bốn vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát.
Trong khi đó, tài liệu đề xuất hòa bình của Ukraine mà Reuters tiếp cận được cho thấy Kyiv không chấp nhận giới hạn quân sự, không công nhận chủ quyền của Nga tại các vùng lãnh thổ chiếm đóng và yêu cầu bồi thường. Đường ranh giới hiện tại sẽ là cơ sở để đàm phán về lãnh thổ.
