(CaliToday Tổng Hợp) – Cựu Phó Tổng thống Mike Pence vào thứ 5 ra trả lời thẩm vấn trước đại bồi thẩm đoàn điều tra nỗ lực bám víu quyền lực của cựu Tổng thống Donald Trump sau khi thất cử 2020. Diễn biến này có thể hình thành số phận pháp lý và chính trị chủ cũ một thời và có thể là đối thủ tranh cử của cựu Phó Tổng thống vào năm 2024.
Phiên điều trần kín diễn ra hơn 5 tiếng đồng hồ tại Toà liên bang tại Washington D.C, sau khi cựu Phó Tổng thống bị tống trát đòi ra lấy lời khai vào đầu năm.
Là mục tiêu của chiến dịch gây áp lực mạnh mẽ của Donald Trump trong những ngày cuối năm 2020 và đầu năm 2021 nhằm thuyết phục Mike Pence ngăn chặn hoặc trì hoãn thủ tục chuyển giao quyền lực, chứng nhận chiến thắng của Tổng thống Joe Biden, cựu Phó Tổng thống được xem là nhân chứng quan trọng trong cuộc điều tra.
Dự tính sẽ sớm quyết định liệu có thách thức chủ cũ trong vòng sơ bộ tổng thống Cộng hoà 2024, ông Pence từ chối những yêu cầu của ông Trump sử dụng vai trò Chủ tịch Thượng viện trong thủ tục chứng nhận kết quả cử tri đoàn để làm trật đường ray bước cuối cùng khẳng định chiến thắng của Biden.
Các cố vấn của cựu Phó Tổng thống vào năm ngoái đã bàn với các viên chức Bộ Tư pháp về việc cung cấp lời khai phục vụ cuộc điều tra hình sự về việc liệu cựu Tổng thống và một số đồng minh của ông ta có vi phạm luật liên bang khi tìm cách giữ Donald Trump lại nắm quyền. Nhưng thương lượng bất thành buộc công tố viên phải tống trát đòi lời khai của ông.
Cả Trump và Pence đều tìm cách chống lại trát đòi, nhưng với hai lập luận hoàn toàn trái ngược nhau. Cựu Phó Tổng thống chống trát đòi dựa trên điều khoản “Ngôn luận hay Tranh luận” trong Hiến pháp đối với vai trò của ông là Chủ tịch Thượng viện giám sát chứng nhận kết quả bầu cử vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, và cựu Tổng thống tuyên bố đặc quyền hành pháp đối với những trao đổi giữa hai bên.
Những nỗ lực của Trump ngăn chặn lời khai dựa vào tuyên bố đặc quyền hành pháp bị toà án bác bỏ, trong khi lập luận của Mike Pence thắng phần nào trong việc hạn chế lời khai. Chánh thẩm giám sát đại bồi thẩm đoàn ra phán quyết cho phép Pence không phải trả lời những vấn đề liên quan đến vai trò Chủ tịch Thượng viện trong ngày 6 tháng 1, nhưng ông phải ra trả lời thẩm vấn về bất cứ hành vi phạm tội nào của Trump có thể xảy ra.
Toà Phúc thẩm liên bang vào tối thứ Tư phản đối thỉnh nguyện khẩn cấp từ ông Trump nhằm ngăn chặn lời khai của Pence, cho phép phiên điều trần diễn ra theo lịch vào thứ 5.
Nỗ lực bám víu quyền lực của Trump sau thất bại bầu cử 2020, và nó đã dẫn đến vụ tấn công Điện Capitol như thế nào, là trọng tâm của một trong hai cuộc điều tra hình sự đang được Công tố viên Đặc biệt Jack Smith tiến hành – 6/1 và việc cựu Tổng thống mang tài liệu Mật về cất giữ riêng sau khi rời nhiệm kỳ.
Smith đã thu thập bằng chứng về một loạt các hoạt động của ông Trump và đồng minh sau Ngày bầu cử năm 2020, gồm kế hoạch lập các danh sách đại cử tri giả, lường gạt cử tri đóng góp bằng tuyên bố gian lận bầu cử sai trái.
Một số cố vấn của ông Pence đã ra khai trước đại bồi thẩm đoàn, ngoài việc cung cấp lời khai sâu rộng vào năm ngoái cho Uỷ ban đặc biệt Hạ viện điều tra bạo động Điện Capitol và những gì dẫn đến bạo lực.
Biện lý Quận Fulton Fani T. Willis ở Georgia cũng đang thu thập bằng chứng về việc liệu Trump có tham gia vào âm mưu đảo ngược kết quả bầu cử ở Georgia hay không. Willis gần đây tỏ dấu hiệu sẽ công bố cáo trạng hình sự vào mùa hè năm nay.
Hương Giang (Theo New York Times)