(Washington Post) – Cựu Phó Tổng thống Mike Pence sẽ không kháng án phán quyết buộc ông phải ra trả lời thẩm vấn trước đại bồi thẩm đoàn điều tra bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, có thể tạo ra thời điểm quan trọng trong cuộc điều tra của Công tố viên Đặc biệt Robert Jack Smith về nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020 của cựu Tổng thống Donald Trump.
Quyết định từ bỏ kháng án có nghĩa Pence chắc chắn sẽ ra trả lời thẩm vấn hữu thệ về việc Trump tìm cách gây áp lực ông dùng vai trò phó tổng thống để không chứng nhận chiến thắng của Biden hoặc trì hoãn thủ tục kiểm phiếu cử tri đoàn. Cựu Phó Tổng thống có thể là một nhân chứng quan trọng. Trump và toán luật sư của mình vẫn có thể kháng án phán quyết, nhưng họ trước đây cũng từng thất bại một vụ tương tự.
Mặc dù chưa có lịch, nhưng Pence có thể sẽ ra lấy khẩu cung trong tháng này, theo một phụ tá của ông.
Quyết định không kháng án được đưa ra giữa bối cảnh Trump đang tích cực theo đuổi đề cử tranh cử tổng thống Cộng hoà 2024, và Pence có thể là đối thủ vòng sơ bộ của ông ta. Lời khai của cựu Phó Tổng thống có thể đưa thêm những rắc rối pháp lý vốn đã làm cựu Tổng thống đau đầu.
Theo tuyên bố từ phát ngôn nhân Devin O’Malley, Pence cảm thấy được minh oan nhờ một phần trong phán quyết rằng, ông có thể giữ im lặng những vấn đề liên quan đặc biệt đến vai trò của ông trong Quốc hội vào ngày 6 tháng 1, khi thủ tục chuyển giao quyền lực bị những kẻ bạo động ủng hộ ông Trump làm gián đoạn.
“Phán quyết lịch sử và mang tính bước ngoặt của Tòa lần đầu tiên trong lịch sử khẳng định Điều khoản ‘Ngôn luận hoặc Tranh luận’ áp dụng cho Phó Tổng thống Hoa Kỳ,” tuyên bố ghi. “Được minh oan bởi nguyên tắc đó trong Hiến pháp, Phó Tổng thống Pence sẽ không kháng án phán quyết của toà, và sẽ tuân thủ trát đòi theo yêu cầu của pháp luật.”
Nhiều cố vấn của ông Pence, kể cả Đổng lý và Chánh luật sư, đều đã ra trả lời thẩm vấn trước đại bồi thẩm đoàn điều tra vụ tấn công, và nhiều điều ông trải qua đã được biết đến. Nhưng cựu Phó Tổng thống có thể cung cấp thông tin về những trao đổi trực tiếp với Trump.
Công tố viên Đặc biệt Jack Smith tống trát đòi lời khai của cựu Tổng thống trong cuộc điều tra lâu dài liệu nỗ lực ngăn chặn hoặc đảo ngược chiến thắng 2020 của Joe Biden có cấu thành tội liên bang hay không. Cả Pence và Trump đều đấu tranh chống trát đòi trên căn cứ pháp lý khác nhau, trong khi cựu Tổng thống viện dẫn đặc quyền hành pháp thì cựu Phó Tổng thống sử dụng Điều khoản “Ngôn luận hoặc Tranh luận.” Điều khoản này nhằm bảo vệ sự phân chia quyền lực, thông thường bảo vệ thành viên Quốc hội khỏi bị thẩm vấn trước toà về những hành động lập pháp của họ. Trong hệ thống hiến pháp Hoa Kỳ, và Phó Tổng thống cũng là Chủ tịch Thượng viện.
Chánh thẩm toà liên bang D.C James Boasberg vào tuần trước ra án lệnh buộc Pence phải cung cấp lời khai cho công tố viên điều tra nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020. Tuy nhiên, toà cũng phán quyết, Pence có thể không trả lời những câu hỏi liên quan đến vai trò của ông tại Quốc hội.
Trump tranh cãi, đặc quyền hành pháp bảo vệ những trao đổi của tổng thống sẽ ngăn cản Pence ra điều trần. Các luật sư của ông Pence cho rằng, điều khoản trong Hiến pháp chống lại việc buộc các nhà lập pháp cung cấp bằng chứng cũng áp dụng cho phó tổng thống – người đóng vai trò Chủ tịch Thượng viện chủ trì thủ tục kiểm phiếu cử tri đoàn vào ngày 6 tháng 1.
Hương Giang (Theo Washington Post)