Ngày 3 tháng 7 (Reuters) – Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi hôm thứ Năm khẳng định nước này vẫn cam kết với Hiệp ước Chống Phổ biến Vũ khí Hạt nhân (NPT) và thỏa thuận thanh tra an toàn, chỉ một ngày sau khi Tehran ban hành luật đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) của Liên Hiệp Quốc.
“Việc hợp tác với IAEA sẽ được điều phối thông qua Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran vì những lý do an toàn và an ninh hiển nhiên,” ông Araqchi viết trên mạng xã hội X.
Trước đó một ngày, Tổng thống Masoud Pezeshkian đã ban hành đạo luật do quốc hội thông qua tuần trước, đình chỉ việc hợp tác với IAEA – một động thái mà Hoa Kỳ gọi là “không thể chấp nhận được.”
Bình luận của ông Araqchi nhằm đáp lại lời kêu gọi từ Bộ Ngoại giao Đức, yêu cầu Tehran hủy bỏ quyết định ngừng hợp tác với IAEA.
Ông Araqchi cáo buộc Đức “công khai ủng hộ cuộc tấn công phi pháp của Israel vào Iran, bao gồm cả các cơ sở hạt nhân thuộc diện giám sát của IAEA.”
Iran cho rằng IAEA đã đứng về phía các nước phương Tây và tạo cớ cho các cuộc không kích của Israel trong thời gian 13–24 tháng Sáu nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, chỉ một ngày sau khi Ban Thống đốc của IAEA bỏ phiếu tuyên bố Tehran vi phạm nghĩa vụ theo NPT.
Phương Tây từ lâu nghi ngờ Iran tìm cách phát triển khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân dưới vỏ bọc chương trình năng lượng dân sự. Tuy nhiên, Iran nhiều lần khẳng định họ chỉ làm giàu uranium cho mục đích hòa bình.
Các thanh tra của IAEA có nhiệm vụ đảm bảo các quốc gia thành viên tuân thủ NPT bằng cách giám sát, xác minh rằng chương trình hạt nhân không bị chuyển hướng sang mục đích quân sự.
Theo luật mới có hiệu lực từ ngày thứ Tư, mọi cuộc thanh tra hạt nhân của IAEA trong tương lai sẽ cần được sự chấp thuận của Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran.
“Chúng tôi đã ghi nhận các báo cáo này. IAEA đang chờ thông tin chính thức từ phía Iran,” cơ quan giám sát hạt nhân có trụ sở tại Vienna cho biết trong một tuyên bố.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce, tại cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Tư, cho biết Iran cần hợp tác đầy đủ với IAEA mà không trì hoãn thêm.
