Cựu Thẩm phán Tối cao Hoa Kỳ Anthony Kennedy – người được Tổng thống Ronald Reagan bổ nhiệm – hôm thứ Năm đã cảnh báo rằng tình trạng đối thoại chính trị gay gắt và các mối đe dọa nhắm vào thẩm phán đang làm xói mòn khả năng của Hoa Kỳ trong vai trò là hình mẫu dân chủ cho thế giới.
“Nhiều người trên khắp thế giới nhìn vào Hoa Kỳ để thấy dân chủ là gì, và nên như thế nào,” ông Kennedy phát biểu tại một diễn đàn trực tuyến về các mối đe dọa đối với pháp quyền. “Nếu họ thấy một cuộc đối thoại thù địch, chia rẽ, nếu họ thấy người ta dùng chính trị bản sắc để né tránh các vấn đề thực chất, thì nền dân chủ đang bị đe dọa. Tự do đang bị đe dọa.”
Kennedy, người đã rời Tối cao Pháp viện năm 2018, không nêu đích danh cá nhân hay sự kiện cụ thể trong bài phát biểu dài 10 phút của mình, nằm trong chuỗi chia sẻ của các thẩm phán đương nhiệm và đã nghỉ hưu.
Tuy nhiên, các phát biểu của ông dường như có liên hệ đến loạt chỉ trích gay gắt mà Tổng thống Donald Trump nhắm vào giới tư pháp — bao gồm cả các thẩm phán do chính ông bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu — những người đã ra phán quyết chống lại các chính sách của chính quyền Trump về di trú, sa thải nhân viên liên bang, và áp thuế diện rộng.
Tháng Ba vừa qua, ông Trump đã công kích Thẩm phán liên bang James Boasberg là “tên điên cánh tả cực đoan” sau khi vị thẩm phán này ngăn chặn lệnh trục xuất các nghi phạm băng đảng Venezuela mà Trump viện dẫn quyền thời chiến để thực hiện. Trump cũng kêu gọi luận tội Boasberg – một người được Tổng thống Obama bổ nhiệm.
Tháng trước, Trump đăng bài trên mạng xã hội, gọi các thẩm phán “ghét nước Mỹ” là “quái vật muốn đưa đất nước xuống địa ngục.”
Những lời lẽ cực đoan này đi kèm với sự gia tăng đáng kể các mối đe dọa nhằm vào thẩm phán. Mặc dù vậy, người phát ngôn chính quyền cho biết Tổng thống Trump không ủng hộ bất kỳ hành vi đe dọa nào, và Bộ Tư pháp sẽ truy tố những hành vi như vậy.
“Các thẩm phán cần được bảo vệ, cả bản thân lẫn gia đình,” ông Kennedy nói. “Gia đình chúng tôi thường cũng là mục tiêu trong những lời đe dọa.”
Một số người tham gia diễn đàn khác đã chỉ trích trực diện hơn về các phát ngôn của ông Trump.
Dù không nhắc đích danh, Thẩm phán liên bang Esther Salas đã dẫn lại phát biểu của ông Trump một cách rõ ràng hơn, cho rằng chúng tương tự như các chiến dịch công kích thẩm phán tại một số quốc gia đang trượt vào con đường độc tài.
“Thẩm phán là kẻ phản loạn. Nghe quen không? Thẩm phán là tham nhũng. Nghe quen không? Thẩm phán là quái vật… Thẩm phán ghét nước Mỹ,” bà Salas nói. “Chúng ta đang chứng kiến việc lan truyền thông tin sai lệch từ trên xuống.”
Thẩm phán Salas – người có con trai bị sát hại và chồng bị thương nặng trong một vụ tấn công tại nhà riêng ở New Jersey năm 2020 – cho biết Lực lượng Cảnh sát Tư pháp Hoa Kỳ đã ghi nhận hơn 400 mối đe dọa nhằm vào các thẩm phán chỉ riêng trong năm nay.
“Chúng ta sắp phá kỷ lục – nhưng là kỷ lục theo chiều hướng tệ,” bà nói. Bà là người được Tổng thống Obama bổ nhiệm.
Trong phát biểu hôm thứ Năm – chỉ một ngày trước khi các đồng nghiệp cũ tại Tối cao Pháp viện đưa ra các phán quyết cuối cùng của nhiệm kỳ hiện tại – ông Kennedy cũng dành vài lời khen gián tiếp cho ông Trump. Ông nhiều lần bày tỏ hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Iran, vốn do Tòa Bạch Ốc làm trung gian.
“Thế giới đang hoan nghênh một tia hy vọng hòa bình tạm thời tại Trung Đông,” ông Kennedy phát biểu. “Chính hòa bình tạo điều kiện để chúng ta củng cố nền dân chủ, mở rộng tự do và làm cho nó trở nên bền vững hơn – không chỉ cho chúng ta mà cho toàn nhân loại. Chúng ta phải luôn đứng về phía sự thật và kiên quyết chống lại bạo quyền.”
Nguồn politico