CALITODAY (11/10/2025): Jared Kushner đã trở lại tâm điểm chính trị với vai trò là đặc phái viên hàng đầu của Tòa Bạch Ốc trong nỗ lực giành được thỏa thuận hòa bình ở Trung Đông — điều nhấn mạnh cả tầm ảnh hưởng của ông trong khu vực lẫn danh mục đầu tư kinh doanh ngày càng mở rộng tại đây.
Kushner, con rể của Tổng thống Trump và từng là cố vấn cao cấp của Tòa Bạch Ốc trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, trước đó đã đứng ngoài lề trong chính quyền thứ hai. Tuy nhiên, ông đã tái xuất để đảm nhận vai trò lớn trong một trong những nỗ lực ngoại giao chủ chốt của Trump.
“Tôi giao việc đó cho Jared vì cậu ấy rất thông minh, hiểu rõ khu vực, hiểu con người và biết nhiều nhân vật chủ chốt,” Trump nói trong cuộc họp nội các hôm thứ Năm.
Kushner đảm nhận vai trò hàng đầu cùng đặc phái viên Steve Witkoff trong việc hoàn tất thỏa thuận hòa bình, theo đó Hamas sẽ phóng thích 20 con tin còn sống và 28 con tin đã chết là những người bị Hamas bắt trong vụ tấn công ngày 7/10/2023 tại Israel, đổi lại Israel sẽ tạm ngừng chiến dịch quân sự tại Gaza.
Dù không có vai trò chính thức trong chính quyền Trump nhiệm kỳ hai, Kushner vẫn là cố vấn không chính thức, được Witkoff cập nhật liên tục về tiến trình Trung Đông, theo lời hai quan chức Mỹ hôm thứ Năm. Họ cho biết Kushner đã gia tăng tham gia trong tuần qua khi thỏa thuận tiến gần hơn.
Các quan chức cũng nói Kushner và Witkoff là kiến trúc sư chính của kế hoạch hòa bình 20 điểm của Trump nhằm chấm dứt chiến tranh. Cả hai sau đó được cử đến Ai Cập để hoàn tất thỏa thuận, điều mà Trump công bố trên Truth Social tối thứ Tư. Họ đã gặp các nhà lãnh đạo Ai Cập và Israel kể từ khi thỏa thuận được công bố.
Cố vấn an ninh quốc gia kiêm Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết:
“Họ là một đội tuyệt vời, cùng nhau làm việc, đối mặt với rất nhiều trở ngại để có thể hiện diện ở đó.”
Trong khi là cố vấn không chính thức cho Tòa Bạch Ốc năm nay, Kushner vẫn mở rộng các dự án kinh doanh với Qatar, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Ả Rập Saudi.
Tòa Bạch Ốc bác bỏ các câu hỏi về khả năng xung đột lợi ích do các quan hệ kinh doanh này. Thư ký báo chí Karoline Leavitt tuần trước gọi câu hỏi của một phóng viên là “đáng khinh”, khi phóng viên hỏi liệu việc Kushner tham gia có phù hợp hay không.
“Jared đang cống hiến năng lượng và thời gian của mình cho chính phủ, cho tổng thống Hoa Kỳ, để đạt được hòa bình thế giới. Đó là điều rất cao quý,” Leavitt nói, ca ngợi các mối quan hệ của Kushner trong khu vực.
Kushner đã xây dựng mối quan hệ với các đối tác vùng Vịnh này trong nhiệm kỳ đầu của Trump, khi ông là cố vấn cao cấp về Trung Đông.
Ông là người đứng sau kế hoạch hòa bình đầu tiên của Trump nhằm chấm dứt xung đột Israel – Palestine, với mục tiêu cuối cùng là thiết lập quan hệ giữa Israel và Ả Rập Saudi. Vào tháng 1/2020, ông đưa ra bản kế hoạch 181 trang mang tên “Thịnh vượng để hòa bình” (Prosperity to Peace), tập trung vào các ưu đãi kinh tế cho người Palestine nhằm thúc đẩy giải pháp chính trị.
Kế hoạch đó bị gác lại, nhưng chính quyền Trump sau đó đã đạt được thành tựu ngoại giao khác — Hiệp định Abraham (Abraham Accords) vào tháng 8/2020. Để ngăn kế hoạch Israel sáp nhập một phần Bờ Tây, Mỹ đã thuyết phục Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ bỏ ý định này, đổi lại UAE và Bahrain thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Israel.
Hiệp định Abraham được xem là thành tựu ngoại giao bền vững nhất của Trump, và ông từng chỉ trích Ủy ban Nobel vì không trao giải Hòa bình cho mình.
Sau khi rời Tòa Bạch Ốc, các mối liên kết của Kushner với vùng Vịnh đem lại lợi nhuận khổng lồ. Ông thành lập và là chủ sở hữu duy nhất của quỹ đầu tư mạo hiểm Affinity Partners, nhận được khoảng 2 tỷ USD từ Ả Rập Saudi, 1,2 tỷ USD từ Quỹ đầu tư quốc gia của Qatar và Lunate (UAE).
Cuối tháng trước, Kushner hợp tác với Quỹ Đầu tư Công của Ả Rập Saudi (PIF) để mua lại hãng phát triển trò chơi điện tử Electronic Arts (EA) trong một thương vụ trị giá 55 tỷ USD, với sự tham gia của công ty đầu tư Mỹ Silver Lake.
Các mối quan hệ sâu sắc của Kushner trong vùng Vịnh diễn ra song song với việc Trump củng cố liên kết với các quốc gia này trong nhiệm kỳ hai. Tổng thống đã thực hiện chuyến công du lớn đầu tiên đến Ả Rập Saudi, Qatar và UAE vào tháng 5.
Trump nhiều lần bày tỏ mong muốn mở rộng Hiệp định Abraham, nhưng thừa nhận “lằn ranh đỏ” của Ả Rập Saudi là chiến tranh Gaza phải chấm dứt, đồng thời Riyadh cần thấy một lộ trình đáng tin cậy hướng tới Nhà nước Palestine.
Kushner cũng tái xuất công khai vào cuối tháng 8, cùng cựu Thủ tướng Anh Tony Blair, trong một cuộc họp nội bộ tại Tòa Bạch Ốc bàn về kế hoạch tái thiết Dải Gaza sau chiến tranh.
Dennis Ross, nhà đàm phán kỳ cựu về Trung Đông, nhận xét:
“Khi ông ấy và Tony Blair gặp tổng thống Trump, điều đó phản ánh lượng công việc hậu trường đáng kể đã được chuẩn bị cho kế hoạch này.”
Kế hoạch trở nên cấp bách hơn sau khi Israel tấn công các quan chức Hamas ở Doha vào tháng 9, khiến các nước Ả Rập và vùng Vịnh được mời tham gia soạn thảo các điểm chính cho một lộ trình kết thúc chiến tranh và hướng đến việc thành lập nhà nước Palestine.
“Tôi không nghi ngờ gì rằng Jared là lực đẩy chính giúp tổng thống Trump tập trung vào vấn đề này ở cấp cao hơn,” Ross nói, đồng thời cho biết ông đã trao đổi với Kushner vài lần trong nhiệm kỳ hai của Trump.
“Rõ ràng Steve Witkoff coi Jared là nguồn lực lớn, và sự tham gia của ông ấy trùng hợp với giai đoạn nỗ lực mạnh mẽ nhất để hoàn tất thỏa thuận.”
Ghaith al-Omari, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Washington và từng là nhà đàm phán Palestine (1999–2001), bày tỏ lo ngại về cách tiếp cận “ngoài chính phủ” trong việc đạt được thỏa thuận:
“Thực ra điều này cho thấy những công việc vốn thường được thực hiện trong chính quyền nay lại đang được làm từ bên ngoài, và đó sẽ là thách thức trong tiến trình sau này.”
Tuy nhiên, ông cũng nói thêm: “Phải thừa nhận rằng Kushner và Blair có quan hệ rất mạnh mẽ trong khu vực, và càng thấy họ tham gia, tôi càng tin rằng các nhà lãnh đạo trong khu vực đều đồng thuận với hướng đi này.”
Kushner nói với The New York Times rằng chính kinh nghiệm ngoài chính phủ của ông khiến ông hiệu quả hơn trong việc đạt được thỏa thuận, vì cả ông và Witkoff đều là doanh nhân bất động sản New York trước khi Trump bước vào chính trị.
“Kinh nghiệm của chúng tôi trong giới kinh doanh giúp hiểu con người — phải biết họ thực sự muốn gì, ai đang chơi chiêu, và mình có thể đẩy đến mức nào,” Kushner nói.
“Nhiều người làm việc này là giáo sư lịch sử hay nhà ngoại giao — còn chúng tôi là những người làm thương vụ, đó là một ‘môn thể thao’ khác hẳn.”
Một quan chức cấp cao của Mỹ nói với The Hill rằng Kushner có khả năng sẽ quay lại vai trò ‘cố vấn sẵn sàng hỗ trợ’ sau khi hoàn tất giai đoạn đầu của thỏa thuận hòa bình.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
