(CaliToday) — Cuộc tranh luận cuối cùng của các ứng cử viên tổng thống Cộng hoà vòng sơ bộ diễn ra nảy lửa vào tối thứ Tư tại trường Đại học Alabama.
Tranh luận gay gắt kéo dài 2 tiếng đồng hồ được NewsNation tổ chức chưa đầy 6 tuần trước bầu cử sơ bộ ở tiểu bang Iowa. Với tiêu chuẩn khắt khe hơn nên chỉ có 4 ứng cử viên trên sân khấu, gồm Thống đốc Florida Ron DeSantis, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley, doanh nhân Vivek Ramaswamy, và cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie.
Cựu Tổng thống Trump không tham gia vào bất kỳ cuộc tranh luận nào từ trước đến nay, và tối thứ Tư cũng vậy. Ông Trump đang dẫn trước trong các cuộc thăm dò, gần 50 điểm trên toàn quốc gia theo khảo sát của FiveThirtyEight.
Dưới đây là kẻ thắng người thua, theo đánh giá của The Hill, cơ quan truyền thông, cũng như NewsNation, thuộc tập đoàn truyền thông Nexstar Media Group.
THẮNG
Ron DeSantis
Đây là cuộc tranh luận tốt nhất của Thống đốc Florida. Lần đầu tiên sau bốn cuộc tranh luận, DeSantis trông giống ứng cử viên mà chiến dịch tranh cử của ông hứa hẹn.
DeSantis đã có phần tranh luận đầu hết sức mạnh mẽ.
Khi được hỏi về số thăm dò thấp, ứng cử viên né câu trả lời bằng nhấn mạnh vào tái tranh cử vang dội ở Florida vào năm ngoái, và chuyển sang công kích Haley.
Chỉ trích của DeSantis nhắm vào bà Haley rộng lớn, khiến cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc chuyển sang phòng thủ ngay lập tức. Và điều này tạo không khí cho những gì sau đó.
Ngoài giọng điệu quả quyết, DeSantis còn đưa ra một số đề nghị chính sách chưa được công chúng biết nhiều, như ông tin rằng, các khoản nợ sinh viên nên để các trường đại học bảo lãnh, và như vậy họ có động cơ tổ chức những khóa học dẫn đến việc làm.
Luôn mong muốn đảm nhận vai trò của một chiến binh văn hóa, DeSantis than phiền, hiện nay có quá nhiều tổ chức đang “theo đuổi nghiên cứu hệ tư tưởng.”
Tuy nhiên, tranh luận của DeSantis không suông sẻ từ đầu đến cuối. Christie có lúc khiến Thống đốc Florida căng thẳng trong phần tranh cãi kéo dài và gay gắt về việc liệu Trump có phù hợp “tâm thần” giữ chức vụ cao nhất quốc gia hay không.
Tuy nhiên, nhìn chung, đây rõ ràng là tranh luận tốt nhất của DeSantis cho đến nay, và giúp thúc đẩy chiến dịch tranh cử của ông ngay vào lúc cần thiết nhất.
Donald Trump
Câu hỏi trọng tâm trong bầu cử sơ bộ của Cộng hòa năm nay rất rõ ràng và không thay đổi: Liệu có ứng cử viên nào thu hút số lớn cử tri khỏi cựu Tổng thống không?
Câu trả lời cho đến nay vẫn là “Không.” Không có gì xảy ra vào tối thứ Tư có thể thay đổi điều đó.
Christie nhiều lần khiêu khích, cho rằng Trump không “có đủ can đảm xuất hiện.”
Nhưng chiến lược tránh các cuộc tranh luận của cựu Tổng thống phần lớn có tác dụng. Nếu giả dụ đây là một trận đấu đấm bốc thì Trump đang dẫn trước điểm, và sự vắng mặt của ông ta trước đi cơ hội tung ra một cú hạ gục của các đối thủ.
Việc DeSantis lần đầu tiên làm lu mờ Haley cũng có thể giúp Trump. Trước tranh luận, Haley tạo được đà, và có vẻ như sắp thay thế DeSantis ở vị trí thứ hai. Tuy nhiên, với phần trình bày mạnh mẽ của Thống đốc Florida có thể giữ hai đối thủ lớn nhất của Trump ở thế gần như ngang nhau.
Trường hợp đó càng kéo dài thì khả năng cử tri chống Trump sẽ chia phiếu giữa những ứng cử viên thay thế.
PHA TRỘN
Nikki Haley
Cựu Đại sứ Mỹ không vấp thảm họa nào, nhưng rõ ràng đây là tranh luận yếu nhất của của bà từ trước đến nay.
Trong ba lần trước, Haley là nhân vật trung tâm, sắp đặt kế hoạch và biến các đòn tấn công của đối thủ có lợi cho mình. Điều đó ít xảy ra hơn vào tối thứ Tư ở Tuscaloosa.
Bà bác bỏ được câu hỏi về sự giàu có của mình kể từ khi rời khỏi cơ quan công, nhưng lại gặp khó khăn khi chuyển sang các chủ đề ưa thích của mình.
Khi Haley nói về sự cần thiết phải “chấm dứt mọi quan hệ thương mại bình thường với Trung Quốc” để đối phó với dịch thuốc gây nghiện fentanyl đã tạo cơ hội cho DeSantis sử dụng một trong công kích được ông ta ưa chuộng dùng chống lại đối thủ, rằng bà tìm mọi cách làm ấm lòng tới Trung Quốc, lôi kéo đầu tư khi còn là Thống đốc Nam Carolina.
Tuy nhiên, cựu Đại sứ Mỹ có những phần tranh luận tuyệt vời.
“Tôi yêu thích tất cả sự chú ý, quý vị à, cảm ơn điều đó,” Haley châm biếm khi ngay từ đầu đã hứng chỉ trích từ các đối thủ.
Thực sự hơn nữa, Haley tiếp tục những chỉ trích có chừng mực nhắm vào Trump, cho rằng, nợ quốc gia phình to hết cỡ trong suốt nhiệm kỳ của ông đã đóng góp vào lãi suất cao hôm nay.
Bà cũng khiến kẻ thù không đội trời chung của mình, Ramaswamy, đôi khi trông nhỏ bé, đặc biệt là khi ông ta trưng ra tấm giấy viết “Nikki = tham nhũng.”
Khi được hỏi liệu có muốn hồi đáp chỉ trích này hay không? “Nó không đáng để tôi mất thời gian,” Haley khinh thường từ chối.
Tuy nhiên, điểm mấu chốt, đây là cuộc tranh luận đầu tiên mà Haley không giành được chiến thắng.
Chris Christie
Câu chuyện về ứng cử viên của Christie vẫn được giữ nguyên.
Cựu công tố viên là một nhà tranh luận đầy kinh nghiệm, người có thể đưa ra nhiều lời chỉ trích gay gắt hơn bất kỳ ai khác trên sân khấu.
Có lẽ điều đáng nhớ nhất vào tối thứ Tư là lời khẳng định của Christie, Ramaswamy là “kẻ khoác lác đáng ghét nhất ở Mỹ.” Cựu Thống đốc New Jersey còn bảo Ramaswamy “ngậm miệng lại một lúc được không?!”
Ông cũng tìm cách giữ chân DeSantis vì đã lảng tránh, không chỉ đối với câu hỏi Trump có phù hợp giữ chức vụ hay không, mà còn về việc liệu Thống đốc Florida có điều quân đội Mỹ đến tìm cách giải cứu con tin do Hamas bắt giữ hay không.
Christie tuyên bố, ông sẽ làm như vậy miễn là có một kế hoạch đáng tin cậy để đưa họ ra ngoài an toàn.
Tuy nhiên, cơ hội nắm đề cử Cộng hoà của Christie vẫn còn mù mờ.
Cựu Thống đốc New Jersey là một ứng cử viên chống Trump quyết liệt trong một đảng mà khoảng 80% cử tri có quan điểm ủng hộ cựu Tổng thống.
Không có cách nào có thể giải được bài toán này.
THUA
Vivek Ramaswamy
Số cử tri có cái nhìn bất lợi về Ramaswamy tăng mạnh trong các cuộc thăm dò kể từ mùa hè. Và có thể nói, phần tranh luận của nhà kinh doanh vào tối thứ Tư giúp gia tăng những con số đó.
Một đường lối tấn công trịch thượng chống lại Haley – ít nhất là theo cách ẩn dụ, gợi ý rằng cô ấy không thể phân biệt được sự khác biệt giữa Hoa Kỳ và Israel – thậm chí còn lôi kéo Christie đứng ra bảo vệ Haley.
Kiểu công kích hung hăng và trịch thượng của ông ta, như bảo rằng, cựu Thống đốc South Carolina không thể phân biệt được giữa Hoa Kỳ và Israel, đã khiến Christie ngứa mắt, nhảy vào bênh vực Haley.
“Chúng ta bây giờ bắt đầu cuộc tranh luận được 25 phút, và anh ta đã xúc phạm trí thông minh cơ bản của Nikki Haley,” Christie nói. “Không phải quan điểm của bà ấy, mà là trí thông minh cơ bản của bà. Bà ấy không biết các khu vực, và sẽ không thể tìm thấy thứ gì đó trên bản đồ mà đứa con ba tuổi của ông ta có thể tìm thấy.”
“Nikki và tôi bất đồng về một số vấn đề, nhưng tôi nói với quý vị điều này: Tôi biết bà ấy 12 năm, lâu hơn thời gian ông ta bắt đầu bỏ phiếu bầu cử sơ bộ Cộng hòa. Và mặc dù chúng tôi không đồng ý về một số vấn đề, ai sẽ là Tổng thống Hoa Kỳ, nhưng điều chúng tôi đồng tình với nhau là: Đây là một người phụ nữ thông minh, thành đạt và anh đừng có xúc phạm cô ấy.”
Mảnh giấy viết nguệch ngoạc cáo buộc Haley tham nhũng quá rõ ràng là một mánh lới quảng cáo đã được lên kế hoạch từ trước.
Ramaswamy cũng tiếp tục bơm oxy vào các thuyết âm mưu trong khi để lại cho mình một chút phủ nhận. “Bầu cử năm 2020 thực sự đã bị đánh cắp bởi những đại gia kỹ thuật thông tin,” doanh nhân nói, một cụm từ dường như được tính toán nhằm thu hút những người bác bỏ bầu cử, ủng hộ MAGA trong khi vẫn giữ chút ít mơ hồ về ý của ông ta.
Ramaswamy cho rằng, bạo động Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 “bây giờ có vẻ như đó là một công việc nội gián.” Khẳng định đi ngược lại với rất nhiều bằng chứng.
Chiến dịch của Ramaswamy ngày càng giống như được tung ra chủ yếu để khơi dậy sự bất bình trong nhóm người ủng hộ trực tuyến.
Nhìn chung, Ramaswamy là ứng cử viên thiếu kinh nghiệm nhất, từ trong nước đến đối ngoại.
Hương Giang (Theo The Hill)