Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, Ursula von der Leyen đã cảnh báo trong một bài phát biểu chỉ trích về kế hoạch của Trung Quốc khiến các quốc gia thuộc Liên hiệp châu Âu chống lại nhau nhằm thúc đẩy lợi ích địa chính trị của chính họ đã “đang hành động“.
Nhận xét cảnh báo từ chủ tịch Ủy ban châu Âu được đưa ra gần hai tuần sau chuyến đi chung của bà với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tới Bắc Kinh.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vào cuối chuyến thăm đó, Tổng thống Macron đã gây ra tranh cãi khi đề xuất EU không nên trở thành “những chư hầu của Mỹ” trong cuộc đối đầu giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ về Đài Loan, một hòn đảo dân chủ mà Đảng Cộng sản Trung Quốc coi là một tỉnh ly khai và đã tuyên bố sẽ thống nhất với đất liền.
Tổng thống Pháp Macron nói trong một cuộc phỏng vấn với Politico Europe và đề cập đến khái niệm “quyền tự chủ chiến lược” và đưa ra câu hỏi “Việc đẩy nhanh khủng hoảng ở Đài Loan có phải là lợi ích của chúng ta không? Không. Những sẽ là điều tồi tệ hơn khi nghĩ rằng những người châu Âu chúng ta phải trở thành những người tuân theo một chương trình nghị sự của Hoa Kỳ và phản ứng thái quá của Trung Quốc,”
Những phát biểu của Macron đã gây ra phản ứng dữ dội từ các quan chức Đông Âu và Mỹ, những người đã chỉ trích nhà lãnh đạo Pháp vì phá hoại liên minh xuyên Đại Tây Dương.
Phát biểu vào sáng thứ Ba trước Nghị viện Châu Âu, bà Ursula von der Leyen đã cẩn thận bỏ qua tranh cãi nhưng đưa ra cảnh báo rõ ràng về những gì Bắc Kinh đang cố gắng đạt được khi cho rằng: “Một chính sách mạnh mẽ của châu Âu đối với Trung Quốc dựa trên sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên và các tổ chức EU, cũng như sẵn sàng tránh các chiến thuật chia rẽ và chinh phục mà chúng ta biết rằng chúng ta có thể phải đối mặt. Và giờ là lúc châu Âu cũng phải hành động. Bây giờ là lúc chúng ta cần thể hiện ý chí tập thể của chúng ta, đã đến lúc cùng nhau xác định thế nào là thành công và thể hiện sự đoàn kết khiến chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn.”
Về vấn đề Đài Loan, bà Ursula von der Leyen nhấn mạnh cam kết của EU đối với chính sách Một Trung Quốc, công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là chính phủ duy nhất của Trung Quốc, nhưng nhấn mạnh vào sự cần thiết phải duy trì “hòa bình và ổn định” ở eo biển Đài Loan.
Các đồng minh phương Tây từ lâu đã nghi ngờ Bắc Kinh có thể tiến hành một cuộc can thiệp quân sự toàn diện để giành quyền kiểm soát hòn đảo, một trận đại hồng thủy có nhiều khả năng sẽ làm đảo lộn chuỗi cung ứng chất bán dẫn và khiến nền kinh tế toàn cầu bị đình trệ.
Bà Ursula von der Leyen mạnh mẽ cho rằng: “Chúng tôi mạnh mẽ phản đối bất kỳ sự thay đổi hiện trạng đơn phương nào, đặc biệt là bằng cách sử dụng vũ lực,”
Trong quá trình can thiệp của mình, người đứng đầu Ủy ban Châu Âu cho biết thế giới đã thay đổi “rất lớn” kể từ năm 2019 khi EU công bố chính sách chung cuối cùng đối với Trung Quốc, đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên đưa ra một chiến lược mới, thống nhất, “một chiến lược mà tất cả chúng ta có thể tập hợp lại.”
Nhưng nỗ lực này đã bị cản trở bởi những bất đồng sâu sắc giữa các nước EU về cách làm việc với Trung Quốc, sự chia rẽ thể hiện rõ ràng trong việc đón nhận các bình luận của Tổng thống Pháp Macron một cách tiêu cực.
Quan điểm của Bắc Kinh về cuộc chiến Ukraine, mà phương Tây cho là quá mâu thuẫn và thiên về phía Moscow, càng làm phức tạp thêm thách thức chính sách.
Bà Ursula cho biết thêm rằng: “Tôi tin rằng chúng ta có thể tạo ra cách tiếp cận một phong cách châu Âu khác biệt của riêng mình, đồng thời cũng sẵn sàng chừa ra những cơ hội để chúng ta có thể hợp tác với các đối tác khác, với ám chỉ mong muốn lâu dài của ông Macron về quyền tự chủ chiến lược cho khối Châu Âu”.
Sau đó, bà Ursula von der Leyen lặp lại đề xuất của mình dựa trên các khía cạnh “giảm thiểu rủi ro” trong quan hệ EU-Trung Quốc, chẳng hạn như năng lượng tái tạo, nguyên liệu thô, công nghệ mới và quốc phòng, những lĩnh vực hiện dễ bị can thiệp quá mức do “sự hợp nhất rõ ràng của Trung Quốc về lĩnh vực quân sự và thương mại của nó.”
Việt Linh 20.04.2023