Tim Karr, Jessica Corbett
Donald Trump hiện là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa cho cuộc bầu cử năm 2024, thiết lập một cuộc tái đấu dự kiến với Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden, nhưng việc truyền thông Mỹ đưa tin về chiến dịch tranh cử của đảng Cộng hòa đã cho thấy nhiều nhà báo đã không học được những bài học quan trọng về cách đưa tin sao cho có lợi cho nền dân chủ và đưa sự thật đến với công chúng Mỹ về chủ nghĩa cực đoan của Trump.
Nếu truyền thông Mỹ không làm đúng chức trách của họ thì nền dân chủ của người Mỹ đang gặp nguy hiểm rất nghiêm trọng.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Trong một cuộc biểu tình hôm thứ Bảy, Trump đã cam kết “tiêu diệt tận gốc những kẻ cộng sản, chủ nghĩa Mác, phát xít và những tên côn đồ cánh tả cực đoan sống như sâu bọ trong phạm vi đất nước, những kẻ nói dối, ăn cắp và gian lận trong bầu cử và sẽ làm bất cứ điều gì để tiêu diệt nước Mỹ và phá hủy giấc mơ Mỹ.”
Trump nói thêm rằng: “Mối đe dọa thực sự không đến từ cánh hữu cực đoan, mà mối đe dọa thực sự đến từ cánh tả cực đoan, và nó đang gia tăng mỗi ngày. Mối đe dọa từ các thế lực bên ngoài ít độc ác, nguy hiểm và nghiêm trọng hơn nhiều so với mối đe dọa từ bên trong, “
Nhưng, những bình luận mang tính phát xít công khai của Trump hôm thứ Bảy đã nhanh chóng bị so sánh với lối hùng biện của Đức Quốc xã, đặc biệt là việc ông ta sử dụng từ “sâu bọ“.
Michael Tomasky, biên tập viên The New Republic đã viết vào Chủ nhật, đề cập đến một số nội dung chống Do Thái từ những năm 1930 và 40 rằng: “Báo chí phải truyền đạt cho người dân Mỹ hiểu được tầm quan trọng cốt yếu của cuộc bầu cử này và sự nguy hiểm của chiến thắng của Trump. Đây là lời nói thẳng thắn của Adolf Hitler, Quốc trưởng của Đức Quốc xã trong thế kỷ trước, lần phát biểu này của Trump là nguy hiểm nhất, là những lời nói gây chia rẽ, đe dọa bạo lực ngang nhiên và công khai nhất theo cách mà ông ấy chưa bao giờ làm trước đây. Thông báo rằng kẻ thù thực sự là trong nước và sau đó nói về kẻ thù đó bằng những thuật ngữ hạ cấp một cách cay độc chính là Chủ nghĩa phát xít độc tài. Những con chuột MAGA hiểu lời Trump, họ biết ý ông ấy muốn nói đến bất cứ ai cố gắng xúc phạm ông ấy đều được xem là những kẻ thù, những sâu bọ trên đất nước này.”
Chưa hết, nhà báo Will Bunch của chuyên mục Philadelphia Inquirer đã nhấn mạnh vào Chủ nhật rằng: “Tại một trong những thời điểm khủng hoảng nguy hiểm nhất mà thế giới đã chứng kiến trong 75 năm qua, và với những quan niệm cơ bản về quyền tự do ngôn luận đang bị tấn công, hầu hết các hệ thống báo chí đều phớt lờ, không chống trả. Thay vào đó, họ lui vào thế phòng thủ, cúi mình im lặng, không dám nói sự thật cho công chúng Mỹ biết vì lo sợ cho an toàn tính mạng của bản thân vừa bảo vệ công việc của họ. Đa số các nhà báo của hầu hết các hệ thống truyền thông báo chí tại Mỹ đều biết những thông tin dù tiêu cực, nguy hiểm của Trump đều là những cơ hội kiếm tiền và do đó không thể nói ra sự thật hay nói ngược lại bất kể họ biết rằng hàng động lấp liếm, che giấu này sẽ khiến nền dân chủ của đất nước gặp nguy hiểm.”
CBS News và ABC News hoàn toàn không đề cập đến nhận xét của Trump trên bản tin buổi sáng, bản tin buổi tối hoặc các chương trình trò chuyện chính trị sáng Chủ nhật của họ.
NBC News cũng không thảo luận về chúng trên các chương trình tin tức buổi sáng và buổi tối, và Tin tức duy nhất của “Meet the Press” bao gồm người dẫn chương trình Kristen Welker khi cùng bình luận với Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa Ronna McDaniel đã hỏi bà ấy rằng: “Bà có thoải mái với loại ngôn ngữ này đến từ người đang dẫn đầu GOP hay không?“. Ronna McDaniel đã từ chối bình luận. Điều này cũng dễ hiểu mà, làm sao Ronna McDaniel dám chỉ trích những lời vàng ngọc của tên giáo chủ phát xít độc tài nều muốn giữ vững chức vụ hiện tại của bà ấy, cứ câm miệng, không có ý kiến là thượng sách.
Tương tự, các tờ báo được đọc nhiều nhất trên toàn quốc cũng không coi những nhận xét này là một câu chuyện quan trọng.
Những bình luận của Trump đã thu hút sự chú ý của người dẫn chương trình MSNBC Mehdi Hasan, người đã đề cập đến vấn đề này vào tối Chủ nhật trong cuộc độc thoại và trong cuộc thảo luận với giáo sư triết học Jason Stanley của Đại học Yale, một chuyên gia về chủ nghĩa phát xít.
Tuy nhiên, những nhận xét cuối tuần của Trump và việc không đề cập đầy đủ đến chúng phù hợp với một mô hình chung bao gồm cả MSNBC.
Nhà phân tích dữ liệu Harrison Ray tuần trước đã nhấn mạnh cách mà các nền tảng truyền thông CNN, Fox News và MSNBC đã giải quyết các bình luận khác từ ứng cử viên tổng thống GOP.
Trump gần đây đã tuyên bố sẽ thực hiện “sàng lọc ý thức hệ” đối với người di cư, nói rằng ông ta sẽ từ chối bất kỳ ai không thích “tôn giáo của chúng tôi“; cáo buộc “những người Do Thái tự do” bỏ phiếu “để tiêu diệt nước Mỹ và Israel“; tuyên bố những người di cư đang “đầu độc máu của đất nước chúng ta“; và khen nhóm khủng bố Hezbollah là “rất thông minh.”
Tuy nhiên, những tuyên bố cực đoan và đáng báo động này của Trump lại nhận được rất ít sự đưa tin trên các mạng tin tức truyền hình lớn. Khi Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Mark Milley sắp nghỉ hưu, Trump nói rằng vị tướng này đáng bị xử tử và tin này cũng chỉ có vài tờ báo nhỏ đăng rời rạc, những tờ báo lớn thì không. Họ đã chọn cách phớt lờ vì lợi nhuận.
Areeba Shah của Salon đã nói chuyện với các học giả và chuyên gia, những người cũng chia sẻ lo ngại rằng các nhà báo Mỹ không đối xử với chủ nghĩa cực đoan của Trump một cách nghiêm túc cần thiết.
Libby Hemphill, giáo sư tại Trường Thông tin và Viện Nghiên cứu Xã hội thuộc Đại học Michigan, cảnh báo rằng: “Nếu chúng ta không coi những lời lẽ đó là cực đoan, chúng ta có nguy cơ biến nó thành bình thường và có thể chấp nhận được”.
Giáo sư khoa học chính trị của Đại học Kansas Donald Haider-Markel, người nghiên cứu chủ nghĩa cực đoan trong nước nói rằng: “Khi những bình luận phi nhân tính của ông ấy không bị các phương tiện truyền thông phản đối, thì người xem sẽ đồng tình. Nếu sự mất nhân tính tiếp diễn, nhiều người Mỹ có nhiều khả năng sẽ ủng hộ bạo lực chính trị.”
“Hậu quả của việc đưa tin không đầy đủ và bình thường hóa lời hùng biện cực đoan của Trump trong cuộc thăm dò về cuộc đua năm 2024 là rất nguy hiểm đến nhận thức của nhiều người Mỹ độc lập và còn lưỡng lự với lá phiếu trong tay. Truyền thông chưa rút ra bài học nào từ giai đoạn 2015-2020 và đang đưa tin về ông ấy như một ứng cử viên bình thường, nói và làm những điều mà một ứng cử viên bình thường nói và làm”.
Người đồng sáng lập Dự án Toàn cầu chống lại sự căm ghét và chủ nghĩa cực đoan Heidi Beirich nhấn mạnh rằng: “Để Trump không có cơ hội giành chiến thắng trong cuộc đua tổng thống vào năm tới, thì công chúng Mỹ cần phải biết về các kế hoạch chính sách cực đoan, tàn ác, những chương trình tàn nhẫn được thiết kế cho vị tổng thống bảo thủ tiếp theo trong Dự án 2025. Trong nhiều tháng qua, các nhà phê bình đã nêu bật nhiều mối lo ngại khác nhau đối với Dự án 2025, từ các chính sách về tình trạng khẩn cấp về khí hậu do nhiên liệu hóa thạch và quyền LGBTQ+ cho đến sự củng cố quyền lực toàn diện vào tay của tổng thống đã phản ảnh cách điều hành chính phủ tương tự như ở Hungary, Trung Quốc và Nga chứ không phải là cơ chế kiểm tra và cân bằng mà những người sáng lập đất nước chúng ta đã thành lập. Đất nước của chúng ta đang phải đối mặt với mối đe dọa độc tài từ những kẻ cực đoan cực hữu và những người theo chủ nghĩa Dân tộc Cơ đốc theo một cách mới, độc đáo và đáng sợ hơn. Cử tri, các nhân vật chính trị và giới truyền thông phải cảnh giác rằng Dự án 2025 là một lộ trình độc tài nhằm phá bỏ một nền dân chủ thịnh vượng, toàn diện cho tất cả mọi người.”
Một số nhà báo cảnh báo rằng những phát ngôn cực đoan, cổ suý bạo lực gần đây của Trump được cả báo chí và công chúng xem xét nghiêm túc hơn. Đây là điều may mắn, khi có nhiều người nhìn ra mối đe dọa đến từ Trump. Vì nếu mọi chuyện vẫn chưa rõ ràng thì nền dân chủ của chúng ta đang gặp nguy hiểm rất nghiêm trọng và mọi người cần phải thức tỉnh trước mối đe dọa này.
Một khi các trại tập trung, các nhà tù mới được xây dựng, chúng sẽ tồn tại lâu dài hơn thời gian chúng được xây dựng và sẽ rất khò để phá bỏ. Thời điểm để ngăn chặn chúng là trước khi chúng được xây dựng. Điều quan trọng là phải nhìn thấy những mối đe dọa lịch sử lớn đang đến, trước khi quá muộn để thay đổi hướng đi.
Nhà báo người Mỹ Margaret Sullivan đã viết trong chuyên mục của mình cho The Guardian tuần trước rằng: “Báo chí phải truyền đạt cho người dân Mỹ hiểu được tầm quan trọng cốt yếu của cuộc bầu cử này và sự nguy hiểm của chiến thắng của Trump. Họ cần phải báo cáo nhiều hơn nữa về những gì Trump sẽ làm sau bầu cử. Hỏi trực tiếp cử tri xem họ có chấp nhận với những kế hoạch cực đoan đó hay không.”
Một yếu tố quan trọng ở đây là các cuộc khủng hoảng kéo dài trong thời đại Trump đã tạo ra các cảnh báo tin tức liên tục, nhưng hệ thống truyền thông lại xem đây là những chủ đề giật gân để câu khách mà quên đi tác hại của những lời kêu gọi bạo lực và phân biệt chủng tộc công khai từ Donald Trump. Do đó, hầu hết mọi lời kêu gọi, tuyên bố, phát biểu của Donald Trump đều được báo chí, truyền thông tự động đẩy đi xa và nhanh nhất có thể.
Chỉ trong 4 năm dưới thời Trump, thật sự không quá dài những đã đủ để niềm tin của công chúng đối với chính phủ hoàn toàn bị xói mòn, vô hình chung đã tạo nên sự thiếu hiểu biết về hệ thống chính quyền của chúng ta. Chính sự thiếu hiểu biết và thiếu niềm tin vể một chủ trương “công bằng xã hội” đã tạo nên sự phân cực trầm trọng hơn trên mạng xã hội và hệ thống truyền thông và hậu quả của nó thật khủng khiếp, có thể để lại di chứng lâu dài lên người dân Mỹ và nhiều thế hệ sau này.
Lời kết:
Donald Trump, ngoài việc ăn chơi phè phỡn bằng những đồng tiền được những kẻ ủng hộ đống hụi chết, chu cấp hàng tháng, mà tôi gọi đây là tiền NGU thì Trump ngày ngày họp hành cùng đám nha trảo để tiếp tục tạo ra những kế hoạch cực đoan để ruồng bố, thanh trừng, trả thù, gây hoang mang dư luận trên các hệ thống truyền thông xã hội và tạo chia rẽ trong cộng đồng, và càng ngày Trump càng hành động mạnh tay hơn, thâm độc hơn, công khai hơn, một phần vì thấy chẳng có luật pháp nào có thể động đến mình, một cựu Tổng Thống của nước Mỹ với tấm thẻ bài bất khả xâm phạm.
Hầu hết các phương tiện truyền thông tin tức chính thống và tầng lớp tinh hoa chính trị Mỹ không xem xét mối đe dọa cực đoan đến từ Trump một cách nghiêm túc, thay vào đó họ chọn chế nhạo những người nói sự thật đã liên tục gióng lên những hồi chuông cảnh báo. Điển hình, là với những bài bình luận đem đến những lời cảnh báo mà tôi đã viết trong hơn 2 năm vừa qua, có nhiều người đã phê bình, chỉ trích, cho rằng tôi đã suy diễn, tưởng tượng quá mức, chỉ lo bò trắng răng, làm sao mà nước Mỹ có thể xảy ra nội chiến như những năm 1861 được, làm sao mà có ai dám gây bạo loạn chống chính phủ, làm sao mà nền dân chủ Mỹ với tuổi đời hơn 200 năm có thể bị hủy hoại được, làm sao một chế độ độc tài có thể lên ngôi được, và những câu hỏi làm sao đều gần như có đã có được những câu trả lời trước mắt rồi, đó là những gì Trump đã, đang và sẽ làm, bây giờ và sắp tới.
Truyền thông báo chí Mỹ đã quá xem thường những lời phát biểu, tuyên bố độc hại mang đầy sự kêu gọi bạo lực và phân biệt chủng tộc, những thứ gây chia rẽ người Mỹ đủ thành phần với nhau, họ cần phải nhận ra điều này sớm hơn, không tiếp tay phổ biến đẩy những lời nói độc hại đi xa không công cho Trump mà ngược lại phải vạch ra cho công chúng Mỹ biết những sự thật nguy hiểm từ lời Trump phát biểu, không việc gì là muộn cả, ít ra là từ bây giờ.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://www.commondreams.org/opinion/trump-fascism-media-complicity
https://www.commondreams.org/news/donald-trump-and-the-media
https://www.freepress.net/blog/media-enabling-trump-fascism