Vào thứ Ba, Trump tuyên bố rằng ông ta đã nhận được một bức thư mục tiêu được Cố vấn đặc biệt của Bộ Tư pháp Jack Smith gửi đến, đây là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy một bản cáo trạng có thể xảy ra trễ nhất chỉ vài tuần nữa.
Khi cố vấn đặc biệt của Bộ Tư pháp chuẩn bị truy tố cựu Tổng thống Donald Trump, tất cả các dấu hiệu đều chỉ ra các cáo buộc hình sự chưa từng có trong lịch sử Hoa Kỳ, đó là: lừa dối quốc gia bằng các đại cử tri giả để gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử năm 2020, cản trở Quốc hội ngăn cơ quan này xác nhận phiếu bầu và kích động nổi dậy.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Chúng ta không biết chính xác bản cáo trạng dành cho Trump về các hành động ngày 6 tháng 1 sẽ nặng nhẹ đến mức độ nào, nhưng tất cả các dấu hiệu đều cho thấy Trump phải đối mặt với một số cáo buộc cực kỳ nghiêm trọng.
Trong hai năm kể từ khi cuộc đảo chính hụt thất bại của cựu tổng thống, một số bộ óc pháp lý hàng đầu của quốc gia đã phân tích xem bản cáo trạng liên bang rồi sẽ được đọc như thế nào. Kết luận của họ, được đưa ra trong nhiều bản ghi nhớ và các bài tiểu luận pháp lý, nhìn chung đều hướng đến cùng một mục đích, đó là: Các công tố viên sẽ dựa vào các cáo buộc hình sự mạnh mẽ, nhiều cáo buộc trong số đó có từ lần cuối cùng quốc gia đối mặt với một cuộc khủng hoảng trong Nội chiến Hoa Kỳ cách nay hơn 160 năm trước.
Mặc dù chưa có thông tin công khai nào về hành động thực thi pháp luật sắp tới, nhưng việc cố vấn đặc biệt Jack Smith thẩm vấn các nhân chứng và trát hầu tòa của đại bồi thẩm đoàn đã đủ để gợi ý về những gì sắp xảy ra.
Cuộc điều tra mở rộng của Ủy ban ngày 6 tháng 1 và các phiên điều trần công khai đã ghi lại việc Trump liên tục được thông báo rằng ông ta đã thua đối thủ trong cuộc bầu cử năm 2020. Khi đồng hồ điểm 64 ngày cho đến khi Quốc hội chứng nhận các phiếu bầu của cử tri đoàn, Trump và các cố vấn của ông ta đã bí mật tham gia vào một kế hoạch tập hợp các đại cử tri “thay thế” từ bảy tiểu bang, những người này sẽ thay thế các đại cử tri đoàn đích thực đã được lên kế hoạch bỏ phiếu cho Tổng thống Joe Biden.
Nỗ lực cuối cùng chẳng đi đến đâu, nhưng Jack Smith đang đào sâu vào đường hầm đen tối này. Các nhà điều tra của ông đã gửi trát đòi hầu tòa tới tất cả bảy tiểu bang: Georgia, New Mexico, Nevada, Michigan, Arizona, Pennsylvania và Wisconsin. Ngoài ra, vào thứ Ba, nhà báo chính trị Molly Beck của Tạp chí Milwaukee Journal Sentinel đã báo cáo rằng các nhà điều tra liên bang đã phỏng vấn một quan chức bầu cử Wisconsin vào tháng Tư.
Một nhóm các học giả bao gồm cựu đại sứ Norman Eisen, lãnh đạo tổ chức phi lợi nhuận của cơ quan giám sát chính phủ Noah Bookbinder, cựu Phó Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Donald Ayer và cựu giám đốc điều tra tham nhũng công của New York E. Danya Perry đã tập hợp quan điểm chung của họ và cùng đưa ra một bản ghi nhớ mẫu để xem xét những gì DOJ có thể làm trong bản cáo trạng J6 của Trump.
Đây là những nhận định sự việc của nhóm học giả này, họ cho rằng:
- Âm mưu lường gạt Hoa Kỳ:
Trump có thể bị buộc tội vi phạm 18 USC §§ 371 —âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ—có thể bị kết án 5 năm tù nếu hai người trở lên hợp lực để “phạm tội” chống lại quốc gia. Trong bản ghi nhớ của họ, các học giả pháp lý cũng trích dẫn cách Trump và các cố vấn của ông ta đã tiến hành một chiến dịch gây áp lực lên Phó Tổng thống khi đó là Mike Pence với mục đích lạm dụng vai trò giám sát chứng nhận bầu cử của mình, đây là một hành vi vi phạm Hiến pháp rõ ràng.
Về lưu ý đó, một thẩm phán liên bang ở California vào năm ngoái đã phát hiện ra rằng Trump và John Eastman, một luật sư bảo thủ, là người đã khuyên Trump thao túng Mike Pence theo cách này, cả hai người, Donald Trump và John Eastman có khả năng đã vi phạm luật âm mưu lừa đảo.
Các nhà điều tra có thể chỉ ra một cuộc trao đổi email sôi nổi giữa Eastman và Greg Jacob, luật sư của cựu phó tổng thống, được ghi lại trong báo cáo cuối cùng của Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1. Khi John Eastman thừa nhận rằng họ đang yêu cầu Mike Pence thực hiện một “vi phạm tương đối nhỏ” đối với Đạo luật về số phiếu bầu cử, Greg Jacob đã bác bỏ ý tưởng lố bịch đó và hỏi liệu Eastman có nói rõ với Trump rằng phó tổng thống không có quyền đó một cách hợp pháp hay không. Câu trả lời của Eastman là Trump đã “được khuyên như vậy” và sau đó nói thêm: “Nhưng bạn biết ông ấy mà – một khi ông ấy đã hiểu điều gì đó trong đầu, rất khó để khiến ông ấy thay đổi hướng đi.”
Có một khía cạnh thứ ba đối với khả năng vi phạm § 371, đó là: qua cách Trump cố gắng sử dụng Jeffrey Clark, một người trung thành với MAGA nằm trong DOJ.
Trump đã nhanh chóng cân nhắc việc bổ nhiệm Jeffrey Clark trở thành Bộ trưởng Tư pháp của quốc gia, nơi ông ta có thể vũ khí hóa Bộ Tư pháp bằng cách gây nghi ngờ về kết quả bầu cử và gây áp lực buộc các tiểu bang phải sử dụng đại cử tri giả.
Một phần của cuộc điều tra này có thể tập trung vào những nỗ lực của Trump nhằm đe dọa Tổng thư ký hành chính của tiểu bang Georgia, Brad Raffensperger trong cuộc điện đàm nổi tiếng vào tháng 1 năm 2021, trong đó Trump yêu cầu ông Raffensperger “tìm 11.780 phiếu bầu” để lật ngược cuộc bầu cử ở đó. Và có vẻ như nhóm của Jack Smith đang xem xét hành vi đe dọa tương tự của Trump nhắm vào người đàn ông từng là thống đốc tiểu bang Arizona trong cuộc bầu cử năm 2020, Doug Ducey — người mà Trump ngày càng coi thường vì đã từ chối lật ngược kết quả ở tiểu bang Arizona. Vấn đề này thì CNN đã có báo cáo rằng các nhà điều tra của Jack Smith cũng đã liên hệ với Doug Ducey.
- Cản trở một thủ tục chính thức:
Trump có thể bị trừng phạt với cùng một cáo buộc hình sự mà DOJ đã sử dụng đối với hơn 200 người trung thành với MAGA, những người đã tấn công tòa nhà Quốc hội trong cuộc nổi dậy vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, đó là: “Cản trở một thủ tục chính thức”.
Đám đông khổng lồ xuất hiện theo sau những lời kích động và chỉ đạo của Trump sau dòng tweet vào tháng 12 và bài phát biểu tại DC của ông ta vào ngày hôm đó kêu gọi họ tuần hành trước Quốc hội. Như DOJ đã chứng minh hết lần này đến lần khác trước tòa, những kẻ bạo loạn đã cố gắng và đã thành công trong việc làm gián đoạn việc chứng nhận kết quả bầu cử năm 2020.
Vì vậy, Jack Smith có thể buộc tội Trump vi phạm 18 USC § 1512(c)(2), cấm cản trở, gây ảnh hưởng hoặc cản trở “bất kỳ thủ tục chính thức nào”—hoặc thậm chí cố gắng làm như vậy. Điều đó mang một án tù nặng nề 20 năm.
- Kích động nổi loạn:
Cáo buộc hình sự nghiêm trọng nhất nhưng cũng khó chứng minh nhất—và việc sử dụng nó sẽ là một thủ thuật phi thường.
Jack Smith có thể cố gắng buộc Trump phải chịu trách nhiệm trực tiếp về hành vi bạo lực man rợ mà những người theo ông ta đã thực hiện đối với hàng chục sĩ quan cảnh sát — và thiệt hại lớn về tài sản ở Điện Capitol, mà DOJ ước tính vào năm ngoái là 2,9 triệu đô la.
Các học giả pháp lý đã chỉ ra 18 USC § 2383, trừng phạt nghiêm khắc bất kỳ ai tham gia vào cuộc nổi loạn trắng trợn. Nó bắt nguồn từ thời điểm quốc gia xảy ra cuộc nội chiến và Liên minh thấy cần phải dập tắt bất kỳ ngọn lửa phản kháng bạo lực nào.
Chỉ với 57 từ, văn bản hầu như không thay đổi kể từ khi được Tổng thống Abraham Lincoln ký thành luật và các công tố viên đã không sử dụng nó kể từ Nội chiến, theo một phân tích chuyên sâu của hai giáo sư đại học viết cho Tạp chí Luật Illinois.
Nếu các công tố viên của Jack Smith quyết định đi theo con đường này, họ có thể chỉ ra một số chi tiết do Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1 đưa ra, ủy ban này đã kết thúc công việc của họ bằng cách chuyển hồ sơ hình sự lên DOJ viện dẫn chính quy chế này.
Cố vấn đặc biệt Jack Smith có thể đưa ra trường hợp rằng khi Trump cạn kiệt tất cả các thách thức pháp lý của mình trong các vụ kiện đầy âm mưu của ông ta trên khắp đất nước đã bị các thẩm phán cắt bỏ từng cái một—thay vào đó, ông ta đã sử dụng mối đe dọa bạo lực của đám đông để áp lực Mike Pence và các thành viên của Quốc hội.
Luật này nghiêm cấm các cuộc nổi dậy—hoặc hỗ trợ hoặc an ủi những người theo chủ nghĩa nổi dậy. Như các học giả pháp lý đã lưu ý, các công tố viên có thể chỉ ra dòng tweet lúc 2:24 chiều của Trump vào ngày định mệnh đó, khi ông ta kích động cuộc tấn công giữa những kẻ bạo loạn.
Khi những người theo ông đang đánh đập các sĩ quan cảnh sát và các nhà lập pháp đã cố gắng di tản khỏi Điện Capitol thì Trump đã đăng một tweet vào lúc 2:24 chiều rằng: “Mike Pence đã không đủ can đảm để làm những việc lẽ ra phải làm để bảo vệ Đất nước và Hiến pháp của chúng ta, cho các tiểu bang cơ hội chứng nhận một tập hợp các sự kiện đã được chỉnh sửa, chứ không phải những sự kiện gian dối hoặc không chính xác mà họ được yêu cầu chứng nhận trước đó. Hoa Kỳ yêu cầu sự thật!”.
Jack Smith cũng có thể chỉ ra sự miễn cưỡng can thiệp của Trump trong ba giờ sau đó, khi bạo lực gia tăng từng giờ.
Nếu bị buộc tội, Trump phải đối mặt với án tù lên tới 10 năm chỉ vì tội danh này. Tuy nhiên, các học giả pháp lý cảnh báo chống lại những gì đã trở thành cách hiểu phổ biến của luật pháp, trong đó nói rằng những người vi phạm “sẽ không thể nắm giữ bất kỳ chức vụ nào dưới quyền của Hoa Kỳ.”
Đây quả thật là điều kỳ lạ, ngôn ngữ đó dường như không áp dụng cho các quan chức được bầu, giáo sư Josh Blackman của Đại học Luật Houston, Texas đã cảnh báo vào năm 2021.
Họ viết rằng điều khoản đó “hầu như không thay đổi kể từ năm 1862”. Và vào thời điểm đó, nó chỉ áp dụng cho nhân viên liên bang và những người được bổ nhiệm. Đó là bởi vì hồi đó, các nhà lập pháp đã coi The Federalist Papers là kinh điển. Và như Alexander Hamilton đã lập luận trong Người liên bang số 60, rằng Quốc hội không thể can thiệp vào Hiến pháp bằng cách thêm tiêu chuẩn cho các quan chức liên bang được bầu.
Và họ đưa ra nhận xét rằng: “Nếu Donald Trump bị kết tội vi phạm 18 USC § 2383, ông ấy sẽ không bị truất quyền làm tổng thống.”
Lời kết:
Bill Barr, cựu Bộ trưởng Tư pháp dưới thời Trump, cho biết trên chương trình truyền hình Face the Nation của CBS vào tháng trước rằng ông cho rằng vụ việc này sẽ khó khăn “vì lợi ích của Tu chính án thứ nhất.” Nhưng những sự thật cơ bản của vụ án vẫn đủ mạnh để cố vấn đặc biệt có thể truy tố cựu tổng thống vào mùa hè này.
Một câu hỏi mở là liệu điều này cuối cùng sẽ là điểm đột phá đối với Đảng Cộng hòa chính thống, vốn vẫn tiếp tục ủng hộ Trump ở mọi khía cạnh. Chính lòng trung thành mù quáng với MAGA mà học giả pháp lý bảo thủ J. Michael Luttig đã cảnh báo trong chuyên mục khách mời gần đây của ông trên tờ New York Times, nơi ông lưu ý rằng đảng Cộng hòa “sẽ phải chịu trách nhiệm về bất kỳ bản cáo trạng và truy tố nào đối với Donald Trump vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Đảng Cộng hòa đã chờ đợi một cách vô ích sự miễn trừ chính trị. Nhưng cuối cùng cũng đến lúc họ phải đặt đất nước lên trước đảng của mình và rút lui khỏi bờ vực—vì lợi ích của đảng cũng như quốc gia”.
Việt Linh, 20.07.2023