Sau gần 50 năm các cuộc tấn công của các doanh nghiệp, phe bảo thủ và chủ nghĩa tân tự do nhằm vào những thành tựu tiến bộ của “Thời đại Roosevelt” kéo dài từ những năm 1930 đến đầu những năm 1970 — những cuộc tấn công này đã tước bỏ các quyền của người lao động, phụ nữ và người da màu mà họ khó lòng giành được, tạo ra sự tập trung của cải và quyền lực chưa từng có, đồng thời tàn phá cuộc sống của hàng triệu người—hệ thống chính trị Mỹ và đời sống dân chủ Mỹ từ những thời điểm đó đã thực sự gặp nguy hiểm.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Ngày nay, đã đến lúc phải làm cho nước Mỹ tiến bộ, thực sự cấp tiến trở lại. Đã đến lúc phải đổi mới cuộc đấu tranh vì Tuyên ngôn về Quyền Kinh tế cho Tất cả Người Mỹ. Đã đến lúc nhiều tổ chức tiến bộ và các liên đoàn lao động đang trỗi dậy của chúng ta tạo ra một liên minh dân chủ xã hội và tiến bộ lớn để thúc ép Đảng Dân chủ thực hiện lời kêu gọi năm 1944 của FDR.
Niềm tin của công chúng vào việc chính phủ “làm điều đúng đắn” đã bị suy giảm hơn một thập niên trước và hiện vẫn ở mức thấp. Hầu hết đều cảm thấy rằng tiền và quyền lực đã làm sai lệch cuộc bầu cử của chúng ta, dẫn đến những chính sách có lợi cho người giàu hơn người bình thường.
Những vụ bê bối, tranh cãi, nói xấu nhau, miệt thị và mạt sát nhau được truyền thông đưa tin nhiều hơn luật pháp và chính sách của chính phủ. Các cuộc tranh cãi đảng phái đã thống trị các cuộc đối thoại quốc gia. Việc ngăn chặn phe đối lập được ưu tiên hơn việc theo đuổi một chương trình tích cực. Và trên hết, Đảng Cộng hòa sẵn sàng tái đề cử Donald Trump làm Tổng thống, mặc dù hàng núi bằng chứng cho thấy ông ta đã phá bỏ lời thề bảo vệ Hiến pháp khi cố gắng đảo ngược kết quả của cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Hơn nữa, ông ấy có cơ hội chiến thắng cao vào năm 2024 – điều này sẽ đem đến nhiều biến động vô cùng bi thảm mà còn vô cùng mỉa mai cho nước Mỹ trước thế giới vì thực tế là người dân Mỹ từ bao đời nay luôn ủng hộ dân chủ một cách áp đảo và cuồng nhiệt.
Nhưng, như Tổng thống Franklin Delano Roosevelt đã cảnh báo 85 năm trước, rằng sự ủng hộ của người dân thôi là chưa đủ.
Ngày nay, Chủ nghĩa Phát xít và Chủ nghĩa Cộng sản — cũng như Chủ nghĩa Cộng hòa Bảo thủ cực đoan — không phải là mối đe dọa đối với sự tiếp tục của hình thức chính phủ của Hoa Kỳ. Nhưng, nếu nền dân chủ Mỹ không còn tiến lên như một lực lượng mạnh mẽ, đầy sức sống, tiếp tục tìm kiếm các biện pháp hòa bình để cải thiện cuộc sống của người dân, thì Chủ nghĩa Phát xít và Chủ nghĩa Cộng sản, có lẽ được hỗ trợ một cách vô thức bởi Chủ nghĩa Cộng hòa Bảo thủ cực đoan, sẽ phát triển mạnh mẽ trên đất nước này.
Thực ra, trên thế giới, hiện nay chủ nghĩa cộng sản đang hấp hối. Nhưng chủ nghĩa phát xít và chuyên quyền đang trỗi dậy, các nhà độc tài đăng vùng lên.
Người Mỹ cần nhớ rằng, FDR và những người mà chúng ta gọi là Thế hệ vĩ đại nhất đã cứu nước Mỹ khỏi sự hủy hoại kinh tế và lãng quên chính trị và biến nước này thành quốc gia hùng mạnh và thịnh vượng nhất trên Trái đất bằng cách đảm nhận công sức và đấu tranh của Chính sách Kinh tế Mới và Nỗ lực Chiến tranh, mà còn làm cho Hoa Kỳ dần dần tự do hơn, bình đẳng hơn và dân chủ hơn bao giờ hết.
Đánh giá cao cách các thế hệ trước đã đương đầu và vượt qua các cuộc khủng hoảng quốc gia chết người trong những năm 1770 và 1860 bằng cách thay đổi hoàn toàn nước Mỹ, Franklin Delano Roosevelt đã nói với một người bạn hai năm trước khi ông tranh cử tổng thống, rằng: “Tôi không nghi ngờ gì rằng đã đến lúc đất nước này sẽ trở nên khá cấp tiến trong ít nhất một thế hệ.” Và trong chiến dịch “Thỏa thuận mới” năm 1932 tiếp theo, ông đã hứa với người Mỹ không chỉ một loạt các chính sách và sáng kiến tiến bộ sẽ trao quyền cho họ vượt qua cuộc Đại suy thoái, xây dựng lại nước Mỹ và bảo đảm an ninh, cơ hội kinh tế lớn hơn, và cuối cùng có thể chấm dứt cơ cấu quyền lực dai dẳng đã gây ra thảm họa kinh tế và xã hội tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Ông cũng đề xuất một “tuyên ngôn kinh tế về quyền” cứu chuộc và đổi mới lời hứa cách mạng về cuộc sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc được nêu trong Tuyên ngôn Độc lập.
Được FDR khuyến khích, người Mỹ đã làm được nhiều việc hơn là đảm nhận công việc của Chính sách Kinh tế Mới. Họ đã thúc đẩy Roosevelt tiến xa hơn những gì ông có thể dự định – và tổng thống cùng người dân đã cùng nhau khởi xướng những thay đổi mang tính cách mạng trong chính phủ và đời sống công cộng Mỹ.
Họ phải tuân theo quy định và tài khoản công; trao quyền cho chính phủ giải quyết nhu cầu của người lao động và người nghèo; tổ chức các liên đoàn lao động, các chiến dịch của người tiêu dùng và các tổ chức dân quyền để đấu tranh cho quyền lợi của họ; thiết lập hệ thống an sinh xã hội; xây dựng trường học, thư viện, bưu điện, công viên, sân chơi; mở rộng đáng kể cơ sở hạ tầng công cộng của quốc gia với những con đường, cầu, đường hầm và đập nước mới; cải thiện đáng kể cảnh quan và môi trường nước Mỹ; trau dồi nghệ thuật và đổi mới văn hóa đại chúng.
Không thể phủ nhận, họ đã để lại nhiều điều chưa được giải quyết, đặc biệt là liên quan đến các vấn đề về công bằng chủng tộc và bất bình đẳng. Nhưng người Mỹ với tất cả sự đa dạng của họ đã thấm nhuần niềm tin, hy vọng và khát vọng dân chủ mới mẻ. Và khi cuộc khủng hoảng thứ hai xảy ra, họ vẫn không dừng lại.
Hơn nữa, các cuộc thăm dò đa dạng trên toàn quốc cho thấy những gì họ đã đạt được trong Chính sách Kinh tế Mới và Nỗ lực Chiến tranh đang diễn ra đã khiến họ quyết tâm hơn bao giờ hết trong việc tiếp tục xây dựng và đưa đất nước theo hướng tiến bộ và dân chủ xã hội hơn khi chiến tranh kết thúc.
Khát vọng và nghị lực dân chủ dâng cao của người Mỹ đã giúp FDR tự tin tuyên bố trong Thông điệp Liên bang năm 1944 của mình:
Chúng ta đã nhận thức rõ ràng rằng tự do cá nhân đích thực không thể tồn tại nếu không có sự độc lập và an ninh kinh tế. Ngày nay, những chân lý kinh tế này đã được chấp nhận như một điều hiển nhiên. Có thể nói, chúng ta đã chấp nhận Tuyên ngôn Nhân quyền thứ hai, theo đó một nền tảng mới về an ninh và thịnh vượng có thể được thiết lập cho tất cả mọi người bất kể địa vị, chủng tộc hay tín ngưỡng.
Và quay trở lại với đề xuất năm 1932, FDR tiến hành kêu gọi không gì khác hơn Tuyên ngôn Nhân quyền thứ hai – một Tuyên ngôn Nhân quyền Kinh tế cho tất cả người Mỹ nhằm bảo đảm cho mỗi người dân một công việc hữu ích với mức lương đủ sống, chăm sóc sức khỏe toàn dân, một giáo dục tốt, an ninh lương thực, nhà ở tươm tất và cơ hội giải trí.
Thông điệp của FDR đã làm rung động cánh tả dân chủ và các đoàn viên lao động. Và gần như ngay lập tức, các liên đoàn lao động AFL và CIO, Liên đoàn Nông dân Quốc gia và Ủy ban Hành động Chính trị Công dân Quốc gia đã phát động các chiến dịch nhằm thúc đẩy ý tưởng này và giúp bảo đảm cho Roosevelt đắc cử nhiệm kỳ tổng thống thứ tư.
Tuy nhiên, dù lời kêu gọi của ông rất được ưa chuộng, Roosevelt không cho rằng mọi việc sẽ dễ dàng tiến triển. Với các ông chủ công ty, những người bảo thủ của Đảng Cộng hòa và những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng của Đảng Dân chủ miền Nam, ông cảnh báo, bằng những lời lẽ gay gắt, thẳng thắn mà ngày nay Joe Biden cần nhắc lại với tất cả người dân Mỹ rằng: “Nếu lịch sử lặp lại và chúng ta quay trở lại cái gọi là ‘bình thường’ của những năm 1920 – thì chắc chắn rằng mặc dù chúng ta đã chiến thắng kẻ thù của mình trên các chiến trường ở nước ngoài, nhưng chúng ta vẫn sẽ bị khuất phục bởi Chủ nghĩa Phát xít ngay trong lòng đất nước.”
FDR tái đắc cử năm đó nhưng qua đời vào mùa xuân năm 1945. Tuy nhiên, ý tưởng về Tuyên ngôn Nhân quyền Kinh tế vẫn không chết. Nó thúc đẩy chính quyền Harry Truman tiếp theo cố gắng bảo đảm nền y tế quốc gia. Nó khiến Đảng Dân chủ xây dựng cương lĩnh năm 1960 xung quanh nó. Nó khuyến khích Lyndon Johnson theo đuổi một loạt các chương trình Xã hội vĩ đại và Cuộc chiến chống đói nghèo như Medicare và Medicaid. Và nó đã khiến Mục sư Martin Luther King Jr lặp lại lời kêu gọi của FDR về Tuyên ngôn Nhân quyền Kinh tế năm 1968.
Gần đây hơn, cả Thượng nghị sĩ theo chủ nghĩa dân chủ-xã hội Bernie Sanders (I-Vt.) và Thượng nghị sĩ cấp tiến Elizabeth Warren (D-Masss.) đã đổi mới lời kêu gọi của FDR về Tuyên ngôn Nhân quyền Kinh tế trong các chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020 của đảng Dân chủ.
Nhưng điều quan trọng nhất, có lẽ, ngay cả khi hầu hết người Mỹ không nhớ lịch sử được kể lại ở đây, các cuộc thăm dò quốc gia cho thấy rằng đại đa số người Mỹ trong số họ vẫn mong muốn bảo đảm việc tiếp tục xây dựng Tuyên ngôn về Quyền Kinh tế.
Đã đến lúc nhiều tổ chức tiến bộ và các liên đoàn lao động đang trỗi dậy của chúng ta tạo ra một liên minh dân chủ-xã hội và tiến bộ lớn để thúc ép Đảng Dân chủ thực hiện lời kêu gọi năm 1944 của FDR và tham gia tập hợp người dân lao động đấu tranh cho Tuyên ngôn Nhân quyền Kinh tế Thế kỷ 21 điều đó sẽ bảo đảm cho tất cả người Mỹ những quyền căn bản như:
Một công việc hữu ích có mức lương đủ sống.
Có tiếng nói tại nơi làm việc thông qua công đoàn.
Chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn diện.
Hoàn thành chương trình giáo dục công cộng miễn phí và truy cập Internet băng thông rộng.
Nhà ở đàng hoàng, an toàn, giá cả phải chăng.
Một môi trường trong sạch và một hành tinh khỏe mạnh.
Một cuộc nghỉ hưu an toàn khi tuổi cao
Dịch vụ tài chính và ngân hàng lành mạnh.
Một hệ thống tư pháp công bằng.
Giải trí và tham gia vào đời sống công dân và dân chủ.
Đã đến lúc phải cứu lấy đời sống dân chủ Mỹ bằng cách nâng cao dần dần nó một cách triệt để chứ không phải lúc để phá hủy và thiêu đốt những chính sách lành mạnh này.
Lời kết:
Tất cả những điều tốt đẹp mà Franklin Delano Roosevelt đã làm cho nước Mỹ đang bị đám con cháu ngày nay hủy hoại, điển hình là một đảng Cộng hòa bảo thủ cực đoan đang cố gắng phá nát An sinh Xã hội, Medicare, Medicaid mà ông cha đã tạo nên cho người Mỹ trong thế kỷ trước.
Những ai đang ủng hộ đảng Công hòa, ủng hộ Trump cần tìm đọc lại lịch sử để hiểu những gì họ đã và đang có là từ đâu, từ ai mà có. Nếu họ tiếp tục ủng hộ một cách mù quáng, để những kẻ bất xứng nắm được quyền hành, chúng sẽ phá hủy tất cả những công lao trời biển mà tiền nhân đã gầy dựng, đến lúc đó người Mỹ mất hết những quyền tự do căn bản, những phúc lợi xã hội là những thứ mà tôi tin rằng những người ủng hộ Trump, ủng hộ đảng Cộng hòa, gia đình và thân nhân họ đang được hưởng.
Gọi cướp vào nhà để lấy đi tài sản và cầm tù họ, người thân họ, tương lai của con cháu họ, những hành động ngược đời, tàn nhẫn và vô tâm như vậy thì phải gọi họ là gì đây?
Translated & Summarized
Việt Linh
https://thehill.com/opinion/campaign/4318812-will-we-let-the-trump-effect-defeat-democracy/
https://www.commondreams.org/opinion/economic-bill-of-rights