Tối cao Pháp viện sẽ nghe các tranh luận vào hôm nay,hứ Năm về việc liệu Donald Trump có được miễn truy tố trong vụ án buộc tội ông ta âm mưu lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 hay không.
Đây chính là một ngày lịch sử đối với tòa án, khi các thẩm phán có cơ hội quyết định một lần và mãi mãi liệu các cựu tổng thống có thể bị truy tố vì những hành vi chính thức mà họ thực hiện khi còn ở Tòa Bạch Ốc hay không.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Nhưng giữa một vụ kiện kéo dài hàng thập niên về Richard Nixon và một điều khoản hiến pháp mơ hồ về việc luận tội tổng thống, có thể sẽ có một số khái niệm và thuật ngữ xa lạ sẽ được các thẩm phán bảo thủ đưa ra để biện minh cho những quyết định lạ đời.
Chánh án Tối cao Pháp viện sẽ đập búa vào lúc 10 giờ sáng và tuyên bố bắt đầu tranh luận trong vụ Donald J. Trump kiện Hiệp chúng quốc Hoa Kỳ.
Phiên họp có thể kéo dài hai giờ hoặc hơn.
Không có camera trong phòng xử án, nhưng kể từ khi có đại dịch, tòa án đã phát trực tiếp các phiên tranh luận của mình. Nghe trực tiếp trên apnews.com.
Trọng tâm trong lập luận về quyền miễn trừ của Trump là tuyên bố rằng chỉ khi nào một cựu tổng thống bị Thượng viện luận tội và kết án thì mới có thể bị truy tố hình sự. Trump đã bị luận tội vì nỗ lực hủy bỏ cuộc bầu cử trước cuộc bạo loạn bạo lực tại Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 . Nhưng ông ta đã được Thượng viện tuyên bố trắng án vào năm 2021.
Các luật sư của Trump trích dẫn để hỗ trợ cho lập luận của họ bằng một điều khoản trong Hiến pháp được gọi là “Điều khoản Phán quyết luận tội” nói rằng một quan chức một khi bị Thượng viện kết án sẽ “phải chịu trách nhiệm pháp lý và bị cáo trạng, xét xử, phán xét và trừng phạt” trước tòa. Nhưng trong trường hợp của Trump, ông ta đã không bị Thượng viện kết án.
Các công tố viên cho rằng nhóm của Trump đang hiểu sai điều khoản và việc kết tội tại Thượng viện không phải là điều kiện tiên quyết để truy tố tại tòa án.
Sẽ có rất nhiều cuộc thảo luận về Richard Nixon nhưng không nhất thiết phải vì những lý do mà người ta có thể nghĩ tới. Theo trực giác, hầu hết người Mỹ dường như nhận ra rằng lập luận của Trump là vô lý. Trong một cuộc thăm dò gần đây của POLITICO/Ipsos, 70% số người được hỏi, bao gồm gần một nửa số người được hỏi thuộc Đảng Cộng hòa, đều nói rằng họ không tin rằng các tổng thống Mỹ nên được miễn truy tố hình sự vì những cáo buộc tội phạm xảy ra khi còn đương chức.
Nhóm của Trump đã nhiều lần thu hút sự chú ý đến vụ kiện năm 1982, vụ Richard Nixon kiện Ernest Fitzgerald, trong đó Tối cao Pháp viện cho rằng một cựu tổng thống không thể bị kiện trong các vụ án dân sự vì hành động của họ khi còn đương chức. Vụ việc liên quan đến việc sa thải nhà phân tích của Lực lượng Không quân, A. Ernest Fitzgerald, người đã làm chứng trước Quốc hội về việc vượt quá chi phí trong việc sản xuất một chiếc máy bay vận tải.
Vụ kiện của Fitzgerald chống lại Nixon, tổng thống vào thời điểm chấm dứt hợp đồng năm 1970, đã không thành công, với việc Thẩm phán Lewis Powell đưa ra phán quyết rằng các tổng thống được quyền miễn trừ tuyệt đối khỏi các vụ kiện dân sự đối với những hành vi nằm trong “chu vi bên ngoài” nhiệm vụ chính thức của họ.
Điều quan trọng là quyết định đó không bảo vệ các tổng thống khỏi trách nhiệm hình sự, mặc dù nhóm của Trump cho rằng phân tích tương tự cũng nên được áp dụng. Họ giải thích thật đơn giản, đã gọi là quyền miễn trừ tuyệt đối thì dân sự hay hình sự đều gần giống nhau.
Nhóm của công tố viên đặc biệt Jack Smith cũng có khả năng đưa ra một quyết định riêng của Tối cao Pháp viện trước đây liên quan đến Richard Nixon mà họ cho rằng đã củng cố cho vụ án của họ – một ý kiến năm 1974 đã buộc tổng thống phải giao nộp các cuộn băng buộc tội của Tòa Bạch Ốc để sử dụng trong việc truy tố các trợ lý hàng đầu của Nixon.
Các công tố viên cũng lưu ý rằng Nixon đã chấp nhận thay vì từ chối lệnh ân xá sau đó của Tổng thống Gerald Ford – họ nói rằng, một sự thừa nhận của những người này, “rằng một cựu Tổng thống đã bị truy tố”. Quá đơn giản để hiểu mà, nếu Richard Nixon có quyền miễn trừ tuyệt đối thì cần gì phải ngữa tay nhận ân xá?
Các thẩm phán bảo thủ nổi tiếng là thích đưa ra các tình huống giả định cho các luật sư như một cách để kiểm tra giới hạn bên ngoài các lập luận của họ. Dự kiến thông lệ đó sẽ được thể hiện đầy đủ vào hôm nay khi tòa án đánh giá liệu các cựu tổng thống có được hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối cả dân sự và hình sự hay không.
Các luật sư của Trump đã cảnh báo rằng nếu việc truy tố được phép tiếp tục, nó sẽ mở ra các cáo buộc hình sự chống lại các tổng thống khác, chẳng hạn như cho phép một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái giết chết một công dân Mỹ hoặc cung cấp thông tin sai lệch cho Quốc hội dẫn đến vụ tấn công Iraq, đưa đất nước lâm vào chiến tranh.
Trong một khoảnh khắc đáng nhớ trong các cuộc tranh luận vào tháng 1 trước tòa phúc thẩm liên bang, một thẩm phán đã hỏi luật sư của Trump rằng liệu một tổng thống đã ra lệnh cho lực lượng Hải quân SEAL ám sát một đối thủ chính trị có thể bị truy tố hay không. Luật sư Trump vẫn chống chế cho rằng chỉ khi nào bị kết án ở lần luận tội đầu tiên ở Thượng viện mà thôi.
Nhóm công tố viên của Jack Smith đã cố gắng phân biệt rõ ràng giữa các hành động mà họ cho là sự thực thi tinh túy quyền lực của tổng thống – chẳng hạn như ra lệnh tấn công bằng máy bay không người lái trong chiến tranh – với những hành động mà Trump bị cáo buộc trong trường hợp này, chẳng hạn như tham gia vào một âm mưu để tổ chức các cuộc bầu cử giả ở các tiểu bang chiến trường. Các công tố viên cho biết những hành vi đó là hành vi cá nhân chứ không phải hành vi của tổng thống.
Một số học giả Hiến pháp đã nhấn mạnh rằng vấn đề này không đơn giản chút nào, chúng rất phức tạp và lan rộng, và tòa án phải đối phó với những tác động của phán quyết trong vụ kiện này đối với các tổng thống tương lai.
Nỗ lực của Trump để được miễn truy tố ở Washington là một trò hề vô lý. Liệu nhóm người áo đen bảo thủ của tòa án có sẵn sàng bảo lãnh cho ông ta hay không?
Một câu hỏi đơn giản nhưng nghe xong có vẻ khó trả lời: Liệu một cựu tổng thống có thể bị truy tố hình sự nếu ông ta cố gắng đánh cắp cuộc bầu cử tổng thống thông qua chiến dịch dối trá và bắt nạt chính trị và đã vi phạm luật hình sự liên bang?
Khung pháp lý thường là một sự lựa chọn có chủ ý. Tòa án có thể – và lẽ ra – đã phải giải quyết vấn đề này một cách nhanh chóng trong phạm vi hẹp. Nhưng thay vào đó, các thẩm phán đã chọn nghe các cuộc tranh luận, một quyết định gây nguy hiểm – có thể gây tử vong – cho khả năng xét xử Trump vụ ngày 6 tháng 1 trước Ngày bầu cử. Ngay cả khi Trump cuối cùng thua tại Tối cao Pháp viện đi nữa, thì sự chậm trễ cố tình đó có thể đã mang lại cho ông ta một hình thức miễn trừ trên thực tế, vì ông ta có thể dễ dàng thoát khỏi sự phán xét trước cuộc bầu cử. Và nếu ông ta tái đắc cử, điều đó sẽ giống như một tấm thẻ thoát khỏi tù miễn phí, một sự đền đáp ơn nghĩa sòng phẳng của nhóm áo đen.
Lời kết:
Cách rõ ràng nhất mà tòa án có thể giúp Trump một tay là đưa ra một số tiêu chuẩn mới để xác định liệu các tổng thống có được miễn trừ hình sự đối với những hành vi họ đã phạm khi còn đương chức hay không, sau đó gửi vụ việc trở lại thẩm phán Tanya Chutkan để xem xét theo tiêu chuẩn đó. Nhưng không phải là bây giờ, không phải là tháng tới mà có thể từ 6 đến 8 tuần tới hay giữa mùa hè. Với cách này, các thẩm phán bảo thủ có thể làm khó thẩm phán Chutkan buộc bà phải tổ chức các phiên điều trần cung cấp bằng chứng trước khi xét xử để sau đó có thể được xem xét thêm, thì thủ tục này có thể chiếm toàn bộ thời gian còn lại trên lịch trước ngày bầu cử, đồng nghĩa với việc hết giờ một cách hợp pháp.
Cho đến nay, có lý do chính đáng để chúng ta lo lắng về cách giải quyết vụ việc của các thẩm phán bảo thủ, về việc họ sẽ gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử năm 2024 như thế nào để có lợi cho chính trị của Trump và về việc họ có thể gây ra nhiều thiệt hại hơn nữa cho tiến trình dân chủ quan trọng nhất ở đất nước.
Người Mỹ đã không có được may mắn trong thế kỷ 21 này, vì vẫn còn nhiều điều mà các thẩm phán bảo thủ có thể làm để giúp đỡ Trump một cách hợp pháp.
Không thể phủ nhận rằng kết quả này sẽ định hình cuộc bầu cử năm 2024. Dĩ nhiên là các thẩm phán bảo thủ với thế đa số 6/3 phải tìm đủ mọi cách để cứu Trump cũng chính là cứu ghế ngồi của họ, tương lai chính trị của họ.
Việt Linh
https://www.kcrw.com/news/shows/npr/npr-story/1246376720
https://www.cnn.com/2024/04/22/politics/supreme-court-trump-immunity-analysis/index.html
https://www.wsgw.com/supreme-court-to-consider-trumps-sweeping-immunity-claim-in-2020-election-case/