Có vẻ như Thống đốc Florida Ron DeSantis sẽ phá hủy quyền tự do ngôn luận, sẽ đốt cháy Tu chính án thứ nhất tại Mỹ ngày nào mà tay phát xít gốc Ý này có được quyền lực trong tay.
Năm ngoái, DeSantis đã ủng hộ luật hạn chế các cuộc thảo luận trong lớp học về những người thuộc cộng đồng LGBT, cấm dạy và học các quan điểm cụ thể về chủng tộc, ban hành một biện pháp cấm đào tạo về sự đa dạng nhất định trong trường học và nơi làm việc, đồng thời thay thế lãnh đạo của một trường cao đẳng công lập nhỏ, tiến bộ với hệ tư tưởng bảo thủ và các nhà lãnh đạo tôn giáo chịu trách nhiệm đại tu chính trị bên trong trường học.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
DeSantis cũng đã tìm cách đóng cửa một buổi biểu diễn kịch, khi trích dẫn tiền lệ xa xưa năm 1947 cấm “đàn ông đóng giả phụ nữ”. DeSantis đã đề nghị thách thức quyết định mang tính bước ngoặt của Tòa án Tối cao về tội phỉ báng, thu hẹp phạm vi tự do báo chí.
Nếu phân tích về quan điểm của Ron DeSantis theo từng mốc thời gian cụ thể thì trong lần tranh cử thống đốc đầu tiên vào năm 2018, ông ta đã cam kết trên trang web tranh cử của mình thề sẽ bảo vệ “Quyền phát biểu của Tu chính án thứ nhất chống lại những người trong giới học thuật, truyền thông và chính trị, những người tìm cách bịt miệng những người bảo thủ.”
Sang đến năm 2019, DeSantis đã tự phong mình là người bảo vệ Tu chính án thứ nhất năng nổ và mạnh mẽ nhất.
Năm sau đó nữa, 2020, DeSantis công bố một thỏa thuận giữa 40 trường cao đẳng và đại học công lập của tiểu bang để áp dụng cam kết tự do ngôn luận được mô phỏng theo tuyên ngôn “Các nguyên tắc Chicago”, của Đại học Chicago để bảo vệ diễn ngôn cởi mở.
“Các nguyên tắc Chicago” là kết quả được thực hiện bởi một ủy ban về quyền tự do biểu đạt được triệu tập tại trường đại học vào năm 2014, tuyên bố rằng “cuộc tranh luận hoặc thảo luận có thể không bị dập tắt vì những ý tưởng được nghĩ ra bởi một số hoặc thậm chí bởi hầu hết các thành viên của cộng đồng Đại học xúc phạm, không khôn ngoan, vô đạo đức hoặc sai lầm.”
Đó là những quan điểm và hành động của DeSantis từ năm 2020 trở về trước đó.
Tuy nhiên, trong ba năm qua, DeSantis đã quay lưng lại với quyền tự do ngôn luận qua danh nghĩa đẩy lùi những ý tưởng mà ông ta cho là đáng khinh. DeSantis đã chỉ trích các chương trình giảng dạy tiến bộ và các lý thuyết học thuật là “một nỗ lực nhằm thực sự làm mất tính hợp pháp của lịch sử và làm mất tính hợp pháp của các thể chế của chúng ta” và kêu gọi những người ủng hộ ông ta “hãy suy nghĩ sâu sắc hơn về việc liệu chúng ta có phải là một tầng lớp không được ưa chuộng dựa trên các nguyên tắc của chúng ta, dựa trên quan điểm bảo thủ hay không,”
DeSantis không sai, khi chỉ ra rằng các quan điểm chính thống tiến bộ đôi khi có thể bóp nghẹt các quan điểm đối lập.
Nhưng một nguyên tắc sẽ không thể được xem là một nguyên tắc đúng đắn, thích hợp trừ khi nó được mở rộng cho tất cả mọi người, còn DeSantis, thì ông ta giờ đây dường như muốn sử dụng quyền lực Thống đốc của mình để chỉ áp dụng các biện pháp bảo vệ quyền tự do ngôn luận cho những ý tưởng mà ông ta ủng hộ. Nói đơn giản dễ hiểu hơn một chút, là với những gì ông ta cho là đúng, thì Quyền tự do trong Tu chính án thứ nhất sẽ bảo vệ điều đó, còn ngược lại, thí dụ, quyền biểu tình cũng được Tu chính án thứ nhất bảo vệ hàng trăm năm nay, nhưng đối với DeSantis, ông ta không chấp nhận những cuộc biểu tình, nhất là biểu tình để chống lại những dự luật đàn áp, bất công mà ông ta và các nhà lập pháp đảng Cộng Hòa đồng loạt đưa ra để tấn công những tiếng nói bất đồng chính kiến, phân biệt chủng tộc, thì những cuộc biểu tình đó sẽ không được xem là chính đáng, và dĩ nhiên, ông ta muốn tước bỏ Quyền được biểu tình trong Tu chính án thứ nhất.
DeSantis đã áp dụng chính chiến thuật mà ông ta từng chỉ trích, đặt sức nặng của quyền lực chính phủ đằng sau những nỗ lực trấn áp các quan điểm xúc phạm ông ta và những người ủng hộ ông ta. Chỉ với những hành động cực đoan này, và như lịch sử thế giới đã cho thấy, những nhà độc tài thường không chấp nhận sự chỉ trích và sẽ dùng quyền lực, sức mạnh để trấn áp những tiếng nói bất đồng chính kiến hay xuống đường biểu tình chống lại họ.
DeSantis chính xác là một nhà độc tài với chủ nghĩa phát xít cực đoan ngày càng hiện rõ nét hơn.
Chiến thuật của DeSantis đang giành được những người ủng hộ ở Florida và thúc đẩy động lực cho một chiến dịch quốc gia. DeSantis đã làm dấy lên lo ngại rằng những người cấp tiến đã nắm quyền kiểm soát các trường học và đại học, áp đặt một chương trình nghị sự về ý thức hệ mà DeSantis lập luận là trái ngược với các giá trị của hầu hết người dân Florida.
DeSantis muốn đẩy mạnh việc phân biệt về danh tính và quyền của người chuyển giới qua các hình thức sinh hoạt cộng đồng từ phòng tắm, chơi thể thao và quyền tự chủ của thanh thiếu niên.
Đúng ra, qua vụ sát hại George Floyd năm 2020 đã thúc đẩy các trường học, cao đẳng và các công ty thực hiện các bước mới nhằm loại bỏ tận gốc di sản phân biệt chủng tộc cố hữu và dai dẳng trong hệ thống và các tổ chức tại nước Mỹ. Đây là những bước phát triển tích cực, rất quan trọng để mang lại một xã hội toàn diện và bình đẳng hơn.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, những nỗ lực thúc đẩy sự bình đẳng lại chuyển thành sự kiểm duyệt.
DeSantis và những người ủng hộ ông ta đã không sai khi kêu gọi tìm kiếm một xã hội toàn diện và công bằng hơn khi nó dẫn đến việc đàn áp hoàn toàn ngôn luận và ý tưởng.
Những người cấp tiến thường quên rằng các phong trào mà họ đang tiến hành – dù là vì công bằng chủng tộc, công bằng giới tính, biến đổi khí hậu hay bất cứ điều gì khác – đều phụ thuộc vào các biện pháp bảo vệ quyền tự do ngôn luận để bảo đảm không gian cho những người bất đồng chính kiến.
Nhưng phương pháp chữa trị mà DeSantis lại còn quái dị hơn khi đưa ra những dự luật xâm phạm nhằm bịt miệng những quan điểm trái ngược, đánh vào trọng tâm những gì mà Tu chính án thứ nhất bảo vệ. Cảm giác bị đe dọa và bị bịt miệng của các thủ thư, giáo viên, giáo sư và sinh viên ở Florida hiện được ghi lại rộng rãi đang thúc đẩy những phản ứng dữ dội chống lại DeSantis với các cáo buộc về phân biệt chủng tộc và độc đoán của Thống đốc tiểu bang.
Để thoát khỏi cuộc chiến đàn áp ngày càng leo thang của DeSantis, các hiệu trưởng trường đại học cần phải đứng lên và kiên quyết, đồng thời bảo đảm rằng tất cả các quan điểm – trái và phải – đều phải được xét xử công bằng trong khuôn viên trường học. Họ cũng cần phải chống lại luật xâm phạm quản lý chương trình giảng dạy và cắt xén quyền tự do học thuật.
Các quan chức giáo dục của Florida nên giáo dục và khuyến khích các nhà quản lý, hiệu trưởng và giáo viên đại học về cách duy trì một lớp học cởi mở với mọi ý tưởng, thay vì đáp lại việc loại trừ các quan điểm họ thích bằng luật cấm những quan điểm họ không thích.
Cuộc chiến leo thang để kiểm soát diễn ngôn công khai sẽ khiến tất cả những người quan tâm đến tự do ngôn luận lo lắng, bất kể chính trị của họ là gì, đang ủng hộ đảng Cộng Hòa hay Dân Chủ, vì Tu chính án thứ nhất bảo vệ tất cả người Mỹ, không phân biệt đảng phái hay sắc tộc, màu da.
Cánh tả thì quá năng nổ, nhanh chóng muốn bịt miệng những người xúc phạm hoặc đe dọa họ.
Cánh hữu – do DeSantis lãnh đạo thì muốn hợp pháp hóa việc sử dụng quyền lực của chính phủ để đưa ra những dự luật đàn áp ngược trở lại những người bất đồng chính kiến.
Lời kết:
Tổn thất lớn nhất trong trận chiến này có thể không phải là những tư tưởng tiến bộ của những người cánh tả hay các dự luật cực đoan của những người cánh hữu bảo thủ, mà chính là nguyên tắc tự do ngôn luận, là cốt lỏi của Tu chính án thứ nhất đã ra đời từ ngày 15 tháng 12 năm 1791, DeSantis đang muốn làm một cuộc cách mạng mới nhằm triệt tiêu Tu chính án thứ nhất khi ông ta chỉ là Thống đốc của một tiểu bang, vậy thì thử hỏi nếu ông ta là một Tổng thống, ông ta sẽ còn phá hủy bao nhiêu Tu chính án khác với nhiều quyền căn bản hiến định của người Mỹ nữa đây.
Người Mỹ cần phải nhìn ra dã tâm của một tên phát xít trẻ với tư tưởng của Benito Mussolini, xin đừng xem thường người này.
Việt Linh 28.02.2023