Khi cựu Phó Tổng thống Mike Pence được cố vấn đặc biệt Jack Smith triệu tập hầu tòa, người đang điều tra bất kỳ sự liên quan nào của cựu Tổng thống Donald Trump trong các sự kiện xung quanh cuộc bạo động ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1, thì Mike Pence đã nhanh chóng tuyên bố phản đối việc ra làm chứng.
Mike Pence gọi trát hầu tòa là “vi hiến“, lập luận rằng theo Hiến pháp, “cơ quan hành pháp không thể triệu tập các quan chức trong cơ quan lập pháp vào tòa án ở bất kỳ nơi nào khác.”
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Với tư cách là phó tổng thống, Mike Pence là thành viên của ngành hành pháp dưới thời chính quyền Trump nhưng cũng giữ vai trò duy nhất là chủ tịch Thượng viện và chủ trì phiên họp chung của Quốc hội xác nhận các phiếu bầu của Đại cử tri đoàn năm 2020. Trên cơ sở các trách nhiệm liên quan đến cuộc bầu cử, Mike Pence đang viện dẫn điều khoản Phát biểu hoặc Tranh luận của Hiến pháp, điều khoản này bảo vệ các thành viên Quốc hội khỏi bị các nhánh khác của chính phủ liên bang chất vấn về hành động lập pháp của họ. Nhóm pháp lý của Mike Pence dự định lập luận rằng ông không cần phải làm chứng, một phần vì nghĩa vụ mà ông đã hoàn thành vào ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Mike Pence đã cho biết vào tuần này tại Iowa rằng: “Vào ngày 6 tháng 1, tôi với tư cách là chủ tịch Thượng viện, đã chủ trì một phiên họp chung được mô tả trong chính Hiến pháp. Vì vậy, tôi tin rằng điều khoản Diễn thuyết và Tranh luận của Hiến pháp thực sự cấm cơ quan hành pháp buộc tôi phải xuất hiện tại một tòa án, như Hiến pháp quy định, hoặc ở bất kỳ nơi nào khác. Chúng tôi sẽ tuân theo nguyên tắc đó và chúng tôi sẽ đưa vụ việc đó đi xa nhất có thể, nếu cần. thậm chí lên đến Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.”
Lập luận này có khả năng dẫn đến các phiên tòa được niêm phong và các bản tóm tắt pháp lý được niêm phong, khi nhóm của Mike Pence và các công tố viên liên bang cố gắng thuyết phục một thẩm phán liên bang ở Washington, DC rằng cách giải thích luật của họ là đúng.
Một tiếng nói pháp lý bảo thủ nổi bật — người mà Mike Pence tìm kiếm cố vấn sau cuộc bầu cử năm 2020 — đã nghi ngờ về chiến lược pháp lý của Mike Pence. Cựu Thẩm phán liên bang Michael Luttig, một luật gia bảo thủ trung thành, người đã đích thân khuyên Mike Pence rằng ông không có quyền đơn phương để lật ngược chiến thắng của Joe Biden, đã viết trên Twitter rằng trong khi vấn đề được nêu ra là một “câu hỏi chưa được giải quyết về luật hiến pháp“, bất kỳ đặc quyền nào cũng là một phó tổng thống có được từ vai trò của mình trong Quốc hội là “ít về số lượng và hạn chế về phạm vi.”
Michael Luttig, người đã làm chứng trước Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1 của Hạ viện đã đưa ra một lời khuyên dành cho Mike Pence và viết trên Twitter rằng: “Bất kỳ quyền miễn trừ nào mà Mike Pence có được theo Điều khoản về Bài phát biểu hoặc Tranh luận sẽ không đủ để từ chối trát đòi hầu tòa. Nếu có những đặc quyền và sự bảo vệ mà một Phó Tổng thống được hưởng khi ông ấy làm Chủ tịch Thượng viện trong Phiên họp chung để kiểm phiếu đại cử tri, thì những đặc quyền và sự bảo vệ đó sẽ nhường chỗ cho các yêu cầu của quá trình tố tụng hình sự. Các biện pháp bảo vệ mà Mike Pence dự định đưa ra có thể sẽ không được áp dụng.”
Scott Fredericksen, cựu công tố viên liên bang nói rằng sự hoài nghi của Michael Luttig là có cơ sở, ông ta đã nói rằng: “Tôi nghĩ rất khó có khả năng nó sẽ khả thi, rất khó có khả năng nó sẽ được tòa án ủng hộ.”
Fredericksen nói rằng một số yếu tố ảnh hưởng nặng nề đến tuyên bố của Mike Pence về vị thế đặc quyền với tư cách là một nhà lập pháp, điều này không đúng, Mike Pence không phải là thành viên được bầu của Quốc hội vào thời điểm đó và ông đã nhiều lần khẳng định rằng vai trò của mình vào ngày 6 tháng 1 chỉ là một hình thức nghi lễ.
Theo Fredericksen, chiến lược pháp lý độc đáo mà Mike Pence hiện đang thực hiện vẫn có thể được xem là một chiến lược thông minh về mặt chính trị vì nó có thể trì hoãn bất kỳ lời khai nào chống lại ông chủ cũ của ông ngay khi mùa bầu cử sơ bộ của tổng thống đang diễn ra.
Mike Pence không phải là quan chức đầu tiên trong quỹ đạo của Trump yêu cầu quyền miễn trừ lập pháp trong nỗ lực hủy bỏ trát đòi hầu tòa. Thượng nghị sĩ South Carolina, Lindsey Graham đã yêu cầu các tòa án ngăn cản ông làm chứng trước đại bồi thẩm đoàn đặc biệt ở Quận Fulton, Georgia, để điều tra các cáo buộc về can thiệp bầu cử của Trump và các đồng minh của ông. Cuối cùng, một thẩm phán liên bang đã ra phán quyết rằng Lindsey Graham phải ra làm chứng, nhưng có thể tránh những câu hỏi liên quan rõ ràng đến vai trò là một nhà lập pháp của ông ta. Tòa án Tối cao đã từ chối yêu cầu của thượng nghị sĩ để xem xét thêm vấn đề.
Lời kết:
Cả Fredericksen và cựu quan chức Bộ Tư pháp đều đồng ý rằng có khả năng nhóm của Jack Smith đã nêu ra một số vấn đề pháp lý này, nhưng việc không đưa ra trát đòi hầu tòa cho Mike Pence có thể khiến họ bị tổn thương nếu quyết định khởi kiện Trump.
Việt Linh 20.02.2023