Chaucey Devega
Ba thời điểm khác nhau đã thay đổi nước Mỹ gần như hoàn toàn, không còn sót lại một chút gì tốt đẹp như khoảng thời gian cách đây 10 năm về trước.
Vào năm 2016, gần 63 triệu người Mỹ đã thất bại trong một bài kiểm tra cơ bản về trách nhiệm công dân và sự khôn ngoan, nhận thức đúng đắn cộng với sự trợ giúp của một Đại cử tri đoàn lỗi thời và đảng phái, họ đã đưa Donald Trump, một ngôi sao truyền hình thực tế, một tay đấu vật chuyên nghiệp, một kẻ tấn công tình dục đã được xác nhận và một chủ sòng bạc thất bại trở thành chủ nhân của Tòa Bạch Ốc thay vì chọn bà Hillary Clinton, một trong những công chức xuất sắc, giàu kinh nghiệm và là người phụ nữ xuất sắc nhất trong lịch sử Hoa Kỳ gần đây.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vào năm 2020, khoảng 74 triệu người Mỹ đã thất bại trong bài kiểm tra trí tuệ và trách nhiệm công dân lần thứ hai khi họ bỏ phiếu cho Trump một lần nữa. Lần này họ đưa ra quyết định tương tự với kinh nghiệm và nhận thức sâu sắc về hai cuộc luận tội của Trump, chứng tỏ tinh thần họ không được khỏe mạnh khi không nhìn nhận những tội ác của chế độ diệt chủng do đại dịch COVID, thúc đẩy quyền lực tối cao của người da trắng và sự phản bội lợi ích của quốc gia trong và ngoài nước.
Vào năm 2024, người dân Mỹ sẽ phải đối mặt với bài kiểm tra thứ ba về trách nhiệm dân sự và trí tuệ tập thể của họ. Tương lai của đất nước với tư cách là một nền dân chủ được điều hành bởi pháp quyền và Hiến pháp gần như nằm trong lá phiếu theo đúng nghĩa đen.
Donald Trump hiện là ứng cử viên tổng thống tiềm năng với xác suất giành được vé đại diện cho Đảng Cộng hòa. Vào thời điểm diễn ra cuộc bầu cử năm 2024, tất cả các dấu hiệu đều cho thấy Trump sẽ bị lôi kéo vào nhiều phiên tòa hình sự, nơi ông ta có khả năng bị kết án hàng trăm năm tù. Tùy thuộc vào mốc thời gian và kết quả của quá trình xét xử hình sự và kháng cáo, Donald Trump thậm chí có thể phải ngồi tù vào Ngày bầu cử năm 2024 – nhưng điều này sẽ không khiến ông ta bị truất quyền ứng cử hoặc làm tổng thống nếu ông ta thắng cử.
Donald Trump đã đưa ra những lời đe dọa giống như Adolf Hitler từng nói để đè bẹp những “kẻ thù” của ông ta và phong trào MAGA trong một chiến dịch trả thù và khủng bố nhắm vào Đảng Dân chủ, những người theo chủ nghĩa tự do, những người cấp tiến và những người khác sau khi ông ta trở lại nắm quyền. Như đã vạch ra trong kế hoạch “Chương trình nghị sự 47” của Trump, ông ta chắc chắn sẽ trở thành một kiểu nhà độc tài trên thực tế nếu ông ấy nắm quyền một lần nữa.
Để phản ứng lại bản cáo trạng hình sự mới nhất của ông ta, bản cáo trạng thứ ba được đưa ra chỉ trong năm nay, chiến dịch tranh cử của Trump đã đưa ra một tuyên bố so sánh việc truy tố Trump giống như với “Đức Quốc xã vào những năm 1930.”
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Ali Velshi trên MSNBC, các nhà sử học Timothy Snyder và Anne Applebaum đã giải thích tầm quan trọng của cuộc bầu cử năm 2024 và việc đánh bại Donald Trump đối với tương lai của nền dân chủ và pháp quyền Hoa Kỳ.
Timothy Snyder giải thích với Velshi rằng:
“Sự khác biệt cơ bản là đôi khi người ta phá luật nhân danh một nguyên tắc, và chính nguyên tắc đó có thể là pháp quyền. Đó thực sự là nền tảng, là lịch sử của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Truyền thống thông luật mà chúng tôi thừa hưởng từ Anh cho rằng nhà vua không đứng trên luật pháp, do đó, cơ sở của Cách mạng Hoa Kỳ là giữ nhà vua tuân theo luật pháp. Và một khi chúng tôi đã làm điều đó, sau đó chúng tôi đã viết luật chung đó dưới dạng hiến pháp thành văn, trong đó nêu rõ rằng sẽ không có vua và không ai đứng trên luật pháp. Tổng thống là người giữ chức vụ trong một thời gian nhất định; đó không phải là một người đặc biệt đứng trên luật pháp.
Khi Ông Trump nói về việc trừng phạt hoặc đe dọa trả thù, những gì ông ấy đang làm là ông ấy đang sử dụng ngôn ngữ phát xít. Ông ta đang sử dụng ngôn ngữ của một hệ thống chính trị hoàn toàn khác, một hệ thống nói rằng luật pháp đó không thành vấn đề, rằng không có sự khác biệt giữa nhà lãnh đạo với đảng và nhà nước và người dân. Mọi thứ cuối cùng đều phụ thuộc vào ý thích và ý chí của một người. Nếu chúng ta muốn tự đưa mình vào một hệ thống phát xít, thì điều cần làm không phải là truy tố, bởi vì sự phân cực chính trị có ý nghĩa ở đất nước này, tôi tin rằng, đó là niềm tin giữa những người tin vào luật pháp và những người không tin vào luật pháp.
Những người không tin vào luật pháp sẽ được kích động và khuyến khích bởi một nhân vật quyền lực, một người đã từng là tổng thống và mong muốn trở thành tổng thống một lần nữa trong một thời gian dài hơn quy định. Và tất nhiên, đó là sự khác biệt. Người đứng đầu và có quyền thế giờ lại lên tiếng kêu gọi người ủng hộ mình phạm pháp.”
Applebaum xác định tội ác rõ ràng của Trump và thái độ coi thường pháp quyền của ông ta trong bối cảnh Đảng Cộng hòa trước đây đã quay lưng lại với Tổng thống Nixon như thế nào nhưng hiện nay họ đang ủng hộ nhà độc tài mị dân và chuyên quyền.
Lý do tại sao tình huống ngày xưa rất khác với tình huống ngày nay là Nixon đã bị chính đảng Cộng hòa của mình lên án. Vì vậy, những người Cộng hòa trong Quốc hội và những người Cộng hòa khác trong nước muốn ông Nixon từ chức, họ đã tham gia vào quá trình điều trần Watergate.
Ngày nay, chúng ta không thấy điều đó xảy ra, mà ngược lại, chúng ta thấy một đảng Cộng hòa đang khuyến khích Trump, đang lan truyền cùng loại thông điệp dối trá với câu hỏi liệu ngày 6 tháng 1 có phải là một cuộc nổi dậy hay không bất kể đã có rất nhiều bằng chứng.
Trong hoàn cảnh hiện nay, điều rất quan trọng là hệ thống luật pháp của chúng ta phải tiến xa hơn bởi vì không có cách nào khác có thể ngăn chặn sự cực đoan hóa hơn nữa của Đảng Cộng hòa.
Tôi xin đề cập đến một tiền lệ tương tự nữa, đó là trường hợp của Hugo Chavez ở Venezuela, người đã được ra tù sau một nỗ lực nổi dậy và điều này thực sự khuyến khích những người theo dõi ông ta nhiều hơn. Chúng ta cũng phải suy nghĩ về những rủi ro nếu không kết án ông ta, nếu chúng ta không đi đến cùng, lúc đó ông ta sẽ có thêm động lực hỗ trợ bởi những người nổi dậy.
Trong một bài phân tích trên tờ Washington Post, các phóng viên Dan Balz, Ann E. Marimow và Perry Stein nhấn mạnh đến các phiên tòa xét xử tội phạm của Donald Trump và cuộc bầu cử năm 2024 là một bài kiểm tra căng thẳng cực độ đối với nền dân chủ và xã hội Hoa Kỳ trong thế kỷ 21.
Các tổ chức của Mỹ đã bị tấn công liên tục trong hơn 6 năm qua, chủ yếu là do cách cư xử và hành động xem thường luật pháp của Donald Trump. 18 tháng tới có thể làm xói mòn thêm niềm tin vào nền dân chủ và pháp quyền khi cựu tổng thống tìm cách quay trở lại Tòa Bạch Ốc trong khi tự bảo vệ mình trước các cáo buộc hình sự liên bang và tiểu bang.
Không phải từ giữa thế kỷ 19 trước Nội chiến hay đến Chiến tranh Việt Nam vào những năm 1960 mà cơ cấu quản lý của đất nước mới phải đối mặt với sự mất đoàn kết và nguy hiểm như hiện nay, do tính chất chưa từng có tiền lệ của bản cáo trạng hình sự liên bang đối với một cựu tổng thống.
Các học giả, chuyên gia pháp lý và chiến lược gia chính trị đều đồng ý rằng những gì phía trước là xấu xí, tệ hại và rất khó đoán trước. Nhiều người lo ngại rằng cuộc bầu cử năm 2024 sẽ không vượt qua được sự ngờ vực của nhiều người Mỹ đối với chính phủ của họ và các trụ cột của chính phủ, bất kể kết quả bầu cử ra sao.
William Galston của Viện Brookings cho biết rằng: “Một nền dân chủ hợp hiến đứng vững hay sụp đổ tùy thuộc vào hiệu quả và độ tin cậy của các hệ thống mà qua đó luật pháp được tạo ra và thi hành. Nếu bạn có những nghi ngờ cơ bản về những thể chế đó, thì nền dân chủ hợp hiến nói chung đang gặp rắc rối.”
Bản cáo trạng trong vụ án liên quan đến việc Trump lưu giữ các tài liệu mật của chính phủ được đưa ra giữa chiến dịch tranh cử tổng thống đặt ra những câu hỏi pháp lý về điều gì có thể xảy ra nếu ông ta bị kết án và đắc cử. Trump có thể tha thứ cho chính mình không? Trump có thể làm tổng thống sau khi bị kết án không? Trump có thể ra tranh cử từ phòng giam không?
Nhiều người chỉ trích Trump mong muốn rằng thông qua quy trình pháp lý, cựu tổng thống bằng cách nào đó sẽ bị loại khỏi chức vụ tổng thống một lần nữa. Phản biện cho điều đó là những câu hỏi về số phận của ông ấy và tương lai của đất nước có lẽ sẽ được trả lời tại thùng phiếu tốt hơn là trong phòng xử án.
Một lời kết tội và một thất bại quyết định tại thùng phiếu có thể dễ dàng được chấp nhận hơn và sẽ buộc Trump phải rời khỏi chính trường và khiến Đảng Cộng hòa đi theo một hướng khác tích cực hơn.
Đất nước Hoa Kỳ vẫn hoạt động sau Nội chiến, nhưng phải mất một thời gian dài trước khi hệ thống rút cạn các chất độc chính trị của Nội chiến ra khỏi cơ thể của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ.
Trong một bài viết mới trên CNN, Harry Enten đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng Trump thắng cử rất thực vào năm 2024. Trump không chỉ ở một vị trí vững chắc trong lịch sử để giành được đề cử của Đảng Cộng hòa, mà ông ấy còn ở một vị trí tốt hơn để có thể giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử hơn thời điểm 2020. Khả năng Trump trở thành tổng thống trong cuộc tổng tuyển cử năm 2024 là một khả năng rất thực tế.
Các cử tri thuộc đảng Cộng hòa và các cử tri khác của Trump đã bị các nhà lãnh đạo, phương tiện truyền thông và những người có ảnh hưởng cánh hữu khác của họ cực đoan hóa đến mức họ sẽ tập hợp xung quanh Trump vào Ngày bầu cử bất kể điều gì, bất kể mưa nắng, giông bão vì những bộ não của họ đã được lập trình để ghét Đảng Dân chủ và “những người theo chủ nghĩa tự do“.
Nhìn chung, ông Trump đang dẫn trước DeSantis 54% so với 17%. Không có ứng cử viên nào khác vượt qua con số 5%.
GOP đã chính thức trở thành kẻ thù của dân chủ và tự do. Những người Mỹ còn lại đang phải đối mặt với một phong trào phát xít toàn diện. Họ phải tiêu diệt hoàn toàn phiên bản GOP này để cứu nền Cộng hòa.
Lời kết:
Có một điều chắc chắn mà tôi có thể nói rằng, trong một nền dân chủ và xã hội lành mạnh, trong một đất nước nào đó thuộc khối dân chủ, tự do, dĩ nhiên không phải là nước Mỹ, Donald Trump sẽ không thể trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa khi đã bị trục xuất khỏi xã hội, bị truy tố và kết án vì tội ác kéo dài hàng thập niên của ông ta.
Nhưng, với một nước Mỹ hiện tại, những điều không thể đối với Trump đã trở thành những điều có thể bởi sự mục nát trong văn hóa chính trị và xã hội của một số người Mỹ và một đảng chính trị.
Trump phải bị tòa án trừng phạt như những kẻ phạm tội khác mới bảo đảm được tương lai của nền dân chủ Mỹ nhưng chỉ riêng sự trừng phạt tại các Tòa án vẫn không đủ. Số phận của Donald Trump và tương lai của đất nước Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ nên được xác nhận tại thùng phiếu vẫn tốt hơn là trong phòng xử án. Đây là phương cách tốt nhất cho một nước Mỹ đang bị phân cực nặng nề như hiện nay.
Chaucey Devega
Translated & Summarized: Việt Linh