Cuộc chạy đua bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2024 đã bắt đầu. Trong các cuộc thăm dò gần đây, Tổng thống Joe Biden rõ ràng là người được các đảng viên Đảng Dân chủ yêu thích nhất cho cuộc đề cử năm 2024.
Không ai khác có thể đe dọa vị trí khá vững chắc của Tổng thống Biden, kể cả bà Phó Tổng thống Kamala Harris đang ở vị trí thứ hai, kém khoảng 20 điểm phần trăm.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Mặc dù tỷ lệ phiếu bầu thấp và tổng thống đương nhiệm tuổi cao nhất đối với một ứng viên Tổng thống trong lịch sử Hoa Kỳ, nhưng ông Biden vẫn còn có cơ hội đánh bại Trump và thậm chí còn đủ sức để chống lại một ứng viên Cộng Hòa trẻ hơn như Ron DeSantis, vì theo như đa số người Mỹ nhận thấy, chủ trương và chính sách cực đoan của một đảng Cộng Hòa phát xít, của các nhà lập pháp Cộng Hòa hung hăng, ưa thích bạo lực thì chẳng có gì khác nhau giữa một ứng viên trẻ hơn hay già hơn, cốt lõi của một chủ nghĩa phát xít là không thay đổi, người Mỹ nhận ra điều này, dù trễ nhưng quan trọng là họ đã nhìn ra, đất nước sẽ đi về đâu nếu quyền lực lọt vào tay những kẻ chủ trương cực đoan, dối trá và muốn đưa đất nước đến với một nhà độc tài như Benito Mussolini hay Adolf Hitler.
Có thể nói rằng, Tổng thống Biden là ứng cử viên duy nhất bảo toàn được liên minh mà ông đã xây dựng trong hơn hai năm qua. Ông đã cố gắng xây dựng được sự ủng hộ cơ bản của cử tri trẻ tuổi, cử tri ngoại ô, cũng như duy trì được tỷ lệ những người đã từng ủng hộ bà Hillary Clinton trong số cử tri Da đen và gốc Tây Ban Nha.
Với thông báo gần đây rằng ông sẽ phủ quyết bất kỳ đạo luật nào của Hạ viện Cộng Hòa nhằm cố gắng chấm dứt an sinh xã hội hoặc Medicare, Biden đã tự biến mình thành người ủng hộ các cử tri cấp cao. Khối bỏ phiếu có ảnh hưởng này trong những năm gần đây đã là nền tảng của cơ sở của Đảng Cộng hòa.
Nếu ông Biden có thể giành được phiếu bầu từ các cử tri cấp cao, ông ấy sẽ thành lập một liên minh lưỡng đảng khó bị đánh bại.
Cuộc chạy đua của đảng Cộng Hòa đang rộng mở. Cựu tổng thống Donald Trump đã tuyên bố tranh cử lần thứ ba với tham vọng được trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa vào năm 2024 với chủ đích mà bất cứ ai cũng có thể nhìn ra, đó là tìm lấy một vị trí an toàn trước những thiên la địa võng của luật pháp bởi những hành động sai trái, tồi tệ của ông ta.
Nhiều chuyên gia bầu cử cho rằng, dù có bao nhiêu ứng cử viên Cộng Hòa nặng ký tham gia vào cuộc đua năm 2024, bất kể vị trí và chức vụ cũng như ảnh hưởng chính trị của họ trước đây lớn như thế nào, thì người sau cùng có thể trực diện đấu tay đôi với Trump sẽ không ai khác hơn thống đốc Florida, Ron DeSantis, ông ta chắc chắn sẽ là đối thủ chính của Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ vào năm tới.
Trong các số liệu mới nhất của họ, tổ chức bỏ phiếu, FiveThirtyEight, cho thấy rằng Tổng thống Biden đang có cơ hội ngang sức trước một Ron DeSantis và dẫn trước Trump ba điểm phần trăm. Với lạm phát đang giảm ở Mỹ và thị trường việc làm đang bùng nổ, những xếp hạng đó sẽ trở nên có lợi hơn cho ông Biden.
Các cuộc thăm dò cho thấy mối quan tâm duy nhất mà những cử tri ủng hộ đảng Dân Chủ cảm thấy lo lắng, đó là về tuổi của ông Biden. Khi chỉ có 23% đảng viên Đảng Dân chủ dưới 45 tuổi muốn ông Biden tranh cử nhiệm kỳ thứ hai ở tuổi 82.
Tuy nhiên, con số 23% đó vẫn không phải là một mong muốn của một số đông vì chỉ có 462 đảng viên Đảng Dân chủ dưới 45 tuổi trên cả nước được khảo sát và cuộc thăm dò được tiến hành trước bài diễn văn Thông điệp Liên bang được đón nhận nồng nhiệt của ông Biden, mặc dù mức độ ủng hộ của ông được cho là không tăng trong các cuộc thăm dò.
Các báo cáo khác cho thấy có sự chia rẽ giữa ý kiến của các đảng viên Đảng Dân chủ bình thường và các nhà lãnh đạo đảng đối với ông Biden.
Tuy nhiên, theo một nhà phân tích dữ liệu chỉ ra rằng việc ủng hộ Biden là vì lợi ích tốt nhất của Đảng Dân Chủ. Ảnh hưởng lâu dài của Đảng Dân Chủ, theo lý thuyết “Mười ba chìa khóa dẫn đến Tòa Bạch Ốc” của Allan Jay Lichtman, một nhà lịch sử học Hoa Kỳ, cho thấy việc cần thúc đẩy và ủng hộ ông Biden tranh cử nhiệm kỳ thứ hai là điều mà những người yêu nền dân chủ, muốn gìn giữ kỷ cương của luật pháp và sự trường tồn của một quốc gia dân chủ đầu đàn mạnh mẽ cần phải nhìn thấy và có được sự đồng lòng.
Với lý thuyết “Mười ba chìa khóa dẫn đến Tòa Bạch Ốc” của Allan Jay Lichtman là một danh sách kiểm tra các câu đúng hoặc sai, trong đó chỉ có 5 câu có thể sai nếu ông Biden muốn tái đắc cử.
- 1) Quyền hạn của đảng đương nhiệm: Sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, đảng đương nhiệm nắm giữ nhiều ghế hơn trong Hạ viện Hoa Kỳ so với sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ trước đó.
- 2) Tranh cử-đề cử: Không có tranh cử nghiêm túc cho việc đề cử của đảng đương nhiệm.
- 3) Đương nhiệm: Ứng cử viên của đảng đương nhiệm là tổng thống đương nhiệm.
- 4) Bên thứ ba: Không có chiến dịch độc lập hoặc bên thứ ba đáng kể nào.
- 5) Nền kinh tế ngắn hạn: Nền kinh tế không bị suy thoái trong chiến dịch bầu cử.
- 6) Kinh tế dài hạn: Tăng trưởng kinh tế bình quân đầu người hàng năm thực tế trong nhiệm kỳ bằng hoặc vượt mức tăng trưởng trung bình trong hai nhiệm kỳ trước.
- 7) Thay đổi chính sách: Chính quyền đương nhiệm thực hiện những thay đổi lớn trong chính sách quốc gia.
- 8) Bất ổn xã hội: Không có bất ổn xã hội kéo dài trong nhiệm kỳ.
- 9) Vụ bê bối: Chính quyền đương nhiệm không bị ảnh hưởng bởi những vụ bê bối lớn.
- 10) Thất bại về đối ngoại hoặc quân sự: Chính quyền đương nhiệm không gặp phải thất bại lớn nào về đối ngoại hoặc quân sự.
- 11) Thành công về đối ngoại hoặc quân sự: Chính quyền đương nhiệm đạt được thành công lớn trong các vấn đề đối ngoại hoặc quân sự.
- 12) Uy tín đương nhiệm: Ứng cử viên đương nhiệm là người có uy tín hoặc anh hùng dân tộc.
- 13) Sức lôi cuốn của người thách thức: Ứng cử viên của đảng thách thức không phải là người có sức lôi cuốn hay anh hùng dân tộc.
Trong bối cảnh hiện tại, bốn chìa khóa của Lichman có thể bị lập luận không chính xác hay không thể dựa vào đó để có một câu trả lời sai – đó là đảng của Tổng thống đương nhiệm giành được ghế trong Quốc hội giữa nhiệm kỳ, vụ tài liệu mật đã được tìm thấy tại nhà của ông Biden ở Wilmington chỉ là một sai sót trước đây, chính xác là hơn 6 năm, chứ không phải là bê bối trong nhiệm kỳ, và cả hai ứng viên đối lập mạnh nhất cũng dính vào bê bối này, trong thời gian gần hơn so với ông Biden, khi họ mãn nhiệm kỳ, thành công về đối ngoại đã liên kết được các quốc gia Đồng Minh thành một khối đoàn kết mạnh mẽ và sau cùng, tạo được ấn tượng tốt sau hai bài phát biểu nổi tiếng với Thông điệp liên bang ngày 7 tháng 2 và tại Ba Lan ngày 21 tháng 2.
Sau khi Đảng Cộng hòa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, cuộc khủng hoảng bong bóng do thám Trung Quốc đang gia tăng, khả năng không có hòa bình sớm ở Ukraine và các cuộc điều tra, điều trần của Hạ viện Cộng Hòa là những bước trở ngại cho ông Biden.
Theo Allan Litchman, các đảng viên Đảng Dân chủ chỉ có thể chấp nhận thêm một tuyên bố sai lầm nữa trong 5 câu sai cần phải có – hoặc là nền kinh tế bị suy thoái bởi ảnh hưởng của trần nợ quốc gia khiến ông Biden không thể tái tranh cử.
Nếu các đảng viên Đảng Dân chủ có bất kỳ ý định thúc đẩy dự luật tiến bộ nào liên quan đến dân quyền, nhân quyền, quyền sinh sản, quyền bầu cử thì nó có nhiều khả năng được thông qua trong nhiệm kỳ thứ hai của tổng thống hơn là nhiệm kỳ đầu tiên.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các Tổng thống thường đạt kém hiệu quả hơn với chính sách đối ngoại trong nhiệm kỳ thứ hai vì những lời hứa ngoại giao của họ ít có trọng lượng hơn khi thời gian của sự chuyển đổi quyền lực của Tòa Bạch Ốc ngày càng gần và do đó trọng tâm có xu hướng quay trở lại các vấn đề trong nước.
Các chính sách trong nước ảnh hưởng trực tiếp đến cử tri và do đó có thể có tác động bất lợi đến khả năng tái bầu cử. Vì không có nhiệm kỳ thứ ba do Tu chính án thứ 22, các Tổng thống thường sẵn sàng giải quyết các vấn đề trong nước hơn trong nhiệm kỳ thứ hai của họ.
Sau khi vượt xa kỳ vọng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 năm ngoái, Đảng Dân chủ sẽ có hy vọng giành lại đa số tại Hạ viện và thiết lập thế đa số rõ ràng tại Thượng viện.
Tình huống như vậy sẽ cho phép phe tự do của Đảng Dân chủ thúc đẩy các dự luật tiến bộ về mặt xã hội nhằm thúc đẩy chương trình nghị sự xanh, bảo vệ quyền sinh sản và quyền bầu cử, đồng thời chống lại mối đe dọa của một tòa án tối cao bảo thủ.
Ngay cả khi chỉ là phe thiểu số ở Hạ viện và thế đa số không rõ ràng ở Thượng viện, nhiệm kỳ thứ hai của Biden có thể có lợi cho Hoa Kỳ. Sự chia rẽ đảng phái đã cản trở nền chính trị Hoa Kỳ trong những năm gần đây và các trường hợp hợp tác lưỡng đảng rất ít.
Trong số tất cả các ứng cử viên cho Tòa Bạch Ốc từ phía đảng Cộng Hòa, không ai trong số những người họ có kinh nghiệm hoặc khả năng vượt qua sự chia rẽ chính trị một cách hiệu quả như ông Biden.
Trước chiến dịch đề cử của đảng Dân chủ năm 2020, ông Biden đã từng bị nhiều đảng viên Dân chủ chỉ trích vì sẵn sàng gạt những khác biệt chính trị sang một bên để hoàn thành công việc tại Quốc Hội.
Tất nhiên, cơ quan lập pháp lưỡng đảng yêu cầu đảng Cộng Hòa làm việc với Biden. Ông tuyên bố trong bài phát biểu về Tình trạng Liên bang rằng nhiệm kỳ tổng thống của ông đã minh họa những lợi ích của quan hệ đối tác giữa các bên.
Biden tuyên bố rằng 300 dự luật mà ông đã ký là kết quả của những nỗ lực của lưỡng đảng. Ông đã nói với các đảng viên Cộng hòa rằng: “Nếu chúng ta có thể làm việc cùng nhau trong Quốc hội vừa qua, thì không có lý do gì chúng ta không thể làm việc cùng nhau trong Quốc hội mới này,”
Nhiệm kỳ thứ hai của Biden có thể dẫn đến tăng cường hợp tác lưỡng đảng và khép lại một số chia rẽ chính trị của quốc gia, ít nhất là trong Quốc Hội. Nhưng để làm được điều này, nhiệm kỳ tổng thống của Biden sẽ không phải là ngoại lệ và không phải là chuẩn mực.
Những thay đổi chính trị dài hạn ở Hoa Kỳ dựa trên những niềm tin được chia sẻ sẽ suy yếu theo thời gian và sau đó được thay thế bằng các chu kỳ chính trị mới.
Các đời Tổng thống trước đây bao gồm Thomas Jefferson, Franklin Roosevelt và Ronald Reagan đã tạo ra một chu kỳ chính trị mới, một chu kỳ thay đổi thái độ và chính sách cho cả một thế hệ.
Lời kết:
Khi bắt đầu nhiệm kỳ đầu tiên, nhà bình luận Michelle Goldberg tin rằng Biden có thể là tổng thống đầu tiên kể từ Ronald Reagan có thể lãnh đạo một chu kỳ mới.
Trước cuộc bầu cử năm 2020, ông Biden đã quá ôn hòa để trở thành một tổng thống có ảnh hưởng lâu dài và tạo ra sự thay đổi đáng kể.
Nhưng Covid và các cuộc khủng hoảng kinh tế, sự phân chia chủng tộc và những thay đổi chính trị lớn – được thể hiện qua thành công bầu cử gần đây của các chính sách xây dựng hướng tới một nền kinh tế và dân chủ xã hội công bằng hơn – đã mang đến cho ông Biden cơ hội tạo ra một chu kỳ chính trị mới, một chu kỳ có thể ảnh hưởng nặng nề những người đến sau ông.
Nếu ông Biden có thể nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng, giống như cách mà Franklin D. Roosevelt đã làm khi tạo ra kỷ nguyên Thỏa thuận mới của những năm 1930, thì Joe Biden có thể thực hiện những thay đổi quan trọng sẽ có ý nghĩa lâu dài sau nhiệm kỳ thứ hai của ông.
Việt Linh 26.02.2023